Ölü Ruhlar - Abbas Maroufi

404 Pages·2010·1.34 MB·Turkish

by  Abbas Maroufi

Yazar Hakkında
17 Mayıs 1957’de Tahranda dünya gelen Maroufi, ilk
orta lise eğitimini aynı şehirde tamamladıktan sonra
Tahran Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi
Dramatoloji bölümünden mezun oldu. Çeşitli liselerde
edebiyat öğretmeni olarak görev yaptığı sıralarda
gazetecilik ve senaristlik de yapan yazar, özellikle tiyatro
alanında yazdığı piyeslerle ülkesinde adından söz
ettirdi. Edebiyat çalışmalarına ünlü edebiyatçı Huşeng
Gülşiri gözetiminde devam eden Maroufi’nin Güneşin
Gözü Önünde adlı ilk toplu öyküleri 1980’de yayımlandı.
1990’da Gerdun adlı sanat edebiyat dergisi çıkardı. Kısa
süre sonra dergi kapatıldı ve yayın yönetmeni Maroufi
yargılanıp hapis cezasına çarptırıldı. 1992’de Iran
Çağdaş Yazarlar Birliği Başkanlığını üstlendi. Ölü
Ruhlarla dünyada adını duyurmayı başaran yazar,
ülkesinde gördüğü baskı nedeniyle siyasi sığınmacı
olarak Almanya’ya yerleşti. Bu ülkede çeşitli edebi
aktivitelerde bulundu. Halen İngiltere’de, diasporada
yaşayan Maroufi, Sadık Hidayet Sanat Edebiyat
Akademisi’nin kurucusu olup bu akademinin başında
bulunuyor. İngiltere’nin ünlü Cant Berlin semtindeki
akademide edebiyat çalışmalarını sürdürmekte olan
yazarın; Ölü Ruhlar, Ferhat’ın Naaşı, Yorgun Sene ve
Feridun’un Üç Oğlu Vardı adlı başlıca roman
çalışmalarının yanı sıra En iyi Son Nesil, Yasemin
Kokusu, Mavilikler Adasına Gidenler, O Altmış Bin, O
Altmış Kişi adlı toplu öykü ve Nereye Kadar Benimlesin,
Dili Bay ve Ahu, Sarkık Anılarımız başta olmak üzere
çeşitli tiyatro oyunları vardır.
Tüm yorgunluklarıma katlanan sevgili eşim ve biricik
kızlarıma...
...[Kabil] dedi ki: “Seni mutlaka öldüreceğim.”
[Habil]: “Benim günahım yok, Allah sadece günahtan korunanların
kurbanını kabul eder. And olsun eğer sen beni öldürmek için elini
uzatırsan, ben öldürmek için sana asla elimi uzatmayacağım. Çünkü
ben âlemlerin Rabbinden korkarım, beni öldürmenin günahıyla kendi
günahını yüklenerek cehennemlik olmanı yeğlerim. Şüphesiz zalimlerin
cezası ateştir...” dedi.
...Ve o konuşmaların ardından nefsi onu kardeşini öldürmeye çağırdı.
O da nefsine uyarak kardeşini öldürdü. Böylelikle ziyana
uğrayanlardan oldu.
. . . Derken Allah, ona kardeşinin na’şını nasıl gömeceğini göstermek
için yeri eşeleyen bir karga gönderdi. [Kabil] kendi kendine: “Şu karga
kadar olup kardeşimin na’şını gömmekten aciz olan bana yazıklar
olsun!” dedi. Sonra kardeşini toprağa gömdü ve yaptığına pişman oldu.
Kuran, Maide Suresi, 27/30
Birinci Muvman
Bir
Ruhsuz duman, eskiden kervansaray olan
kuruyemişçiler çarşısının konik kümbetleri altından
hareket ederek tarihi binanın eşiğinden dışarıya
süzülüyordu. Kervansarayın sonunda oturan birkaç
hamal, yağlı tenekede ağaç yakıyor ve eğer cesaret
ederlerse bazen de ellerini, Üzerlerindeki battaniyenin
altından çıkararak çekirdek kırıyorlardı. Hemen
arkalarındaki mezara benzeyen yerde duran kişilerse
kuruyemiş makinesinde ay çekirdeği kavuruyordu.
Duman ve sis birbirine karışmış, kar yağışı ise o an için
durmuştu.
Gömeçli sobalar dahil tüm ışıklar yanıyordu.
Kervansaray uzaktan sislere boğulmuş küçük bir köyü
andırıyordu. Kuruyemişçiler çarşısının orta kısmına
yakın “Muteber Kuruyemişçilik’’ dükkanında iki adam
oturmuş, masa üzerindeki sobanın sıcaklığıyla ısınmaya
çalışıyordu. Masanın arkasında “Orhan Orhani” vardı,
hemen yanında ise “Bekçi Ayaz” oturuyordu.
Her Perşembe dükkana gelen Bekçi Ayaz içeride
bulduğu en büyük sandalyenin üzerine oturur, ayaklarını
da küçük taburenin üzerine atardı. Yaz kış demeden
sürekli alnına düşen terleri silerdi. Oturmak için
cüssesine uygun bir sandalye bulamayacak olsa koca
bir çekirdek çuvalının üzerine adeta çökerdi. “Bu koca
gövdemle şu küçücük sandalyeye nasıl sığarım canım?”
derdi sürekli. İsterse, tüm o saygınlığına rağmen babayı
bile rahatça iki parmağıyla kaldırıp tavandan sarkan
çengellere asabilirdi. İri, tombulca bir yüzü vardı. Kafası
ise yüzünün aksine biraz daha minyon görünümlüydü.
Sol yanağı üzerinde çukurlaşmış duran yara onun da
yüzünü diğerlerininki gibi kalıbı bozuk gösteriyordu.
Dükkana her gelişinde mutlaka bir paket fıstık alırdı.
Parasını almamak için her ne kadar ısrar etseler yine de
minnet altına girmez, parasını öderdi. Aldığı fıstıkların
içini çıkarıp yan yana gelecek şekilde masanın üzerine
güzelce dizer sonra hepsini birden ağzına atardı. O
zaman da Orhan yerinden kalkarak bir bardak soğuk su
getirmek zorunda kalırdı.
Baba çok severdi onu. Hem şehrin en eski bekçisiydi
hem de genel kültürü çok iyiydi, öyle ki bilmediği şey
yoktu. Doğuyu da batıyı da avucunun içi gibi bilirdi. Çok
zekiydi, işte bu yüzden baba onu sever ve onun için,
“Bu adam normal biri değil” derdi. Her bayram
akşamlarında ise evine en az on on iki kilo kuruyemiş
yollamayı ihmal etmezdi. Haftalık ücretini de düzenli
öderdi. Oysa baba öleli yıllar olmuş, haftalığını ödemek
ise Orhan’a kalmıştı.
Dükkanın öte tarafında yani tezgahın arkasında iki
genç çırak elleri ceplerinde, papakları başlarında,
paltolarının yakasını kaldırmış fıs fıs konuşuyorlardı.
Aynen Orhan ve Ayaz gibi, birbirine sokularak sessiz ve
sakince ...
Ayaz, “Arkanda aslanlar gibi ben varım” dedi.
Orhan ne yapacağını bilmiyordu. Pireleniyordu.
“Yukarıya tükürüp de yüzümüzü sıvamayalım’’ sonra
dedi.
“Bitir artık bu işi.”
“Peki ama bir yerden patlak verecek olsa ne yaparım o
zaman?”
“Patlak vermemeli. Dikkatli olmalısın. Tedbiri elden
bırakmamalısın.”
Orhan bir an düşündü, ardından bakışlarını Ayaz’dan
kaçırarak, “Yusuf gibi mi?” diye sordu.
“Ne o, birileri koku mu almış? Üzerinden yıllar geçti, en
ufak bir pürüz çıktı mı? Yoo, işte görüyorsun.”
“Defalarca kardeş katili dediklerini aha şu kulaklarımla
duydum.”
Ayaz, “Halt etmişler!” diye bağırdı sonra hemen ses
tonunu eski haline getirerek, “Bu millet var ya bu millet,
Allah’ın arkasından bile konuşur oğlum bunlar” dedi.
“Ayaz’cığım! Bu seferki kör bir kuyu; sonra baş aşağı
olmayalım?”
“Söyle bakayım, ben babanın dostu muydum değil
miydim? Sadece bunu söyle, hı?”
“Ya tamam dediklerin doğru ama... “
“Bana babanı hatırlatıyorsun. Hergelenin önde
gideniydi rahmetli.”
Orhan elini kel başında şöyle bir çektikten sonra
yüzünü gömeçli sobaya biraz daha yaklaştırdı, “Ben ne
hergeleyim ne de gelgeç, her işi yapacak kadar
cesurum alimallah!” dedi.
“Bana bu fahişeyi ne yapayım diye sordun, ben de
boşa gitsin dedim. Kötü mü etmişim? Şimdi de o salağı
ne yapayım diyorsun. Onun da icabına şimdiden
bakmalısın. Yarın öbür gün kızı çıkıp da buraya gelirse
sen artık esnaflığı mesnaflığı unut. Bir de bakmışsın ki
kumral saçlı bir kız çocuğu gelmiş, beyefendi babamın
dükkanı burası mı diye sana soruyor.”
Orhan sessiz kalmıştı.
Ayaz, “Olan olmuş artık, olay buraya kadar gelmiş
geleceği kadar, daha fazla oyalanmanın alemi yok.
Hemen şimdi yola koyulmalısın” dedi.
Orhan, “Bu havada mı? Nereye gidebilirim bu karda
kıyamette?” dedi ve dışarıya baktı. Gökyüzü, yıllar
sonra halkın ‘o kara yıl’ diye tabir edeceği yoğunlukta
kar düşürmüştü yere. Halktan bazısı sığınacak yer
bulmuşken bazısı da kar ve soğukla amansız mücadele
ederek hayatını sürdürmeye çalışıyordu. Kar hayatı felç
etmişti. Sokak ve caddelerde garip bir sessizlik hâkimdi.
Su boruları donmuş, soğuktan arabalar çalışamaz hale
gelmişti. Caddelerde kar kümeleri oluşmuştu. Esnaf
kaldırımdaki karları temizlemişti temizlemesine fakat
dün geceki yarım metreye yakın yağan kar hala yerde
duruyordu. Dar sokaklardaki kar kalınlığı kapıların
boyunu geçiyordu. Ahali, karın altından birbirine çıkacak
şekilde açtıkları köstebek yuvasına benzer yolları
kullanıyordu. Bela mı yağmıştı? Kim bilir, belki! Nice
kışlar gelmiş geçmiş, nice karlar yağmıştı fakat böylesini
ne gören olmuştu ne duyan. Kargalar ise şehri adeta
istila etmişti. Her ağacın üzerinde kargalar vardı.
Evde de vardılar. Çitlerin ve sayvanların üzerine gönül
rahatlığıyla konmuş, yer yer pervasızca kanatlanıp
uçuyorlardı. Yüksek duvarları, kalın pencereleri ve
çıkıntılı sekileri olan ev, soğuk ve ruhsuz kalmış, karlar
altında unutulup gitmişti. Üst kattaki odaların tavanları
şişmişti. Alt kattaki oda küf kokuyordu. Kimsecikler
yoktu evde, ne bir ışık yanıyordu ne de birisi çıkıp
damda birikmiş karları temizliyordu. Giriş kapısındaki
lambanın karpuzu da kırılmıştı.
Bir zamanlar o evde un alıp hamur yapan ve mutfağın
ortasındaki tandırda ekmek pişiren bir anne vardı. Sıcak
ekmeğin güzel kokusuna karışan odun dumanı ocaktan
dışarıya süzülürdü. Ekmekler piştiğinde ise anne altı
adet ekmeği Sabir amcaya yollamak üzere bir beze
sarardı. Aydın ile Orhan beş atlı faytona binerek Sabir
amcanın evinin yolunu tutarlardı. Sabir amcanın eşi de
ceplerini öteberilerle doldururdu tabii.
Bir zamanlar baba merdivenlerden aşağıya her inmek
istediğinde yuvarlak korkuluklara tutunur ve saymaya
başlardı. Yirmi, yirmi bir... Yirmi birinci korkuluğa
geldiğinde başındaki papağı çıkarır, gardıroba asardı.
Paltosunu ise üzerinden çıkarıp silkeledikten sonra
dolaba bırakırdı. Pantolonunu ıslak mendille silerdi ama
asmazdı. Sabahları giyindiğinde ütülü görünsün diye
odadaki küçük döşeğin altına sererdi.
Bir de ‘Ayda’ isminde bir kız kardeş vardı. Bir mutfakta,
bir kilerdeydi. Bir karton eskisi gibi büzülüp gidene kadar
romatizma ağrıları çekti.
Artık o sessizliğe bürünmüş ve buz kesilmiş odalarda
ceset gibi soğuk yorganın altına sıvışarak rahat
uyuyacağını hayal edebilecek bir Orhan yoktu. Hayır,
herkes ölmüştü. Ve bu sonuncusuydu.
“Her ne şekilde olursa olsun bu sonuncusunun da
icabına bakmalı” dedi.
Ayaz, “Öyleyse ne oyalanıyorsun” diye cevap verdi.