Table Of ContentOkul Önces� Dönemde
Çocukları
Değerlend�rme
ve Tanıma Tekn�kler�
Ed�tör: Prof. Dr. Alev Önder
Editör:
Prof. Dr. Alev ÖNDER
OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE ÇOCUKLARI
DEĞERLENDİRME VE TANIMA TEKNİKLERİ
ISBN 978-605-364-660-0
Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.
© 2016, Pegem Akademi
Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları
Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir.
Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,
kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt
ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.
Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.
Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında
yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları
satın almamasını diliyoruz.
1. Baskı: Şubat 2014, Ankara
2. Baskı: Şubat 2016, Ankara
Yayın-Proje: Didem Kestek
Dizgi-Grafik Tasarım: Didem Kestek
Kapak Tasarımı: Selda Tunç
Baskı: Salmat Basım Yayıncılık Ambalaj
Sanayi Tic. Ltd. Şti.
Büyük Sanayi 1. Cadde 95/1
İskitler/ANKARA
Tel: 0312-3411020
Yayıncı Sertifika No: 14749
Matbaa Sertifika No: 26062
İletişim
Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA
Yayınevi 0312 430 67 50 - 430 67 51
Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60
Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08
Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38
Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60
E-ileti: [email protected]
ÖN SÖZ
Hangi eğitim düzeyinde olursa olsun, değerlendirme, öğrenme ve öğretim
sürecinin önemli bir bileşenidir. Okul öncesi eğitim sözkonusu olduğunda, de-
ğerlendirme sayesinde çocuğun bilişsel alandan duygusal alana değin gelişimi ve
öğrendikleri hakkında sürekli ve ayrıntılı olarak bilgi sahibi olmak mümkün olur.
Çocuğu tanımanın ve onun her yönden gelişiminin, öğrendiklerinin izlenmesini
sağlayan değerlendirme sürecinin onunla doğrudan çalışan herkes tarafından iyi
bilinmesinin okul öncesi eğitimin kalitesinin artırılarak amaçlarına ulaşabilmesi
bakımından önemi büyüktür. Özellikle öğretmen değerlendirmeyi yalnızca
çocuğun güçlü ve güçlendirilmesi gereken yönlerini saptamak için bir araç olarak
görmemeli, değerlendirmenin çocuk için yeni öğrenme yaşantıları sağlayabile-
ceğini göz önünde bulundurmalıdır. Başka bir deyişle değerlendirmenin kendisi,
çocuğa yeni öğrenme olanakları sağlanması açısından da eğitimin bir parçasıdır.
Değerlendirme, çoğu zaman çocuğu çok farklı yönleriyle ölçüp tanımaya, anlamaya
çalışırken çocuğa bir çeşit müdahaledir de. Bu müdahalenin bir yandan değerlen-
dirme bir yandan yeni öğrenme yaşantıları sağlarken çocuğa her hangi bir biçimde
olumsuzluk yaşatmaması da dikkate alınması gereken önemli bir noktadır. Örneğin
kendisine değerlendirme amaçlı bir problem durumu yaratıldığında, sunulduğun-
da, bunun çocuğun o andaki ve daha sonraki öğrenme motivasyonunu, merak ve
cesaretini, özgüvenini zedelememesi için her türlü özen gösterilmelidir. Bu anlayışla
yazılan kitaptaki bilgilerin öğretmenlere, öğretmen adaylarına, okul öncesi alanında
çalışan diğer uzmanlara, değerlendirme konusunda yararlı ip uçları sağlıyabileceği
umulmaktadır. Kuşkusuz eğitimde değerlendirme, uygulanan eğitim programının
amaçlarına ulaşma derecesi hakkında bilgi toplanması, öğretmenin kendisini değer-
lendirmesi ve bunlara bağlı olarak da gerek program ve eğitim yöntemleri gerekse
öğretmenin uygulama yeterlilikleri konularında iyileştirmeler yapılması alanlarında
da önemli işlevlere sahiptir. Değerlendirmede; değerlendirmeyi yapan kişinin yeter-
li bilgi ve deneyim donanımına ve değerlendirme aracını kullanma ehliyetine sahip
olması, çocuğun değerlendirilmesi için annebaba onayı ve değerlendirme sonuç-
larının yalnızca ilgili taraflarca (gerekiyorsa çocuk, öğretmen, anne-baba, rehber
öğretmen, psikolog) paylaşılması gibi konunun etik yönleri olduğu da akıldan çıka-
rılmamalıdır. Değerlendirmenin kendinden beklenen yararları sağlayabilmesi için
değerlendirmeyi yapacak olanların bu alandaki bilgi ve becerilerinin geliştirilmesi
önemli bir eğitim sürecidir. En sağlıklı değerlendirmenin, farklı değerlendirme yön-
tem ve araçlarının birlikte kullanıldığı çoklu değerlendirme olduğu görüşünden de
hareketle bu kitapta farklı değerlendirme yolları ele alınmaya çalışılmıştır. Buradaki
bilgilerin; öğretmenlere, öğretmen adaylarına, okul öncesi alanında çalışan diğer
uzmanlara değerlendirme konusunda yararlı ipuçları sağlanmasında işlevsel olması
amaçlanmıştır. Okul öncesi eğitimin böylece amacına daha ileri düzeyde ve daha
sağlıklı olarak ulaşabileceği görüşü kitabın oluşturulmasındaki temel düşüncedir.
Prof. Dr. Alev Önder
İstanbul-2016
(cid:37)(cid:176)(cid:47)(cid:182)(cid:48)(cid:47)(cid:40)(cid:53)(cid:3)(cid:57)(cid:40)(cid:3)(cid:60)(cid:36)(cid:61)(cid:36)(cid:53)(cid:47)(cid:36)(cid:53)(cid:44)
(cid:20)(cid:17)(cid:3)(cid:37)(cid:176)(cid:47)(cid:182)(cid:48)(cid:29)(cid:3)(cid:50)(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:3)(cid:176)(cid:81)(cid:70)(cid:72)(cid:86)(cid:76)(cid:3)(cid:40)(cid:240)(cid:76)(cid:87)(cid:76)(cid:80)(cid:71)(cid:72)(cid:3)(cid:161)(cid:82)(cid:70)(cid:88)(cid:240)(cid:88)(cid:3)(cid:55)(cid:68)(cid:81)(cid:220)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:220)(cid:81)(cid:3)(cid:176)(cid:81)(cid:72)(cid:80)(cid:76)
(cid:60)(cid:85)(cid:71)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:82)(cid:193)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:85)(cid:17)(cid:3)(cid:176)(cid:93)(cid:79)(cid:72)(cid:80)(cid:3)(cid:55)(cid:36)(cid:42)(cid:36)(cid:60)
(cid:3) (cid:48)(cid:72)(cid:75)(cid:80)(cid:72)(cid:87)(cid:3)(cid:36)(cid:78)(cid:76)(cid:73)(cid:3)(cid:40)(cid:85)(cid:86)(cid:82)(cid:92)(cid:3)(cid:182)(cid:81)(cid:76)(cid:89)(cid:72)(cid:85)(cid:86)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:86)(cid:76)
(cid:21)(cid:17)(cid:3)(cid:37)(cid:176)(cid:47)(cid:182)(cid:48)(cid:29)(cid:3)(cid:37)(cid:76)(cid:85)(cid:72)(cid:92)(cid:86)(cid:72)(cid:79)(cid:3)(cid:41)(cid:68)(cid:85)(cid:78)(cid:79)(cid:220)(cid:79)(cid:220)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:220)(cid:81)(cid:3)(cid:176)(cid:81)(cid:72)(cid:80)(cid:76)(cid:3)(cid:89)(cid:72)(cid:3)(cid:39)(cid:72)(cid:86)(cid:87)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:80)(cid:72)(cid:86)(cid:76)
(cid:60)(cid:85)(cid:71)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:82)(cid:193)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:85)(cid:17)(cid:3)(cid:41)(cid:68)(cid:87)(cid:80)(cid:68)(cid:3)(cid:161)(cid:36)(cid:47)(cid:44)(cid:236)(cid:36)(cid:49)(cid:39)(cid:40)(cid:48)(cid:241)(cid:53)
(cid:3) (cid:46)(cid:220)(cid:85)(cid:220)(cid:78)(cid:78)(cid:68)(cid:79)(cid:72)(cid:3)(cid:182)(cid:81)(cid:76)(cid:89)(cid:72)(cid:85)(cid:86)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:86)(cid:76)
(cid:22)(cid:17)(cid:3)(cid:37)(cid:176)(cid:47)(cid:182)(cid:48)(cid:29)(cid:3)(cid:50)(cid:78)(cid:88)(cid:79)(cid:3)(cid:176)(cid:81)(cid:70)(cid:72)(cid:86)(cid:76)(cid:3)(cid:39)(cid:208)(cid:81)(cid:72)(cid:80)(cid:71)(cid:72)(cid:3)(cid:42)(cid:72)(cid:79)(cid:76)(cid:237)(cid:76)(cid:80)(cid:76)(cid:3)(cid:40)(cid:87)(cid:78)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:92)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:41)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:208)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:85)
(cid:3) (cid:39)(cid:82)(cid:193)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:85)(cid:17)(cid:3)(cid:51)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:75)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:182)(cid:49)(cid:182)(cid:57)(cid:36)(cid:53)
(cid:3) (cid:48)(cid:72)(cid:75)(cid:80)(cid:72)(cid:87)(cid:3)(cid:36)(cid:78)(cid:76)(cid:73)(cid:3)(cid:40)(cid:85)(cid:86)(cid:82)(cid:92)(cid:3)(cid:182)(cid:81)(cid:76)(cid:89)(cid:72)(cid:85)(cid:86)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:86)(cid:76)
(cid:3) (cid:60)(cid:85)(cid:71)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:82)(cid:193)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:85)(cid:17)(cid:3)(cid:41)(cid:68)(cid:87)(cid:80)(cid:68)(cid:3)(cid:161)(cid:36)(cid:47)(cid:44)(cid:236)(cid:36)(cid:49)(cid:39)(cid:40)(cid:48)(cid:241)(cid:53)
(cid:3) (cid:46)(cid:220)(cid:85)(cid:220)(cid:78)(cid:78)(cid:68)(cid:79)(cid:72)(cid:3)(cid:182)(cid:81)(cid:76)(cid:89)(cid:72)(cid:85)(cid:86)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:86)(cid:76)
(cid:23)(cid:17)(cid:3)(cid:37)(cid:176)(cid:47)(cid:182)(cid:48)(cid:29)(cid:3)(cid:42)(cid:208)(cid:93)(cid:79)(cid:72)(cid:80)
(cid:3) (cid:39)(cid:82)(cid:193)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:85)(cid:17)(cid:3)(cid:43)(cid:214)(cid:79)(cid:92)(cid:68)(cid:3)(cid:42)(cid:182)(cid:47)(cid:36)(cid:60)(cid:3)(cid:50)(cid:42)(cid:40)(cid:47)(cid:48)(cid:36)(cid:49)
(cid:3) (cid:51)(cid:68)(cid:80)(cid:88)(cid:78)(cid:78)(cid:68)(cid:79)(cid:72)(cid:3)(cid:182)(cid:81)(cid:76)(cid:89)(cid:72)(cid:85)(cid:86)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:86)(cid:76)
(cid:24)(cid:17)(cid:3)(cid:37)(cid:176)(cid:47)(cid:182)(cid:48)(cid:29)(cid:3)(cid:50)(cid:92)(cid:88)(cid:81)(cid:3)(cid:55)(cid:72)(cid:80)(cid:72)(cid:79)(cid:79)(cid:76)(cid:3)(cid:55)(cid:68)(cid:81)(cid:220)(cid:80)(cid:68)(cid:3)(cid:89)(cid:72)(cid:3)(cid:39)(cid:72)(cid:240)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:80)(cid:72)
(cid:60)(cid:85)(cid:71)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:82)(cid:193)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:85)(cid:17)(cid:3)(cid:48)(cid:214)(cid:74)(cid:72)(cid:3)(cid:36)(cid:46)(cid:37)(cid:36)(cid:239)
(cid:3) (cid:48)(cid:68)(cid:85)(cid:80)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:3)(cid:182)(cid:81)(cid:76)(cid:89)(cid:72)(cid:85)(cid:86)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:86)(cid:76)
(cid:25)(cid:17)(cid:3)(cid:37)(cid:176)(cid:47)(cid:182)(cid:48)(cid:29)(cid:3)(cid:50)(cid:92)(cid:88)(cid:81)(cid:3)(cid:55)(cid:72)(cid:85)(cid:68)(cid:83)(cid:76)(cid:86)(cid:76)
(cid:3) (cid:39)(cid:82)(cid:193)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:85)(cid:17)(cid:3)(cid:51)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:75)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:182)(cid:49)(cid:182)(cid:57)(cid:36)(cid:53)
(cid:3) (cid:48)(cid:72)(cid:75)(cid:80)(cid:72)(cid:87)(cid:3)(cid:36)(cid:78)(cid:76)(cid:73)(cid:3)(cid:40)(cid:85)(cid:86)(cid:82)(cid:92)(cid:3)(cid:182)(cid:81)(cid:76)(cid:89)(cid:72)(cid:85)(cid:86)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:86)(cid:76)
(cid:26)(cid:17)(cid:3)(cid:37)(cid:176)(cid:47)(cid:182)(cid:48)(cid:29)(cid:3)(cid:54)(cid:82)(cid:86)(cid:92)(cid:82)(cid:80)(cid:72)(cid:87)(cid:85)(cid:76)(cid:78)(cid:3)(cid:55)(cid:72)(cid:78)(cid:81)(cid:76)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:85)
(cid:39)(cid:82)(cid:193)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:85)(cid:17)(cid:3)(cid:43)(cid:214)(cid:79)(cid:92)(cid:68)(cid:3)(cid:42)(cid:182)(cid:47)(cid:36)(cid:60)(cid:3)(cid:50)(cid:42)(cid:40)(cid:47)(cid:48)(cid:36)(cid:49)
(cid:3) (cid:51)(cid:68)(cid:80)(cid:88)(cid:78)(cid:78)(cid:68)(cid:79)(cid:72)(cid:3)(cid:182)(cid:81)(cid:76)(cid:89)(cid:72)(cid:85)(cid:86)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:86)(cid:76)
(cid:27)(cid:17)(cid:3)(cid:37)(cid:176)(cid:47)(cid:182)(cid:48)(cid:29)(cid:3)(cid:51)(cid:85)(cid:82)(cid:77)(cid:72)(cid:78)(cid:87)(cid:76)(cid:73)(cid:3)(cid:55)(cid:72)(cid:78)(cid:81)(cid:76)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:85)
(cid:39)(cid:82)(cid:193)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:85)(cid:17)(cid:3)(cid:54)(cid:72)(cid:85)(cid:71)(cid:68)(cid:79)(cid:3)(cid:54)(cid:40)(cid:57)(cid:40)(cid:49)
(cid:3) (cid:48)(cid:88)(cid:237)(cid:3)(cid:36)(cid:79)(cid:83)(cid:68)(cid:85)(cid:86)(cid:79)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:182)(cid:81)(cid:76)(cid:89)(cid:72)(cid:85)(cid:86)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:86)(cid:76)
9. BÖLÜM: D(cid:72)(cid:85)(cid:72)(cid:70)(cid:72)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:80)(cid:72)(cid:79)(cid:76) Ö(cid:79)(cid:193)(cid:72)(cid:78)(cid:79)(cid:72)(cid:85)
Prof. Dr. Alev ÖNDER
Marmara Üniversitesi
Doç. Dr. Hülya GÜLAY OGELMAN
Pamukkale Üniversitesi
10. BÖLÜM: (cid:42)(cid:208)(cid:85)(cid:214)(cid:237)(cid:80)(cid:72)
Doç. Dr. Perihan ÜNÜVAR
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
11. BÖLÜM: Ev Ziyaretleri
Yrd. Doç. Dr. Erhan ALABAY
Okan Üniversitesi
Doç. Dr. Hülya GÜLAY OGELMAN
Pamukkale Üniversitesi
12. BÖLÜM: O(cid:87)(cid:68)(cid:81)(cid:87)(cid:76)(cid:78) D(cid:72)(cid:240)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:80)(cid:72) A(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:220) O(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) E(cid:240)(cid:76)(cid:87)(cid:76)(cid:70)(cid:76) D(cid:85)(cid:68)(cid:80)(cid:68)
Prof. Dr. Alev ÖNDER
Marmara Üniversitesi
13. BÖLÜM: A(cid:81)(cid:72)(cid:78)(cid:71)(cid:82)(cid:87) Y(cid:82)(cid:79)(cid:88)(cid:92)(cid:79)(cid:68) D(cid:72)(cid:240)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:80)(cid:72)
Doç. Dr. Maide ORÇAN
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
14. BÖLÜM: D(cid:72)(cid:240)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:76)(cid:85)(cid:80)(cid:72) A(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:220) O(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:68)(cid:78) (cid:51)(cid:82)(cid:85)(cid:87)(cid:73)(cid:82)(cid:79)(cid:92)(cid:82)
Doç. Dr. Maide ORÇAN
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
15. BÖLÜM: O(cid:78)(cid:88)(cid:79) Ö(cid:81)(cid:70)(cid:72)(cid:86)(cid:76) E(cid:240)(cid:76)(cid:87)(cid:76)(cid:80)(cid:70)(cid:76)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:81)(cid:76)(cid:81) (cid:161)(cid:82)(cid:70)(cid:88)(cid:78)(cid:79)(cid:68)(cid:85)(cid:220) T(cid:68)(cid:81)(cid:220)(cid:80)(cid:68)
(cid:54)(cid:214)(cid:85)(cid:72)(cid:70)(cid:76)(cid:81)(cid:71)(cid:72) D(cid:76)(cid:78)(cid:78)(cid:68)(cid:87) E(cid:87)(cid:80)(cid:72)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:76) (cid:42)(cid:72)(cid:85)(cid:72)(cid:78)(cid:72)(cid:81) U(cid:81)(cid:86)(cid:88)(cid:85)(cid:79)(cid:68)(cid:85)
Doç. Dr. Hülya GÜLAY OGELMAN
Pamukkale Üniversitesi
(cid:241)(cid:161)(cid:241)(cid:49)(cid:39)(cid:40)(cid:46)(cid:241)(cid:47)(cid:40)(cid:53)
Ön Söz ....................................................................................................................................iii
(cid:20)(cid:17)(cid:3)(cid:37)(cid:176)(cid:47)(cid:182)(cid:48)
(cid:50)(cid:46)(cid:56)(cid:47)(cid:3)(cid:176)(cid:49)(cid:38)(cid:40)(cid:54)(cid:241)(cid:3)(cid:40)(cid:239)(cid:241)(cid:55)(cid:241)(cid:48)(cid:39)(cid:40)(cid:3)(cid:3)
(cid:161)(cid:50)(cid:38)(cid:56)(cid:239)(cid:56)(cid:3)(cid:55)(cid:36)(cid:49)(cid:44)(cid:48)(cid:36)(cid:49)(cid:44)(cid:49)(cid:3)(cid:176)(cid:49)(cid:40)(cid:48)(cid:241)
İçindekiler ................................................................................................................................1
Giriş ..........................................................................................................................................2
Çocuğu Tanımanın Amacı ....................................................................................................2
Çocuğu Hangi Yönlerden Tanımak Gerekir? .....................................................................3
Çocuğu Tanımada Dikkat Edilmesi Gerekli İlkeler ...........................................................4
Okul Öncesi Dönemde Çocukları Tanımanın Aile Açısından Önemi ...........................5
Okul Öncesi Dönemde Çocukları Tanımanın Öğretmen Açısından Önemi ................6
Sonuç ........................................................................................................................................7
Kaynaklar .................................................................................................................................8
(cid:21)(cid:17)(cid:3)(cid:37)(cid:176)(cid:47)(cid:182)(cid:48)
(cid:37)(cid:241)(cid:53)(cid:40)(cid:60)(cid:54)(cid:40)(cid:47)(cid:3)(cid:41)(cid:36)(cid:53)(cid:46)(cid:47)(cid:44)(cid:47)(cid:44)(cid:46)(cid:47)(cid:36)(cid:53)(cid:44)(cid:49)(cid:3)(cid:3)
(cid:176)(cid:49)(cid:40)(cid:48)(cid:241)(cid:3)(cid:57)(cid:40)(cid:3)(cid:39)(cid:40)(cid:54)(cid:55)(cid:40)(cid:46)(cid:47)(cid:40)(cid:49)(cid:48)(cid:40)(cid:54)(cid:241)
İçindekiler ................................................................................................................................9
Birey ve Benzerlik-Farklılık ..................................................................................................9
Bireysel Farklılıkları Etkileyen Faktörler ...........................................................................10
Bireysel Farklılıklar ..............................................................................................................12
Fiziksel ve Biyolojik Farklılıklar ...................................................................................12
Davranışsal Farklılıklar .................................................................................................13
Sosyo-Kültürel ve Ekonomik Koşullardaki Farklılıklar ............................................14
Bireysel Farklılıkların Önemi - Desteklenmesi ................................................................15
Sonuç ......................................................................................................................................17
Kaynaklar ...............................................................................................................................19
viii
(cid:75)(cid:364)(cid:437)(cid:367)(cid:3)(cid:80)(cid:374)(cid:272)(cid:286)(cid:400)(cid:349)(cid:3)(cid:24)(cid:386)(cid:374)(cid:286)(cid:373)(cid:282)(cid:286)(cid:3)(cid:23)(cid:381)(cid:272)(cid:437)(cid:364)(cid:367)(cid:258)(cid:396)(cid:358)(cid:3)(cid:24)(cid:286)(cid:338)(cid:286)(cid:396)(cid:367)(cid:286)(cid:374)(cid:282)(cid:349)(cid:396)(cid:373)(cid:286)(cid:3)(cid:448)(cid:286)(cid:3)(cid:100)(cid:258)(cid:374)(cid:358)(cid:373)(cid:258)(cid:3)(cid:100)(cid:286)(cid:364)(cid:374)(cid:349)(cid:364)(cid:367)(cid:286)(cid:396)(cid:349)
(cid:22)(cid:17)(cid:3)(cid:37)(cid:176)(cid:47)(cid:182)(cid:48)
(cid:50)(cid:46)(cid:56)(cid:47)(cid:3)(cid:176)(cid:49)(cid:38)(cid:40)(cid:54)(cid:241)(cid:3)(cid:39)(cid:176)(cid:49)(cid:40)(cid:48)(cid:39)(cid:40)(cid:3)(cid:3)
(cid:42)(cid:40)(cid:47)(cid:241)(cid:236)(cid:241)(cid:48)(cid:241)(cid:3)(cid:40)(cid:55)(cid:46)(cid:241)(cid:47)(cid:40)(cid:60)(cid:40)(cid:49)(cid:3)(cid:41)(cid:36)(cid:46)(cid:55)(cid:176)(cid:53)(cid:47)(cid:40)(cid:53)
İçindekiler ..............................................................................................................................21
Biyolojik Faktörler ................................................................................................................22
Kalıtım .............................................................................................................................22
Hormonlar ......................................................................................................................24
Çevresel Faktörler .................................................................................................................25
Doğum Öncesi Çevre ve Etkileri ..................................................................................25
Doğum Sırası Çevre ve Etkileri ....................................................................................26
Doğum Sonrası Çevre ve Etkileri .................................................................................26
Aile .........................................................................................................................................27
Doğuş Sırası ....................................................................................................................27
Kardeş Sayısı ...................................................................................................................28
Anne Baba Tutumları ...................................................................................................29
Boşanma/ Anne-Baba Yoksunluğu ..............................................................................32
Aile İçi İlişkiler, Şiddet ve İstismar...............................................................................33
Sonuç ......................................................................................................................................34
Kaynaklar ...............................................................................................................................35
(cid:23)(cid:17)(cid:3)(cid:37)(cid:176)(cid:47)(cid:182)(cid:48)
(cid:42)(cid:176)(cid:61)(cid:47)(cid:40)(cid:48)
İçindekiler ..............................................................................................................................37
Giriş ........................................................................................................................................38
Gözlem Çeşitleri ...................................................................................................................40
Gözlem Süreci .......................................................................................................................41
Gözlem Sürecinde Kodlama ...............................................................................................43
Gözlem Tekniğinde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar ................................................43
Gözleme Dayalı Değerlendirme Araçlarından Örnekler ................................................43
Sonuç ......................................................................................................................................45
Kaynaklar ...............................................................................................................................46
Ekler .......................................................................................................................................47
ix
(cid:55)(cid:277)(cid:349)(cid:374)(cid:282)(cid:286)(cid:364)(cid:349)(cid:367)(cid:286)(cid:396)
(cid:24)(cid:17)(cid:3)(cid:37)(cid:176)(cid:47)(cid:182)(cid:48)
(cid:50)(cid:60)(cid:56)(cid:49)(cid:3)(cid:55)(cid:40)(cid:48)(cid:40)(cid:47)(cid:47)(cid:241)(cid:3)(cid:55)(cid:36)(cid:49)(cid:44)(cid:48)(cid:36)(cid:3)(cid:57)(cid:40)(cid:3)(cid:39)(cid:40)(cid:239)(cid:40)(cid:53)(cid:47)(cid:40)(cid:49)(cid:39)(cid:241)(cid:53)(cid:48)(cid:40)
İçindekiler ..............................................................................................................................51
Giriş ........................................................................................................................................52
Oyunun Çocuğun Yaşamındaki Önemi ve İşlevleri ........................................................53
Oyun Temelli Değerlendirme Nedir? ................................................................................55
Oyun Temelli Değerlendirmede Farklı Yaklaşımlar ........................................................56
Formal Olmayan Oyun Gözlemleri ...................................................................................59
Oyun Gözlem Formu Örneği .............................................................................................60
Oyun Temelli Değerlendirmenin Güçlü Yönleri ..............................................................61
Oyun Temelli Değerlendirmenin Sınırlılıkları .................................................................62
Uygulamacılara Yönelik Öneriler .......................................................................................63
Kaynaklar ...............................................................................................................................63
(cid:25)(cid:17)(cid:3)(cid:37)(cid:176)(cid:47)(cid:182)(cid:48)
(cid:50)(cid:60)(cid:56)(cid:49)(cid:3)(cid:55)(cid:40)(cid:53)(cid:36)(cid:51)(cid:241)(cid:54)(cid:241)
İçindekiler ..............................................................................................................................65
Oyun Terapisi Nedir? ...........................................................................................................66
Okul Öncesi Dönemde Oyun Terapisi ..............................................................................67
Oyun Terapisinde Ortam ....................................................................................................68
Oyun Terapisinin Uygulanması .........................................................................................72
Oyun Terapisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler ...............................................................72
Oyun Terapistinin Özellikleri .............................................................................................73
Sonuç ......................................................................................................................................73
Kaynaklar ...............................................................................................................................74
x (cid:75)k(cid:437)l(cid:3)(cid:80)n(cid:272)e(cid:400)i(cid:3)(cid:24)(cid:386)ne(cid:373)de(cid:3)(cid:23)(cid:381)(cid:272)(cid:437)kl(cid:258)r(cid:358)(cid:3)(cid:24)e(cid:338)erlendir(cid:373)e(cid:3)(cid:448)e(cid:3)(cid:100)(cid:258)n(cid:358)(cid:373)(cid:258)(cid:3)(cid:100)eknikleri
(cid:26). BÖLÜM
(cid:54)O(cid:54)YOMETRİK TEKNİKLER
İçindekiler ..............................................................................................................................75
Giriş ........................................................................................................................................76
Sosyometri Tekniği Türleri ..................................................................................................76
Akran Seçimine Dayanan Sosyometrik Teknik .........................................................76
Derecelendirmeye Dayanan Sosyometrik Teknik .....................................................77
Sosyometrik Tekniklerdeki Değişkenler ...........................................................................79
Uygulama Sonunda Sosyometrik Değerlendirme ...........................................................79
Akran Seçimine Dayalı Sosyometride Değerlendirme ve Sosyal Konumlar .........79
Akran Derecelendirmesine Dayalı Sosyometride Değerlendirme ..........................84
Sosyometrik Tekniklerde Geçerlik Güvenirlik .................................................................84
Sosyometrik Tekniklerin Uygulanması .............................................................................85
Sonuç ......................................................................................................................................86
Kaynaklar ...............................................................................................................................86
Ek: Sosyometri Çizelgesi Örneği ........................................................................................90
(cid:27). BÖLÜM
(cid:51)RO(cid:45)EKTİ(cid:41) TEKNİKLER
İçindekiler ..............................................................................................................................91
Giriş .......................................................................................................................................92
Projektif Testler .....................................................................................................................92
Projektif Testlerin Sınıflandırması ...............................................................................93
Çağrışım Yöntemi ....................................................................................................93
Yapılandırma Yöntemi .............................................................................................94
Tamamlama Yöntemi ...............................................................................................94
Seçme veya Düzenleme Yöntemi ...........................................................................94
Anlatım Yöntemi ......................................................................................................94
Başlıca Projektif Testler........................................................................................................94
Tematik Algı Testi (TAT)...............................................................................................94
Rorschach Testi ...............................................................................................................95
Szondi Testi .....................................................................................................................96
Çocuklar İçin Kullanılan Projektif Testler ........................................................................96
Bir Adam Çiz ..................................................................................................................96
Ev, Ağaç ve Adam Çiz ....................................................................................................97
Kinetik Aile Çizim Testi ................................................................................................97
Sonuç ......................................................................................................................................98
Öneriler ..................................................................................................................................98
Kaynaklar ...............................................................................................................................99
İçindekiler xi
(cid:28). BÖLÜM
DERECELENDİRMELİ ÖL(cid:161)EKLER
İçindekiler ...........................................................................................................................101
Giriş .....................................................................................................................................102
Derecelendirmeli Ölçeklerin Olumlu Yönleri ...............................................................104
Güvenirlik ....................................................................................................................104
Geçerlik ........................................................................................................................104
Ayırdedici güç ..............................................................................................................105
Derecelendirmeli Ölçeklerin Kullanılmasında Karşılaşılan Sorunlar ........................106
Okul Öncesinde Dönem Çocukları İçin Türkiye’de
Kullanılan Derecelendirmeli Ölçeklerden Örnekler ....................................................107
Uygulamacılara Öneriler ..................................................................................................111
Kaynaklar ............................................................................................................................113
1(cid:19). BÖLÜM
(cid:42)ÖRÜ(cid:236)ME
İçindekiler ..........................................................................................................................115
Görüşme Nedir ? ...............................................................................................................116
Görüşme Türleri ................................................................................................................117
Görüşme Tekniğinin Kullanıldığı Durumlar .................................................................118
Okul Öncesi Dönem Çocuğu İle Görüşme .............................................................119
Görüşmenin Planlanması ....................................................................................119
Görüşmenin Uygulanması ...................................................................................120
Görüşmede Dikkat Edilmesi Gerekenler ...........................................................120
Görüşmenin Değerlendirilmesi ..........................................................................121
Anne-Baba İle Görüşme .............................................................................................121
Görüşmenin Planlanması ....................................................................................121
Görüşmenin Uygulanması ...................................................................................121
Görüşmede Dikkat Edilmesi Gerekenler ...........................................................122
Görüşmenin Değerlendirilmesi ..........................................................................123
Sonuç ...................................................................................................................................123
Kaynaklar ............................................................................................................................125
Description:Çocuğu tanımanın ve onun her yönden gelişiminin, öğrendiklerinin izlenmesini sağlayan Değerlend rme, çoğu zaman çocuğu çok farklı yönler yle ölçüp tanımaya, anlamaya çalışırken men anlamak güçtür. Çocukları bu