Table Of ContentWSTĘP
CESARE BECCARIA
O przestępstwach
i karach
~ 1 ~
WSTĘP
~ 2 ~
WSTĘP
CESARE BECCARIA
O przestępstwach
i karach
Z VI wydania oryginału (1766) przełożył, wstępem,
przedmową, wykazem literatury i przypisami opatrzył
dr Emil Stanisław RAPPAPORT, profesor zwyczajny
Uniwersytetu Łódzkiego
Niniejsze wydanie do druku przygotował, opracował
i wstępem opatrzył Profesor Stefan Lelental
Łódź 2014
~ 3 ~
WSTĘP
Tłumaczenie i układ typograficzny na podstawie wydania
C. Beccaria, O przestępstwach i karach,
Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1959
Wydawnictwo UŁ dziękuje Wydawnictwu LexisNexis
za wyrażenie zgody na wykorzystanie układu
typograficznego wydania z roku 1959
Skład i łamanie
Zdzisław Gralka
Korekta
Bogusława Kwiatkowska, Maria Wojciechowska
Projekt okładki
Barbara Grzejszczak
© Copyright for translation by Emil Stanisław Rappaport, Warszawa 1959
© Copyright for content on pages I–XXX by Stefan Lelental, Łódź 2014
Wydane przez Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Wydanie I. W.06423.13.0.M
ISBN 978-83-7969-024-4
~ 4 ~
Wprowadzenie
Zakończone sukcesem starania o ponowne opubliko-
wanie wydanego w 1959 r. przez Wydawnictwo Prawni-
cze, przetłumaczonego przez Profesora Emila Stanisława
Rappaporta traktatu Cesare Beccarii O przestępstwach
i karach (Dei delitti e delle pene, 1764) spełnia dwa cele.
Po pierwsze – przywraca do obiegu naukowego pomni-
kowe i rewolucyjne w swej epoce dzieło, dające możność
zapoznania się z wieloma postulatami o wartości ogólno-
ludzkiej, aktualnymi nie tylko w drugiej połowie XVIII
stulecia. Po drugie – przywraca pamięć o Profesorze,
któremu Uniwersytet Łódzki zawdzięcza tak wiele, i o in-
nych wybitnych profesorach, że powinna być ona nie-
przemijającym obowiązkiem. Niebawem upłynie 70 lat
(rocznica 24 maja 2015 r.) od utworzenia Uniwersytetu
Łódzkiego, na którym Profesor pracował od roku 1945.
Ponad dziesięć lat wcześniej Profesor pisał, że głównym
tematem „[…] tej głośnej na cały świat pracy jest walka
z karą śmierci, walka z torturą i samowolą sądów i zażarta
obrona poglądu, że przy sprawiedliwym karaniu człowie-
ka za czyn, kłócący się z ładem społecznym (zawsze opar-
tym na pierwiastku „umowy” Rousseau), nie może prze-
kraczać miary niezbędnej kary dla wyrównania winy
sprawcy w stosunku do wagi pokrzywdzenia. Beccaria
~ I ~
uchodzi słusznie za promotora ideowego, założyciela tzw.
szkoły klasycznej prawa karnego, za twórcę demo-libe-
ralnej, indywidualistycznej, przenikniętej duchem filozofii
swego wieku doktryny prawno-karnej” (E. St. Rappaport,
Polityka kryminalna w zarysie, Łódź 1948, s. 65). Nie sądzę,
aby w historii prawa karnego można znaleźć przykład
poglądów, które, tak jak w przypadku C. Beccarii, zacho-
wywały aktualność przez prawie 240 lat. Kilka lat temu
Profesor J. Warylewski pisał, że gdyby miał zlecić studen-
tom prawa jedną albo najwyżej dwie pozycje historyczne
niezbędne do studiowania prawa karnego, to zawsze na
pierwszym miejscu znajdowałoby się dzieło Beccarii (Kara.
Podstawy filozoficzne i historyczne, Wydawnictwo Uniwersy-
tetu Gdańskiego, Gdańsk 2007, s. 60). Nie tu miejsce na
poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, dlaczego w dydak-
tyce uniwersyteckiej poświęca się niewiele miejsca na
naukę o środkach prawno-karnej reakcji na przestępstwo
lub czyn zabroniony, w tym naukę o karze. W nauce
prawa karnego i w wykładzie tej gałęzi prawa na poziomie
uniwersyteckim dominuje problematyka części ogólnej
kodeksu karnego dotycząca zasad odpowiedzialności
karnej, form popełnienia przestępstwa i wyłączenia odpo-
wiedzialności karnej (31 artykułów k.k.). Być może z tego
powodu zainteresowanie dziełem C. Beccarii jest zdecy-
dowanie mniejsze niż ongiś, gdy na Wydziale Prawa UŁ
Prof. E. St. Rappaport wykładał historię prawa karnego
i prawo karne porównawcze jako dwa odrębne przedmio-
ty. Wrodzony optymizm nakazuje mi wierzyć, że obecnie
wydane na najwyższym poziomie edytorskim dzieło
C. Beccarii nieco zmieni opisany stan rzeczy.
~ II ~
Wysoki poziom edytorski przywracanej do obiegu nau-
kowego książki, a także możliwość jej wydania zawdzię-
czam Panu Tomaszowi Mirosławowi Włodarczykowi,
Dyrektorowi Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego,
oraz Jego współpracownikom – Pani Liliannie Ladoruckiej,
która przeprowadziła kwerendę archiwalną, i Panu Zdzi-
sławowi Gralce, który przygotował tekst do druku.
Odrębne słowa podziękowania składam Pani Prof.
nadzw. dr hab. Agnieszce Liszewskiej – Dziekanowi Wy-
działu Prawa i Administracji UŁ – za wsparcie finansowe,
które było niezbędne do wydania książki.
Stefan Lelental
~ III ~
Emil Stanisław Rappaport (1877–1965)
(wspomnienie ostatniego z uczniów)
Urodził się 8 lipca 1877 r. w Warszawie. W latach 1888–
1897 uczęszczał do V Rosyjskiego Gimnazjum w Warsza-
wie, a w latach 1897–1901 studiował na Wydziale Prawa
rosyjskiego Uniwersytetu w Warszawie. Od 1898 r. praco-
wał jako Główny Bibliotekarz zarządu Bratniej Pomocy
Studentów Uniwersytetu Warszawskiego i organizował
sekcje naukowe tzw. „Latającego Uniwersytetu Polskiego”
w mieszkaniach prywatnych inteligencji warszawskiej.
Aplikację sądową odbył w Rydze.
Uzupełniające studia naukowe E. St. Rappaport odby-
wał kolejno w Paryżu (1903–1904), Berlinie (1904–1905),
Londynie (1909) i ponownie w Paryżu. O słynnym „Se-
minarium” berlińskim prof. Franciszka von Liszta oraz
o prof. Emilu Garçon z okresu studiów w Paryżu – już jako
profesor Uniwersytetu Łódzkiego – E. St. Rappaport
wspominał często w czasie wykładów polityki kryminal-
nej, historii prawa karnego, prawa karnego porównawcze-
go i prawa karnego wykonawczego. W przypisach do
wydanego w 1948 r. podręcznika z polityki kryminalnej
(por. Bibliografia prac naukowych…) profesor wspomina
o drukowanych notatkach wykładowych prof. F. von
Liszta, Rechtsphilosophie i Kriminalpolitik, które nigdy nie
~ IV ~
ukazały się w formie książkowej, którymi przez wiele lat
posiłkował się przy wykładni polityki kryminalnej w To-
warzystwie Kursów Naukowych (1906–1916) i w Wolnej
Wszechnicy Polskiej (1916–1939) w Warszawie.
W roku 1910 uzyskał dyplom Instytutu Kryminologicz-
nego w Paryżu i na Uniwersytecie w Neuchâtel w Szwajca-
rii stopień naukowy doktora praw, nostryfikowany na-
stępnie we Lwowie w 1920 r. Napisana w języku francu-
skim rozprawa doktorska nosiła tytuł La loi de pardon : étude
analytique des projets français (skł. Recueil Sirey, Paris;
Attinger Fréres, Neuchâtel 1911) oraz w języku polskim
– Ustawa o przebaczeniu w świetle projektów francuskich
(z zap. Kasy im. Mianowskiego, Warszawa 1916).
W latach 1906–1917 wykonywał zawód adwokata. Był
wówczas członkiem Koła Obrońców Politycznych zorgani-
zowanego przez znanego wtedy obrońcę w sprawach
politycznych, późniejszego sędziego Sądu Najwyższego
i Ministra Sprawiedliwości – Stanisława Patka.
W czasie I wojny światowej prof. E. St. Rappaport był
jednym z inicjatorów akcji mającej na celu powołanie do
życia sądownictwa polskiego w postaci sądów obywatel-
skich (1915) i sądownictwa państwowego (1917). W 1917 r.
został mianowany sędzią Sądu Apelacyjnego w Warszawie
z delegacją do Sądu Najwyższego. W tym charakterze
uczestniczył w pierwszym posiedzeniu Izby Karnej
w grudniu 1917 r.
Przewód habilitacyjny przeprowadził na Uniwersytecie
Jana Kazimierza we Lwowie na podstawie monografii
Bankructwo w ustawodawstwie nowoczesnym na tle porównaw-
czym wydanej w Warszawie (wyd. M. Arct, 1917). W latach
~ V ~
