Nieuwe inzichten in de behandeling van ADHD bij verslaving

48 Pages·2016·3.25 MB·Dutch

Nieuwe inzichten in
de behandeling van ADHD bij verslaving
Pieter-Jan Carpentier, psychiater
Reinier van Arkel groep, den Bosch
Belangenverstrengeling
Spreker Bedrijf Product Wetenschappelijkonderzoek Anders, nl:
P.J. Carpentier Geen strijdige belangen te melden
Waarschuwing
Geen van de hier besproken medicijnen is geregistreerd
voor de specifieke indicatie: volwassenen met ADHD en verslaving
methylfenidaat is geregistreerd voor de behandeling
van ADHD bij kinderen
dexamfetamine is geregistreerd voor
de behandeling van ADHD bij kinderen
atomoxetine is geregistreerd voor de behandeling
van ADHD
bij kinderen en volwassenen
Prevalence
ADHD in SUD
Prevalence of ADHD in substance-abusing patients:
Study name Statistics for each study Event rate and 95% CI
Ervaetent Lloimweitr Ulpimpeitr Z-Valuep-Value
A meta-analysis and meta-regression analysis. CGlaarrlka nedt eatl al 00,,228161 00,,211566 00,,326880 --46,,796383 00,,000000
GHJaroeivnllceahn eisllt eeattl aall 000,,,132314006 000,,,122101008 000,,,142547276 --21-023,,,186368598 000,,,000000080
Latimer et al 0,400 0,321 0,485 -2,308 0,021
Katelijne van Emmerik - van Oortmerssen dMeo lMinialio et al 00,,124806 00,,027424 00,,235363 --48,,725167 00,,000000
NStoovwinelsl eett aall 00,,108800 00,,101531 00,,217243 --59,,499661 00,,000000
Geurt van de Glind SSSuuzobbbrraaommt eaatnn iiaaalmm eettaall AB 000,,,334394003 000,,,223482364 000,,,455306159 ---310,,,288278978 000,,,003067114
TTaimrtse re et ta all 00,,139890 00,,134432 00,,247200 --65,,883220 00,,000000
Wim van den Brink CCalurrreo lel et ta all B 00,,213580 00,,106959 00,,323210 --47,,928203 00,,000000
Daigre et al 0,200 0,126 0,302 -4,960 0,000
Falck et al 0,099 0,070 0,137 -11,669 0,000
Filip Smit JKLMoeionhvdgaie nnes ntet itane la te lat lal 0000,,,,211119013000 0000,,,,110073761002 0000,,,,221166482817 -1---9616,,,,043586570204 0000,,,,000000000000
Ohlmeier et al A 0,231 0,156 0,328 -4,835 0,000
Cleo L. Crunelle ORSchohlumunbesiianever irel leet tae alt lBal 000,,,532444190 000,,,421198676 000,,,643600154 --056,,,619437009 000,,,500200200
TWaonogd e et ta all 00,,130310 00,,016891 00,,154263 -1-01,,276390 00,,000804
Robert A. Schoevers Ziedonis et al 00,,324361 00,,219914 00,,427052 -1-40,,691772 00,,000000
-1,00 -0,50 0,00 0,50 1,00
Drug Alcohol Depend. 2012 Apr 1;122(1-2):11-9.
Meta Analysis 0%-50%
29 studies, including 6689 subjects (4054 adolescents and 2635 adults)
Overall prevalence ADHD in SUD = 23.1% (95% C.I: 19.4% – 27.2%)
Meta-regression analysis:
- lower prevalence of ADHD in primary cocaine dependent subjects
- higher prevalence of ADHD in studies with DICA or SADS-L
- no effect of age, gender, setting, time-frame, abstinence duration
Verslaving
onvermogen schadelijk gedrag onder controle te houden,
ondanks negatieve consequenties
• gebruik van psycho-actieve (op het brein inwerkende) middelen:
alcohol, drugs
• eten en vasten
• sporten
• sex en pornografie
• gokken
• internet
• winkelen
 tolerantie
 onthoudingsverschijnselen
5
Verslaving in de DSM-5
afgeschaft: misbruik van een middel substance abuse
afhankelijkheid van een middel substance dependence
vervangen door: stoornis in het gebruik van een middel
substance use disorder (SUD)
met gradatie licht mild
matig moderate
ernstig severe
6
ADOLESCENTIE
AANLEG
OMGEVING
KWETSBAARHEID
experimenteren
erfelijkheid maatschappij
regelmatig gebruik
kultuur
opvoeding
CONTROLE
psychiatrische
VERLIES
stoornissen stress
problematisch gebruik
VERSLAVING
7
belang van beginleeftijd
middelengebruik
Vroegere beginleeftijd
 er is iets aan de hand bij het kind
(b.v. psychiatrische stoornis)
en/of bij de omgeving
(b.v. mishandeling, verwaarlozing)
Vroegtijdig gebruik van psycho-actieve stoffen,
die inwerken op het Centrale Beloningssysteem van de hersenen,
kan op langere termijn belangrijke veranderingen in motivatie veroorzaken.
vroegtijdig begin van middelengebruik
is een sterke voorspeller van verslavingsproblemen op volwassen leeftijd
Chambers RA Am J Psychiatry 2003: 160: 1041-1052
McGue M Alcohol Clin Exp Res 2001; 25(8): 1156-1165 8
Hoe verslavend zijn
verschillende middelen ?
Waarschijnlijkheid verslaafd te raken
na ten minste éénmalig gebruik:
1 nicotine 32%
2 heroïne 23%
3 cocaïne 17%
4 alcohol 15%
5 stimulantia (speed) 11%
6 benzodiazepinen 9%
7 cannabis 9%
8 pijnstillers 8%
Stahl’s Essential Psychopharmacology, 2008
ADHD risico-factoren
ontwikkelingsinteractie tussen de symptomen van ADHD (zoals impulsiviteit)
en de gevolgen van ADHD (zoals slechte schoolresultaten)
• Aard symptomatologie
• risico  bij onrust / impulsiviteit
• Intensiteit symptomatologie
• risico  bij persisteren
• risico  meer ernstige symptomen
• stoornis in executieve functies
• impulsiviteit / onvermogen tot uitstellen / risicogedrag
• niet stilstaan bij lange-termijn consequenties
• behoefte aan forse stimulatie (verveling)
• Psychologische factoren: zelf-medicatie-hypothese
• Secundaire problemen underachievement
demoralisatie
negatief zelfbeeld
10