NĠZAMETTĠN NAZĠF TEPEDELENLĠOĞLU'NUN KÖROĞLU ADLI ESKĠ HARFLĠ TARĠHÎ

635 Pages·2017·3.07 MB·Turkish

by  Hakan Nayman

NĠZAMETTĠN NAZĠF TEPEDELENLĠOĞLU’NUN KÖROĞLU ADLI ESKĠ
HARFLĠ TARĠHÎ ROMANININ ÇEVĠRĠ YAZISI VE TAHLĠLĠ
Hakan NAYMAN
Yüksek Lisans Tezi
DanıĢman: Dr. Öğr. Üyesi AyĢe ULUSOY TUNÇEL
Ağustos, 2018
Afyonkarahisar
T.C.
AFYON KOCATEPE ÜNĠVERSĠTESĠ
SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ
TÜRK DĠLĠ VE EDEBĠYATI ANABĠLĠM DALI
YÜKSEK LĠSANS TEZĠ

NĠZAMETTĠN NAZĠF TEPEDELENLĠOĞLU’NUN
KÖROĞLU ADLI ESKĠ HARFLĠ TARĠHÎ ROMANININ
ÇEVĠRĠ YAZISI VE TAHLĠLĠ

Hazırlayan
Hakan NAYMAN

DanıĢman
Dr. Öğr. Üyesi AyĢe ULUSOY TUNÇEL

AFYONKARAHĠSAR 2018
YEMĠN METNĠ
Yüksek Lisans tezi olarak sunduğum Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu‟nun
Köroğlu Adlı Eski Harfli Tarihî Romanının Çeviri Yazısı ve Tahlili adlı çalıĢmanın,
tarafımdan bilimsel ahlak ve geleneklere aykırı düĢecek bir yardıma baĢvurmaksızın
yazıldığını ve yararlandığım eserlerin Kaynakça‟da gösterilen eserlerden oluĢtuğunu,
bunlara atıf yapılarak yararlanmıĢ olduğumu belirtir ve bunu onurumla doğrularım.

.… /.…/2018
Hakan NAYMAN
Ġmza

i
ii
ÖZET

NĠZAMETTĠN NAZĠF TEPEDELENLĠOĞLU’NUN KÖROĞLU ADLI ESKĠ
HARFLĠ TARĠHÎ ROMANININ ÇEVĠRĠ YAZISI VE TAHLĠLĠ

Hakan NAYMAN

AFYON KOCATEPE ÜNĠVERSĠTESĠ
SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ
TÜRK DĠLĠ VE EDEBĠYATI ANABĠLĠM DALI

Ağustos 2018

DanıĢman: Dr. Öğr. Üyesi AyĢe ULUSOY TUNÇEL

Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu romancı, gazeteci, politikacı, çevirmen,
eleĢtirmen gibi birçok sıfatı üzerinde barındıran çok yönlü bir yazardır. Çok
yönlülüğünün bir neticesi olarak edebiyat alanında da eserler vermiĢtir. Cumhuriyet
döneminin ilk tarihî roman yazarı unvanının sahibi olan yazar hakkında tez
düzeyinde hiç çalıĢma yapılmadığı görülerek bu çalıĢma yapılmıĢtır. Tarihi tahrif
etme konusunda eleĢtirilmesine karĢılık döneminde yazdığı romanlar halk ve
aydınlar tarafından çok beğenilmiĢtir. Onun tarihî romanlarından Köroğlu‟nun eski
harflerle yazıldığı ve çevirisinin yapılmadığı tespit edilmiĢtir. Romanın günümüz
alfabesine çevirisi yapılarak roman inceleme yöntemlerinden klâsik inceleme
yöntemiyle tahlil edilmesi, bu araĢtırmanın ana konusunu teĢkil etmiĢtir.

Anahtar Kelimeler: Nizamettin Nazif, Köroğlu, tarihî roman, roman tahlili.
iii
ABSTRACT

TRANSLATION AND ANALYSIS OF KÖROĞLU, A HISTORICAL NOVEL
WITH OLD LETTERS BY NIZAMETTIN NAZIF TEPEDELENLIOĞLU

Hakan NAYMAN

AFYON KOCATEPE UNIVERSITY
THE INSTITUTE OF SOCIAL SCIENCES
DEPARTMENT OF TURKISH LANGUAGE AND LITERATURE

August 2018

Advisor: Asst. Prof. AyĢe ULUSOY TUNÇEL

Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu is a multi-directional author
accommodating a number of roles such as novelist, journalist, politician, translator
and critic. As a result of this multi-directionality, he had works in literature, as well.
This study was carried out as there were not any dissertations on the author, who has
the title of the author of the first historical novel in Republic period. Although he was
criticized as falsifying the history, his novels were very popular among the public
and the intelligentsia. It was identified that Köroğlu, one of his historical novels, was
written with old letters and has not been translated yet. The main subject of this study
is to analyze the novel through classical review method after translating it to Latin
alphabet.

Keywords: Nizamettin Nazif, Köroğlu, history novel, novel analysis.
iv
ÖN SÖZ
Bu çalıĢmamızda Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu‟nu ve onun Köroğlu adlı
romanını ele alıp incelemeye çalıĢtık. Cumhuriyet dönemindeki ilk tarihî roman
yazarı olan Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu üzerine Ģimdiye kadar tez düzeyinde
hiç çalıĢma yapılmamıĢtır. Üzerine çalıĢma yapılmıĢ yazar ve Ģairler hakkında
söylenebilecek her Ģeyin söylendiği, bunlar hakkında yapılacak çalıĢmaların ancak
söylenenleri tekrar etme anlamına geleceği düĢüncesiyle değerli hocam AyĢe Ulusoy
Tunçel‟in tavsiyesiyle Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu hakkında çalıĢarak onu
edebiyat dünyasına geri kazandırmaya karar verdik. Bu çalıĢma ile Nizamettin Nazif
Tepedelenlioğlu‟nu ve Latin harflerine aktarılmadığı için fazla bilinmeyen Köroğlu
adlı tarihî romanını çeviri yazısı ile birlikte tanıtmaya çalıĢtık.
Tezimiz üç bölümden oluĢmaktadır. Birinci bölümde Nizamettin Nazif
Tepedelenlioğlu‟nun hayatı, eserleri ve tarihî romancılığı hakkında bilgiler verdik.
Ġkinci bölümde Köroğlu adlı tarihî romanı, klâsik inceleme yöntemiyle tahlil ettik.
Üçüncü bölümde ise, dönemin dil kurallarına uyarak Köroğlu romanının çeviri
yazısını yaptık. Yazarın dili, kolaylıkla okunup anlaĢılacak Ģekilde olduğu için
sözlük ekleme gereği duymadık. Tezin sonuna, 26 Ağustos 2014 tarihinde
Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu'nu anmak için, ESKADER ile Basın Ġlan
Kurumu‟nun müĢterekliğinde yapılan törende iĢtirakçıların yaptığı konuĢmaları da
ekledik.
Tezin hazırlanmasında, fikirleriyle bana yardım edip yol gösteren kıymetli
hocam AyĢe Ulusoy Tunçel‟e teĢekkürlerimi sunarım. ÇalıĢmalarımın Ġstanbul
kısmında bana büyük yardımları dokunan ve Kubbealtı Vakfı‟nda değerli çalıĢmaları
olan baĢta kültür tarihçisi Sayın Dursun Gürlek olmak üzere, ESKADER Müdürü
Sayın ġerif Aydemir‟e ve Damla Kitabevi‟nin sahibi Sayın Mehmet Nuri Yardım‟a
teĢekkürü bir borç bilirim. Ayrıca eğitimci sıfatıyla yoluma ıĢık tutan, eğitim
hayatımın tüm safhalarında ve hayat yolunda dâima desteğini gördüğüm babamı
rahmetle, hürmetle ve minnetle anarak bu çalıĢmamı ona adıyorum. Hayatımın en
büyük, en vefakâr ve cefakâr kahramanı olan biricik anneciğime de gece gündüz
demeden çalıĢmalarımda verdiği desteklerden dolayı teĢekkür ederim.
Hakan NAYMAN
v
ĠÇĠNDEKĠLER

YEMĠN METNĠ .......................................................................................................... i
TEZ JÜRĠSĠ KARARI VE ENSTĠTÜ MÜDÜRLÜĞÜ ONAYIHata! Yer iĢareti
tanımlanmamıĢ.
ÖZET .......................................................................................................................... iii
ABSTRACT ............................................................................................................... iv
ÖN SÖZ ....................................................................................................................... v
ĠÇĠNDEKĠLER ......................................................................................................... vi
KISALTMALAR DĠZĠNĠ ........................................................................................ ix
GĠRĠġ .......................................................................................................................... 1
BĠRĠNCĠ BÖLÜM
NĠZAMETTĠN NAZĠF TEPEDELENLĠOĞLU’NUN HAYATI, ESERLERĠ VE
TARĠHÎ ROMANCILIĞI
1. NĠZAMETTĠN NAZĠF TEPEDELENLĠOĞLU’NUN HUSUSÎ HAYATI ... 2
2. NĠZAMETTĠN NAZĠF TEPEDELENLĠOĞLU’NUN AKADEMĠK
HAYATI ...................................................................................................................... 4
3. TARĠHÎ ROMANIN TARĠHÎ SEYRĠ .............................................................. 7
4. HAYATI VE KARAKTERĠNDEN HAREKETLE NĠZAMETTĠN NAZĠF
TEPEDELENLĠOĞLU’NUN TARĠHÎ ROMANCILIĞI .................................... 21
4.1. NĠZAMETTĠN NAZĠF TEPEDELENLĠOĞLU‟NUN ÇOK
YÖNLÜLÜĞÜ. ...................................................................................................... 21
4.2. NĠZAMETTĠN NAZĠF TEPEDELENLĠOĞLU‟NUN HAYATI VE
KARAKTERĠNDEN YANSIMALAR .................................................................. 27
4.3. YAZAR, DÖNEM VE ESER BAĞLAMINDA NĠZAMETTĠN NAZĠF
TEPEDELENLĠOĞLU‟NUN TARĠHÎ ROMANCILIĞI ...................................... 37
vi
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
NĠZAMETTĠN NAZĠF TEPEDELENLĠOĞLU’NUN KÖROĞLU ADLI ESKĠ
HARFLĠ TARĠHÎ ROMANININ KLÂSĠK ĠNCELEME YÖNTEMĠYLE
TAHLĠL EDĠLMESĠ
1. ÖZET ................................................................................................................. 71
2. DIġ YAPI ........................................................................................................... 74
2.1. BĠYOGRAFĠK KÜNYE ............................................................................. 74
2.2. KONU ......................................................................................................... 75
2.3. OLAY ÖRGÜSÜ ........................................................................................ 76
2.4. TEMA .......................................................................................................... 92
3. ĠÇ YAPI ............................................................................................................. 94
3.1. GERÇEĞĠMSĠ YAPIYI HAZIRLAYAN UNSURLAR ............................ 94
3.1.1. BakıĢ Açısı ........................................................................................... 94
3.1.2. Anlatma Tekniği ................................................................................. 98
3.1.2.1. Vaka Tipi ........................................................................................ 102
3.1.2.2. Vaka Tertibi .................................................................................... 103
3.1.2.3. ÇatıĢma Unsurları: .......................................................................... 104
3.2. GERÇEĞĠMSĠ YAPIYI OLUġTURAN UNSURLAR ............................ 109
3.2.1. ġahıs Kadrosu: ................................................................................. 109
3.2.2. Zaman: .............................................................................................. 141
3.2.3. Mekân: .............................................................................................. 145
3.3. GERÇEĞĠMSĠ YAPIYI GELĠġTĠREN UNSURLAR ............................. 158
3.3.1. Dil ve Üslûp: ..................................................................................... 158
vii
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
NĠZAMETTĠN NAZĠF TEPEDELENLĠOĞLU’NUN KÖROĞLU ADLI ESKĠ
HARFLĠ TARĠHÎ ROMANININ ÇEVĠRĠ YAZISI
1. KÖROĞLU...................................................................................................... 167
SONUÇ .................................................................................................................... 596
KAYNAKÇA .......................................................................................................... 604
EK: 26 AĞUSTOS 2014 TARĠHLĠ ESKADER ĠLE BASIN ĠLAN KURUMU
MÜġTEREKLĠĞĠNDE YAPILAN NĠZAMETTĠN NAZĠF
TEPEDELENLĠOĞLU'NU ANMA TÖRENĠ’NDE ĠġTĠRAKÇILARIN
YAPTIĞI KONUġMALAR .................................................................................. 607

viii