Neden Her Sey Hala Yok Olup Gitmedi

38 Pages·2012·8.708 MB·Turkish

by  Jean Baudrillard

Oiuz Adan1r 1975'te PPanathri�so n-IS orbonOnen iversSitaneasvtie Ar­
keolEnosjtitius u' nde(Sni nemTV)a -lisansd iplomalads1E.1rt ne1sytli ayru
kurumda yiiksek lisan1sq 17n19,· dad odak tort.amaamlsam1d1 .1 994-pr'ot­e
fesoor1 aOngaz Adan1ro tarihten byuan a Dokuz Eyl0i.in liv ersiGttlzeesli
Sanatlar FakUltesiS inem..1Va. Bob1m Ba�kanglo1rgte vini yCU1ltmektedir.
Sinema-TVazar yhgJ.1 simiilassiyneomna,- TV,dey arattctlvtke s etniyoloji
konulandnedraslv eerrm ektedirE.s erlerindenb aztlan ,udnirl:arl �ivtesel
GOrsel AnOlretiammi SinemadAan lam ve Anlattm.E,s ki Diinyayai rBiYen
,
Bak� (B3a ucdriilJla'tr1)Sidnm , u las Kyuorna miO zeri� NotluaerS oyl�'i.ler1
KapitlaizmO ncesiEu renseKl ult:i/Zi irhn iyett.eGnu numaze "Osmavte t6tlei­
ki.ler<;"o. k sayida.kie se�rclvieririn den baz$dUanln arids1er : ASinn emada
lam O.stliDne.ene mele(rC hrisMtietzan) 1Si nemEas teveti Pgsii kol(oJjeiasni
Mitry)Se ssi7..Y r.ginlGOalgnensi ndyea da Toplumsaltn (SoJneua n Baudril­
i
'
larGdr)eti,m Aiynn asi (Jean BaFouudcrilau.lylarutd )Un,u t(mnJke an Ba­
udrillarSidm)u,la krukl.er Si miilasyon (Jean CBaareusdSt.izraril tlearjidlert,
1JcanB audrillarSidm)g,e sDeelgi � Tovkue �CJ lii.(mJ eBana udrillA0J"hldaLk
EgitimtiE me Dilu rkhei),m AnahtSa6.zcr1rk le{rJ eBaanu drill$aredy)ta.n a Sa­
tdaRunh ya Kdao tU.lilgun EgJeemaeBnna 1uigid r(ihlklearl di)nsia nda Ruh
Anlayi($iL ucLeivye·n· BruilhkleT)l o1p lumMlaisrtidk aD enevyei Simm geler
(LucLeivye-nB ruhAlm)eri,ka (Jean BaudriJlard).
'EV
NEDEN HER
A A
• •
HALA YOK OLUP GITMEDI?
JEAN BAUDRILLARD
�evlren: oguz
Adan1r
A
BOiAZl�I
�/UN
IVERSITESI
V YAYINEVi
JeanB audriarldl
Pourquoit ount11 a-t-idelj aPdai ss pa?ru
© Editioden sL 'Heme. 2007. 2008.
NedeHenr � eHyd la Yok Olup Gitmedi?
© BOTEAK. fj20.1 1. TUm haklan sakhd1r.
BOTEKo gazBit;Eigi tiTumri zm TeknoparUky glama
ve Dan. Hiz. San. A1.'$ic..
Boazgi�iO niversitesi GuneyLoj mKaampnu,s . 7.
3.K at,.P .K.3 434B2,e bek-Bf1e1/�sitktaanbul
Teleron: 0212 359 46 30
Yonetim Yen:
Va.ymevi
Bogazi�iO niversitesi
Bog82(Jin �ivie rsitUe csaik savKaram pusu
Garanti KulMtieirrk eArzik,a Giri3
Etilfe.rl bsutant
[email protected].
[email protected] , tr
www .b up res.so rwwgw,. bup res.sn et
1'elevef foakns :( 9201)22 578 72 7
Sertif1kaN o:1 0821
Bu kitabin yahayiknla n AnatolTiaelluieif tT ercilm.anlH1izmketl en·
a.raciligtyln. al1nm:z�tir.
GeneYla ym Yon�tmeMnuir:a Gtil sloy
.Kapak Tasanm1K:e remY egin
Baskl: G.M. Matveb TiacaacrteAllkt .:� .
100 Ytl Mah. etM1aartS biataP-1s.iC :.a dde, No: 88
Bagctllsart an/ bul
Telef(on0:2 612290 )0 24
Sertiftka No�1 2358
BirinciB a.s1mMa:yi s 2012
Bogazi.�U nirsviety Libraryi nC aPutblailcaotigi.onn gD ata
BaudrillarJde,an ..
NedeHne r H�aJeay Y oOkl upG itmedi/?J eanB audrillard; ceviren
Oguz Adantr
40 p.; 2 1c m.
1 SBN 978·6051· 4238-7R�
1.N othing (P2h.il oNsoonbpehiAynd)g.a. n I1.r , Oguz.
BD!39B.B3B
•• ••
ONSOZ
Hi�bir s�aehyioepl myaan1enl indeki ahnacak.
Matta, 25:29,
"Bir� eyler olgmearse1k irken nheid«;ebni �re yy ok?�
Leibniz'in sordugu
sorusu sorununt am tersoil up,
dli§iincenin
boylbei rs oru sormak metafizik de ke­
dt§eId ielsmi
sinliklseaf anlam 1nag eliyor.
dostu
Artzkv arilky okh ir;lviakr .B orges'in olan
ilgili
MacedoniFoe rnandezd aha onceh ic;likle bir
ara�t1rymaap araks orgulamayi olabilecek en u.;:
noktalara Arjanbtiirn li
ta�1m1� yazard1r:" Hiclik de
dahioll makUz ereh ir;lkiokn usundyaa,l n1zca hir;lik
konusundaam a tamamtyldae gihelr �eya ra�ttnla­
hi9ligin
biliHri.� likko nusunddaa hai legrii dilerek
oldugu
sahip pek� oki ncaey nntzykaa dar inilebilir.
"2
Jean Baudrillarbdu hic;sl1ink1 rlard1anh1a d ag eni§­
letereekn incea yr1nt1lkaardaar inmektediBru.r a­
d lyiligin,
a bir sonuca vgarermeakkm ektedir. kotii­
lugtin dt§ld ielmesinisno;n suzlugun,
saf zam an1n
hic;ligin
saf d1�e1d ilmesinhiern §;e yin/hepsinin, saf
d1�1e dilmesinins onucuo ldudguii §niiuluyor­
bir
du. inshearzn almanar her� eyib irar ayag etirmek,
--------------- -
1 Jean Baudrilltarardaf tndan aktanlm1�t1r, Les Exiles du
(Enrique
dialogue ValienNtoeai llse ei b1irligketrec e�kltei­
kitap),
rilen ParisG,al ilete2 005ts 154.
..
2 PapiersN oduev eauveetnc uo ntinuation de Rien, Paris,
Jose Corti,s .11 5979 2..,
vi NedeHne r SHeayld YokO luGipt meid?
•
ikiligiin dirgeekm,k otulsuagifdi 1 �e1t mek,h i�ligi
yok
etmekgi bi totalibtiertr a virt alanm1§lard1ur . B
dunyadaki bri
yonetmle de anlam karma�as1na son
vermi§lerdir.
Oysah i�likblier liktyea �am ayi ogrenmekg e­
rekmektediArs.1 lo nemlvie d egerollia n �heiy� lik­
3
gUvercin
tir".U can bir i�ihna vav e nizgar ne an­
lam a geliyorsa,i �iindnse an h iclio kk adar hayati
vedrigi
biro nemes ahiptiKran.t"' 1n ornektek'i' hafif
gllvrecinh"e r tiirdliiire ncail te ttitgakid irde daha
iyi ucabilecedgiiin�iu nmekteidr.
Bu bir nihiollizarmak nitelendirilembii?l ir
Hayir nitelendirilemenzi,hi lizzihmri a� ligiunn u­
demektSiarh.i pdu guo linsan1
tulmas1 o her� eye
kar§dtu yars1z kl.Imagl lcii sayesinnidhei lioslta n
d
bir �ey varsaa sios temdiBra.u drillard'd1enyi ­
iy
m le siste"mh akitkeani nkarc1d1cru"n)ki ik endisi
hi�ligin,
hert iirlitil li.izyonun iendkiarl mib§i t;imi­
diinyan1n
dir. Geriye meydan okuyan, biril liizyona
benzedigiindid iead ip,b ir� eyleorl masg1 erekirken
olmad1gtn1
nedenh i�bi�re y saran ve "hi�b itirup­
anlam
kenmeyecekb ir gon1num"Q.ne sahihpi �ligin
pe�inib 1rakmayan"r adikald i.i�uncedebna �ka bir
�ey kalmam1�t1r ..
bir
Bu kar�1m etafizikd u�iincdee gitlam,a m1y­
lam etafizikd ii�iinckear �1to1l arakn itelendirilebile­
cekb ird ii�iincedir.
Fran�oisL 'Yvonnet
--------------
3 Les Exildeisa ldougu ae.:/y .
$EY HAI.A GiTMEDi?
NEDEN HER YOK OLUP
etigtim varl1gin1
Zamandan soz s1radaon un
hiesdsemiyorum.
ettigim
Biry erdesno z s1radoa y ero rtadan kay­
gitmi� oluyor.
bolup
Bir ettigim
insandans oz Strad0a i nsan olmu§
oluyor.
ettigim
Zamandan soz s1radaka1 p ge�mi� olu­
yor.
insan1n kaylbuopgi ttigi
Bu durumda ortadan
bird unyadans oze debiliriz.
kaybolmadtr
Burada skoozn usuo lan �eortadan
y
ksat iikenymoek, gitme
yo olup ya doar tadan kal­
degil. yok
d1nlma Kaynaklann tuketilmetsi.iir,l erin
edilmgiebsi�i e yler doagl
ftziksseiilr e9lear da l­
y o
gulard1r.
Zaten biitlln daf barukr aday anii nsanoglunun
kesinlikle ozgiin
biro rtadank a bolma bi�imi icat
y
bunudno gaa ­
etmi�o lan yeganev arl1okl up, y sa
hi�bir
lar1yla ili�kisbiunliunn mamas1ndad1r� Belki
bub ir
de ortadakna ybolmsaan at1d1r.
AR$iMEBDU'LiUNN DUGU NOKTA
i�gee r9egin
ortadan kaybolmas1ndan ba�laya11m.
ileti�im teknolojini�nt kt1g1
ara�lar1yslaan al ortaya
8 Ned.eHne r Sey Hald Yok Olup Gitmedi?
•
yerin e aglarla r «rag­
veh er d gii§kt ipte kapland1gb1i
gert;ekligin
da katledilmesiynedteennrc ie seodzi ldi.
aradgae r�egin ortayt;a1 km1o�l dguu
Bu ne zaman
meselesi gitti.
unutulup Birazy aktndan incelendi­
ger�deilkn yan1bni limansaleilt,i k
ginde yontemle
degi§tirilip tek.ilolaorjaic 1-
doni.i�tiiriilmvee b u i§in
l1g1gyelr�ae kle�tirilmvee rildigi
karann1n modern­
le�m�aegi nda �1kt1g1
ortaya gon1lmektedir. Hannah
deyi�iyyelryiei zii (Galileo'nun
Arendt'in di�1nda te­
leskopub ulmasv1e m atematiksheels ab1kne �fdeil­
Ar�imde
mesiylbea �layabni)r noktasitc aetd ilerek
dogdalu nya bu d1§1nda
kesinliklen oktantn kalan
biry erlertea §1nm1�tB1ur b.i ry andand ilnyayc1o ­
ziimlemeyev e donu�turmey�eal t§ani nsan1anyn 1
zamandab irg er�ekligbeen zettidgiu nyadan kop­
ba§lad1g1
maya and1r.O yleyspear adoksalb ir� ekil­
de gerc;edku nyan1no rtay�a1 kt1angid an itibaren
ortadan bala�dt�
kaybolmaya soylneebirl i
I
oldugu
Sahip o istisnoagir enmey etenesgia ye­
sindien sanb iry and an dunyayabi ra nlam, rb die­
r bir diger
ge ve ger�eklikkaz and1rmayc;aa1 1�1rken,
yandan �ekiel d
bunlara �uktob ir eryiip gitmelerini
saglayacak bsiurr e�b a�latm1�(t"1c;ro zilemmlek"
d
sozciigglelrnt; anelamk1 nda ''eritmeekm" ektir).
Hi� giderek
ku§kusuz daha onckie donemelre
kavram ve dilyetissoiz ciiklerinidne ne zaman or­
taya� 1km1o§l duklar1nbai rb akmak gerekiCru.nki i
insan �eyleri kafas1cnadnal and1r1ips,i·m nldeirip
kavramsaJla�t1rarvakar ederken azyamna1n da da
onlan ait olduklan ghearmc; ekligiin<; indekunr naz­
ca �ekip alarak yok olmaalnna nedelnm akotad1r.
C>rnegin,
s1n1mfu cadeledsei Marxo nu bu �ekilde
adland1rd1ktsaonnr ao rtay�a1 km1�t1Ory.s a Marx
JeanB audrilla9r d
•
ona bu ismiy akt�t1rmadano nced e �oky ogun bir
miicadelvea rd1B.u ismial d1ktans onraz aman i<;in­
dey oguniugunu yitirmi�tirB.i r§ eyeb iri simv erilip,
temsile dilebibliri hral e getirilbiipr,k avramn iteli­
gi kazand1nld1agn1d ani tibareon § eyb irh akikea t
donii�mey a da kendinbii ri deoloojliaak r dayatma
pahas1nbai loels ay ava§y ava�c anl1l1yigt1inr1m ek­
tedirB.i lin9alvte1 F reudt araf1ndank e�efdimlesi
konusunddaa benz§eery lesro ylyeebilirBizi.rk av­
ram ortay9a1 kmaya ba§lad1tgtemnsdial e tti§geiy
ortadan kalkmayab a§almaktad1r.
Hegelb,a yku§ giinb atarkne uyan1rd emektedir.
Kendisindseannki birg er<;eklikten, tart1§1lmaz
birg er<;ekliktseonz e dercesei snoze dilevne hak­
klnda bu kadar9 ok§ ey soyelnen kiireselle�bmeel ­
ki de art1kp opiilaritesyiitniir mib�i rh arekeotl up,
biz §U andab a§kab ir� eylcee blele�iyoolra biliriz.
Ger�ekk,a vram1n ir;inbeu yontemlseo kulup
yoke dilmektedDiahra. da paradoksalo larak nit­e
lendirilebilbeicr§e eky v arsao da kavram1nfi,k rin
(amaa yn1z amanda fantazm, iitopyad,t1 §v ea rzu­
nun)t am tersd enilebilebciersk u re�a rac1lyl1agt
gerc;ekle�tirialnm1en dan as1olr tadank ayboldugu­
dur.G er9eklika bart1hb oyutlarau la�1hpe r§ eyy ok
olmayab a§lad1gtndas,1 n1tra n1mayant eknlookj i
olanaklarz ihinsyeald a maddia nlamda hery eris a­
np sann alamaya ba§ald1gtndai,n san sahipo ldugu
tum olanaklan zorlaaryak- materyalizmuilna §t1g1
en usta �amao larak nitelendirilebiislteicasesn1kz
tum ya�am alanlar1nkdoanv arak-kendisii in<;ien
kabule tmeyen yapayb ir dunyao lut§urup ortadan
kaybolabilmekted(iMrarx.' a gore bu yorumlama-