Ne Yapmalı Cilt 2 - Nikolay Çernişevskiy

452 Pages·2008·1.45 MB·Turkish

by  Nikolay Çernişevskiy

Nikolay
Çernişevskiy
*
Nasıl Yapmalı?
*
İkinci Cilt
Roman
Rusça Aslından Çeviren
Mazlum Beyhan
DOĞA BASIN YAYIN
Dağıtım Ticaret Limited Şirketi
Tarlabaşı Blv. Kamerhatun Mah. Alhatun Sk. No: 25 Beyoğlu/ İstanbul
T: 0212 255 25 46 F: 0212 255 25 87
www.evrenselbasim.com - İ[email protected]
Evrensel Basım Yayın 242
Nasıl Yapmalı? II: N. G. Çernişevskiy
Birinci Basım Ekim 2003 - İkinci Basım Şubat 2008
Üçüncü Basım Şubat 2010
Çeviren: Mazlum Beyhan
Genel Kapak Tasarım: Savaş Çekiç
Kapak Uygulama: Devrim Koçlan
XIX
Vera Pavlovna’nın Üçüncü Düşü
Vera Pavlovna’nın gördüğü düş şu:
Çaydan sonra “birtanem”le biraz gevezelik ediyor, sonra da
odasına çekilip yatağına uzanıyor. Hayır, uyumak için değil;
uyumak için daha erken, hiç sekiz buçukta uyunur mu!
Soyunmuyor bile... yalnızca uzanıp eline bir kitap alıyor.
Derken yavaş yavaş bir ağırlık çöküyor üzerine, gözleri
kitaptan kayıyor ve Vera Pavlovna düşünmeye başlıyor: Bu
son sıralar üzerime bir sıkıntı çökmeye başladı... Yoksa bu
sıkıntı değil de, öylesine bir şey mi? Tabii tabii, sıkıntıyla ne
ilgisi var bunun? Yalnızca bu akşam operaya gitmek
istiyordum ve Kirsanov bilet işini ciddiye almadığı için
gidemedim; sıkıntı dediğim şey bundan kaynaklanıyor. Geç
gitmiş Kirsanov gişeye, Bozio’nun[1] konseri söz konusu
olduğunda, saat 11’de gittiği gişeden 2 rublelik bilet
bulamayacağını bilmiyor sanki! Ama onu da suçlamak doğru
olmaz: Sabahın 5’ine kadar çalışıyor... gerçi o bu konuda bir
şey söylemiyor, ama ben biliyorum işinde sabahladığını...
Yine de bu işin suçlusu o. Hayır, bundan sonra “birtanem”den
rica edeceğim bilet almasını ve operaya da “birtanem”le
gideceğim: “Birtanem” hiçbir zaman beni biletsiz bırakmaz,
üstelik benimle operaya gitmekten de zevk alır. Çünkü benim
“birtanem” birtanedir... Kirsanov yüzünden “La Traviata”yı
kaçırdım! Korkunç bir şey bu! Operada her akşam oyun olsa,
hiç sıkılmaz her akşam giderdim. En kötü oyunlara bile...
Yeter ki başrolde Bozio olsun. Bozio gibi bir sesim olsa
herhalde bütün gün şarkı söylerdim. Tanışamaz mıyım
onunla? Topçu teğmeni Tamberlik[2] aracılığıyla? Hayır,
olacak şey değil. Bunu düşünmem bile gülünç! Ne diye
tanışmalıyım ki Bozio’yla? Benim için aryalar söylemesini mi
isteyeceğim? Sesini korumalı Bozio.
Bozio Rusçayı ne zaman öğrendi acaba? Telaffuzu da çok
güzel! Yalnız ne kadar kötü dizelerdi onlar öyle! Nerden
bulmuş böyle bayağı bir şiiri Bozio? Benim Fransızcayı
öğrendiğim dilbilgisi kitabına benzer bir kitaptan herhalde?
Noktalama işaretlerinin nasıl kullanılacağını göstermek için
koyarlar genellikle dilbilgisi kitaplarına bu şiirleri. Dilbilgisi
kitabında şiire yer vermek ne aptalca bir şey! Bari doğru
dürüst şiir olsalar! Ama şiiri değil, Bozio’nun sesini dinlemek
gerek. Nasıl da güzel söylüyor:
Kaçırma yakala
Zevk anlarını
Aşka ayır
Gençlik çağını.[3]
Vurgulamayı doğru yapamadığı zaman şu son dize ne kadar
da gülünç oluyor! Ama sesi bir harika! Sonra, duyarak
okuyor! Eskiye göre daha da güzelleşti sesi! Hem de
kıyaslanamayacak kadar güzelleşti! Şaşılacak şey, nasıl oldu
bu acaba?
Sesini nasıl daha da mükemmelleştirebildi?.. Şu işe bak, ben
onunla nasıl tanışabilirim diye düşünürken, o çıkıp buraya
gelmiş! Kendisiyle tanışmak istediğimi sezmesi anlaşılır gibi
değil.
“Beni ne zamandır çağırıyorsun, değil mi?” diyor Bozio,
üstelik de Rusça konuşuyor.
“Ben mi çağırıyorum seni Bozio? Nasıl çağırabilirim ki
seni? Daha tanışmıyoruz bile? Ama seni gördüğüm için çok,
çok sevinçliyim!”
Vera Pavlovna ona elini uzatmak için yatağının önündeki
perdeyi açıyor, ama şarkıcı bir kahkaha atarak perdenin
arkasına gizleniyor. Bozio değil de Rigeletto’daki çingene
Merik sanki bu?.. Daha doğrusu kahkaha Merik’in kahkahası,
ama ses Bozio’nun sesi. Evet, deminki perde bu kez de
şarkıcıyı örtüyor. İyi ama bu perde de nerden çıktı? Daha
önce Vera Pavlovna’nın yatağının önünde böyle bir perde
yoktu.
Kendisi Bozio, ama kahkahası de-Merik olan:
“Sana neden geldiğimi biliyor musun?” diyor.
“Kimsin sen? De-Merik mi?”
“Hayır.”
“O zaman Bozio’sun?”
Şarkıcı bir kahkaha daha atıyor:
“Yakında öğrenirsin kim olduğumu. Şimdi sana niçin
geldiğimi söyleyeyim: Ben senin günlüğünü okumak
istiyorum.”
“Günlük mü? Benim günlüğüm falan yok! Günlük tutmam
ben.”
“Şu sehpanın üzerinde duran ne peki?”
Vera Pavlovna başını çevirip bakıyor: Yatağının yanındaki
sehpanın üzerinde bir defter var. Defterin üzerinde de “V.
?.’nin Günlüğü” yazılı. Nerden gelmiş bu defter buraya? Vera
Pavlovna defteri alıp açıyor. Şaşılacak şey: Kendi el yazısı!
İyi ama ne zaman yazmışım ben bunları?
“Son sayfayı oku!” diyor Bozio.
Vera Pavlovna okuyor: “Akşamları yine hep yalnız kalmaya
başladım. Ama öyle alıştım ki buna, aldırmıyorum bile.”
“O kadar mı?” diyor Bozio.
“Evet, bu kadar.”
“Hayır, hepsini okumuyorsun!”
“Ama burda başka bir şey yazılı değil!”
“Beni aldatacağını mı sanıyorsun? Ya bunlar ne?”
Ve konuk, perdenin ardından elini uzatıyor. Bu ne güzel bir
el böyle! Hayır, bu şahane el Bozio’nun olamaz. Hem perdeyi
aralamadan nasıl uzatabildi elini?
Sayfada konuğun elinin değdiği yerlerde daha önce orada
olmayan satırlar belirmeye başlıyor.
“Oku,” diyor konuk.
Vera Pavlovna’nın yüreği sıkışıyor. Daha sayfaya bakmadı
bile, orada ne yazdığını bilmiyor, ama yine de yüreği
sıkışıyor. Bu yeni satırları okumak istemiyor.
“Oku!” diye yineliyor konuk.
Vera Pavlovna okuyor: “Hayır, yalnız olmak çok sıkıcı.
Eskiden tek başıma kalmaktan sıkılmazken şimdi neden
sıkılıyorum?”
“Sayfayı geri çevir!” diyor konuk.
Vera Pavlovna sayfayı geri çeviriyor: “Bu yılın yazı” iyi
ama günlük böyle tutulmaz ki! Hangi yılın, hangi ayın kaçı
olduğu belirtilerek tutulur günlükler. Örneğin 1895 yılı,
haziran ya da temmuz ayının falanca günü gibi... Burada ise
“Bu yılın yazı” denilmiş yalnızca. Her neyse... “Bu yılın yazı.
Her zaman olduğu gibi kent dışına, adalara gidiyoruz. Bu kez
birtanem de geliyor bizimle. Onun da aramıza katılması ne
güzel!” Ha, şu ağustosta gittiğimiz piknik olacak bu! Dur
bakayım, ayın kaçıydı? 15’i galiba? Yoksa 12’si mi? Hayır,
hayır, 15’i, hani daha sonra birtanemin hastalandığı piknik bu.
“O kadar mı?”
“Bu kadar.”
“Hayır, hepsini okumuyorsun. Ya bunlar ne?”
Ve yine perdeyi aralamadan o harikulade el uzanıyor, yine
dokunduğu sayfalarda daha önce olmayan satırlar beliriyor ve
yine Vera Pavlovna istem dışı olarak bunları okumaya
başlıyor: “Birtanem neden daha sık katılmıyor bize?”
“Sayfayı çevir!” diyor konuk.
“Birtanem öyle meşgul ki... Hep benim için çalışıyor, benim
için yoruluyor.” Vera Pavlovna sevinç içinde. İşte birtanemin
bize daha sık katılamayışının yanıtı! diye düşünüyor.