Molukse theologie in Nederland: Agama Nunusaku en bekering

288 Pages·2017·3.83 MB·Indonesian

by  Martien Brinkman

VU Research Portal
Molukse theologie in Nederland
Patty, E.S.
2018
document version
Publisher's PDF, also known as Version of record
Link to publication in VU Research Portal
citation for published version (APA)
Patty, E. S. (2018). Molukse theologie in Nederland: Agama Nunusaku en bekering. [, Vrije Universiteit
Amsterdam].
General rights
Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners
and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights.
• Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research.
• You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain
• You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal ?
Take down policy
If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately
and investigate your claim.
E-mail address:
[email protected]
Download date: 11. Feb. 2023
M

o
lu
k
s
e
t
h
e
o Molukse theologie in Nederland:
l
o
g Molukse theologie in Nederland:
i
e Agama Nunusaku en bekering
i
n
N Agama Nunusaku en bekering
e
d
e
r
l
a
n
d
: A
g
am
a
N
u
n
u
s
a
k
u
e
n
b
e
k
e
r
i
n
g
V
e
r
r
y
P
a
tt VVeerrrryy PPaatttyty
y
1
VRIJE UNIVERSITEIT

Molukse theologie in Nederland
Agama Nunusaku en bekering

ACADEMISCH PROEFSCHRIFT

ter verkrijging van de graad Doctor aan
de Vrije Universiteit Amsterdam,
op gezag van de rector magnificus
prof.dr. V. Subramaniam,
in het openbaar te verdedigen
ten overstaan van de promotiecommissie
van de Faculteit der Godgeleerdheid
op woensdag 24 januari 2018 om 15.45 uur
in de aula van de universiteit,
De Boelelaan 1105

door
Evert Simon Patty
geboren te Vught

3
promotor: prof.dr. M.E. Brinkman
copromotor: dr. L.P. Miedema

4
INHOUDSOPGAVE

Voorwoord 12

Autobiografie van een dominee: excurs ter introductie 15

- ouders
- kamp Vught, woonoord Lunetten
- doop
- wijk
- kerkelijk leven
- hoogtijdagen en laatste eer
- naar school: een feestend bestaan
- voetbal
- catechisatie
- twee werelden
- jeugdig elan: PPKM
- studie theologie
- huwelijk
- pendeta en geestelijk verzorger
- bouwelementen in mijn pastorale carrière
- MTB
- pendeta of dominee?
- persoonlijke inkleuring
- wie ben ik?

INLEIDING 27

a. aanleiding
- historische context
- eerste generatie
- latere generaties
- zoeken naar identiteit
- de term ‘identiteit’
- Molukse identiteit
- drie spanningsvelden
5
b. vraagstelling
c. doel
d. aanpak
e. indeling per hoofdstuk

1. AGAMA NUNUSAKU: OORSPRONKELIJKE GODSDIENST 45
VAN DE MOLUKKERS

1.0 Inleiding 45
- vraagstelling, aanleiding en doel
- aanpak en overzicht

1.1 Maluku: de Molukken vóór de kolonisators 46

- Molukse eilanden
- Alfoeren
- Dorpsorganisatie en Pela
- Adat
- Maluku en de specerijen

1.2 Agama Nunusaku: oorspronkelijke godsdienst 54

- Oorsprong van de term Nunusaku
- Andere benamingen
- Kenmerken
- Verhalen
- Vroege invloeden van buiten

1.3 Evaluatie 64

6
2. AGAMA NUNUSAKU EN ISLAM EN CHRISTENDOM 65

2.0 Inleiding 65

2.1 Agama Nunusaku en islam 68

- De komst van de islam
- Agama Nunusaku en islam
- Evaluatie

2.2 Agama Nunusaku en de eerste komst van het christendom (Franciscus Xaverius) 72

- De komst van het rooms-katholieke christendom
- Franciscus Xaverius
- Agama Nunusaku en de rooms-katholieken
- Einde van de eerste komst van het christendom

2.3 Agama Nunusaku en de tweede komst van het christendom 77

- Een nieuwe wereldorde
- De komst van het calvinisme
- Evaluatie

2.4 Joseph Kam 85

- Een Nederlandse zendeling
- Kams kerkelijk werk
- Agama Nunusaku en Kam
- Voortgang van het calvinisme
- Evaluatie

2.5 Pattimura 95

- Korte biografie
- Agama Nunusaku en Pattimura
- Evaluatie

2.6 Agama Nunusaku en dekolonisatie: excurs 105

2.7 Evaluatie 107
7
3. MOLUKKERS NAAR EN IN NEDERLAND 111

3.0 Inleiding 111

3.1 Dienstbevel: een valse start voor de Molukkers in Nederland 111

- Dienstbevel
- De eerste generatie
- Identiteit en strijd
- Integratie

3.2 Een korte geschiedenis van de GIM: een wonderbare spijziging 116

- Moederkerk en GIM
- Kerkelijke structuur en kerkelijk leven
- Decennia

3.3 Loyaliteit van Molukkers in Nederland en de solidariteit van de GIM 120

- Overdracht
- Kerk en RMS
- Andere kerken
- Dienaren met een niet-militaire achtergrond: Rahantoknam en
Anakotta-Timmer
- Indonesische Raad van Kerken

3.4 Religieuze bagage 125

- Kerkenwerk
- Familie
- Elementen uit de traditie
- Secularisatie
- Religieuze identiteit
- Lied van de ballingschap

3.5 Terugblik en Evaluatie 130
8
4. MOLUKS THEOLOGISCH BERAAD TUSSEN AGAMA
NUNUSAKU EN NIEUWE WESTERSE THEOLOGIE 132

4.0 Inleiding 132

4.1 Situatie in de eerste jaren van het MTB 133

- Commissie Contact Molukse- en Nederlandse kerken (CCMNK)
- Verklaring
- Voorgeschiedenis
- Bewustwording
- Beraad in wording
- De eerste bijeenkomsten

4.2 Studie Piring Natzar 139

-Inleiding
- Ontstaan
- Opbouw
- Betekenis

4.3 Pdt Hendrik over de theologie van Piring Natzar 145

- Inleiding
- Theologie Ambon
- De bijzondere betekenis van het offer
- Cultuur en evangelie
4.4. De receptie van Piring Natzar 151

- Presentatie en reacties
- Amahusu: op scherp gezet op Ambon
- Politieke en theologische onderstromen
- Omkeer in de ontmoeting
- Toma madju! (Moedig voorwaarts!): naar een eigen belijden

4.5 Ontwikkelingen in het MTB na Piring Natzar 158
- Cultuur en context
9
- Ontstaan Houten-conferenties
- Impact Houten-conferenties

4.6 Excurs: over contextuele theologie 163

4.7 Evaluatie: MTB tussen Agama Nunusaku en Westerse theologie 166

5. INTEGRITY IN CONVERSION 172

5.0 Inleiding 172

5.1 Kwame Bediako 174

5.2 Theology and Identity 178

5.3 Integrity in Conversion bij Bediako 189

5.4 Integrity in Conversion als paradigma 199
- Inleiding
- Over de term Integrity in Conversion
- Oecumenische Beweging
- Liminaliteit of marginaliteit
- Dubbele transformatie
- Integrity in Conversion als paradigma

5.5 Integrity in Conversion en Agama Nunusaku 211

6. MOLUKSE THEOLOGIE IN WESTERSE CONTEXT 213

6.0 Inleiding 213

6.1 Terugblik 213
- autobiografie en inleiding
- hoofdstuk 1 agama Nunusaku
- hoofdstuk 2 agama Nunusaku en islam en christendom
- hoofdstuk 3 Molukkers naar en in Nederland
- hoofdstuk 4 Moluks Theologisch Beraad (MTB) tussen agama
Nunusaku en nieuwe westerse theologie
- hoofdstuk 5 Integrity in Conversion
10