Matematik ve Doğa

181 Pages·2012·2.307 MB·Turkish

by  Ali Nesin

Ali Nesin
Matematik ve Doğa
¥
>
CD
C/5
¥

Ali Nesin
1956’da İstanbul’da doğdu, ilkokuldan sonra ortaokulu İstanbul’da Saint
Joseph Lisesi’nde, liseyi de İsviçre’nin Lozan kentinde tamamlayan Nesin 1977-
1981 yılları arasında Paris VII Üniversitesi’nde matematik öğrenimi gördü. Da­
ha sonra ABD’de Yale Üniversitesi’nde matematiksel mantık ve cebir konula­
rında doktora ve 1985-86 arasında UC Berkeley’de öğretim üyeliği yaptı.
Türkiye’ye kısa dönem askerlik görevi için geldiği sırada “orduyu isyana
teşvik” iddiasıyla tutuklanarak, yargılandı. Yargılama sonunda beraat ettiği
halde pasaport verilmediği için işine dönemeyen Nesin, ancak bir buçuk yıl
sonra yurtdışma gidebildi. 1987-89 arasında Nötre Dame Üniversitesi’nde
yardımcı doçent, ardından 1995’e kadar UC Irvine’da önce doçent, daha son­
ra profesör olarak görev yaptı.
Halen İstanbul Bilgi Üniversitesi Matematik Bölümü başkanı ve Nesin
Vakfı yöneticisidir. Yazar ayrıca Matematik Dünyası adlı popüler matematik
dergisinin yazıişleri müdürü ve Şirince’deki Nesin Vakfı’na bağlı Nesin Ma­
tematik Köyü’nün kurucusudur.
Nesin Yayıncılık A.Ş.
İnönü Mahallesi Çimen Sokak No: 50/A Elmadağ Şişli/İstanbul
Tel: [phone] • Faks: 0212 234 17 77
[email protected] • www.nesinyayinevi.com
Ali Nesin
Matematik ve Doğa
Karikatürler: Tayfun Akgül
İlk basım, Düşün Yayınları, İstanbul, 1995
Nesin Yayınevi’nde birinci basım Aralık 2007 (2000 adet)
Nesin Yayınevi’nde ikinci basım Mayıs 2010 (1000 adet)
Nesin Yayınevi’nde üçüncü basım Eylül 2011 (1000 adet)
Nesin Yayınevi’nde dördüncü basım Haziran 2012 (1000 adet)
Popüler Matematik Kitapları
Nesin Matematik Köyü Kitaplığı: 4
004 01 01 003-68
ISBN 978-975-9038-90-8
Sertifika No: 18231
Editör
Ali Nesin
Grafik Danışmanı
İlhan Bilge
Dizgi ve iç sayfa tasarımı
Aslı Can Korkmaz
Baskı ve cilt
Yazın Basın Yayın Matbaa Turizm Tic. Ltd. Şti.
Çiftehavuzlar Mah. Prestij İş Merkezi No: 27/806 Zeytinbumu/İstanbul
Tel: [phone] Sertifika No: 12028
© 2010 Nesin Yayıncılık A.Ş.
Tüm hakları saklıdır.
Kitabın tamamı ya da bir bölümü yayıncıdan yazılı izin alınmaksızın
hiçbir şekilde çoğaltılamaz, dağıtılamaz, depolanamaz.
Ali Nesin
Matematik ve Doğa
NESİN MATEMATİK ¥« KÖYÜ

İçindekiler
1 Konken Partisi
11 Şapkadan Güvercin Çıkarmak
19
Cemal Amca’nın Zarları
25
Şükür Halimize...
27
Doğru Önermeler, Yanlış Önermeler
37
Gizli Duvarlar
43
Renkli Noktalar
49
Ardışık Sayıların Toplamı
61
Sevdiğim Birkaç Soru
69
Üç Oyun
83
Bahçe Sorusu
95
Blöfün Matematiği
109
Matematik ve Özgürlük
119
Saymak Sanıldığı Kadar Kolay Değildir
127
Kimin Kazandığı Bilinen Ama Nasıl Kazandığı
Bilinmeyen bir Oyun
133
Ramsey Teoremi
139
Zenon’un Paradoksları
147
Matematik ve Doğa
Kaynakça

Üçüncü Basıma Önsöz
Bu kitapta 1994-95 dersyılında yazdığım ve çoğunluğu Bilim
ve Ütopya dergisinde yayımlanan popüler matematik yazı­
larım bulacaksınız. Yazılar birbirinden bağımsızdır. Okur dile­
diği yazıyı dilediği zaman okuyabilir.
Yazıların lise öğrencilerince anlaşılır olmasına özel bir
özen gösterdim. Düşünmeyi seven ortaokul öğrencilerinin de ço­
ğu yazıyı anlayabileceğine inanıyorum, iyi bir öğretmenin kimi
yazıların içeriğini ilkokul öğrencilerine anlatabileceğini düşünü­
yorum. Kanımca, Gizli Kenarlar, Uç Oyun, Ardışık Sayıların
Toplamı, Kimin Kazandığı Bilinen Ama Nasıl Kazandığı Bilin­
meyen Bir Oyun, Boyalı Noktalar başlıklı yazılar ilkokul öğren­
cilerinin hoş zaman geçirecekleri soruları/oyunları içeriyor. Bu
sorular bir oyun biçiminde öğrencilere sunulursa, öğrenciler ay­
rımına varmadan matematiksel araştırmaya dalarlar.
Zamanı olan okurun yazıları okumadan önce yazılarda
sorulan sorular üzerinde düşünmesini öneririm. Her soru kolay
olmayabilir. Hatta her sorunun kolay olmadığına dair güvence
verebilirim. Dolayısıyla okur yanıtları hemen bulamayabilir. Bir
iki gün içinde, bir hafta içinde de bulamayabilir. Hangi sorunun
kolay, hangi sorunun zor olduğunu da okura söylemedim, çün­