Table Of ContentMARSAL REAḰ  
ḌAHAR
Hopon Akhorko Cet́ Lekate Oloḱ Hoyoḱa 
a d k n o  
 
r e m s u  
 
’ 
i j t h k  
[email protected]
Pạhil puthi reaḱ akhor bananko 
a  o  e  i  u  ae 
ka  ko  ke  ki  ku  kae 
na  no  ne  ni  nu  nae 
da  do  de  di  du  dae 
ra  ro  re  ri  ru  rae 
ma  mo  me  mi  mu  mae 
sa  so  se  si  su  sae 
ja  jo  je  ji  ju  jae 
ta  to  te  ti  tu  tae 
kha  kho  khe  khi  khu  khae 
aḱ  oḱ  eḱ  iḱ  uḱ  aeḱ
Akhor mala 
 
Eskar ucrạuḱaḱko: 
ạ - a - e - i - o - u 
ã ̣ - ã - ẽ - ĩ - õ - ũ 
 
Ucrạu sohodoḱaḱko: 
h - k - kh - g - gh - ṅ - ḱ 
c - ch - j - jh - ń - y - ć 
ṭ - ṭh - ḍ - ḍh - ṇ - ṛ 
t - th - d - dh - n - r - l - t́ 
p - ph - b - bh - m - v - w - ṕ - s
Marsal reaḱ ḍahar 
Pạhil Puthi,  
1-16 Paṭhko 
 
Sasapṛaoko: 
Bjorn Roar Bye  Sorola Murmu 
Elise Oragoy  Robert Rice 
Ismael Hembrom  Anthony Soren 
Lukas Hembrom  Joseph Soren 
Naksabeḱnaokin: 
Julie Warren                        Gretha M. Bye 
 
Nãwã Hoṛ roṛ paṛhaoḱ cet́jon reaḱ pạhil puthi, 
Jisu Mạsiaḱ jion ar kạmi selet́ mit́ bar kathako. 
 
Pạhil puthi reaḱ nãwã akhorko 
Pạth: 
  1. a, k, n, d    9. u 
  2. o  10. i 
  3. r  11. -- 
  4. e  12. j, J 
  5. --  13. t 
  6. m, ae  14. kh 
  7. s  15. -- 
  8. --  16. ḱ 
© Copyright, 1979, Literacy International 
[email protected]
B 0 T 0 L 0 
 
  Niạ hopon puthite do paṛhaoḱ ar thoṛagan oloḱem cet́  
daṛeaḱa. 
  Thoṛa thoṛakatem cet́le khan, ado din dinte amaḱ akel 
do ḍheroḱa. Monre rạskạ dom ạikạua. Ado bại bạite aema 
lekan puthikom paṛhaoḱ daṛeaḱa, onate amaḱ bud ạkil do 
rakaboḱa, ar dhạrti reaḱaḱkorem laha idiḱa. 
  Ona chaḍakate Jisu Mạsi reaṅem baḍae ńama.  Uni do 
dhạrtirenkoren eskar Babańcaoić kanae.  Eken Uni hotete 
manwako do Isor ṭhenko seṭer daṛeaḱa. 
  Ado am do dilate paṛhaoḱ cet́joṅme.  Ạḍi ãṭem rạskạḱa 
nãhãḱ hapen. Ar am hõ paṛhaoḱ cet́kate eṭaḱ hoṛem cet́ae 
khan, Hoṛ Hoponko tala khon bin oloḱ paṛhaoḱ dosa do bại 
bạite maraoḱa. Adom jaegare 100 hoṛre eken 6 hoṛko paṛhao 
daṛeaḱa, adorn jaegare 100 hoṛre eken 10 hoṛko paṛhao 
daṛeaḱa nit dhạbić. 
  Bạibel paṛhaoḱ chaḍakate Isại jionre hara rakaboḱ 
lạgit́ ạt do bạnuḱa. Onate niạ puthi teḱar hoṛkole kurumuṭu 
akat́a, jemon am, e nawa papaṛhaoić, Bạibel reaḱ mit́ bar 
cecet́aḱ nonḍem baḍae ńam.  Arle asoḱ kana Bạibel do 
amtegem paṛhaoa nãhãḱ. 
2
BESTE CET́AKO REAḰ  DHARA 
 
  1. Thoṛa katha roṛme. 
  2. Bạ bạite roṛme. 
  3. Tisre hõ alom roṛa, “Baṅ, noa do bhul” se “Am do noa bam 
baḍaea?” 
  4. Chatro do okaṭaḱ kukli reaḱ roṛ ruạṛ algateye em daṛeaḱ, 
eken onkanaḱko kuliyem. Okaṭaḱ roṛ ruạṛ emoḱ alga do baṅ 
kan, onkanaḱko do alom kuliyea. 
  5. Kukli kulikate mit́ ghạṛić tayom roṛ ruạṛ bae emlen khan, 
amge roṛ ruạṛ do emoḱme. 
  6. Chatro do mit́ kukli dosar dhão alom kuli dohṛayea. 
  7. Mạhir tahen tuluć chatro do manot uduḱaeme. 
  8. Chatro do sanam okte udgạu emaeme, metaeme, “Am do 
ạḍi mońjem cedet́ kana.” 
  9. Usạra ced lạgit́ hamal bojha alom emaea, ar ạḍi bại bạiteye 
cedet́, noa hõ jemon aloe bujhạu daṛeaḱ. 
10. Paṛhao hatao ar emoḱ, tinạḱem daṛeaḱ jemon banarge 
rạskạwanaḱ hoyoḱ . 
 
JẠRUṚANAḰ BISOE 
 
Bhage cecet́ićem hoyoḱ khan “Cecet́ić lạgit́ goṛo puthi” re 
aka leka al akan, onka leka cecet́ hoyoḱtama, Noa puthi 
reaḱ “Cecet́ić cet́e men” aka leka ol akan,onka leka cecet́ 
dhara baṅ hoelen khan, okoe cecet́ić hõ noa papaṛhaoaḱko 
do beste bako cet́ daṛeakoa. Chatroko cet́ako lahare jato 
cecet́ko do jato paṛhaoteaḱ besteko paṛhaoa ar beste 
cet́ako lạgit́ besteko sapṛaoḱa. 
 3
PAṚHAOḰ LAHA REAḰ  CECET́AḰ  
 
Pạhil hĩs (1-4) 
Cinhạko ar akhorko ńel orom 
1. Cecet́ić do chatro oṛaḱ reaḱ 6 linekoe uduḱaea. Mimit́́ linere 3 
oṛaḱ menaḱa, ar mimit́ oṛaḱre mit́ṭen cinhạ menaḱa.  Coṭ reaḱ 
linere do cinhạko mit́ dharate ol akana: 
 
  Sareć 3 linekore inạkin cinhạ menaḱa, menkhan judạ 
judạ dharate. 
  Cecet́ić do chatroye metaea, "Noako oṛaḱ do mimit́kate 
beṅget́aḱme. Leṅga ti khan ehoṕkate jojom ti sećte pạhil line 
reaḱ cinhạko ńelme. (uduḱae tuluć.) 
  Inạ dharate sareć lineko beṅget́aḱme coṭ khon later 
dhạbić (uduḱae tuluć.) Jao dom tinre niạ lekan cinhạm ńel 
(       sećte uduḱkate) udugme." Ado cecet́ić chatroye uduḱ 
goṛowaea. 
  Inạ tayom cecet́iće mena, "Arhõ inạko oṛaḱ reaḱ lineko 
beṅget́aḱme. Niạ lekan cinhạm ńamle khan, uduḱańme." 
(Cecet́ić pạhil line reaḱ        doe uduga).  
  Ado chatro noa kạmiye purạua. 
  Cecet́ić do inạ dhara sanam latarre ol akan cinhạko 
lạgit́e beohara: 
 
2.  
 
3.  
 
m     n    m 
4.  
4
1  2 
3  4 
m  n  m 
n  m  n 
m  n  m 
n  m  n 
m  n  m 
n  m  n 
 5
PAṚHAOḰ LAHA REAḰ  CECET́AḰ  
 
Dosar hĩs  (5-8) 
Akhor banan ar kathako cet́́ako 
5. Cecet́́ić do chatro oṛaḱ reaḱ 6 linekoe uduḱaea. Mimit́́ linere 3 
a o e
oṛaḱ menaḱa. Coṭ reaḱ linere noako 3 akhor menaḱa  . 
  Sareć 5 linekore inạko akhor menaḱa, menkhan judạ 
dharate. 
  Cecet́́ić do chatroye metaea, "Noako oṛaḱ mimit́́kate 
beṅget́́aḱme. Leṅga ti khon ehopkate jojom ti sećte pạhil line 
reaḱ akhorko ńelme. Jao dom tinre niạ lekan akhor mit́́ṭen 
a 
oṛaḱrem ńelet́́, udugme." ( seć uduḱ tuluć). Chatro do noa 
kạmiye purạua. 
o e 
  Cecet́́ić do inạ dharaye beohara   ar  ńel orom ocoye 
lạgit́. 
a  a
  Inạkate cecet́́ić do  seć uduḱkateye mena, "Noa do   
a a
kana. Roṛme  ." Chatro doe roṛa " ". "Lahare leka oṛaḱko 
a a
beṅget́́aḱme ar mimit́́   udugme,   roṛ tuluć." Chatro do noa 
kạmiye purạua. 
o e
  Cecet́́ić do inạ dharaye beohara   ar   ńel orom lạgit́ 
uduḱ ar roṛ ocoye tuluć. 
  Tayomte cecet́́ić do sanam latarre ol akan akhor banan 
ar kathako lạgit́́ inạ dharaye beohara. Pạhil doe ńel orom 
ocoyea ar inạkate jotoaḱkoe roṛ ocoyea. 
 
6.  aka, dona, uru 
7.  da, ka, na 
8.  are, era, ran 
 
6