Table Of ContentHumanidades
KarlMarx
Manuscrdiet os
economyífi al osofía
Traducicnritoódnu,c yc nioótdnae s
FranciscLol oRruebnitoe
Elli brdoeb olsillo
Filosofía
Al.iaEndziat orial
T!TULO ORIGINóALk: onomisch-pMhairiluosskop(rh1ii8ps44tc)eh e
Primeerdai cióenn« Ehlo rdoe B olsill1o9»:6 8
Decimoséprtiemiam pres1i9ón9:9
Primeread icieón«n Á redae c onocimieHnutmoan:i dade2s0»:0 1
Primerrae impres2i0ó0n3:
Diseñdoec ubierAlitanzaa : Editorial
CubiertaÁ:n geUlr iarte
Reservados ltoodsde orse chEolcs o.n tendiede os toab reas tpár otegipdoorl a·
Leyq,u ee stablpeecnead sep risiónm uyl/toaa sd,e mádsel acso rrespondientes
indemnizacpioordn aeñso ysp erjuicpiaorsqa,u ienreesp rodujpelraegina,r en,
distribuyoe croemnu nicarpeúnb licameenn tteo,d ooe np artuen;ao brlai tera
riaa,rtí sticoac ientífiocs aut, ra nsformación, intoee rpjreectuaccaiiróótínns tica
fijadeanc ualqutiipeodr e s oportoec omunicaat draa vdéecs u alqumieerd isoi,n
lap recepatiuvat orización.
© del at raducciinótrno,d uccyin óont aFsr:a nciRsucboi Lloo rente
© Alianza EditoriSaA.l. ,M ,ad rid, 1199661989,,7 109,7 129,7 149,7 7,
197199,8 109,8 119,8 149,8 159,8 199,9 139,9 159,9 179,9 290,0 1,
2003
CalJleuan IgnaciLou cdae T ena1,5 ;
280M2a7d ritde;l éfo9n1o3 9838 88
www .alianzaeditorial.es
ISB:N84-206-3940-0
Depósilteog aBl-:4 2.970-2003
FotocomposiEFcCAi,ós n.A: .
Impreseon N ovopriSn.tA, .
PrintienSd p ain
Introducción
Laé podcera e dacdceli oóMsan n uscrietsoés p odceba u rgue
sítrai unfTarnatlseai .n staudreaL cuiiFósen l einpe etrl o no
francyél sca o nsoliddela aicn idóenp enbdelegntaco,id elao
Occideeunrtoegp oezola ob se nefidceli maoo sn arqcuoínas
titucLiaoC noarlop.nr ao porlcaci oobnear dteu rlae gitimi
dande cespaarrdiaea f endceoérnxis tefro e natl eon so stálgi
cocsa,d vaem ze nos numdeerAlno dseoRnsé g,i myae segura
emla ntenimdiele a«ns toob erdaen rílaaaz óqnu»le a ssa cu
didianst ermidteqe uniteseneose b ss tineann noe nriquecerse
apenlaosgr ainn quiLeamt iasre.or biraeq ruaye,an adpiuee
dei gnoyrq aurlela i terdaelt éaup roacc oam ieinnzsai stente
mentade e screisab tirri,bl uiyisll daaa n amealn cata er encia
dev irtduedq eusi elnape asd ecCeonne. lp rogrdeels oos
tiemlpaso osc iesdeha aed s pirituysa lilo inszo abdloe,s del
AntiRgéugoi mneenc esirteacbuaarun rn isaru puedsi.,.tfe a
renrdaac piaarglao ztraarn qudiesl uopssr ivilleobgiseo asti,
possidednelt maeo s narqbuuírag udeissafr uetnpa anlz o ssu
yosc,o mroe sultuandfaoe lsdiuezp erieosrpiidraqidut eu al
lojsu stifica.
Lopso brype esc adoobrleisg,aa t droasbc aajtaorord ciee
cishéoirsda isa ryi paars e selnaecxp ilaort ación despiadada
des uhsi jyol sap rostidtesu cuhisió jnsa ess i,e nntaetnu ral-
8 FRANCIRSUBCIOOllO RENTE
menteex aspereandt oassli tuacpieórnmo,á sd ispueasl tao s
revueqlutepa r ovisdteio dse paasr jau stifiearLlaasa.s ociacio
neosb rervaess,tigi oesn gr anp ardteel avsi ejcaosr poraciones
medievayl,pe osrs upuesstaoñ,u damepnetres eguaiddoaps,
tan porn ecesiidnatde rtiaonrtc,oo moe xteruinoa rs,p ecto
tenebrcoosnos,p tiirvamoá,s t errorqífiuceoe ficaszo,b reel
cual resuflátcati elj uenra l eyenddeca r ímenseasn grientos,
depravaciyób na rbaLraieses .p orádriecbaesl isoonnge esn e
ralmentmeá so brdae ilraqa u ed el ar azóanu,n queelfu ror
casain imnalo s uelsee sra nguinyad reisotr ucyoenm ayofrre
cuencliaams á quinqausel avisd asd es upsr opietaSróiloos .
enI nglatecrormai enazn aa ceurn m ovimienstion dicalista
razonaydr oa zonaybe llae ñ oe nq ueM arx redacltoaMs a
nusa:itoess t ambielé anñ oe nq ues efun da laa sociadceil óons
EquitaPbiloen edeerR so chdale.
Ene lr esdteoE uropsael uchmai entrtaasn tcoo nl óvse sti-
·
.gi osd epla sadEon.l opsa ísdeesSl u rl,a fuse rzadse tlraa di
cióynd eplr ogressoee nfrenteanun n as eriinei nrrumtepida
dep ronunciamiye rnetaocsc iotnaenes s,t érliolsue nso s
comol aostr asL.o s padíesClee sn :tryod eEls tvee,n cedoarle s
fin enl acso ntiendcaosnN apolecóonn,s erveancn a,m bio,
casiin tacltaavssi ejfoarsm asL.an obletzear ratenmiaennte
tienleam ayopra rdtees upsr iviltreagidoisc ionyda olmeisn a
absolutamaelcn atmep esinRaudsoi.na u,e vamecnetrer ada
sobrseím ismae,se lb aluadretl ear eaccipóenra,ol m ismo
tiempoa tizsao lapadameelnn atcei ennatcei onalismo eslavo,
cuyoesm batdeesb iliatlI amnp eryifa ov orecleaan b sorción
porP rusdiea lroess tantteersr itdoerh iaobsla al emanBai.e n
quee lE stapdrou sisaeane olm áse ficadzee nttroed olsos so
brevivideelnA tnetisg uRoé gimene,s otse rritovreinco osnr e
celaoln uevo seymñ áosrq ,u enin gún otrol aR enania natal de
Marx, quec onocbiaójN oa poleuónnr égimemná sp rogresis
tay e nd onde comiaes nuzragiu rn am odernai ndustrLiaa .
burguerseínaa tnoal ecraadv ae z cmoany oirm pacielnocsi a
rigodreealsb solutismo tyeb oulróogcircáodti eBc eor lyís ne
orienhtaaci al afó rmulsaa lvaddoelr aam onarquícao ntistu-
INTRODUCCIÓN 9
cionSaulsv. e leiddaede evso lucsievó enn fr enadassi,en m
bargcoo,m ofr ecuentemseuncteeed nel opsa íseenis g usail
tuacipóonrl, o pse ligrqousea punteannl opsa ísmeáss ade
lantadpoosrl, o mso vimiendteocuartls o estaqduoe y as e
percibeenln a nsa cionmeosd élidceaO sc cidenPtoer.q ue,
aunquceo nc aractermíusytip ceacsu lilaanr aecisó,an l emana
ese na quetli empuonp ueblsou bdesarrotlalnatedonol ,o
económiccooi neonl op olít«iLcooas.l eman-edirás Marx
pora quelalñoosss -omolso cso ntemporáfilnoesoósfi cdoesl
presenstiesn e sru cso ntemporáneeonlas r ealidaLdo.sa» l e
manenso v iveanú n( edse cinros, ab ens il legajraánm áasv i
vir)l afosr maism peranteesnl opsa íses progrpeesreiosv aoss ,
formaess taásne ntasdoabsru en ossu puesctuolst uraledsel os
queA lemansiípa arti cipaye lp ensamiealnetmoá ns eo cupa
del opsr obleqmuaest alfoersm asp lantemaánsq ued el os
quee,nr igocro,r responadse urp íraens enEtsfe á.ce inlt ender
latse ntácidoern aedsi calqiuseam soa ltaua nnp ensamiento
assíi tuaOdpoo.n earl ap roprieaa lildaaa jde nyma á sd esa
rrollaidmap liscina o,s eva másl ejuonsa�a ceptaccioónnfo r
mistdael adse ficienqcuieea nse stúal timpae rciqbueine nes
viven ddeene trlolY a c.o moe lp ensamieensdt,eo s uyom,a
ximalisdtema o,d oq uer esulta siempre inmtáesl ectualmente
elegannetgea qru ea firmalro,is n telecptruoagrleessi dset as
lopsa ísseusb desarroslel avsdeiones m ptreen taedi onsc luso
obligaadir o msá sa lldáe mlo delpor opuesant oop ,o stular
nuncuan ar eformyas iempurnear evolucqiuóean,lti empo
quee limilnoams a leisn hereanl tase ist uacdieósna rrollada,
ahorlroads o lordesetr lá nsiatl oas so ciedaqdueesn ol oe stán,
dotándodleua nsav edze elsatr cturau óptima.
En lorsa sggiogsa ntesdceoplse nsamiemnatroxi steas te
proceessclo aram entpee rceptiLbalI en.t roducalac ic órní ti
cad ela Fi losodfíae Dle recdheHo e gesti dnu duan od el omsá s
vigoroessocsr idteMo asrx ,a firmyaa r o:tundamqeuneAt lee
manisaó lpou edvee rslei bdree lmoasl eqsu el aa fligpeonr
obrdae u nar evolucqiuóenl ibedreel ossu yoats o dlaah uma
nidaCdo.m op ueb«lqou pea detcoed olsom sal esd el as ocie-
10 FRANCISCOR UBIOL LORENTE
damdo dernsaig no zdaenr i ngudneso ub se nefichiado es »,
alicarousnne fua e ruznai veqrusseaee l n cueennst urm ei sma
situacpiaórhnaa cuenrra e volquucseió óslnio e nudnoi versal
seerfiác Ealzr .e cuarplsr oo letyae rielan dtoe ndidmesi ue nto
esenacpiaar eacseeínMn arx antdeets o deos tuedcioon ómi
co( uhne choe ne qlu neo s eh ai nsistidos ibmapslteante),
mentpeo rqluare a di(cgarüln dlAilcehm) arneiqau iuenr e
aliado iguarlamdeinctale.
Pernoa,t ural,nm ose enl tleeegnua n sao zlaa ncdaedsad e
eble rlCilnuédbse lDoosc tohraesestml ao vimieonbtroe ro.
Ent1r8e3y 8l84M4a,rxhdaebipdeonasrmuhcoysumfrui.-r
chodse sencsPa.an rtlaoai zquiheergdeala iq aunpeae rtene
cela, t araer ae alizar esi nicialldame le canr tíeti EclEa s.p íritu
(eses,tl oo hso mbrdeees s píroiptoun)i,ec nodnot inuamente
lrae alais duna odc isóenñ,la alisam perfedceca iqounéeel sl a
impuell csaam bEisott.aa reae,m bsairpngu oe,sd eeer n ten
diddaem uyd istimnatnaesrC aasbr.ee ducail racsr eí dticea
lacso nstruecscpiiornieatsl u aca rlíetdsie,c R ale al igipóonr,
ejem,pq lutioee nuenv alpoarr adigmpáetircqoou ,de e jian
tacltraae alidEaséd s.lt «aac ríctircíati qcuade»e ,s prael cai a
«masyaq »u per ecoBnaiuzear . aFe rlelenaspt, oe s iabúlne
otra,_ aqcutesi,itd nue djd aesr e srim ple cirníctiyicadda ei,
rectamseonbltrraeee alyiq duaiedn iciayln mope onmrtu e
chtioe mpsoe raídao ptpaodMraa rxC.u anedno1 84B1a uer
ese xpulsdaeld Uaon iverdseBi odnaynds elc ei eraMr aarnx
lapsu erdteua nspa o sicbalrerd eepr rao fesseio nri,c diiala
vergeyn pcrioan,lt aho o stilideandt,ar meb oMsi.e ntras
Bauer IaanAilmlgae mLeiitneer Zaetiutru unng, a retveiósta
ridceac rítliictae rfialroisaóy,fia crat ísMtairacxca e,pu tna
puesdtero e dacen tloRarh e inisZcehiet uunng,p erióldiico
berdaeCl o loniae cldu ehasaldd eoe c upadrels laee y seolb re
robdoel eeñanl obso sqoud eels na u erveag uladceil ócane n
surAlalí. e ntreanc ontaccoutnno p odreerqa ulte r asciende
del olsi byru onsafu se rzqausve i vificaens ptoed yes reo cul'
tan traéls. S etr atdaer ealidacdoenstrl aac sua leesis m potente
lcar ítriecaal;iq duaaedp ersi scioohn!li aenrr mousyv erdade-
INTRODUCCIÓN 11
roysp esaadl ooqssu neo s eh acdee sapacroeuncn esari mple
declarcaocmiioón nt ehnatcóEe drg Baaru ceoren jl u eqzu e
loc ondennabeag,á naduotloer Ciodnatdlr.oha se choopsa
codsee smtuen dpoo éoon ada vlaailsde ebnar si llyal nat es
vigoerxporseas Miarxó nh.a bdíeaa p rendmeurlyáso u c osta
cuanedploe riódicsoo mqeutiaeld dooaós t aqduele case nsu
raC.o ná nimdoei mpesduci ire rlropesr, o pietrtaatrairoosn
en vandoec onveanM carxe rp arqaur ee dusjuecssr eí tiacla s
estrechod elá pome brimtioCti odmoéo.el xp liecnua n a.carta
aR ugneo,a ccepdoiróq «ueels a cayluinmoi tapa irnsceh ar
coanl filleoqr uehesa brqíuaaet aacm aarz azElo pse»r.i ódico
fuec lausuyMr arxa,d roe cciaésna vdeco e,r raanrtsseoíe tr o
camiNnoos .ó nlooh ac umplhiadseotpl ar eseemlna tned ato
patedrneho a cera s fuee slpioyzcs oan quaialssa tlaeltrr o e spe
tod emlu ndsoi,nq oup ee rmandeecsec onsoaclipvdaooru an
pequcírecñuloo ys hea g anaaddoe mláeasn emidsetPlao dd er,
quleoh a p rivdaemd eod ipoasrs ao stseunh eorg aQru.ee sta
situapceirósnoh naalyp ao dildloe avM aarxr hacliara e vo
luceisóc ons taap no sibcloemp oo ciom portEsa enrlta ez.o na
mienotboj eqtiuvseoo stiuennaaec titteuódrio pc raá cytinoc a
lmao tivación pqsuileeca xpo lliólcgioqac ul aeha a cseu scepti
bldeea dhesoir óench ayzl oa doitmap odret hainsctióar ica.
Ahogapdooeri l d ealihsemgoe loih aengoe liaynp iozra nte
lpao líptriucsaiM aarx npar,o caeu dnena u erveav idsesi uósn
ideyar so mpceo snu p aíLsa. revlihasa icólena l aus zo,b re
toddoep,le nsamdieeF netuoe rb«adqceuh i,ae rnr alncacr aí
tipcoa sitrievaaly,in sattau raElsitspete an»s.am ieesnttáo
constantpermeesneetnnlet o Mesa nuscritoqsu,fre e cuente
mentuet ilizan tambeiéxpnr esifeouneersb achPieasane a s.
todnoofu, e n unecnat eraamceenpttpeao Mdrarx.o Aunque
siemspedr eecl asrudó e udyol reg uarudnró e spdeetqlou e
testiemtloo nniaoad opteansd uco r ítitcadani, f erdeehnlit e
riesnatrec acsomqnou seee nfreano ttar iodse ólMoarxg os,
no aceptlóa« pnausnicvadi edplae dn»s amieFnetuoe rde
bacahql,u een cue«ndtermaa shieagdeole insa ucn oon tenido
yd emasipaodceoons um étodo». Feuerbach acierta, piensa
12 FRANCISCO RUUBOIROENTE
Marx, alp oneernl ugdaerEl s pírhietgue liaalhn oom brsee µ
sible, mreenaels,t erpoesroyo,e rraa ln op ercieblci arr ácter
histórdielc ao esehnucmiaan ae nyc omenldaar re alización
des up leniatlcu adm bi«on aturdaell a»cs i rcunstyaa nl cai as
fuerzaagl utinandteeal m orA.u nquees tdiafse rencsióalssoe
harían expleíncLi ati adse ología ayle enml aafnsaa m osTaes
sisp,o sterieonar legsu naoñso asl oMsa nuscrityao esn,é stos,
ap esadre eln tusiasmo feueerspb earccheipatinubonl,ade i
ferencdieam atizF.e uerbhaacsh e rvipdaore av idenqcuiea r
sólloos ensiebsrl eeay lq ue eenls o s ensiebndl oen dhea yq ue
verifieclca arm biqou ep orfin hará humaalhn oom brPee.r o
lo sensiebstl aem bioébnr hau manLaa.d ialécetisclaed eyd e
sarrodlell ano a tura,ln eodz eau nE spírpiotreu n cimdaee lla,
perdoe ntdreol an aturaelsetztáaa mbiléarn a zóqnu,e leas
razódne lh ombrye e,s e lh ombreelq ueh ad ei mpulsealr
cambiyo crleoan ru evElo .h ombrdee,o trap artneo,e su na
esencqiuaes er epita iddeéu nntoiiscn ad ividauo otrso yse sté
daddae u nav ezpa rsai emparuen,q useeh ayvai sto oscureci
day p erturbdaedd ias tiritas foarl mola asr dgeol ah istoErli a.
hombreesu ns esro cieuayal p otenciaolriidgiandar reiaal izan
enc admao mentdoe u nad eterminfoardmaal arse laciones
sociaelnle asqs u ev ivien merLsaoe .s encdiehalo mbrfee uer
bachiannooe xistmeá sq uec omop otenhciisat óreilhc oam;
brree aelsl oq uel as ociecdoandc rheatcade e é lL.ac iendceila
hombreesl ac iencdiela as ocieyde aldh umanisamcot ievso
lar evolución.
Parcao nocaelhr o mbrdeen uestrtoi emepson ecesaerni o,
consecuecnocnioac,le asr o cieddeapldr esenltafoe r,m as o
ciamlá sd esarroqluleaa,dc ae ptaenlde os quema hegeliano
dedle sarrollilnoe paelr,m itirdáe sentrlaoñmsai rs teraiúons
oculteonls a fosr masm ásp rimitivaEsse. lc onocimideen to
estsao cieedlaq du eM arx va buscanednso u vi ajeP·aar íAlslí;
nos óleoxi stlae i ndustrmoidae rnas,i ntoa mbisénu lsa crdaes
miseryip ar ostitucYi aóúnnm. á sP,a reísst ambieélpn rin ci
paplu ntdoer eunidóeln o asc tivisptraosl etaqruieco osna ún
oscucroan cietrnactiaayn ad ed estruirl as ocieedxiasdt ente.
INTRODUCCIÓN 13
Lac ienncuical edaeer s tsao ciedeasld aE conomPíoal ítliac a,
ciendcei apl rao duccyid óeln ad istribudcei rólinaq, u eyzd ae
lam iserMiaarx. d escubersetc ai enecniP aa ryíd se els cándalo
qued ee lla rbercoitblaeon Ms a nuscritos.
No set ratcal,a reos tdáe,q uel oasl emaniegsn oralsae n
nuevcai encEinal .aF ilosdoefíDlae rechheog elihaanyha u e
llmausy p erceptidbell eaos b rdae A dam Smithy M arxe ruan
espíridteum asiaadloe rptaarh aa bepra sadpoo ra lteos pee n
samienPteor:co o moa ntedse cíameolcs o,n ocimiqeuneet no
Alemansieta e ndíeaml un do moderneor uan c onocimiento
predominantemleinbtree Ssócloco.o ne lc ontadcitroe cdteo
lar ealiqduaeld a E co�omiínat erpcroebtréaas tsaus ignifica
doa uténtiscuov ,e rdaddeirmae nsiCóuna.n dcoo,n s ut rasla
doa u nagran ciudiandd ustrrealiziaa lM,a rx estceo ntacsteo ,
lanzaap asionadamceonmtoee r,ha a biteunaé llal , e studdieo
laE conomíyae ,ne stsee ntiedsco o mo puede qdueceli ar se
descubre.
Loq uea M arxe scandaelnli azE ac onomeísas um aterialis
mo ys ue xactiEtluh do.m braep areecnee lleanu nas oldae
sufasc etacso,m oh ornoo economíacfuasn,ae dnol ac reación
der iqueyzm aosvi doe xclusivapmoeren ltc eá lcurlaoc ional
o,m áse xactamepnotrue n,c álcuilnot eligyae snttuept eor,o
sipnr ofundidnaihd o rizonitneca,p daezt rascenedlme árs
estrecho iinndtievriédsUu na clá.l cuqluoer ealliazi an teli
gencpiae,rn oo l ar azóunti,l izalnacd oon ociddias tinqcuieó n
eli dealiaslmeom áens tableenctere es tdaoss fa cultadUens .
hombraes cío sificeands ou p rocedeesnr a turalmuennat e
cosmaá sq uec omot ahla d es etrr ataEdlca o.r relnaetcoe sa
ridoe hlo mbreec onómiecseo lh ombrmee rcancUínaaa. c ti
vidaedx clusivaomreinetnet haadcail aag ananchiaac,ie all u
·
croi ndivid(usailq uieesrtlaeu crsoer eduzac lao q uee l
i.Ildivindeucoe spiatraea x isteisru )n,ae nerg«ínaa tural»,
igueanlt odolso hso mbredse,s individusaulsiczeapdtai,b le
des ecro ntada, ypm eesdaiddaAa c.ti vidlaudc ratiytrv aab a
jo-mercasnocncí aar yac rudze u nam ismrae alidlaac do,n si
deraciróens,p ectivamseunbtjee,ty io vbaj etdievu and eter-