Table Of ContentMiscellaneous
Icamanal
Toteco
Santa Biblia
Náhuatl de la Huasteca central ©La Liga Bíblica Internacional 2004
ÍNDICE
Los Libros del Antiguo Testamento
Abreviatura página Abreviatura página
Génesis Gn. 1 Proverbios Pr. 899
Éxodo Éx. 75 Eclesiastés Ec. 938
Levítico Lv. 143 Cantares Cnt. 951
Números Nm. 192 Isaías Is. 958
Deuteronomio Dt. 254 Jeremías Jer. 1042
Josué Jos. 308 Lamentaciones Lm. 1126
Jueces Jue. 343 Ezequiel Ez. 1134
Rut Rt. 380 Daniel Dn. 1217
1Samuel 1S. 386 Oseas Os. 1244
2Samuel 2S. 435 Joel Jl. 1259
1Reyes 1R. 476 Amós Am. 1264
2Reyes 2R. 525 Abdías Abd. 1276
1Crónicas 1Cr. 575 Jonás Jon. 1278
2Crónicas 2Cr. 625 Miqueas Mi. 1282
Esdras Esd. 681 Nahúm Nah. 1291
Nehemías Neh. 697 Habacuc Hab. 1295
Ester Est. 719 Sofonías Sof. 1299
Job Job 732 Hageo Hag. 1303
Salmos Sal. 770 Zacarías Zac. 1306
Malaquías Mal. 1322
Los Libros del Nuevo Testamento
Abreviatura página Abreviatura página
SanMateo Mt. 1331 2Timoteo 2Ti. 1720
SanMarcos Mr. 1393 Tito Tit. 1726
SanLucas Lc. 1430 Filemón Flm. 1730
SanJuan Jn. 1493 Hebreos Heb. 1732
Hechos Hch. 1538 Santiago Stg. 1754
Romanos Ro. 1600 1Pedro 1P. 1761
1Corintios 1Co. 1626 2Pedro 2P. 1769
2Corintios 2Co. 1652 1Juan 1Jn. 1774
Gálatas Gá. 1669 2Juan 2Jn. 1781
Efesios Ef. 1679 3Juan 3Jn. 1783
Filipenses Fil. 1689 Judas Jud. 1785
Colosenses Col. 1696 Apocalipsis Ap. 1788
1Tesalonicenses 1Ts. 1703 NombresdeDios 1819
2Tesalonicenses 2Ts. 1708 LosReyes,losProfetasymapa 1820
1Timoteo 1Ti. 1712 Glosario 1822
Náhuatl de la Huasteca central ©La Liga Bíblica Internacional 2004
Los Libros del la Biblia en orden alfabético
Abreviatura página Abreviatura página
Abdías Abd. 1276 2Juan 2Jn. 1781
Amós Am. 1264 3Juan 3Jn. 1783
Apocalipsis Ap. 1788 Judas Jud. 1785
Cantares Cnt. 951 Jueces Jue. 343
Colosenses Col. 1696 Lamentaciones Lm. 1126
1Corintios 1Co. 1626 Levítico Lv. 143
2Corintios 2Co. 1652 Lucas Lc. 1430
1Crónicas 1Cr. 575 Malaquías Mal. 1322
2Crónicas 2Cr. 625 Marcos Mr. 1393
Daniel Dn. 1217 Mateo Mt. 1331
Deuteronomio Dt. 254 Miqueas Mi. 1282
Eclesiastés Ec. 938 Nahúm Nah. 1291
Efesios Ef. 1679 Nehemías Neh. 697
Esdras Esd. 681 Números Nm. 192
Ester Est. 719 Oseas Os. 1244
Éxodo Éx. 75 1Pedro 1P. 1761
Ezequiel Ez. 1134 2Pedro 2P. 1769
Filemón Flm. 1730 Proverbios Pr. 899
Filipenses Fil. 1689 1Reyes 1R. 476
Gálatas Gá. 1669 2Reyes 2R. 525
Génesis Gn. 1 Romanos Ro. 1600
Habacuc Hab. 1295 Rut Rt. 380
Hageo Hag. 1303 Salmos Sal. 770
Hebreos Heb. 1732 1Samuel 1S. 386
Hechos Hch. 1538 2Samuel 2S. 435
Isaías Is. 958 Santiago Stg. 1754
Jeremías Jer. 1042 Sofonías Sof. 1299
Job Job 732 1Tesalonicenses 1Ts. 1703
Joel Jl. 1259 2Tesalonicenses 2Ts. 1708
Jonás Jon. 1278 1Timoteo 1Ti. 1712
Josué Jos. 308 2Timoteo 2Ti. 1720
Juan Jn. 1493 Tito Tit. 1726
1Juan 1Jn. 1774 Zacarías Zac. 1306
Náhuatl de la Huasteca central ©La Liga Bíblica Internacional 2004
Nopa
Achtohui Camanali
Náhuatl de la Huasteca central ©La Liga Bíblica Internacional 2004
Náhuatl de la Huasteca central ©La Liga Bíblica Internacional 2004
*GGÉeNnEeSsIiSs
Génesis
Génesisquiijtosnequi“quemanochipejqui”.Moisésquiijcuiloniachtohuiamatapo-
hualiipanIcamanalTOTECOhuannopanahuicatiquitoquilía.Génesistechilhuíapara
itztocsetziDioscatiitztocparanochipahuanyayaquinchijchijquinochicationca.Quin-
chijchijquiAdánhuanEvasenquisacualiquejyahuanquinmacactanahuatiliparaqui-
nahuatisenochinitaltipacti.PeroinijuantiamoquineltocaqueTOTECO,huantajtacoli
pejquiipantaltipacti.Huanpornopatajtacolipejquimiquilisti,huantaijyohuilistihuan
tatzacuiltilisti.Peroquematajtacolchijque,TOTECOnimantzipejquiquisencahuaqueni-
catzaquinmaquixtismasehualme.
Teipa TOTECO quinotzqui Abraham huan quiilhui ma quicahua ital campa nochi
quinhueyichihuayayajteteyomehuansitalimehuanmayahuiipantaliCanaán.Nopona
TOTECOpejquimonextíaicayahuanquiilhuiparaicayaquipehualtissehueyialtepet
tenmasehualmecatieliseiaxcahuaTOTECO.HuanmasqueAbrahamayemoquipixtoya
yonseicone,quineltocaccatiTOTECOquiilhuihuanyecaTOTECOtahuelquiicnelihuan
quinotzquiihuampo.TeipaIsaac,iconeAbraham,huanJacobcatieliyayaiixhuiAbra-
ham,nojquiyaquineltocaque icamanal.Huan TOTECOquipatacitocaJacobicaIsrael.
Huan nopa masehualme cati inintoca israelitame pejque ica nopa majtacti huan ome
itelpocahuaIsrael.HuanTOTECOquintapejpeniisraelitamehuaniniteipaixhuihuaten
nochimasehualmeipannitaltipactiparaeliseiaxcahua.Quintapejpeniparaipanini-
juanti quinextilis ihueyitilis huan quinmacas inijuanti Icamanal ijcuilijtoc huan para
ipaninijuantimahualanopatemaquixtijquet.
Ipanitamiyaniamatapohualitechpohuilíaparaoncacsehueyimayanti.Huajcapara
amomiquise,Jacob,iconehuahuaniixhuihuayajqueipantaliEgiptocampaJosé,iconeJa-
cob,quipixquitanahuatili.Monequimocahuasenoponaparaamomiquiseipannopama-
yanti.Huanquematanquinopamayanti,nopaEgiptoehuaniquinchijquinopaisraelitame
inintequipanojcahua,huannoponamocajqueisraelitamepara400cientosxihuit.
Génesisquipiyaomepartes.
Génesis1™11Adán,Eva,Caín,Abel,EnochuanNoéhuannopamiyacatcati
quipachonitaltipacti.TorretenBabelquemaTOTECOquinpatili
inincamanalmasehualme.
Génesis12™50IninemilisAbraham,Isaac,Jacobhuannopamajtactihuanome
itelpocahuaJacobcatiicapejquenopaisraelitame.IniojhuihastaEgipto
huanininemilisnopona.
11
Quenicatzapejquinochicationca Sanoncayayasehueyitzintayohuilotca-
1
Quemapejquinochicationca,Toteco tiquiixtzactoyanopaatcatitahuelhuej-
Diosquichijchijquiilhuicactihuantal- cata.HuanItonalTotecoDiosnemiyaya
tipacti. aixco.
2Perotaltipactiamoquenicatzanesi- 3HuanTotecoDiosquiijto:“¡Maoncata-
yaya, san cactoya, yon amo tacualtalili. ahuili!” Huan oncac taahuili. 4Huan
1
Náhuatl de la Huasteca central ©La Liga Bíblica Internacional 2004
GÉNESIS1 2
Toteco Dios quitachili nopa taahuili tenextilicataya tonali, huan tayaxi-
cati quichijtoya huan quiitac para huithuantayaipohualipannexihuit
cuali.Teipaquiiyocatalinopataahui- itztoque.15Huanmacahuanicanepa
liicanopatzintayohuilot.5HuanTo- ilhuicac para taahuise ipan taltipac-
teco Dios quitocaxti nopa taahuili ti.” Huan quej nopa elqui. 16Huajca
“tonaya” huan nopa tzintayohuilot quejnopaTotecoDiosquichijchijqui
quitocaxti “tayohua”. Huan panoc nopa ome huejhueyi taahuili. Qui-
tiotachuanpanocijnaloc.Huanyani chijquitonaticatimáshueyiparata-
elquinopaachtohuitonali. tanextistonayahuannopametztipa-
6Huan Toteco Dios quiijto: “Ma onca ra tatanextis tayohua. Huan Toteco
ajacatcatiquixelosnopaatparamo- Dios nojquiya quinchijchijqui sitali-
cahuasiyoca.”Huanquejnopaelqui. me.17HuanTotecoDiosquintalino-
7HuajcaTotecoDiosquichijquinopa pataahuilmeipanilhuicactiparama
ajacatcatiquixelonopaatparatajco tatanextica ipan taltipacti. 18Nopa
nopaatmocajquitatzintahuannese- hueyi taahuili para taahuis tonaya
yoctajcomocajquihuejcapa.8Huan huancatiamomáshueyitaahuista-
campaoncacajacatquitocaxti“ilhui- yohuaparaquejnimoiyocataliseta-
cacti”.Huanpanoctiotachuanpanoc ahuilihuantzintayohuilot.Huanqui-
ijnaloc.Huanyanielquinopaompa yolpacti Toteco Dios nochi cati qui-
tonali. chijtoya pampa elqui cuali. 19Huan
9Huan Toteco Dios quiijto: “Ma mosej- panoc tiotac huan panoc ijnaloc.
cotilinopaatcatieltoctatzintailhui- Huanyanielquinopanajpatonali.
cacti para ma mopanexti cati huac- 20HuanTotecoDiosquiijto:“Matemino-
toc.” Huan quej nopa elqui. 10Huan paaticamiyactamanticatiyoltoque.
Toteco Dios quitocaxti nopa cati Huanmateminochiilhuicactiicami-
huactoc“tali”.Huannopaatcatimo- yac tamanti totome cati patanij.”
sejcotilijtoya quitocaxti “hueyi at”. 21Huajca Toteco Dios quinchijchij-
HuanTotecoDiosquitachilicatiqui- qui nochi huejhueyi tapiyalme cati
chijtoyahuanquiitacparacuali. itztoqueipanhueyiathuannochita-
11HuanTotecoDiosquiijto:“Mate- mantimichime.Huanquichijquipara
macanopatalinochitamantixihuitcati sesenmaquinpiyaiconehuaquejya.
xoxohuichuanseseniconemaeliquej Huan quinchijchijqui nochi totome
ya. Ma onca xihuit cati temaca iyol huan quichijqui para ma quinpiyaca
huan cuame cati temacaj inintajca. ininconehuaquejinijuanti.HuanTo-
Huansesentamantimaquincahuaico- teco Dios quitachili nochi cati qui-
nehuacatiquejya.”Huanquejnopael- chijtoya huan quiitac para cuali.
qui.12Huajcanopatalitemacacnochi 22HuanTotecoDiosquitiochijquise-
tamantixihuitcatixoxohuic.Temacac sen tamanti cati quinchijtoya huan
xihuit cati temacaj iniyol huan cuame quinilhui: “Ximomiyaquilica huan
catitemacajinintajca.Huanseseninin- xijtemiticanopahueyiat.”HuanTo-
conehuaelquiquejnopaxihuitonopa teco Dios quinnahuati nopa totome:
cuahuitcatitemacac.HuanTotecoDios “Xijpiyaca miyac amoconehua huan
quitachilicatiquichijtoyahuanquiitac xijtemiticacampahueliipantaltipac-
para cuali. 13Huan panoc tiotac huan ti.”23Huanpanoctiotachuanpanoc
panoc ijnaloc. Huan ya ni elqui nopa ijnaloc. Huan ya ni elqui nopa ma-
expatonali. cuilpatonali.
14HuanTotecoDiosquiijto:“Maoncata- 24Huan Toteco Dios quiijto: “Ma onca
ahuilinepailhuicacparamatatanex- ipantaltipactinochitamantitapiyal-
ti ipan taltipacti para quiiyocatalis me. Ma onca tapiyalme cati mosisi-
tonaya huan tayohua huan para ma níaj huan cati maxojtzitzi huan noj-
Náhuatl de la Huasteca central ©La Liga Bíblica Internacional 2004
3 GÉNESIS1,2
quiya cati mohuahuatatzaj talchi.” tonalihuanquiijtoparaelistatzejtze-
Huanquejnopaelqui.25Huajcaquej lolticpampaipannopatonaliyatanto-
nopaTotecoDiosquinchijchijquino- yaitequihuanmosiyajquetzqui.
chitapiyalme huanquintachilihuan
nochiquiitacparacuali. AdánhuanEvaipanxochimili,Edén
26TeipaTotecoDiosquiijto:“Ama 4Huajca quej nopa TOTECO Dios qui-
ma tiquinchihuaca masehualme. Ti- chijquitaltipactihuanilhuicacti.
quinchihuase ma elica quej tojuanti Nica techilhuía quenicatza TOTECO
huan quipiyase totachiyalis. Huan Dios quichijqui ilhuicacti huan taltipacti.
inijuantiquipiyasetanahuatiliicami- 5Achtohuiamooncayayaxihuityonamo
chime, huan totome, huan ica tapi- teno panquistoya pampa TOTECO Dios
yalme cati mosisiníaj, huan ica cati ayemoquichijtoyamahuetziatipantalti-
maxojtzitzihuanicanochicatinemij pacti. Nojquiya amo aqui itztoya para te-
ipantaltipacti.” quitis. 6Pero masque TOTECO Dios amo
27HuajcaTotecoDiosquinchijqui quichijtoyamahuetziat,tentaltitatejco-
masehualmeicaitachiyalis. yayaapoctihuanquiatequiyayanopatali.
Quena,quejyayaitachiyalisTo- 7HuanTOTECODiosquicuictalihuanqui-
tecoDiosquinchijqui. chijchijquiitacayosetacat.Huanquiyaca-
Quinchijchijquitacathuansi- ilpitzqui huan quimacac nemilisti. Huan
huat. nopatacatpejquiquipiyanemilisti.
28Huan Toteco Dios quintiochij- 8TeipaTOTECODiosquitojquisexochi-
qui huan quinilhui: “Xiquinpiyaca mili cati itoca Edén nepa imelac campa
miyacamoconehuaparainijuantiitz- quisatonati.Huannoponaquicajquinopa
tosecampahueliipannochitaltipacti tacat cati quichijchijtoya. 9Huan TOTECO
para ma tanahuatica. Nojquiya ni- Dios quichijqui ma moscalti xochimilijtic
mechtalíaxiquinnahuaticanochimi- nochi tamanti cuame cati yejyectzitzi ne-
chime,totomehuannochicatinemij siyayahuannochitamanticuamecatite-
ipantaltipacti.” macajcuatajcayotparaquicuase.Huanta-
29HuanteipaTotecoDiosquinilhui tajco nopaxochimiliTOTECO Dios quitoj-
nopatacathuansihuat:“Xiquitaca,ni- quisecuahuitcatitemacaitajcahuanito-
mechmaca nochi tamanti xihuit cati cacuahuitcatitemacanemilisti.Nojquiya
quipiya iyol huan nochi cuahuit cati quitojqui seyoc cuahuit ica itajca huan
quipiyaitajcaparaanquicuase.30Huan itoca nopa cuahuit cati temachiltía cati
nopatapiyalme,totomehuannochise- cualihuancatiamocuali.
quinoctamanticatinemijipantaltipac- 10Ipan Edén oncayaya se hueyat cati
ti niquinmaca nochi sacat huan xihuit quiatequiyayanopaxochimili.Huantenno-
cati xoxohuic para quicuase.” Huan pona,moxelohuayayahuanmochihuayaya
quejnopaelqui. nahuipilhueyatzitzi.11Nopaachtohuiama-
31HuanTotecoDiosquitachilino- xalitennopahueyatitocaPisónhuanyani
chicatiquichijtoyahuanquiitacpara cati tayahualohuayaya campa hueli ipan
tahuelcuali.Huanpanoctiotachuan nochinopatalicatiitocaHavilacampaon-
panocijnaloc.Huanyanielquinopa ca oro. 12Nopa oro ten nopa tali eliyaya
chicuasempatonali. senquisa cuali. Nojquiya nopona oncayaya
,122
HuajcaquejnopaTotecoDiosquitami- se taajhuiyacayotcatipatiyohuanpiltetzi-
sencajqui nochi ilhuicacti, huan nochi tzicatiyejyectzitzicatiitocaónice.13Huan
taltipactihuannochicationcanopona. nopa ompa amaxali ten nopa hueyat itoca
2Quemaajsic nopachicompatonali, To- Gihónhuantayahualohuayayacampahueli
tecoDiosyatantoyacatiquichihuaya- ipannopatalicatiitocaCus.14Huannopa
ya huan mosiyajquetzqui. 3Huan To- expa amaxali ten nopa hueyat itoca Tigris
tecoDiosquitiochijquinopachicompa huan pano iteno tali Asiria imelac campa
Náhuatl de la Huasteca central ©La Liga Bíblica Internacional 2004
GÉNESIS2,3 4
quisatonati.Huannopanajpaamaxaliten seielchiquiomiyohuansempaquimotz-
nopahueyatitocaEufrates. quilti inacayo quej eltoya. 22Huan ica
15HuajcaTOTECODiosquihuicacnopa nopa tacat ielchiqui, TOTECO Dios qui-
tacat huan quicajqui ipan nopa xochimili sencajquisesihuathuanquihuicaccam-
cati itoca Edén para ma quimocuitahui, pa nopa tacat.
16huan TOTECO Dios quinahuati: “Huelis 23Huanquemanopatacatquiitacnopa
tijcuasitajcatenhuelicuahuitipannixo- sihuat,quiijto:
chimili,17peronecuahuitcatiitoca‘cua- “¡Amaquena!
huit cati temachiltía cati cuali huan cati Yanisanseicana,
amo cuali’, amo. Amo xijcualili itajca, pampainacayoquisquinonacayotipa,
pampa ipan nopa tonali quema tijcuas huaniomiyoquisquinoomiyotipa.
itajca,melahuactimiquis.” Itocaelis‘sihuat’,
18Teipa TOTECO Dios quiijto: “Amo pampaTOTECODiostechquixtiliten
cuali para itztos iselti ni tacat. Para amo na,nitacat.”
cuesihuis, nijchihuilis se acajya cati qui- 24Huan yeca se tacat quicahuas itata
namiquihuancatiquipalehuis.” huan inana para mosejcotilis ihuaya isi-
19HuanicataliTOTECODiosquinchij- hua huan nopa ome mochihuase san se
toya nochi tapiyalme huan nochi toto- inintacayo. 25Huan masque nopa tacat
me. Teipa quihuiquili nopa tacat para huanisihuaxolomenemiyayaj,amopina-
ma quintocaxtali. Huan cati nopa tacat huayayaj.
,23
quintocaxtali, ya nopa elqui inintoca.
20Huajcanopatacatquintocaxtalinochi AdánhuanEvaquiixpanoque
tamantitapiyalmecatimaxojtzitzi,huan TOTECODios
3
nochitotome huan nochitapiyalme cati Nopacohuateliyayacatimástalnami-
mosisiníaj.Peroyonsetennopatapiyal- quihuanmásquimatiyayaquenicatza
me amo quinamijqui para quipalehuis tacajcayahuasquenochisequinoctapiyal-
nopatacatparaamocuesihuis.21Huajca me cati TOTECO Dios quinchijtoya. Huan
TOTECODiosquichijquitahuelmacochi setonalinopacohuatquitatzintoquilino-
Adán.Huanquemacochtoya,quiquixtili pasihuat:
TOTECODiosquinchijquimaelicatacathuansihuat.
Náhuatl de la Huasteca central ©La Liga Bíblica Internacional 2004
Description:propiedad de ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, con adiciones y arreglos por penis campa tijnequis. Sinta tijnequi tiyas.