Table Of Contentwww.flacsoandes.edu.ec
Lar etóriecnal osa rtícudleoo sp inión
Teormfetao,d olyoa gnáílai sdiecs a sos
José VillCaamrarraisnc al
Quft-Eoc uador
2011
Lar etóernil scoa arí tcusdl eoo pinión
Teoíram,et odoal oaygn íiásldies casos
PrmiearE diiócn
©JoésV illíanCm aarrrascal
50e0ej mpleas-rA br2i01l1
ISB:N9 78-9978-15 5-086-
Códidgebo a arsr9:7 8-9978-15 5-086-
Regstiord ereacuhtooa r!0:3 5492
PortadyaD iaragmcaión
DioeA gcevedo
Impersión
Edit"oQruiia"lpC, uIE sSPAL
QuitEoc-uador
Lotse xtqousse e p ubalnsi ocdne euxsicvrlae ospnsbaialdid des u
auot.r
Ínidec
Prólogo 11
Inotdrucción 17
Captíul1o
Del ar teóricclaá sai cnlaaue var eótrica 29
Princiyp fiidone l ar etrcóia 29
Oríegnelsar: e nidviicaócndi el apor pide da 29
Losso fiys t"laovasl uandt edsep táecculo" 31
Pltaónl ayo l"vuanddt ev erdad" 32
Lar etóaririsocttalé ai:c terlnea" ov luanddt ev erdad"
yl ao l"nuvtaddee sptecáculo" 33
Retórfliiocfsaío,yad iéacltica 34
Fidnel ar etórica 41
Ell egaddeo rleatr cóiac lsáiac 43
Lai nvteinoob úsqudeedl aoas gr umnetos 43
Lad isopsoio tie lo rddeendl si csuor 45
Lae /uotcioeo xpersivlidianídsg tüica 48
Lavsí adse aldah óensci:on veenrvc sp.e sruadir 50
Ele thcoomso f ormad ep ersuasión 53
Elp athoosp ruepbaatsé ticas 54
Ell ogoop sr uelbóaigsc as 54
Lan uevrae tróica 62
Unar ertiópcaar laav i da 62
5
Capít1u1l o
Retóricai,o dpiesy ramrtoí cudleoo spi nni ó 67
Comunaicicóynl enjgepu earitoidcíos 67
Textyo ncetoxto 71
Logsé noespr eritoidcyíoe ssla r ctulído eo pinión 75
Géneysd iess oaolrd lrel ogsé noesr 75
Ela rtlíocc:au rtaecrísftnuicciaosyn,e e sst ructura 79
Retóare inlc oastr ícudleo so pinión 83
Opnióin iliímtcpyao pineixópnl ícita 87
Del a spuearsail óamn a nilpaución 89
Ela rctuitlaie:snt rree tóyrs iocfoi sta 91
Capít1u1l1o
Ele thorste óriyc looa srt ículdoeos p niión 95
Ele thorse tróiccoo mopr uefbunad amteanl 95
Fundanmteodsee lt hroesti ócro 98
Ele throesrt cióo lyac su iadladmeoasrel s 101
Usod em áximsa sye clceidóenp alaabsr 130
Composicdieóelnt horse trói:cp oirmairon,uc lear 109
y conofrmador
Elt meao e thpormsi airo 113
Lovsa loreasl eomes ot rhnouslc aer 171
Ell eunagjree tóore itchoco osn mfaodrro 142
Lafsi rgaurse rtióceanfs nu cióanr gunmteativa 152
El" futraoxróo minco" 192
Elh umocro mroe crsuroe tórico 123
Locso mponnteedsem len sahjuem íosrtico 143
Lad esvalordiez ralaecalia iódydn e ltr aamtinetloú idco 104
Necesiddeau dne sutdiioen gtarddo eelt hroest órico 124
6
CapítIuVl o
Ele thorse tróiceonS imnóE spniosa 145
El etphrmoiasr io 146
Artílcoucso vna loirdeeso ol-ópgíoitlcicos 194
Artcíulcoosvn a lodree sss eatnez 115
Artílcoucso vna lodreie tsne grtiedrardai lt ori 135
Ele thonsuc leya erl hoestc ofnoramdor 153
Lac ladveel ab enoelveneclli ean:jg eup oalifónico 155
Lap ripnavclrii tdu:e star en lcaco onrtrruap cdieó n 106
Af avdoerl as esnatez 107
Entref arlnaq zuaye slutai zlae 137
Lap atcriipóancd ielle cctoomreo st ragtideaep ersuasió1n87
CaptíuloV
Ele thorste óirceon A ngeF. lR ojas 185
Ele thopsrm iario 185
Artílcoucso n lvoearsp oilocíi-tdeoolsó gic 188
Artílcoucso vna loproíeltsi cioo-nraelges 109
Artílcoucso vna rleos sdesena tez 119
Artílcoucso vna lodrede esf ednesl aac ulrtau 129
Artícluoc on lvodared eefnsa eócgoilca 139
Ele thonsuc leya ree tlh ocso onmrfador 149
Laf arnqzua:e seellp leor sodneaalul t or 159
Unaap eustpao lras esnatyel zap rudencia 211
Ell enjgesu eanicldleRo o jas 215
1
CapítVuIl o
Ele thorste óirceon F arnsccioF ebersC ordero 219
Ele thopsri mario 219
Artílcoucso vna loirdeesoi lcóogí-tpioclos 221
7
Ele thonsu clye ealr h oestc onfomrador 225
Ell eunagjheum oírstyil csoov aleosmr oraslubeysa cente2s2 6
Laa utaou rneirvsealnc: on rtad epll agio 227
Ele jnamber:c onterlda e sgobyil eair nancpoa icdda 229
Lap acie:cn rtíaeta iloc ptonurisyml oaa rrnogcaia 233
Clasdeees c onaom:uí nbau rall ao" sni tobclaes" 236
Diagnóiosc:tc otnrealc haanjtpeo íltico 240
LaM ihcaeJla ckscorní:ta iloc pato runmioys laaa mibicón 243
Loq uefal atbau:n jeiuincamtioae lnn epotiysa mlao b uso 248
dea utroidad
Tnieibals:c ensaua rlm achisym ola ap reoptnecia 251
Sanrar enC alcustáaatf: ieu rrtyce om icidfardí vola 253
ElB acrelonioarn:í fanisa yss átimroadrsa ces 257
Lopso brerse:i terdaelc oivsói ncd ieos si epmre 260
Resupesatlade saof:uí na rtíacítuploio c 263
Lasp ruebéatsi cpaersva lnetes 265
Unao bessi:ró dinicuallgi ozbaniroe r 266
Laf rnaquezean:rt es utyf irlno tal 269
Guerara ll eunjagefor mal 271
CaptíulVoIl
Ele thorse trcóiod el sot resa utoers: 277
difeenrcsiq aue nctuaen
Elt emao ethopsri mairo 278
Diismtiuledin l apser frenecitaesám ticas 279
Ele thonsu clye ealer ht os ncfroomador 280
Unaco inicden:lc aii daeinftiócnda ceBi uacarm 282
como perli ncainptaasglto an i
Otrpoun tdoe encroul:eac n rtítali acca o rprcuión 283
ya ld esogbineor
8
Unapir maed rfireenci:a flaran qzuaee nl a 286
exopsicdieló anis ed as
Lap ircnipdails tiumedi:lll eiunagjuet iadloi z 296
En ceoulns ión 307
Anex:o s
Portocdoela oná sliis 313
ArtlíocsuS dimeó Ensp inao s 321
ArtlíocdsueÁ ngleF. Rojas 333
ArtílcoudseF racnisFcebor eCso rdero 357
Bibglarifoía 381
9
Prólogo
"oLsm ediodsec oumnciacinóon csieñ eexnuc slivaemntae d ecir
lo ques ipnqaouse c ao,n strluary eleaind ad ysl oaecx iparlee sna n
und icsusro hedceh oe nicuainocnye essa ttrgeiaqsu es ep ueden
estud,i qayur ceo nstietldu icysuresndo e l af oiranmci"ó( nMaíar José
Quoigra1,99 8.)
A estap orputeas dper olfae dseo rUlanav i esriddaedC ódrovsae,
sumlaad eple ritoayd c iastedreástpialcLñ ooo renGzoom i(s91 9:1
1)2, ap qauri"eenpl a pfenuld amnetadlep le riisomdeosf romayr
reofmradri raaimneteelp r esesnotacelqi uceo mpmaortsi".
Estpaasbl raanso usb icaenn ilpmaor tnacidaelq uecheairfn ormativo
diiayore n elsae ndceiplae riisomdcou,yl aa bnoocr o nsiesntteo,n ces,
en ilncaoe ndtfiesu iódnem ensjaesEl.t meae stál ape rnee ntsión
de"o frmyar re rfmoa'e'rlp r esesnoitcaeOl s.e ,al ac onstrudcelc ai ón
raelisdoaacdlai t ravdéels o s smjaeenesm tiidos.
Paar ele fecetlop ,ei roidsthaao ptapdoodr i tsinteasste rgaitas
dsicursqiuvveaa san e stparre seenntl eodsso gsé noespr erdíisoticos
básoiscc reapdaoasra etndleairt n enocniiadladdei lfn oramdolro:ds e
inorfamciyó lno dseo piónni.
Sie l objeesft oiravmryo r eofrmearl predseme natnaee i rmlípcita,
sotaedrarl,oh aráa travdéesl a fsudiión ifndoer mac-iiceótarn
inofrmacyin óoon t rcao,cn i eertnfoo uqey n o cootnr poa-ar,l oc ual
utiizlaernát,or toers, e l goén noetriPceoir as.ii nstue necshi aócned rel o
manaea rbiteaer,x ípclietcahá,am randoe alr tlíoocc uomentdaornidoe,
podernjáiu ciy daarsr u psun todsev itsas oburned etremiandtoe ma.
11
JoséVi llamarín
Lai fnomracióhnas idlooc artarecístyi pceocl uidaerl peori.o dism
Dea lqluíae b nuden elstousd idoels am ásdv iersa síonbdlrooels e
hehcoisfn ormatoni votoisc iosos.
No hsauc edildomo i smcoo nl ogsé noesrd eo pindioónnd,se e
destealcaa r tlíopc ousru poddeie fnurle nciean llmlaaa da opinión
públiEcsat.cá on siaddeocr omo geéelnr oq ue mpietmrea yor
sujbetivyqi udseae dc onsteintu unyae "sdíenlt oe stiesmc poonr al
lpoe rmanmeanirtdead,je aelc onmteiencticoo unn constmiebxtioo,s is
deple nasminetcoo enl r el.a".t( .oJ osér ídMaeAa rezial,2 008).
Si beisae bnu ntdela alnt ieraa tbsuerorl ogsé noesor pitinvaosso,b re
todeonE uorpa aqnuteeen sN otraemériecsat,sa eq udeas oleon
esop:r oepsuttaóesir caismp,ot rantpeocsrei trop,e orq uneo l legan
al aa placiicpórntá ic.cL aoes sutdidoes aapcliisóconcn i temarenet
escasya osisl ados.
Sie steese lp anoraemnaN otraemériycE auo rpae,nE cuadonro s e
conodcene i ngitúnenn steor piooar s umuiner s dtiutoe óriáccot-ipcro
del ogsé noesor pina.tY ,is vieonmsb argdoii,aa rmte,ena lerdeddoer
100a trciutlaiesss cbreine ne lc asmie dicoee nntadred iiaorqsu e
cirlcaeunn e l pcauíystoi, r galjoebe asdl ea rldeeddoeru nm illón
dee ejmpleasrl,oq u,es egúlnoc sá ullcsoa cetpadpoasar e sttei po
de te(xctuorasolt etcorpeospr e rioó)ds,ii cigfniucnpa o tnecaild e
alerdeddoecr u raotm iolnlsed el cetosr.e
Sib ieens tcoiq euree lp úlbicol ad ep áegdtiionraoi dael opinión
-donsdepe u lbcianl oastr ícuelsos se-nbslieemntmeen ora lc tloer
de ncoitaeisn, cbaimpoe,rt enael coess e ctodrede esic silóoqn u,e
acreciseun toiarm tpcainya, epnodree l,i netrépso cron occeómr o
fnuciodniasnsc iuvraeme esnottse oxstA.lm omenttoo,ds oeq udea
enm earse spceuliaoecnso,p inipoensreosn ayle emsco ioensaq lue
patredn el o queq uciaeddnea,s dseue mpiiarc,on siad ceómro
fnucionuana tríuclo.
12
Prlóogo
Paart radteas rue praers tvea císeop ,r opeonlpe r eseanntáselid ise
loasrí tcousdl eo pinciomóonm ,o daliddiasdsceiusvr caasp acdees
inlfueifri cazemnes nutlsee t coers.
Lai dentifidcea dcliiansósttn aei ss tergasitq auuet iulnia zrtcaiui lasd te
opinpiaróacn on seguliaar d hesdieló onls et corseesp uedraeeil zar
desddeiis natstp erspecltasi evmtaiisóc:la a, praglmaeás títisictlai,c a,
lrae tóerli caan,dá eldlii sssicosue, rla nlásiidsec ontiedno, oetnrtarse.
Sid ecimqousel a p eretnsidóenalt r ícduelo op ineisóc na mboi ar
reofrzalrao pinnd ielóle crteosrtp oea c un dteetmeiarn maedsot,a mos
haabnlddoe e fciaac piesruasivY ah.a bldaeer fc iacpiear siuvaas
esh alba,c reirtamneted,er etcóa.rP ioers oe,ne staen álinsosi s,
decmiodsi lpao rsp peerctreitvóacr oimceoalr e cumrássio d ónpeaaor
conoccóemrlo o csi taadtroilsct iuaspser tnedeinnl fueinsr u lse ctores.
Parcau mpcloiner lo bjeptrievsvoti ol,ap reseinvnteesg taicieósnt á
diivdiednda o sp artelsap: ir mae,rd ondseed esraolrlae ls ustento
teróicyo,l, as egnudaq,ue e se lds ieñdoe mletao doldoeag níáal isis
y sur sepetciavap laiccipórná cca.tD iea lpleríci sanmteeeln ombre
detle x:Lt oar etóerni/ coaas rl ícudleoo psi nn:it óoerímae,t odología
y anláisdiecs a sos.
Jutsmaenteene stcaom posicdieóelns u tdi-ot eóprriáccot riacdoi-ca
loq uee,nn uestocr riteesre ilao po,tr eb ásidceeo s tter ajboa.
Pourn l adeos,tl áaf nu damnteiacótne iócr.Ea su ncao mpaiclidóen
crrioitsep,o siciyop nunetsod sev isdtoan dhea nsi odt oamdsoe n
cunetaal gsud neol omsá sg randpeesn saedsyo erstudsioodse l a
rteóriqcuave,a d ne sAdresi tólte,ees ne lsgi l1oA1 d1C h,as tBaa rthes,
Genenty o trdoesfn ,ie dse sli ogX lX.
Poort rloa dyoq ,ui zláom á si pmortanetsee dl,i sedñelo am etdoología
dea nályi ssuai psla icciaóu nn c orpduees s utdioE.ne stseet nido,
13
Description:Retórica, periodismo y artículos de opinión. 67. Comunicación y .. entre otros libros, Manual de ortografía, texto de enseñanza. Francisco Febres existen reglas para jugar (correctamente) al ajedrez, pero existen estrategias