Kemal Tahir yaşamı - kişiliği - hikaye romanlarından özetler ve antolojik kesitler - dil tarih sanata etkileri - yapıtları üzerine sürdürülen tartışmalar - anılar

553 Pages·1974·9.41 MB·Turkish

by  Hulusi Dosdoğru

KEMALT A HİR YŞA MAIv eY A PITLAR-I Dr.M .H ulüsi
Dosdoğr-u Kapak DüzMeentii:An c ar- Dizgbia skı:
Tunca İtimMaatt baasTıE LY AY INLAR2I6:- İncele­
me Dizi7s-i:N uruosmanCiaydeN. o .2 2K,a t2.. P K.6 36-
istanbTuell:2: 6 775B4i rinbcais ımM,a yıs19 74
Dr.M . Hulusi
DOSDOGRU
TAHiR
KEMAL
YASAMIV E YAPITLARI
•
TEL YA YlNL ARI: 26
İnceleDmiez isi7:

Gerçek olabilmekç ok zordur.
Çünkü bikez elde edilince
Sürgitk ullanılmaz,
Her durumda
Gerçekçiliğyie niden elde edip
Geliştirmekg erektir.

GİRİ Ş
KemalT ahidre yinackel a! Devlaenta )g eliyor önce ...
Devleatn ad eyindcee: i kiy üzy ılaış kıbni rz amandan­
berçia tçıı kmazınddeab elendiupr ank ahıralyıd,ı nhıa l­
kındakno putko plumumkuızv;a nçalnaa cağıvmıeaz n dık­
çad ab izyiü rkelendiyreinpi dkieşni liğikmaivzueş turacak
şanlgıe çimişiemni7 z0;rg ünlerbdield ee Yikeutr mav ey ö­
netmye eteneğiKmıi!'za.c amsiıl lettüçmev arlığıBmöıyzl.e
ce> Devlaenta ), !m1a)l T ahiard ınmıi lletidmeivzl,e ti­
Kl
mizv eu lusvaalr lığımkıazylnaa ştırömzıdşe,ş leştoilrum­iş
yor.
Herö lümsüyza zavre d iişünü�ri biK emalT ahir'in
(1 ):« Devlaenta »K emalT ahirrionm anlı1 967-)K onu­
sunuO smanlDıe vletiknuirnu şluu gün'r-rinld12e9n0
1300)a lany azari,k ii mparatorlyuığkuınl dığıv,e B Tiü­rk
zansb eylikleArniandionl bui rliğsianğil ayamadMıoğgıo,l
baskısıhnaıddn e receyi bublidrou rğtua mdOas,m ano ğul­
larınuıçnb eyliğinçdıeknıb pi ri mparatnlduoğğar ug e­
lişmesibnue g,e lişmf>tneimne l in"\aen fçi kirleırşiınko
tutar. Kiatdaıbnaı en !D evletanaelm, K ayıa şireti­
Vf>J !ı
nink adınlar gyüöcnüentüe !nB acbıe y Devlehta tunun
ı,
adıh,e md e! Keridmr vletta)n ırnmuay gun.d üşeOns man­
lıcl üzeniynain,i e sirgeydcenğ,e rlendiinrseann.l aerşai t­
likv eş efkadtlaev ranayne nib irt oplud•ünz enini belirt­
meki çiknu llanılmıştırl.1 96R8od)mP aT nü,r kD ilK uru­
ınunurno man ödülküamzia nmış!tMıtr;.y dLı:ı.anr us sa­
hif6e2 4).
yanlaraıynrıı elea laraikn ­
ılı• tıW,ıvıııı ı"� aınlait l ayr-
�ürdürebiliriz.
n•lı•ııwyl
DUtüniül bea kıldığIısnadnaa ytain aığ ıbra sany,ad a
ldüşünkle,f easğiı çr ekesna natçılkaarrlşaı laşAısrlıızn.
·
dah ünerb,u i kyia nı, başındank adsaornd,ue nnag eglöi­
türebiltmierİşk.t eK,e malT ahiyra şambıo yub u dengeyi
sürdürebielşmiai zşb ,u lunuörl,ü msüsza nadte ğerlerimiz­
dendir.
Birs anatçiınycıe lerkkoelna,y loılks udni yeI,s anati
vel düşüynaln laraıynrıaı y riış lernaelkı şkaonllmıukş tur.
Aslınbdua, s anatçıyı boylu boyumnaas,a sıA­natomi
nay atırmakPdlıars.ts iakn atlayradpaı,t ldairnıa mivkeo r­
ganibki rb ütüonl ans anatçının otkoepssiinsy ianpim aya
insangıünc ü yetAmmeaz .y ined ep ratikko laylığından
ötürsüı,k s ıkb,u yolbaa şv uruluÜrs.t elyiakz anmıgzü,­
nün2 4 saatiinşii nvee rednü,ş üvne i ncelemelgeirriinşit,i ­
ğis ürekkloin uşmvae t artışmalgaerlliaş tipreikpi,ş tiren,
olağanübsitrük işio lduğundaonn,u ns anatv ed üşün
perspekttifüimnüii l ey ansıtmgakü,c ümük at kaaşta r
elbet!
Bena sıKle malT ahirt'üim üi loek umao lanağbıun­ı
lamıyavne h eloen und üşünce yapısınıbni rb öölnüe­mli
mü oland,o skto nuşmalarınydoakns unk almıOşs;m an­
lılıDko,ğ u- Batık onularındöankeir ileriynadreanr ­
lanmaları geRroemkaenvn e;r omanıng elişiümzie rine
derinlefşımres atbıunlıa mamgıeşn ço kurk uşaklarımıza
yardımoclıa bilammea ciıl beu kitakbaıl emael mışb ulu­
nuyorumB.u yüzdenr,o mank onusundaa hag enişy er
vermekK,e malT ahir'yianp ıtlaröızneıt leralnlteonl,o jik
seçmelegrier işrnzeokr undkaa ldım.
Kitabbıa,ş dasno nae,m ekv ey ardımiılh ea zırladığım
eşimv e düşünrlaşDırm. S abirDeo sdoğru'Kyeam,a lT a­
hir'çionc uklvuekg ençlyiıkl lkaornıu sunbdial gsiu navne
ailfeo toğraflayraınrdaarnl anıniazmiavn e reNnu riT ahir
kardeşitmeeş ekkübroür çb ilirim.
Dr rvıf.1 •_ Dı8L'S'D OGPU
8
DÜŞÜNÜR KEMAL TA HİR
KemalT ahibra,t sıa pıanytüızsüın dteanm birk ısır
;döngüykee ndinkia pıtrmışb ulunan: oplunmmuzun,
gittiykoçzel aştıkriışlialni yğeinniid ebnu labilmieçsiin
gerekie,yn aşambıo yuncaar ayıpb,i rd üşüncsei stemi
meydangae tirmiştir.
Bu düşüncsei stemiandiıann (egrçeklearria ştırma
yolui lkee nd�ö zk aynaklanenğai lerbeikr t oplumı.n
l{işiliyğeinniidneb nu lunmasdıily ebiliriz.
KanımızKceam,a lT ahirib u derinlemeskianrem a­
şıkv eç özümgüü çd üşüncsies temgiönteü raesnı nle den,
o olağanüssatnüa tsçeız işib iirllei dkityea,l ekvteti akr i­
him addecgiö rüşgüe nçlnidğeinbebrein imseomlimşa sıdır.
KemaTla hidri yalekvteti akri hi madddüencyiga ö rü­
şüi leba,t bıu rujvasınaılnvt e ü sty apısaıvnuıc uniuçngi i ­
bit anımkıeşn,d tio pluyma pımıkzairaş ıılradşıtdğaı,an ra­
dab irbiirlibe a ğdaşmaybainrt akıtme mealy ırımlar ol­
duğunsue zinleimr.i şt
Batbıu rjuvaziksiişntidı,ep kaın asınddaonğ ar doğ­
ma.zg öbebka ğkıe silenb ebbiegrki bi, yaşamlawsnı­ için
dib aşnıınç aresibnaek maktiak enb,i zdkei şkii,m o lursa
olsudno,ğ duktsaonn rdaa d elvetlaer asındgaökbie bka ­
ğıi lişkissiünrid ürmektİeşdtiberu ,.b atiıl teo pluyma pı­
mıza rasındtaekmie aly ınından giellemreik teKdeimra.l
Tahirgeü reb atiıl aer amızdtaekmie aly ırımdıa hai yi
kavramaikç içno kö telere gidtemg eemriezk m.0O zsman-
9
lıt oplum yapaılsııcgnıöa z üi lbea kıbpu nue ninbeo yu­
nai nceledizğaimmainzb u temealy ırıbmü tüçnı plaklığı
ilöen müüzes erilir.
Toplumumukzl,a sbiakt tıo plumlarbıung ıünn i çinde
buulrıdukgaup itatloipsltu yma pısına uliaçşimgnae kç ­
mek zorunluğuknadlad ığı ktloapsliukm e vrelerinden
geçmemiştBiart.aı n lamın(dökal elviekf eodalibtiezle
yabancıdır.
Bizdhea leat kissiürndiü retno praakğ alıbğüıs,b ütün
başkbai rk ategoriarntiınğ ıdır.
Batıa nlamınfdeao dalitgeedçemne yinbcaet,ıa nla­
mındab urjuvdaezs iö zk onusoul amaOz .z amanb,i zde
sosysaıln nıfldaarb ıant aın lamınedlaea lınmatseım elin­
deny anloılşu r. Toplumubmautztıuo np,l umlannkdua­n
ruluvşe g elişme bakıtmeımnedalay nn lıklgaörs terdiği
ortaykao nulunbcaat,ı anahtarylearnlnikiı lni tlerimizi
açamıyacbaağtıfı,o rmülleryienrilknia lıplauryam aya­
cağı gekraerğşiı mdıizkai lİişrt.eK emalT ahibru, t emel
ayrılıkdleağrian erbeikz,ii mç içnı kar yaonlcuankk e ndi
özy apımıiznıc eleyerek bulungaöbsitleercmeiğşitniir .
KemalT ahirT'üirnk t opluyma pıislıbe a ttıo pluyma ­
pısaır asındbauk tie mealy ınıngıö rdüktseonn rMaa rks'­
ınb ütünlernöemyreü veeftam ediAğsiy,at ipüir etitma r­
zınbai rdednö retl lsea nlmavseıb unui nceleyip Osmanlı
toplumiul kea rşılaştıirçmiaynle atrkiılg ie nçü niversite
öğretüiyme leraiçnmea soın,l arbıuni şb ütüniül ien cele­
yebilmeilçeirknio nuyu destevkel keayreşnçı ı kanların
rapıtlasraılnıvıke rmesbiu, a landmae mlekçeatp ınidna­
celemvee y azışmalsaarğıl amaamka cıi lbei limsbeilr
dergçiı karmaçyoıki stemebsuik ,o nui lnee k adadre rin
deni lgilendiğini ygeötsetre.r meye
Bu düşüncelegreirnçie kleştiiçrimçneo kkç alıKşct­ı
malT ahir. iİlğkenu ey u kazareashmearş eyes ıfırdan
başlayagrealki ştirKmeemka,l Tahiçre'virne stionpel a­
nanlardahni çb irisiinşiinng ee lmediiçğiig nö,r epva yla­
�ılmasıünzdear idnüeş enKie malT ahirdbeanş kagseır eği
10