Table Of ContentMarksizm Bibliyoteği No. lll
V.İ.
Lenin
KARLM ARKS
=====IN====
HAYATI
FELSEFESi
SOSYOLOJiSi
HiKMET KIVILCIM
ı.
!stanBbOuZlK URT Matbaa�1
İÇİNDEKİLER
Öns öz.. ................................................................................ı 19
KarlM ark...s.. ......................................................................ı. 2 1
Marks'Fıinl ozovfei Sko syaDlo ktri.n.i...... ...............................1. 27
FilozoMfaitke ryal.i.z.m. ...........................................1..3.1. ..........
Diyalek.t.i.k. ................................1.3.5. ......................................
TarihiMna ddecKia vranı.ş.ı.... ........................1.3.9. ......................
SınıDfö vüş.ü.. ......................................................................ı 43
Karşılı..k..l..a...r. ..................................................................1. 4 7
ÖNS ÖZ
1-ı.D ünyaS avaşbıa şlarkeRnu,s çaG ranatA nsiklopedisi
"Markvse Doktrinhia"k kındLae nin'dbeinrm akalei stiyor. Fa
katm,a kale7 5b ini şare(tkie limegyeiç)m eyece.k.L .e nin1,9 14
Temmuz ve Ekima ylraındİas viçrem'adkea leyi kalaelmıey or.
Ansiklopedyia'zydeı g1ı7 Ekim19 14t arihmleik tubunddai yor
ki:" Marks'taalnıb pu raygae çirecegim bpiarrçaogkr afiabridra n
üzüntüyvlaez geçmeykea tlandım. Bbeinrsc öez,l ük(tbei lhassa
Marksizm'einn t artışmsaolrıu nlaörrın,ge inf elsefielseik öylü
sorunlaürzıe rinpea)r agrafallaırap n makö nemlidiOrk.u yucu
larM arks'bıünt ünb ellbia şlkıu rallaerlıa nlıt ınbdual undurmalı
dırlayro,k sab irs özlügühne defivnaer ılmamoılşu r.A"y nı mek
tuptaM arksizm'biinb liyogriaçfiiansn ic ak1 5 bini şareaty ırdı
Çınvıe ötekih,e leM arksizm'döennc ekeifi ilimlkeırsiak esmeye
mecburk aldıgbıinlıd iriLyeonri.n 'biun m akaleyseı gdıramadıgı
"promarksistk"ılsearclta a nımlaybainr m akalesvia r:" Mark
sizm'ÜiçnK aynagaıd"ıi le1,9 13M artt arihRluis ça" Tedri
sat"[Egdietrigims]iç nıdkemı ş. gBeirze,k" M arksv eD okrtri
nig"e reks"eM arksizÜmçiK na ynagyıaz"ı larıinlfıken l sevfei
sosyolojbiökl ümlerbiinri! eştşiurb irpo,ş ürcügü çıkardık. Tekni
girnibzö ylgee rektiri"yMoar.r ksizm'in EkSoonsoymailsiiz1
mi,T aktikgoin"u lar"ıMnaır ksizBmi bligoit"emizNion: 4 'ünde
arayanb ulacakt"ıErk.o nomi Politidkiy enhlaenrşi,i? m"d ilik,
kütüphanemi"zGinü ndelikSçeir mİaşya deiıi" ll çeeı kmıNşo : 1'i
ilyee tniebilirler.
Bu kitap"töaz T ürkçe'pyiiş ireldiemr"k ens,ö zün" dibiynaik -
mamaya"b aktıvke bazıs özk arşılıklgaernıekn oıy duk.
2 - Bu ölüy azıyı:
a)K esesvie v aktdia ro lanloakru sunU.c uzdurk,ı sadır,
b) Kesesvie vaktbio lo lanlaork usunM,ar ksiz'mig e nişçe,
etüte tmeyeb u kapıdagni rifMfarr.k sizbmi rd enizsebu, yazı
onunp usulaoslıu r;
119
c)M arksizm'dions tlaorkıu sunÇ.ü nküL enin",b idro ktrini
kepazee tmenienn k1sa yolduo,k tor itnoiy casma savunmaya
kalk1şmaktd1err".
d)" Tarafsızo"kluasru Onl.a k i" nalla maırha"l ıgtdniyıanle k
tiÇiinaek ıelr dirirfer.
e)M arksizm'in düşmanlan o-kiulslçuean t.a cBdaeilgkılz,
ye-Marksizkmad ark orkunbçi r" DüşünceD evi"niang zına
lokmvae evrenem askarao lmaikl letl-ebrui knoem primeleş
tirilmiş öğüt- hhearn gib iri laoçl ur.
19.3.19H3i5k metK IVILCIMLl
120
KARLM ARKS
AİLESVİE Ö GRENİMİ
KarlM arksM ayısı 818'dTer ev'd(eP rusya'Rnıenn h avali
sinded)o garB.a basaıv ukaYath,u dilik1t8e2n4 'dPreo testanlı
gad önme.A ilesihnailnvi a ktyie rindkeü,l türü ivhatri,l alciligi
yoki diM.a rksT revk olejbiintii rdiskotnernBa o nnv ea rkasın
dan dBae rliünn iversitelgeirridniÜen. i versitede Hvuek uk
özelliTkalrhei i leF elsefoek ud u .ı 83' dıeE pikrü f elsefüezsei
rine birt ezy azıgpö stererek etüdünbüa şardMıa.r ks'oı snı ra
dakkia vrayışhleannü,zH egelci-idekaa!virsaty ıişdıiB .e rlin'de,
Hegefle lsefesintdaennr ıvseıi zh tilnaeltciic elçeırk armabyaa
kan" solcHue gelcil(eBrr"u nBoa uerv s.m)a hfili(nyeu varına)
katışÜtnıi.v ersiteçdıeknı ncMaa,r ksB onn'dkaa ldNıi.y eotria
dap rofesaölrm aktFıa.k atg eribciirp olitgiükdae nv e1 832'de
LudwiFge uerbacphr'oı fesörlüakttaenhn ü kümet1,8 35'düen i
versitegyier mesibnierd ahae ngeoll duv e aynıh ükümetin,
184'1d eg,e nçp rofesöBrr unoB auer'Bionn n'dkao nferanslar
vermesidneiy asake tmesiM,ar ks'hıe rhangbii ürn iverskiate
riyebreik lemektveanz geçirdi.
MARKSS:O LH EGELCVİEF EUERBACHCI
Bus ır a lAalrm,a nya'Sdoal Hegelacli!aibki ldiagçiınleiı lpe r
liyordHue.l eı 836'dabne riL,u dwiFge uerbach, teo{liloajinin
hiyatıenl)e ştirigsiirnieş ir1v8e4 1'd"eH ıristiyÖaznül"ı gın
kitabilıe i yicbe enimsedlmgait erya!izymöen eli1r8.4 3'de
"Geelcektie FkelsefePnrienn sipleseerrii"çnıi k arır. En
gelsd,a has onralarıF euerbach'ıyanz ıbluahr aık kındşaö yle
yazar":B ue serl(edrogiruns uw esendeCrh ristentums'nuen )
kurtarb/iCrle tkyia pt1ignmsa1kn e ndi kendidseinneem e/Bi.i z
121
(yanHie gel'ciMlaerrk;s d a onlarlbai)r den bFieruee rbach'm
tilmizleri (öğrencileorliu-vÇeirrmaikş/iaznd)i r."
GAZETCEİL İKTEENKO NOMİSTLEi G
İştoe s ıraSdoal,c Hue gelciloelrdluek içlai nşokkit albaurı
lunaRnh enairna'diinbk uarlj uvı,aK loalronyaRdhae,n agua ze
tesaid l{1ı . 1.1842b'edreçinı kabni)rm uhalefgeatz etkeusri
dulaMra.r ksB'rluan Boa uebru nbaa şlyıaczaa rgliabgrii rdiler
ve1 85E2k im'iMnadrekg sa zetebyaeşy azaorl duB.u nuünz e
rindee ,B onnb'ıur akKıopl anyag'eyladM ia.r ksi'dıanr esinde
çıkgaanz etedneivnr idmecmio kraseigyiela içmıik taaçnı gbae
lirHdüik.ü meitlö kn cgea zetiekyii hkaatttü açk ats ansüre
ugratstoınr,a N i1s a1n8 43'kdaep atı·tıM ıa.rs k'ıGna zetRhee
nan[ RheiniZsecihteu ngç]ıdkaa rötzteıngmlıai k alealşearğ ıda
gösteriBluinyloarr.d ano lbaarşEaknkag els'inb iöarnn edmıgı
lmia kaldea hvaa rk iM,o selle bvagacdıilsaird ıunrıunm lkaorı
nusundaMdaırrk.sg ,a zetehcaim aratslıırgaıs ıenkdoan omi
polibtiilkg isyientienro slidzu guannul avdeı a nlaarn lamaz
ateşelkio nomi-peotlüidtligekir rei şti.
EVLNEME;D EVRİMC-İY IGINC(IKİ TLECİH)l Z
1843'Mdaer,k çso cukalrukka doalşaıvn e d aha üniversite
deo kurkneinş anlabnumlıuşn dJuegnun Vyo nW estphailleen
Kreussnaecvhl'ednaKd air.ıP srıu syaa'snlvıieng eribciiar i le
sindenJdein.nV yo nW estphaiaeğna'bieny ein sgie ribciizr a
man da(1 850-18P5r8u)s İyçai şblaekraion l uıd. M arks1,8 43
sonbaharAırnndoaRl,ud g (e 1802-l1l8be8i 0irtk)i e ra d i k abli r
dergçiı karmüazke rPea rigsi'teRt uig.e s,o Hle gel1c8i2,5 'den
1830'dae gihna pis1,8 48'dseonn rgae ri(cmiü rtevcei )
1866'd1a8n7 0d'eeg iBni smarpka'rat iozlamnu bşi ar damdır.
Fak atD,e utscFhrneaz ösisJcahher ebüFcrhaen:sA ılmaz n Ytllı
gı( haberaldeıranilı)a b nu d ergiynailnn 1ı.fz a sikçüılküAt lı.
manya'gdiaz ldiacgeı tılmagsüıçnldüakkvliee M ra rksR'ulgae
arasınçdıak adnü şüncaey rlkııl aryıü znüd enk ap an d Mıa.r ks,
bud ergiydaez dımgaık alelaerrtlbıeik,z "ev,a r oşleaynl erin
(*) Ruassçlaı nydaan hşlı"k1Ol caa kd"e niMra.r ksı 7-M1a8rt 'ta gayzaeztkıeu ·
rulundçaenk ilmemyeec bukral mıştı. ASmaan,s üBra kanlı1ğ8ı4 3O cak'sıo nunda
yayınladduıyğuır ud3a1 Marti'ttiabnarg eanz etenyians ake dildibğiilndii rir.
122
hepsinaim ans1zceal eştirmevyei h"e le" eleştsiirlia hsii,l ahla
rm eleştirivsairnmea mafld1dri"y eö gütlyeen,y ıgınlavreap ro
letaıyasyeas verend ebvirri mcgii bgiö zükür.
ENGE LS�SOSYZAML�İLGİ·MANİSFTE
1844E ylül'ünFdrei,e driEcnhg elbsi rk açg üni çiPna risg'ee
livre g eligre lmeMza rks'sıınk fıı kdıo stoul ur. iHkeirds ei, o za
man Paris'ktaey naşainh taillcgir uplaryıann gınylaış ayışıenna
hamaratk işiloelra rakka tıştı(lEanrb .a ştag elenP roudhon'un
doktriindiik i,M arks1 847'dçeı kanF eJsefenYionk sulluğu
eserii lbeu doktriyneir idni binbea tırmışMtaır)k.s 'Elnag elsç,e
şitç eşiktü çükb urjuvad oktrinleyraiynleı ma teşaiç araktan,
devrimcPrio letarSyoas yalizmininv et teaokrtii gini veya bilimcil
sosyaliz(mMia rksizmyio)ğ urdluar.( Bu 1844-48y ıllarındaki
Marks'eısne rleribnaek ınız1)8.4 5'dPer,u syhaü kümetinidni leği
üzerinMea rks,t ehlikebliir i htilaldciiydeiP ra ris'ten kovuldu.
Brükselg'iet tyie rleş1t8i4. 7i lkbaharıMnadrak s'Elnag elsK,o
münistlLeirg die nilegni zlip rboiparg anddae rne§iünyee y azıl
dılavre b u Lig'2i.n( LondrKaa,s ım1 847)k ongresinödzee nl iv e
değeryleir t uttulBaur k.o ngroen lar1a8,4 8Ş ubat'ınydaay mla
nanü nlüK omüniPsatrt iMsain ifesti'knailne mea lınmasıısnı
marladBıu. e sery,e nid ünyak avrayışsıonsıy,a yla şayıaşl anına
da yayılaönn ü sonut utatru tarmlaıt eryalizemni g,e nivşe en
derienv rimb iliomlia raakn latıdliayna lektylegniib, i rt oplmuun,
yüksesko syalitzomp lumunuyna ratıcoılsaınP roltearya'nsıınn ıf
döğüşüt eorisvien iiş çi sınıdfüın'ynatı anr ihinddeekvir imciliği
rolündüa,h iyanbei ra paçıklvıekd upduruluilluaekç ıpa nlatır.
MARKSP RATİİKH TİLALCİ
1848 ŞubatD evrimpia tlavke rdigziam an, MarksB elçi
ka'dank apıd ışan edildTie.k rarP aris'gee ldiM.a rtD evri
mi'nedn sonrao raydıa bırakıp Almandyöan'dyüav e Kolon
ya'da yerlİeşşttei,M. a rks'ıbna şy azarı oldYuegnuiR henan
gazetes[iN euR heiniscZheei tnug],1 Hazira1n8 48'den1,9
Mayıs1 849'dae gino radaç ıktı.Y entie ori1,8 48-49'dadkeiv
rimcoil aylaraıknı şvıe o ndans onra bütün düülnkyeal erinin
ProletaryvaecD ıe mokratihka rekteleirlide o grulugubneull ie t
tLM arksü,s tüng elenk arşıdevtrariamf ındialnkö ncem ahke-
123
meye verildsio,n raA lmanya'dkaanp ıd ışareıd ild(i1 6Ma yıs
1849)G.e neP arisg'eel doir,a dadna gene1 3 Hazira1n8 49'da
yapılagnö sterilersdoennr kaa pdıı şaerdıi ldSio.n raL ondra'ya
geçereokr adas ong ünleridneek y aşadı.
SÜRGÜN LÜK -YOKSULULK-İDD İŞME-TOER İ
Bu sürgüny aşayışışnıanr tlaMrarık,s 'lEan gelasr asındaki
(1 912'dbea sılan) mektunpı l anpş emkaa çkı olraa kg österdii ğ
gibi",D ayanılmaözl çüdee"z icvie üzücüi diM.a rksi lea ilesi
yoksullukttaamnm anasıi lkeı rıl1yoErğdeurE. n gels'dienv amlı
ve içtenliykalpetg ıım aliy ardımo lmasaydMıa,r ksy alnıSze r
maye[ Kapiatdaleıl s]e rbianşair amamakklaal mayacabke,l ki
de çekinilmbeizrs u rettyeo ksullukdtüaşnü pö lecektBiu.n dan
başkak,ü çük-burjsuovsay alizmigneinne,l lipkrloel etaryoalcr
mayans osyalizemgienm eno land oktrinvlee erğii liml(earkiı m
lan)M,a rks'h!i,çd urmaskızıdni,n meyebni rd övüşt utrumaya,
bazene n kendindegne çiriecni y,e rsişza hssail dınşlgairrai ş
meyez orluyor(dHue rVro gt)M.ü ltecileurzdaeknd uranM arks,
bisrı rtaa riehmie kleirçii ndbei,l haseskao nomip oliteitkü dnüe
kendisivneir erektekne,n dim ateryalitseto risiynoig urdu.
MarksE,k onomiP olitbiikl imiEnki,o nomPio litEil§eişnt irisi
ne Katk(i1 85i9l)Se ermay[eK api(t1a.c lil]1t 8 67)a dlıe se
rindael tü ste tti(i.l erdMea rks'ıDno ktrini'ne bakıla).
DEVRİMLERE-N1.TE RNASYONAL-KOMÜN
SOy ıllannsıonn larıdnoag ruv e 6y0ı llasnı rasınDdeam,o k
rasih areketlienra il nevleniMşair,k sı'p ratiçka lışmaçyaa gır dı .
Ünlü1 . Enternasyonaİşlçiinl erUilnus lararaBsiır ligiL'onnin
dra'dkau ruluş2u8 Eylü1l8 64t arihinodlem uşturM.a rks,ı .
Entersnyaonal'ciann ıo ldua,y nsıe bepteEnn ternasyonaill'ki n
çagırısı(naıdne rsinogüvrea ple)k ç okk arard,u yuruv e bildiri
nind e yazargıe neM arkosl duM.a rksb aşkab aşkam emleket
leriinş çsiı nıhfaır eketlebriiarnri a da toplamaya uğraşaraktan,
proletaryoalcmıa yanM,a rksizm'döennc ekaiy raıy rsıo syalizm
biçimle(rM ianziz inPir,o udonB,a kunin,İn gilliizb ertarla dünyo
nizmiA,l manya'daki dsoaggrauL assalg'icdıi ş-gelivşel ielrhi. )
aynıb iyro lay öneltmenyionl unbaa karaktabnü,t ütna rlkatlar
ve okullatreıonr ilineirt epeleyerekbtaeşnk,ab aşkam emleket-
124
leripnr oletardyöav üşleirçii bni ricbiikrt aktiyka rattMıa.r ksı'r
187'1d eD evrimcio larakg,ü reşv e dögüşa damıo larak,k ao
dari çnei işlemoi ş,d enulyigu n vyee rindöey lep arlabki grö
rüşle Fransa'SdiavS ialv aaşd lkıt iabında ölçüp;:ır ttıtgıP ar::i:
Komünası( 1 871y)ık ıldıktsaonn raE;n ternasyoinçanilde Ba
kunin ' c(ia nar şist)nl ekrıiş kılrartıt ik i ilk i ktesno nraE,n ternasyo
nalA vrupa'dkaa lamadı.
1.E NTERNASYONALVİENM ARKS'ISNÖ NÜŞÜ
1872 La Hey kongresindseonn raM,a rks,E nternasyonal'ir
GenelK onseyiN'enwi Y ork'a kaldır1tt.Eı n.t ernasyotnaarli ghöi
revinbia şarmıvşe y erinyie nib ird önemeb ırakmışktiı,r bu dö
nemde işçhia reketlbeürtiü nd ünya ülkelerisnodnes uzcasınc
dahag enivşe dahah atısany ılır bira çılıkşaav uştOu. d önemdE
heru lusalev ledtt emeliü zerinde, yıgın(ckıi tlebciiri) ş çsiı nıf
sosyalpiasrttis ik uruldu.
Enternasyoinçainlde durmaksızsıanç tıçgaıl ışkandlaıhkc,
da yaman ugraşlabraag loıl ant eoreim ekleri üzerine binince,
bunlarvıenr digiy orgunlku, en sonundaM arks'ısna glıgıVEn ı
sıhhatisnair stMıa.r ksE konomiP olitibgiiçinm inid egiştirmE
emeÇinianr dıbnıır akmavdeı, b isrü rüye nim alzemeler derle
yerekten bvierç okd ille(röir negiRnu sça'yeıt)ü de derekter
Sermayeese rini başarmayçaa lıştı, amma hastalSıek rma
ye'ssionnuin a erdrim esnie engelo ldu .
2 Aralı1k8 81' dek,a rısıö ldü1:4 Mart1 883'dMea rksk,o ltu
gw içindmeı,ş ımlı şıslo n yukusuna daldıg itti. Marks, kansı( he
men hemena ilüey essiı rasıgneaç mioşl anh)i zmetçiHlaelrein E
Demuthi lbe rilkite Londra'Hdiag hatmee zarlıggıönmaü ldü.
ı ı:
