Karamanlıca Sıhhetin Sırrı Adlı Eser Üzerine Dil İncelemesi

180 Pages·2014·20.23 MB·Turkish

by  Pınar Sel

Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı
Türk Dili Bilim Dalı

KARAMANLICA SIHHETİN SIRRI ADLI ESER ÜZERİNE DİL
İNCELEMESİ

Pınar Sel

Yüksek Lisans Tezi

Ankara, 2014
KARAMANLICA SIHHETİN SIRRI ADLI ESER ÜZERİNE DİL İNCELEMESİ

Pınar Sel

Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı
Türk Dili Bilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi

Ankara, 2014
KABUL VE ONAY
PrnarS ELt arafrndahna zrrlana"n"K aramanhcSarh hetiSn rrrrA dI EserU zerineD ilI ncelemesi""
baglrkblru gahgma2,4 .06.14ta rihindyea prlans avunmasr navsr onucundbaa ganhb ulunarak
jtlrimizt arafrndany Uksekli sanst ezio larakk abule dilmigtir.
Prof.D r.$ UkrUH al0k
Prof.D r.Y oncaA NZERLIOGLU
'
w
r/\
Prof.D r.U lkuQ ELIK$ AVK
Yukarrdakimi zalanna drg egen0 $retimU yelerinaeit oldu!unuo naylarrm.
^r
Prof.D r.Y usufQ ELIK
EnstitUM UdUTU
eiLoiniur
Haztrladl$rmte zin/raporutna mamenk endig ahgmamo ldugunuv e her alntryak aynak
gdsterdi$imitaahheUdt er,t ezimin/raporumukna gltv e elektronikk opyalannlnH acettepe
UniversiteSsio syaBl ilimleEr nstitUsaUr givlerindaeg agrdab elirttigimko gullarda
saklanmastnizai nv erdisimoi naylanm:
El Tezimin/Raporumtuanm amrh ery erdene rigimea gllabilir.
Tezim/Raporumsa deceH acettepeU n iversitesyie rtegkelerindeenri gimea grla bilir.
Tezimin/Raporum.u..n.. . ytlsUreylee rigimea gllmasrnist temiyorumB.u s urenin
sonundau zatmai ginb agvurudab ulunmadr$rtma kdirdet,e zimin/raporumutanm amrh er
yerdene rigimea grlabilir.
24.06.2014
PrnaSr EL
^r
iii

ÖZET

Sel, Pınar. Karamanlıca Sıhhetin Sırrı Adlı Eser Üzerine Dil İncelemesi, Yüksek Lisans
Tezi, Ankara, 2014.

Karamanlılar Anadolu’da yaşamış, Türkçe konuşmuş ama Türkçeyi Grek harfleriyle
yazmış olan Ortodoks Hristiyanlardır. 20. yüzyılın başlarına kadar Anadolu’da yaşamış
ve Türkçe konuşup yazmış olan bu Hıristiyan topluluk Lozan Antlaşması’nın Türk-
Yunan Ahali Mübadelesi’ne ilişkin maddesi ile 1924 yılında Yunanistan’a gönderilmiştir.
Karamanlılar Anadolu’da birçok yazılı eser bırakmışlardır. Çalışmamızda bu eserlerden
biri olan 1912’de basılmış Sıhhetin Sırrı adlı kitap incelenmiştir.
Öncelikle eserin çevriyazısının yapılıp yazım özelliklerinin incelendiği bu çalışmada,
daha sonra eser, ses bilgisi ve yapı bilgisi açısından incelenmiştir. Sonunda da sözlük-
dizin kısmı bulunan bu çalışma ile Karamanlı Türkçesinin son dönem özellikleri
gösterilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Sözcükler
Karamanlılar, Karamanlıca, Karamanlı Türkçesi, Grek Alfabesi, Dil İncelemesi.
iv

ABSTRACT

SEL, Pınar. A Grammatical Study on a Karamanli Text: Sıhhetin Sırrı, Master Thesis,
Ankara, 2014.

The Karamanlides are Orthodox Christians who lived in Anatolia and spoke Turkish,
which they wrote by using the Greek letters. These people that lived in Anatolia until the
beginning of the twentieth century were sent to Greece in 1924 in accordance with the
related article of the Treaty of Lausanne, which is population exchange between Greece
and Turkey.
The Karamanlides left a lot of written works in Anatolia. In this study, Sıhhetin Sırrı
(1912), one of these written works, is analysed in terms of writing and language features.
In this study, in which primarily, transcription of the work is exercised, the literary work
is analysed in terms of its content, phonetics and morphology. Ultimately, this study at
the end of which the grammatical sequence and glossary exist attempts to demonstrate
the late characteristics of Karamanli Turkish.

Key Words
The Karamanlides, Karamanli Turkish, Karamanlidika, Greek Alphabet, Grammatical
Study.
v

İÇİNDEKİLER

KABUL VE ONAY i
BİLDİRİM ii
ÖZET iii
ABSTRACT iv
İÇİNDEKİLER v
KISALTMALAR xiv
ÖN SÖZ xv
1. GİRİŞ 1
1.1.KARAMANLILAR KİMDİR? 1
1.2. KARAMANLICA 2
1.3. KARAMANLILAR VE KARAMANLICA ÜZERİNE 3
YAPILAN ÇALIŞMALAR 3
1.4. ESER HAKKINDA BİLGİ 5
1.5. NOTLAR 7
1.5.1. Çevriyazılı Metnin Kuruluşu 7
1.5.2. Sözlük-Dizin Bölümünde Uygulanan İlkeler 7
1.5.3. Alfabe 9
2. DİL İNCELEMESİ 12
2.1. YAZIM ÖZELLİKLERİ 12
2.1.1. Ünlülerin Yazılışı 12
vi

2.1.1.1. /a/ Sesinin Yazılışı 12
2.1.1.2. /e/ Sesinin Yazılışı 12
2.1.1.3. /ı/ Sesinin Yazılışı 12
2.1.1.4. /i/ Sesinin Yazılışı 12
2.1.1.5. /o/ Sesinin Yazılışı 13
2.1.1.6. /ö/ Sesinin Yazılışı 13
2.1.1.7. /u/ Sesinin Yazılışı 13
2.1.1.8. /ü/ Sesinin Yazılışı 13
2.1.2. Ünsüzlerin Yazılışı 14
2.1.2.1. /b/ Sesinin Yazılışı 14
2.1.2.2. /c/ Sesinin Yazılışı 14
2.1.2.3. /ç/ Sesinin Yazılışı 14
2.1.2.4. /d/ Sesinin Yazılışı 14
2.1.2.5. /f/ Sesinin Yazılışı 14
2.1.2.6. /g/ Sesinin Yazılışı 15
2.1.2.7. /ġ/ Sesinin Yazılışı 15
2.1.2.8. /h/ Sesinin Yazılışı 15
2.1.2.9. /ḫ/ Sesinin Yazılışı 15
2.1.2.10. /k/ Sesinin Yazılışı 15
2.1.2.11. /l/ Sesinin Yazılışı 16
2.1.2.12. /m/ Sesinin Yazılışı 16
2.1.2.13. /n/ Sesinin Yazılışı 16
vii

2.1.2.14. /ñ/ Sesinin Yazılışı 16
2.1.2.15. /p/ Sesinin Yazılışı 17
2.1.2.16. /r/ Sesinin Yazılışı 17
2.1.2.17. /s/ Sesinin Yazılışı 17
2.1.2.18. /ş/ Sesinin Yazılışı 17
2.1.2.19. /t/ Sesinin Yazılışı 17
2.1.2.20. /v/ Sesinin Yazılışı 18
2.1.2.21. /y/ Sesinin Yazılışı 18
2.1.2.22. /z/ Sesinin Yazılışı 18
2.1.3. Eklerin Yazılışı 18
2.1.3.1. Ek-fiillerin Yazımı 18
2.1.3.2. Yeterlik Fiilinin Yazımı 19
2.1.3.3. de Bağlacının Yazımı 19
2.1.3.4. Vasıta Durumu Ekinin Yazımı 19
2.1.3.5. Bulunma Durumu ve Ayrılma Durumu Eklerinin Yazımı 19
2.1.3.6. Üçüncü Çokluk Kişi Ekinin Yazımı 19
2.1.4. Diğer Yazım Özellikleri 20
2.1.4.1. ï İşareti 20
2.1.4.1.1. /i/ Sesi 20
2.1.4.1.2. /y/ Sesi 20
2.1.4.2. ( ̮ ) İşareti 21
2.1.4.3. Kaba-sert Nefes (rough breathing) (ʿ) ve Hafif-yumuşak
viii

Nefes (smooth breathing) (ʾ) İşareti 22
2.1.5. Vurgu 22
2.1.5.1. Vurgu (accent) İşaretleri 22
2.1.6. Noktalama İşaretleri 23
2.1.6.1. Nokta (.) 23
2.1.6.2. Virgül (,) 23
2.1.6.3. Kısa Çizgi (-) 23
2.1.6.4. Ünlem (!) 24
2.1.6.5. Yay Ayraç ( ) 24
2.1.6.6. Soru İşareti (;) 24
2.2. SES BİLGİSİ ÖZELLİKLERİ 24
2.2.1. Ünlüler 24
2.2.1.1. /e/-/ė/-/i/ Sorunu 24
2.2.1.2. Ünlü Uyumları 25
2.2.1.2.1. Artlık-Önlük Uyumu 25
2.2.1.2.2. Düzlük-Yuvarlaklık Uyumu 25
2.2.1.3. Ünlü Düşmesi 26
2.2.1.4. Ünlü Türemesi 26
2.2.1.5. Yuvarlaklaşma 26
2.2.1.6. Daralma 26
2.2.1.7. Birleşme 26
2.2.1.8. Gerileyici Benzeşme 27