Kara Grotesk Jan Svankmajer

106 Pages·2015·6.813 MB·Turkish

by  Levent Senturk

onotlOl�1
farklıın�d a
c 201Kü5l,Nte sriyat
LEVEN�TE NTÜRK
JANS VANKMAJER
KARAG ROTESK
GeneYla yıYnö netmenHia lDiulr anay
EditöKra mSialv as
Sono kumaO sma�ni sman
KapakT asarıSmiı lento
Sayftaa sarıvmeıg rafiuky gulamLae veSnetn türk
TaşlAarg iMaa rkeMlollayv,o s
ISBN9 78-605-9894-06-7
KülNto 36
KategoMrii notor
KategoNroi 2
BaskTıa riEhiy l2ü0l1 5
BaskSıe nOaf set
LıtYrools2u .M, a tbaaSciıtl4eaNsrBi 7,- 9T-o1p1k,a1 p ı,
6133 846
SertifiNkoa 1 2064
Külİtl efüiOm5 :0 68 745 51 7o,5 338 491 5
[email protected]
www.kultnesriyat.com
KülNte sriCyaamtMi,a h A.s,Sl oık N.o,9: , D arıKcoac,a Teülrik,i ye.
Lveet�n netrük
JaSnv ankmajer
Kara Grotesk
•
.
8
saysfıar avseıa nlaf abseıtriagkyö ar e
İÇİNDEKİLER
5 Filmleri AğızO:r alhOrtQaıçna 2ğ8ı
6 Önsöz Ali84c e
10 Giriş Bahç5e9
12 SesS>ö z Bodru6m2
14 Yokoluş Bohemya'da SÖtlalüim8nü1i zmin
16 GerçeküSsitnüecmüa Mneıkna nlarındaD ai5re2
23G erçeküstüKcaülleü"sğBiüa:nş langıçtDai yaloBğouynu t6l6a rı
DokunVmaar dvıeD" i ğKeorr kuÖnyçk ülerinDeo ğaT ar4i8h i
Başlangıç Epil9o9g
25 İk$iv ankmajer EvdSee ssBiıHzra f4ta1
28 AğıOzr:a llOırğtıanç ağı Faus9t5
30 OraYla sa Film5l eri
34 İskeKlielti Ksoesstin:i ce flo7r4a
37 JohaSnenb asBtaicahSn:o M li nöFra ntezi GerçeküsStıünceüm aMneıknl nlan1n6d a
41 EvdSee ssBiiHzra fta GeçreküstücüKlaülğe"üsBnia :ş langıçta
45T aşlarla Oyun DokunmVaa rdvıeD" i ğKeorr kuÖnyçk ülerine
48 DoğTaa rihi Başla2n3g ıç
52 Daire Gir1i0ş
56 WeissmialnPeni knik HazzSıunçO rtak9l0a rı
59 Bahçe ik$iv ankm2a5j er
62 Bodrum iskelet Kili3s4e si: Kostnice
66 DiyaloBğouynu tları JohanSneb asBtaicaShno: Ml i nöFra nt3e7z i
71 Yemek KaranIlA ıykd ın/Kl aırka n7l7ı k
74 Flora Kaynak1ç0a2
77 Karanlık AIy dınIKl aırka nlık OraYla s3a0
81 !Behemya'da StalinÖilzümmiün Önsö6z
84 Alice Ses>S öz1 2
90 HazzSıunçO rtaklan TaşlaOrylua4n 5
95 Faust WeissmainlPnei kn5i6k
99 Epilog Yeme7k1
102K aynakça Yokol1u4ş
FİLMLERİ
UZUNM ETRAJLAR!
1988 Neczo A lenAkLyİ.AS l.i ce.
1994 LekcFea usFtA.U SFTa.u st.
1996 SpiklSelnacsHıtA iZ.Z ISNU ÇO RTAKLACRon!s.p iraotloP rlse asure.
2000 Otesanek. OKTÜİlÇKiÜ.tK tO \tei l<..
2005 Sfent.i DELİLLuinKa.c y.
2010 Pl'e�tS vuzji vHoAtY.A DAK ALMASKu.rv ivilnıgt e.
KISAF İMLLERİ
1964 Posletdrnıpika nSac hwarcewaap lalndEaed ag aBrAaY.S CHWARZWAVLEDB A YE DGAR'IN
SONN UMARASTIhe.l asTtr ioctl<.M r.S chwarzwaanlddM r.E dgar.
1965 Hrsak ameny. TABŞİLORAY RULNAA. G amew itSht ones.
JohaSnenb astBaicahnF: a ntaGs-imao JlOlH.A NSNE BASTBİAACNH S:O LM AJÖRF ANIEZİ.
lohanSne bastBiaacn·.h F antaisnGy minor.
1966 RakvickTaArBnUaFT.A BRIKPAuSnIc.ahn dJ udyfTChoet tFianc toryfLTyhnec Hho use.
EtC eteVrEa . SAEİtRC Ee.t era.
TARiHi.
1967 HistNoartiuar Sauei,tD aO.G A tıistoNraitau rae.
1968 ZahraBdAaH.Ç \Eh.e G arden.
Byt. DTAhİeFR \Ea.t .
PicknmiicWtke issmaWnEInS.S MANİNLP Eİ KNPİiKc.nw iict Whe issmann.
1969 Tcihyt ydevdn o m�E.V DE SEBSİSHRiA ZF TAA Q.u ieWte el<.i nt heH ouse.
DonS ajDnO.N S ANÇDEo.n S anche.
1970 KostnİiScKeE.L KEİTLİ SThEeS Ois.s uary
1971 İvahalnaev�b a tisclkaym �nHeuhboe rZtEaV.KZ NEAMEJ.a bberwocl<.y.
1972 Leonardduevn iLkE.O NARDO'GNÜUNNL ÜGLÜe.o nardDoi'aysr.
1979 OtrantzsakmyeO kT.R ANTKOA LECSaİs.t olleO tranto.
1980 Zandiokm u UshUeSrHuE.R 'LEAVRİINNÇİ ÖNK ÜŞTÜh.eF alo\tt he HouostU es her.
Oialogue.
1982 Momosdtiia loDgİuY.A LOGBUONYU TLARD!im.ensi onsot
1983 Dop ivniBcOeD.R UMD.ow nt at heC e\\ar.
KyvadJllıom,aan adeSjAeR.K AÇÇU,K UVRE U MUTThe. Pendulum, the Piatn dH ope.
1988 Mu!nhery .E RKEOKYU NUT.h eM alGııameNirileGames.
AnotfıKeirno cifL ovBeA.Ş KTAÜ RLÜB iARŞ KH.U GHC ORNWEiLÇLİ MNÜ ZİKKL İCB\İi.tpo r
HughC omwe\\.
ZamilomvaasnoeE. TA ŞKMIe.a tl.olle.
1989 Tmas,v ettlmoa,K. A RANLAIYKÜ,!NUI( KARANlDJaKr.l<. neLsisg,h Dta,r l<.snse.
Flora. FFlLoOrRa.A .
1990 Konesct alinvC'.i escmuh aBcOhH.E YMA'DSAT ALİNİZMİNT hÖeDL eÜaMtÜoh.l S taliniins m
Bohemia.
1992 JidYlEoM.E KFo.o d.
Erişhimt'.t p://en.wikipedia3.00or.4g 2./0 W11i ki/Svankmajer,
önsöz
Büt"üknü çük, kçietkaipirlçdaiernkB" aıEt nuirs' a.
Buk ibtıasnya flaaırnkıae ttt kiçkea rlşaışacakğiımaniyır zlı annrteı denyiayylıen,c ı­
nızvıenym aa btaanaıyna rloayranımayylıan Sıögzze.l kiimtiba opy undpcinao rta ­
kamlıka,e rlimekluelraiğ�nırad nadd eağaiylaı ğndabuddraıiaar düıs tün'ddneio,p1t '
Lfootnobtue]n;u bnelraa ıbserran reldaeb nud pi-bubcialkeg riiklne limeklue­rin
lağkıünpage i absiı lkdaaırnğtlıaı ykYdaızu.ıy glaırğaıznıımnnsm ayaacbaiktr u t­ar
sağa
sızbluı ğkıi ftaaoşpl lmata akdsıervi glbokiu .r.i a.tlk ileraişlnıı,l gdiıibğ ı değil
sol[a-d 9e relcibekia rçi ıl deo]ğu yr atıokl madsaıy naıdg ıarmamgaeker kiNrci:e ­
sağa, sd'p...?
dir dahdaas ağiay,i ceney atmbıigşre myieb enzeyenv eky aaynk-ık
dakşü lhtaüyra ıtzeı,sm aysö nübnöey b\rıe yd\eö ne.c.eKk.a l kdibı,i s ro lak
6
olaa,krk ültürügmüünzdüehnla iykat staağ,fkt;.liı ğınnidcaemndu isrd arip­
tiGme.çr ektüücsülüöğzüebnli v re çhesivneiry,so inÇueknkonu ua labnuk i­
taptkae,l imbeayzyeıe rdlee' rgçeerükstbüi'ç irmadtsel ayaoclamıkaz nı, tesadü-
fühna yöltie sgiençeeb nig rei lşmoel ariadakrke tmentiemzein neid erSiamy.f a
yapnıdsası,ya fnau mralaarımentınnge ö mü,dk pinotldaerrıkne narmleatrndiann
böğrüdnoeğ*sr auğ dvaesn o ldsaanpn lmaıvşe yhae sra yfgaödraü ünesnt bilgi-
b
• H•"'·b illeg'rie,s maest'i hnilyee rbaiirrlş ikişukkr iadc iaykiek r u ryaolsk ,e vogkui.rl.. i
ni,zn aman zyaumkaanrm ıedtansnea plahnamlıodşle d uğduagn öur ece-keshi,n iz
okuduzğ,tu antduleiığ,kl arvaeg rotbeiskrki ta;yp atpıarbciaşrke yyo .k.D ü.yn a­
day ayıncılarüıznie nrkdisetnia lpiglniaidgrb ieırçne e krm,e tnilieyrbleer aybae­r
zarldaarb ıihnrurı u fvaebt i çhiamm uunrdkaad rıağtlıyı ü yzı ılbkli dre vşui r
kittaab·ı n
malndaığtıa riohl amnı l2a0d1iy4 ıiltıi baçroikytklaaenp andığ,y ıu khaarslıöddzeaü nü
etğtiivme d aha ebricüneersltii lkeirşeeikşsi terlillceeabkyi rlıenbtikıril btaıarinıç ­ er
mesi khaableuadl i zlb muelyuonnrui ye.y.Bs.ue g üknaed haer"p m ekpaontl iiktir"
sözüdnuyüdu kO. h alsdoelr aıBmi:kr i btıahna rflehraifr,lr einairna sıynadtavakeyi
ş
düeYi li,şs kaiayllfıeanrrdsaaktiı rillkaiirşilık,enı r sakciaatbsııfn i zimkeskealdn aı
poiltdiekğ mii?lB uradlasa örylenbeiscröe yzko mku ?S eyntıaany rıngtiızdl-ae ndi
""'r­
mm
z<
........
ez
:ıo-<
7"
ğinien aanymanalb aidrri cyeeğiyomek b lettAema.b ankaa slaı rdbuur umbua,ş ­
tae nf azkluuarm slaatlışğınıe diekdnad tpialiati y sayınesvolnedrraaai l,t ervnea tif
otonoiimrul,f ia bkültıyü anny cııoltaurrd uüpş ünm.eK lailkddriiıe r daksiişyloenm i
sadegcrea mkav teai kademdiokğu rlğuun eldees ieindneigd leimnrdi,ğd iidnled e
anaakdıoğmlr uurkje iimnhea psiel.Bd iörylecaep,l arkrüiıytna gömrümmkeüyni
kılarnç egkeöbtoeytsulia rsıensabs iirzb edv aurrulomlu.uYş raz arlkaerlıisnme e­
çimindkeı yrkakır lmnıae sdıe nasnel abşuılluıdnraub ,ra şbkiayr aı zria çbiinhr a­ r
fiönt ekgiönrebe ik ramçi laişma ğvıedyyaau karoıldmaa skıiantbıınnl<ı and erinde
azımmsaaynacbairkrol ünoülna cbeiğalike la gelcmieidzyd aevl eıynam
ı:.
7
Saymfaad emy akzriaı ünzr einhdaerf lveerh lafekr üeml@rgieyzlienç tı­ikye
tıvğebı u raodkau ruhnauynda üln yiaelbs uıl tuuşğyue ri;drb unsua demcee-
caozlia dreağk,i i oklnoagfrviekt ipaofgairnkl admady aa rmaatnyıonl laarraımnaık
içoilnd çuaek senkb idrjit ilad üynav aörn üümzdGee.l eckeiğtianp larını düşleme­
yeb uradbaanş laimçaeikrn k meinY? i rbmiiirn ycüiyz ılsıounnn ukni tapları nasıl
olacbaimkle eyşiizm edniG.dö rlsğleiionn y ıslo nrabsiıölnneıg öremikyiAo.mr au z
mevcaurtla açrımceınzdıenr keıasrmiansdiaa abzicgrıekv şetbeicçeikbm udgeü nü
üretmdeeynie miçekedg,e ledcüeşğlie tmedenak hdaau zaığz.
Son oldalirearskio,may dımdŞa'kçyiei k kçaesr ıyllı5ağb ,ıi çiymazdmeı osl mamı
anylıasklasarı slıanrız.
"inıaynorkuişm itierk tveio rn uh an­saklıyBoerldkui .g fiölsrmtileme rs ırasın­
giy ordakmulnladl ıağıbmiıerzh ıenm mid­a izlgeüylidciüiğçlyüiea nrs aklandı, in­
yetyoik tVuekr e.n dbiimsrii nemoalcaı­s anlnaerdıgenün ül kdlearnlianmia dıkları
ratka kdeitmm emekmside ebefpi,l mdeinç in,r efjiiklmamerdb şeişı re l yeorl duğu­
başkkao lsaajn asteır,a smainka gtrıa,­n ai nandılar vael miiaşçkfii i nlsa mğil ama
fiska nvaet ıd okduennsealyleel şekiretr ­yasakl..aB.du.ıuy l gaarrl ıçko,rk a syonel
tedieşg taield iyoolrm am..dGı.orr.t eskb iury garlgıikybmaiıp şıÖ yyolre. obli­le
tarözze,l lkiakrglare o tebsakne,an ç ok sai,n sdaonğ airsraıs eylodnVieer ğ.eu ry ­
uyan tarzdmıirz.av ehkB our ktuüyrgl,aa r ilrırka soyloanhneaalek tt ikğoin umu
hemhoallm ammüas aaeddei ykoibr e n­günldiehka yavtett ao pluvmedrae mez­
ceh ayalgeüncç üonhke i teadpe sne vis­ei,rr asytoünrleaulb sülrüdkşleekrl inde
yeb uduKra.rg ar otbeusgk,ü ndkuür umfaı şkBıutr oıtra.lr ietıeırm klaerrşdıe laştı­
enç ouky anddiıydreü şünüyorğuımmb.ıi zşr e aym ad emokrraetjiirkdm el e
O yıldal[ a916r8'dseonan ,rS ov­bunyue niddeenne yyıomr uBzuu,.y g­ar
8
yeitş gsaılria siıznldeayb]iü c­illıierkrra sytoanrealf tıompılzuahm adekat ­
tünfl imlerpiomliik taibkeu dli -tisğaiy gıvnelrımğeııdç ıöığdnıe meoklt­e
*
yorvdeup olitiak nıloyloarSrdaaunk.,s üdruğumbuibzre e d·ı.
biçrofki lnmeeid niançiaı ykalmaydaa-n Ja�nv nakmajre
"Gözlkearpiantim ahzisçşabenigy rö remienzN.es"c oA leyn k
ı.
"'.
m m
z<
-< m
e z
"' -<
""
* JaSnv amnakjerb:e litehveeie ros n leyne dindo utn dsetrawnhdyp eopwleerl ea ugh­
"1
poetarniyddt o esrne'amtla ltytw ehram te ans insgo,t hebyei levtehde mrues btes ome­
weu sAe.n dt hree aswohnyh aevn orte alltyh ing tthhawetar sae g aitnhsrete gismoe ,
1
presemnytseeadlsa ffi lmmaiktseh ra hta ev tob eo nt hsea fsei dteh,eb ya nntehdfie l m.
ı
beeinn lvvoeidna, d dittoifi olnmw ,i tehq ual. ..T hciisv ilpiozsaaetsasiv oenrr ya ticoinva­l
ilaitzibounht,u manna teue,r vesnoi isr ratio­
intensiitnty h aetar lcosofol lcaegrea,m ics,
grapahrtit,co t acteixlpee rim.e...n Tthien nga Aln.di t fh cei vilwiazusan taibtologn ei ve
thier ratadi ioignfinaepldl aicnhe u malni fe
geeno rfg roteseqsupeercybi,l aaglcrlkoy t es­
anidns octiyt,eh ier triaoingsau ls hfionrgt h
queirtsyh gee ent rhastu imtesb esGte.ne r
itnh feo romf11 ariaobussu rdAinttdih ieisss .
enabmleet osm ovwei thhuimnoa nrhd o r,r or
sometthhiawntege xperiinte noctea litarian
whiictshh lee 11tehlafi tn mde sitm aagtiinve.
1
regibmuewtse a, r eex penrciiaenggai itnnh e
Blagcrko testqhuiein,bsk e ,ss tu ittoet dh e
1
democrsayetsmitscT. ha tt'hspe r iwceae r e
condiotfti hoceno enmtpoyrs airtu.a.ti.in.o n
payifnetgrh fea ctth atth cei viliza-
thoyseea [rasft er dıu9r6ti8hn1Seg o vioect­
tidoinn do gti vtehi er ratpiaoartn al
cupattihosenp ]e,c traetgoarrasdl meiyfid l ms
9
diigfinepdl aicne stohciise ty."
asp oliitnitcreaerlttp,eh de m poCleint­siocral.
shbiapn naen du mboeftr h fiel mwsi thboeu­t
ing praebctlioses a weyhl tyyh ewye rbea nninDga vDia'dr cvheBy o Ebd war23d.s0,4. 2001,
thePme.r hfialpmwsse rbea nnbeedc atuhsee NPRN ewsN,ai tonPaulb Rlaidcl Nae,wY o,rJ kan
audielnacuegd huerdsi cnrgie negnasn,td h ey Svankmraöojptreaırjn dçaveni,r maearncl ıığaıi ­ynl
gilliezşcltemiairlşiı ntılar.