kadın hastalarda 3 ve 4 numaralı ı-gel supraglottik havayolu cihazı kullanımına ait sonuçların ...

54 Pages·2016·1.34 MB·Turkish

T.C.
SELÇUK ÜNİVERSİTESİ
TIP FAKÜLTESİ

KADIN HASTALARDA 3 VE 4 NUMARALI I-GEL
SUPRAGLOTTİK HAVAYOLU CİHAZI KULLANIMINA AİT
SONUÇLARIN KARŞILAŞTIRILMASI

Dr. Emine ASLANLAR

TIPTA UZMANLIK TEZİ

ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON ANABİLİM DALI

Danışman

Doç.Dr. Oğuzhan ARUN

Konya-2016
ÖNSÖZ VE TEŞEKKÜR

Uzmanlık eğitimim süresince değerli bilgi ve tecrübeleriyle bana yol gösteren, ,
hekimlik sanatının ve anesteziyolojinin temel ilkelerini öğrendiğim, hoşgörü ve
sabırlarını eksik etmeyen, sevgili hocalarım; Bölüm Başkanımız Sayın Prof. Dr. Jale
Bengi Çelik başta olmak üzere, Sayın Prof. Dr. Ateş Duman’a, Sayın Doç. Dr. Seza
Apilioğulları’na, Sayın Doç. Dr. Bahar Öç’e, Sayın Doç. Dr. İnci Kara’ya, Sayın Doç.
Dr. Oğuzhan Arun’a ve Sayın Yrd. Doç. Dr. İbrahim Özkan Önal’a,
Tezimin fikir aşamasından yazım aşamasına kadar her aşamasında büyük katkıları
olan, değerli ve yapıcı önerilerde bulunan, beni yönlendiren, danışman hocam Doç. Dr.
Oğuzhan Arun’a, tezimin tamamlanma süreci içinde katkıları bulunan Prof. Dr. Jale
Bengi Çelik’e, Prof. Dr. Ateş Duman’a, Doç. Dr. Bahar Öç’e, Doç.Dr. Seza
Apilioğulları’na,
Asistanlığım süresince birlikte çalıştığım asistanlık döneminin heyecanını, stresini
ve güzelliklerini birlikte yaşadığımız tüm asistan arkadaşlarıma, anestezi teknikeri
arkadaşlarıma, ameliyathane, yoğun bakım, derlenme ünitesi ve ağrı ünitesi hemşire ve
personeli ile bölüm sekreterlerine ve tanıma fırsatı bulduğum tüm hastane çalışanlarına,
Beni yetiştiren, hayatım boyunca her konuda desteğini, yardımını, sevgisini, sabrını
esirgemeyen babam merhum Mustafa Duran, annem Hatice Duranı ve abime
Varlıklarını hiç bir şeye değişemeyeceğim, her türlü fedakârlığı gösteren, hayatımı
güzelleştiren ve anlam katan eşim Dr.Durmuş Ali Aslanlar ve Zeynep Neva Aslanlar’a
sonsuz sevgi ve saygılarımı sunar, teşekkür ederim.

Dr. Emine ASLANLAR

ii
I. İÇİNDEKİLER

Sayfa no

ÖNSÖZ VE TEŞEKKÜR……………………………………………....…………….ii
İÇİNDEKİLER ………………………….………………………..………………....iii
RESİM ve ŞEKİL DİZİNİ …………………………………………………………..iv
TABLO DİZİNİ………………………………………………………………………v
SİMGELER VE KISALTMALAR……………………………………………….....vi
1.GİRİŞ .........................................................................................................................1
1.1 Havayolu Kontrolü.....................................................................................1
1.1.1 Havayolu Anatomisi …...........................................................................2
1.1.2 Havayolu Yönetimi…..............................................................................4
1.1.3 Supraglottik Havayolu Araçları….……….......................... .................11

2.GEREÇ YÖNTEM....................................................................................................22

3.BULGULAR.............................................................................................................25

4.TARTIŞMA..............................................................................................................33

5. SONUÇ ve ÖNERİLER..........................................................................................39

KAYNAKLAR............................................................................................................40

iii
II. RESİM ve ŞEKİL DİZİNİ

Resim 1.1. Larinks kıkırdakları ve ligamentleri
Resim 1.2. Larinksin arteryel dolaşımı ve sinirleri
Resim 1.3. Mallampati Sınıflaması ve Cormack Lehane Skorlaması
Resim 1.4. The streamlined liner of the pharynx airway
Resim 1.5. Cobra perilaringeal airway i-gel’in larengeal bölge anatomisine uyumu
Resim 1.6. V-gel
Resim 1.7. I-gel’in laringeal bölge anatomisine uyumu
Resim 1.8. I-gel ve bölümleri
Şekil 3.1. I-gel 3 ve 4 çalışma grupları

iv
III. TABLO DİZİNİ

Tablo 1.1. Preoperatif havayolunun değerlendirilmesinde incelenen komponentler
Tablo 1.2. Zor havayolu ile ilişkili konjenital sendromlar
Tablo 1.3. Ağırlık formülasyonuna göre i-gel seçimi
Tablo 3.1. Firmanın önerdiği ağırlık formülasyonuna göre hasta dağılımı
Tablo 3.2. Hastaların demografik özellikleri
Tablo 3.3. Cerrahiye ait özellikler
Tablo 3.4. Yerleştirme özellikleri sayısı açısından grup 1 ve 2’nin karşılaştırılması
Tablo 3.5. Yerleştirme süresi ve orafarengeal kaçak basıncı açısından grup 1 ve grup
2’in karşılaştırılması
Tablo 3.6. Hemodinamik ve solunumsal parametreler açısından grup 1 ve 2’nin
karşılaştırılması
Tablo 3.7. İntraoperatif komplikasyonlar açısından grup 1 ve 2’nin karşılaştırılması
Tablo 3.8. Postoperatif(derlenme odası) komplikasyonlar açısından grup 1 ve 2’nin
karşılaştırılması
Tablo 3.9. Postoperatif 24 saat sonraki komplikasyonlar açısından açısından grup 1 ve
2’nin karşılaştırılması

v
IV. SİMGELER VE KISALTMALAR

BMV : Balon Maske Ventilasyon
cm : Santimetre
cmH O : Santimetre su
2
dk : Dakika
EKG : Elektrokardiyografi
ERC : European Resuscitation Council
ETE : Endotrakeal Entübasyon
FLMA : Fleksibl LMA
FOB : Fiberoptik Bronkoskop
Hr : Kalp hızı
ILMA : Intubating LMA
KTM : Krikotiroid membran
KPR : Kardiyopulmoner Resusitasyon
kg : Kilogram
LMA : Laringeal Mask Airway
LT : Larengeal Tüp
ml : Milimetre
mmHg : Milimetre civa
sn : Saniye
OAB : Ortalama Arter Basıncı
OKB : Orofarengeal Kaçak Basıncı
PLMA : Proseal LMA
SEBS : Stiren Etilen Butaden Stiren
SLIPA : Streamlined Liner of the Pharynx Airway
SGHA : Supraglottik Havayolu Aracı
SLM : Supreme LMA
SS : Standart sapma
vi
1.GİRİŞ
Havayolu yönetimi anestezi pratiğinin temel konularından biridir. Yeterli
ventilasyonun sağlanmasında yüz maskeleri ve endotrakeal tüpler uzun yıllardır
kullanılmaktadır. Ventilasyonun güvenli şekilde sağlanmasındaki farklı arayışlar
sonucunda supraglottik havayolu araçları (SGHA) geliştirilmiştir. Laringeal
maske(LMA) bu araçların prototipi olup, 1988 yılından itibaren anestezi
uygulamalarında çok sık kullanılmaktadır (Asai ve Morris, 1994).
LMA’dan sonra çok sayıda yeni SGHA geliştirilmiştir. Yeni SGHA’da aranan
özellikler; aracın kolay yerleştirilebilmesi, orofarengeal kaçak basıncının pozitif
basınçlı ventilasyona uygun olması, farengeal mukozal basıncın kapiller perfüzyon
basıncından daha düşük olması, solunum yoluna problemsiz hava geçişi ve
enstrümantasyon için uygun pozisyonda yerleşmesidir (Brimacombe ve Keller, 1999).
Bunlardan i-gel, laringeal ve faringeal anatomik yapılara bası yapmayacak şekilde
tasarlanmıştır. Distal kısmı yumuşak, jelatinöz, transparan termoplastik elastomer
(Styrene etilen butadiene stytrene) yapıya sahip kafsız bir araçtır. Ancak kaf benzeri
kalınlaşmış bir yapısı vardır. Mide içeriğinin aspirasyonuna olanak sağlayan ek bir
lümene sahip olması, epiglottik sırta sahip olması ve yerleştirilmesini kolaylaştıran
sert düz bir yapıya sahip olması diğer modifikasyonlardır (Intersurgical Ltd, 2009).
Supraglottik havayolu araçlarının kullanımında başarıyı ve güvenliği etkileyen
faktörlerden birisi de kullanılacak cihazın boyutudur. Bu hedeflerin sağlanmasında
LMA ve i-gel için üretici firmalar tarafından hasta ağırlığının baz alındığı formülasyon
(LMA için: no 3, 30-70 kg; no 4, 70-90 kg; no 5, >90 kg; i-gel için: no 3, 30-60 kg; no
4, 50-90 kg; no 5, >90 kg) önerilmiştir. Literatür incelendiğinde klasik LMA da dahil
olmak üzere bazı supraglottik havayolu araçları için uygun boy seçiminde cinsiyet
bazlı formülasyonlar denenmiş ancak i-gel için bu amaçla yapılmış herhangi bir
çalışmaya rastlanmamıştır.
Bu prospektif, randomize kontrollü çalışmada amacımız kadın hastalarda i-gel
için daha uygun bir ölçünün olup olmadığını araştırmak ve genel anestezi altında
1
cerrahi geçirecek olan kadın hastalarda 3 ve 4 numara i-gel supraglottik havayolu araç
kullanımına ait sonuçları karşılaştırmaktır.
1.1.HAVA YOLU KONTROLÜ
Havayolu, ağızdan ve burundan başlayıp boğazı ve nefes borusunu da içine
alan, havanın akciğerlere geçişini sağlayan pasajdır. Oksijenin akciğerlere ulaşması ve
metabolizma sonucu oluşan diğer gazların eliminasyonu için bu pasajın açık olması
gerekir. Anestezi uygulamaları solunum depresyonu ya da havayolu obstrüksiyonu
yapabilir. Bu nedenle solunum fonksiyonunda hayati öneme sahip olan havayolu
güvenliğinin sağlanması anestezi uygulamalarının temel taşlarından biridir.
1.1.1. Havayolu Anatomisi
Solunum yolları, ağız ve burun deliklerinden başlayıp alveollerin girişinde
sonlanır. Ağız, burun, farinks ve larinks üst solunum yolunu oluşturur. Havayolu önde
ağız ve burun ile dışarı açılır. Ağız arkada orofarinks, burun ise nazofarinks ile devam
eder ve daha sonra bu iki yapı birleşir. Ağızla burun arasını damak, ağız tabanını da
dil oluşturur. Epiglot fonksiyonel olarak orafarenksi laringofarenksten (veya
hipofarenks) ayırır ve larinks trakea, hipofarinks ise özofagus ile devam eder. Bu yolun
bir kısmı gastrointestinal sistemle ortak olup, alt solunum yolları ve akciğerlerin,
ağızdan alınan ve regürjite olan materyalden korunması için birçok refleksle
donatılmıştır. Trakea ve bronşial ağaç da alt solunum yollarını oluşturur.
Larinks, ligamentler ve kaslarla bir arada tutulan kıkırdaktan yapılmış bir
iskelettir. Dokuz kıkırdaktan oluşur: tek olanlar tiroid, krikoid, epiglottis ve çift olanlar
ise aritenoid, kornikulat, küneiform kıkırdaklar. Tiroid kıkırdak vokal kortları
şekillendiren konus elastikusu örter.
2
Üst hava yolunun duyusal innervasyonu kranial sinirlerden sağlanır. Burnun
müköz membranları önde trigeminal sinirin oftalmik parçasının (V1) dalı olan anterior
etmoidal sinir; arkada maksiller parçasının (V2) dalı olan sfenopalatin sinirler ile
innerve olur. Palatin sinirler, sert ve yumuşak damağa da duyusal lifler sağlarlar.
Lingual sinir (trigeminal sinirin mandibuler kısmının [V3] bir dalı) dilin 2/3 ön;
glossofaringeal sinir (IX) 1/3 arka bölümünün genel duyusunu sağlar. Fasiyal sinirin
(VII) dalları dilin 2/3 ön; glossofaringeal sinir (IX) 1/3 arka kısmının tat duyusundan
sorumludur. Glossofaringeal sinir (IX) aynı zamanda farinks tavanı, tonsiller ve
yumuşak damak alt yüzünü de innerve eder. Vagus siniri (X), epiglot altında kalan
havayolunun duyusunu sağlar. Vagusun superior laringeal dalı, eksternal (motor) sinir
ve internal (duyusal) laringeal sinire ayrılır ki bu da, larinksin epiglot kıkırdak ve vokal
kordlar arasında kalan kısmının duyusal innervasyonunu sağlar. Vagusun diğer bir dalı
olan rekürrent (inferior) laringeal sinir, larinksin vokal kordlar altında kalan kısmı ve
trakeayı innerve eder. Eksternal (motor) laringeal sinir tarafından innerve edilen
krikotiroid kas dışında larinksin bütün kasları, rekürren
Resim.1.1.Larinksin kıkırdakları ve ligamentleri
3
laringeal sinir tarafından innerve edilir. Lateral krikoaritenoid kaslar, vokal kordların
temel addüktörleridir. Posterior krikoaritenoid kaslar ise vokal kordların
abdüksiyonunu sağlamaktadır. Birçok laringeal kasın karmaşık eşzamanlı aktivasyonu
ile ses çıkarma gerçekleşir. (Resim 1.1)
Larinksin kanlanması tiroid arterin dallarından sağlanır. Krikotiroid arter,
eksternal karotid arterin ilk dalı olan superior tiroid arterden çıkar, üst krikotiroid
membranın (KTM) üzerinden geçer ve krikoid kartilajdan tiroid kartilaja uzanır.
Superior tiroid arter, KTM’nin lateral kenarı boyunca seyreder.
Resim 1.2. Larinks arteryel dolaşımı ve sinirleri
4