Table Of ContentTHÈSE / UNIVERSITÉ DE RENNES 1
sous le sceau de l’Université Bretagne Loire
pour le grade de
DOCTEUR DE L’UNIVERSITÉ DE RENNES 1
Mention : Biologie et sciences de la santé
Ecole doctorale Biologie Santé
présentée par
Joël Castelli
Préparée à l’unité de recherche LTSI-INSERM, U1099
Laboratoire Traitement du Signal et de l’Image
ISTIC UFR Informatique et Électronique
Intitulé de la thèse : Thèse soutenue à Rennes
le 11 décembre 2017
Radiothérapie
devant le jury composé de :
Juliette THARIAT
adaptative
PU-PH Centre François Baclesse / rapporteur
Nicolas BOUSSION
morphologique et
Physicien médical CHU Brest / rapporteur
Jean BOURHIS
métabolique des
PU-PH CHUV Lausanne / examinateur
Adrien DEPEURSINGE
cancers ORL
PU HES-SO/EPFL / examinateur
Robin GARCIA
Physicien médical Institut Sainte Catherine /
examinateur
Caroline LAFOND
Physicien médical INSERM U1099 / co-directeur de
thèse
Antoine SIMON
MCU Université de Rennes 1 / co-directeur de thèse
Renaud DE CREVOISIER
PU-PH Centre Eugene Marquis / directeur de thèse
(cid:1006)
Re(cid:373)e(cid:396)(cid:272)ie(cid:373)e(cid:374)ts
A Mo(cid:374)sieu(cid:396) le P(cid:396)ofesseu(cid:396) Re(cid:374)aud de C(cid:396)e(cid:448)oisie(cid:396)
Je (cid:448)ous (cid:396)e(cid:373)e(cid:396)(cid:272)ie d(cid:859)a(cid:448)oi(cid:396) a(cid:272)(cid:272)ept(cid:288) de di(cid:396)ige(cid:396) (cid:272)e t(cid:396)a(cid:448)ail. Vot(cid:396)e (cid:374)i(cid:448)eau d(cid:859)e(cid:454)ige(cid:374)(cid:272)e (cid:448)is‐à‐(cid:448)is de (cid:448)ous‐
(cid:373)(cid:289)(cid:373)e, (cid:448)ot(cid:396)e dispo(cid:374)i(cid:271)ilit(cid:288) et (cid:448)os (cid:448)aleu(cid:396)s hu(cid:373)ai(cid:374)es so(cid:374)t u(cid:374) (cid:373)od(cid:287)le pou(cid:396) (cid:373)oi. J(cid:859)esp(cid:287)(cid:396)e (cid:395)ue la
suite de (cid:373)a (cid:272)a(cid:396)(cid:396)i(cid:287)(cid:396)e fera ho(cid:374)(cid:374)eu(cid:396) à la (cid:272)o(cid:374)fia(cid:374)(cid:272)e (cid:395)ue (cid:448)ous (cid:373)(cid:859)a(cid:448)ez a(cid:272)(cid:272)o(cid:396)d(cid:288)e.
A Mada(cid:373)e la Do(cid:272)teu(cid:396) Ca(cid:396)oli(cid:374)e Lafo(cid:374)d
Je te suis (cid:396)e(cid:272)o(cid:374)(cid:374)aissa(cid:374)t d(cid:859)a(cid:448)oi(cid:396) a(cid:272)(cid:272)ept(cid:288) d(cid:859)e(cid:374)(cid:272)ad(cid:396)e(cid:396) (cid:272)e t(cid:396)a(cid:448)ail. Tes (cid:272)o(cid:374)seils et (cid:396)e(cid:373)a(cid:396)(cid:395)ues au (cid:272)ou(cid:396)s
de (cid:272)ette th(cid:287)se o(cid:374)t pe(cid:396)(cid:373)is d(cid:859)a(cid:373)(cid:288)lio(cid:396)e(cid:396) sa (cid:395)ualit(cid:288). C(cid:859)est u(cid:374) plaisi(cid:396) de t(cid:396)a(cid:448)aille(cid:396) au (cid:395)uotidie(cid:374) a(cid:448)e(cid:272)
toi, auta(cid:374)t su(cid:396) le (cid:448)e(cid:396)sa(cid:374)t (cid:272)li(cid:374)i(cid:395)ue (cid:395)ue s(cid:272)ie(cid:374)tifi(cid:395)ue.
A Mo(cid:374)sieu(cid:396) le Do(cid:272)teu(cid:396) A(cid:374)toi(cid:374)e Si(cid:373)o(cid:374)
Je te (cid:396)e(cid:373)e(cid:396)(cid:272)ie pou(cid:396) to(cid:374) e(cid:374)(cid:272)ad(cid:396)e(cid:373)e(cid:374)t, tes (cid:272)o(cid:374)seils et ta (cid:271)ie(cid:374)(cid:448)eilla(cid:374)(cid:272)e, (cid:374)o(cid:374) seule(cid:373)e(cid:374)t au (cid:272)ou(cid:396)s de
(cid:272)e t(cid:396)a(cid:448)ail de th(cid:287)se (cid:373)ais aussi depuis le d(cid:288)(cid:271)ut de (cid:373)o(cid:374) pa(cid:396)(cid:272)ou(cid:396)s s(cid:272)ie(cid:374)tifi(cid:395)ue. J(cid:859)esp(cid:287)(cid:396)e pou(cid:448)oi(cid:396)
(cid:272)o(cid:374)ti(cid:374)ue(cid:396) à (cid:271)(cid:288)(cid:374)(cid:288)fi(cid:272)ie(cid:396) de to(cid:374) e(cid:454)p(cid:288)(cid:396)ie(cid:374)(cid:272)e pou(cid:396) la suite de (cid:373)es t(cid:396)a(cid:448)au(cid:454).
A Mada(cid:373)e la P(cid:396)ofesseu(cid:396) Juliette Tha(cid:396)iat
J(cid:859)ai eu le plaisi(cid:396) de te (cid:396)e(cid:374)(cid:272)o(cid:374)t(cid:396)e(cid:396) lo(cid:396)s de (cid:373)o(cid:374) i(cid:374)te(cid:396)(cid:374)at à Ni(cid:272)e. D(cid:288)jà à l(cid:859)(cid:288)po(cid:395)ue, j(cid:859)a(cid:448)ais (cid:288)t(cid:288)
i(cid:373)p(cid:396)essio(cid:374)(cid:374)(cid:288) pa(cid:396) to(cid:374) (cid:374)i(cid:448)eau de p(cid:396)odu(cid:272)tio(cid:374) s(cid:272)ie(cid:374)tifi(cid:395)ue, et (cid:272)(cid:859)est e(cid:374) toute logi(cid:395)ue (cid:395)ue tu as
(cid:288)t(cid:288) (cid:374)o(cid:373)(cid:373)(cid:288)e PU‐PH à Cae(cid:374). Je te (cid:396)e(cid:373)e(cid:396)(cid:272)ie de l(cid:859)ho(cid:374)(cid:374)eu(cid:396) (cid:395)ue tu (cid:373)e fais e(cid:374) a(cid:272)(cid:272)epta(cid:374)t de juge(cid:396) (cid:272)e
t(cid:396)a(cid:448)ail.
A Mo(cid:374)sieu(cid:396) le Do(cid:272)teu(cid:396) Ni(cid:272)olas Boussio(cid:374)
Vous (cid:373)e faites l(cid:859)ho(cid:374)(cid:374)eu(cid:396) d(cid:859)a(cid:272)(cid:272)epte(cid:396) de juge(cid:396) (cid:272)ette th(cid:287)se, et je (cid:448)ous e(cid:374) (cid:396)e(cid:373)e(cid:396)(cid:272)ie. Vot(cid:396)e
(cid:272)o(cid:374)(cid:374)aissa(cid:374)(cid:272)e des p(cid:396)o(cid:271)l(cid:288)(cid:373)ati(cid:395)ues e(cid:374) (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie et (cid:448)ot(cid:396)e e(cid:454)pe(cid:396)tise e(cid:374) TEP justifie plei(cid:374)e(cid:373)e(cid:374)t
(cid:448)ot(cid:396)e pla(cid:272)e da(cid:374)s (cid:272)e ju(cid:396)(cid:455).
(cid:1007)
A Mo(cid:374)sieu(cid:396) le P(cid:396)ofesseu(cid:396) Jea(cid:374) Bou(cid:396)his
Mo(cid:374) a(cid:374)(cid:374)(cid:288)e de (cid:373)o(cid:271)ilit(cid:288) à (cid:448)os (cid:272)ôt(cid:288)s à Lausa(cid:374)(cid:374)e a (cid:288)t(cid:288) u(cid:374)e e(cid:454)p(cid:288)(cid:396)ie(cid:374)(cid:272)e e(cid:374)(cid:396)i(cid:272)hissa(cid:374)te. J(cid:859)ai pu p(cid:396)ofite(cid:396)
de (cid:448)ot(cid:396)e « i(cid:374)sti(cid:374)(cid:272)t » (cid:272)o(cid:374)(cid:272)e(cid:396)(cid:374)a(cid:374)t les (cid:448)oies de (cid:396)e(cid:272)he(cid:396)(cid:272)hes p(cid:396)o(cid:373)etteuses, tout e(cid:374) (cid:271)(cid:288)(cid:374)(cid:288)fi(cid:272)ia(cid:374)t de
(cid:448)ot(cid:396)e g(cid:396)a(cid:374)de e(cid:454)p(cid:288)(cid:396)ie(cid:374)(cid:272)e e(cid:374) (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie O‘L. Je suis (cid:396)a(cid:448)i d(cid:859)a(cid:448)oi(cid:396) des p(cid:396)ojets a(cid:448)e(cid:272) (cid:448)ous au t(cid:396)a(cid:448)e(cid:396)s
du GO‘TEC, et j(cid:859)esp(cid:287)(cid:396)e pou(cid:448)oi(cid:396) (cid:272)o(cid:374)ti(cid:374)ue(cid:396) à (cid:271)(cid:288)(cid:374)(cid:288)fi(cid:272)ie(cid:396) de (cid:448)os p(cid:396)(cid:288)(cid:272)ieu(cid:454) (cid:272)o(cid:374)seils.
A Mo(cid:374)sieu(cid:396) le P(cid:396)ofesseu(cid:396) Ad(cid:396)ie(cid:374) Depeu(cid:396)si(cid:374)ge
Ce fut u(cid:374) (cid:448)(cid:396)ai plaisi(cid:396) de t(cid:396)a(cid:448)aille(cid:396) a(cid:448)e(cid:272) toi du(cid:396)a(cid:374)t (cid:272)ette a(cid:374)(cid:374)(cid:288)e e(cid:374) “uisse. Tu as su (cid:373)e fai(cid:396)e p(cid:396)ofite(cid:396)
de to(cid:374) e(cid:454)p(cid:288)(cid:396)ie(cid:374)(cid:272)e, de tes (cid:272)o(cid:374)(cid:374)aissa(cid:374)(cid:272)es, a(cid:448)e(cid:272) patie(cid:374)(cid:272)e et p(cid:288)dagogie. Je te (cid:396)e(cid:373)e(cid:396)(cid:272)ie de pa(cid:396)ti(cid:272)ipe(cid:396)
à (cid:272)e ju(cid:396)(cid:455) de th(cid:287)se et j(cid:859)esp(cid:287)(cid:396)e (cid:395)ue (cid:374)ous au(cid:396)o(cid:374)s l(cid:859)o(cid:272)(cid:272)asio(cid:374) de pou(cid:396)sui(cid:448)(cid:396)e (cid:374)ot(cid:396)e (cid:272)olla(cid:271)o(cid:396)atio(cid:374).
A Mo(cid:374)sieu(cid:396) le Do(cid:272)teu(cid:396) Ro(cid:271)i(cid:374) Ga(cid:396)(cid:272)ia
Vous a(cid:448)ez (cid:396)(cid:288)a(cid:272)ti(cid:448)(cid:288) a(cid:448)e(cid:272) su(cid:272)(cid:272)(cid:287)s le g(cid:396)oupe ph(cid:455)si(cid:395)ue (cid:373)(cid:288)di(cid:272)al au sei(cid:374) du GO‘TEC, (cid:272)o(cid:374)t(cid:396)i(cid:271)ua(cid:374)t ai(cid:374)si
à la d(cid:455)(cid:374)a(cid:373)i(cid:395)ue i(cid:374)dispe(cid:374)sa(cid:271)le de (cid:374)ot(cid:396)e g(cid:396)oupe. U(cid:374)e de (cid:448)os p(cid:396)e(cid:373)i(cid:287)(cid:396)es a(cid:272)tio(cid:374)s a (cid:288)t(cid:288) d(cid:859)i(cid:374)itie(cid:396) u(cid:374)e
(cid:288)(cid:448)aluatio(cid:374) de la (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie adaptati(cid:448)e et des outils (cid:395)ui s(cid:859)(cid:455) (cid:396)appo(cid:396)te(cid:374)t. Vot(cid:396)e p(cid:396)(cid:288)se(cid:374)(cid:272)e au sei(cid:374)
de (cid:272)e ju(cid:396)(cid:455) (cid:288)tait do(cid:374)(cid:272) u(cid:374)e (cid:288)(cid:448)ide(cid:374)(cid:272)e pou(cid:396) (cid:373)oi, et je (cid:448)ous (cid:396)e(cid:373)e(cid:396)(cid:272)ie d(cid:859)a(cid:448)oi(cid:396) a(cid:272)(cid:272)ept(cid:288) de juge(cid:396) (cid:373)o(cid:374)
t(cid:396)a(cid:448)ail.
(cid:1008)
A Madame la Docteur Elisabeth le Prisé
Je vous remercie pour votre soutien depuis mon arrivée à Rennes. Vos connaissances en
radiothérapie, votre dynamisme et votre motivation au quotidien m’impressionnent toujours
autant. J’espère être digne de votre département de radiothérapie.
Aux membres du laboratoire du traitement du signal et de l’image
Je tiens à remercie Monsieur Lotfi Senhadji de m’avoir accueilli au sein de son unité de recherche.
Je remercie également Oscar Acosta pour sa présence et ses conseils.
Je remercie Bastien Rigaud pour tous nos échanges, et pour son aide tout au long de cette thèse.
Enfin, je souhaite exprimer à l’ensemble des membres du LTSI ma profonde reconnaissance pour
l’accueil et le temps qu’ils m’ont accordé.
Aux membres du Centre Eugene Marquis, du Centre Hospitalier Universitaire
Vaudois et du service d’ORL du CHU de Rennes
A travers votre implication dans la prise en charge des patients inclus dans les protocoles de
recherche, vous avez contribué à la réalisation de ce travail et je vous en remercie.
A ma famille
A mes parents, qui m’ont toujours soutenu et qui sont mes modèles. Merci pour tout.
A Cécilia, ma sœur, désormais aussi dans le soin mais aussi avec talent dans l’écriture.
A mes grands-parents, qui m’ont tant apporté.
A ma fille, Anaïs, merci pour le bonheur que tu m’apportes depuis bientôt 9 ans.
A ma femme, Marjory, merci pour ton amour. Tu me donnes la force d’avancer au quotidien. Ce
travail est aussi le tien car il n’aurait pas été possible sans ton soutien.
5
Liste des a(cid:271)(cid:396)(cid:288)(cid:448)iatio(cid:374)s
AJCC : A(cid:373)e(cid:396)i(cid:272)a(cid:374) Joi(cid:374)t Co(cid:373)(cid:373)ittee o(cid:374) Ca(cid:374)(cid:272)e(cid:396)
CBCT : Co(cid:374)e‐Bea(cid:373) Co(cid:373)puted To(cid:373)og(cid:396)aph(cid:455)
CT : Co(cid:373)puted To(cid:373)og(cid:396)aph(cid:455)
CTV : Cli(cid:374)i(cid:272)al Ta(cid:396)get Volu(cid:373)e
GO‘TEC : G(cid:396)oupe d(cid:859)o(cid:374)(cid:272)ologie (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie t(cid:289)te et (cid:272)ou
GTV : G(cid:396)oss Tu(cid:373)o(cid:396) Volu(cid:373)e
G(cid:455) : G(cid:396)a(cid:455)
MTV : Meta(cid:271)oli(cid:272) tu(cid:373)o(cid:396) (cid:448)olu(cid:373)e
MVCT : Mega Voltage Co(cid:373)puted To(cid:373)og(cid:396)aph(cid:455)
O‘L : Oto‐(cid:396)hi(cid:374)o‐la(cid:396)(cid:455)(cid:374)gologie
PTV : Pla(cid:374)(cid:374)i(cid:374)g Ta(cid:396)get Volu(cid:373)e
‘CMI : ‘adioth(cid:288)(cid:396)apie (cid:272)o(cid:374)fo(cid:396)(cid:373)atio(cid:374)(cid:374)elle pa(cid:396) (cid:373)odulatio(cid:374) d(cid:859)i(cid:374)te(cid:374)sit(cid:288)
“UV : “ta(cid:374)da(cid:396)d uptake (cid:448)alue
TEP : To(cid:373)og(cid:396)aphie pa(cid:396) (cid:288)(cid:373)issio(cid:374) de posito(cid:374)s
UH : U(cid:374)it(cid:288) Hou(cid:374)sfield
VAD“ : Voies a(cid:288)(cid:396)o‐digesti(cid:448)es sup(cid:288)(cid:396)ieu(cid:396)es
(cid:1010)
Ta(cid:271)le des (cid:373)ati(cid:287)(cid:396)es
I(cid:374)t(cid:396)odu(cid:272)tio(cid:374) ............................................................................................................................ (cid:1005)(cid:1005)
(cid:1005) Co(cid:374)te(cid:454)te et p(cid:396)o(cid:271)l(cid:288)(cid:373)ati(cid:395)ue (cid:373)(cid:288)di(cid:272)o‐s(cid:272)ie(cid:374)tifi(cid:395)ue .............................................................. (cid:1005)(cid:1007)
(cid:1005).(cid:1005) Ca(cid:374)(cid:272)e(cid:396)s des (cid:448)oies a(cid:288)(cid:396)o‐digesti(cid:448)es sup(cid:288)(cid:396)ieu(cid:396)es .................................................................... (cid:1005)(cid:1007)
(cid:1005).(cid:1005).(cid:1005) Epid(cid:288)(cid:373)iologie ....................................................................................................................................... (cid:1005)(cid:1007)
(cid:1005).(cid:1005).(cid:1006) Classifi(cid:272)atio(cid:374) ......................................................................................................................................... (cid:1005)(cid:1007)
(cid:1005).(cid:1005).(cid:1007) P(cid:396)i(cid:374)(cid:272)ipes th(cid:288)(cid:396)apeuti(cid:395)ues ..................................................................................................................... (cid:1005)(cid:1009)
(cid:1005).(cid:1006) Radioth(cid:288)(cid:396)apie des (cid:272)a(cid:374)(cid:272)e(cid:396)s ORL ........................................................................................... (cid:1005)(cid:1010)
(cid:1005).(cid:1006).(cid:1005) De la (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie (cid:862)(cid:1006)D(cid:863) (cid:272)o(cid:374)(cid:448)e(cid:374)tio(cid:374)(cid:374)elle à la (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie (cid:1007)D a(cid:448)e(cid:272) (cid:373)odulatio(cid:374) d(cid:859)i(cid:374)te(cid:374)sit(cid:288) (cid:894)‘CMI(cid:895)
(cid:1005)(cid:1011)
(cid:1005).(cid:1006).(cid:1006) T(cid:396)aite(cid:373)e(cid:374)t sta(cid:374)da(cid:396)d a(cid:272)tuel pa(cid:396) (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie .................................................................................... (cid:1005)(cid:1013)
(cid:1005).(cid:1006).(cid:1007) Va(cid:396)iatio(cid:374)s a(cid:374)ato(cid:373)i(cid:395)ues e(cid:374) (cid:272)ou(cid:396)s de t(cid:396)aite(cid:373)e(cid:374)t des (cid:272)a(cid:374)(cid:272)e(cid:396)s des VAD“ .............................................. (cid:1006)(cid:1007)
(cid:1005).(cid:1006).(cid:1008) P(cid:396)i(cid:374)(cid:272)ipe de la (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie adaptati(cid:448)e des (cid:272)a(cid:374)(cid:272)e(cid:396)s des VAD“ ........................................................... (cid:1006)(cid:1010)
(cid:1005).(cid:1006).(cid:1009) Pla(cid:272)e de l(cid:859)i(cid:373)age(cid:396)ie da(cid:374)s la (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie adaptati(cid:448)e des (cid:272)a(cid:374)(cid:272)e(cid:396)s des VAD“ (cid:894)a(cid:396)ti(cid:272)le(cid:895) ......................... (cid:1006)(cid:1011)
(cid:1005).(cid:1007) P(cid:396)o(cid:271)l(cid:288)(cid:373)ati(cid:395)ues (cid:373)(cid:288)thodologi(cid:395)ues ...................................................................................... (cid:1007)(cid:1013)
(cid:1005).(cid:1007).(cid:1005) Quels so(cid:374)t les o(cid:271)je(cid:272)tifs th(cid:288)(cid:396)apeuti(cid:395)ues de la (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie adaptati(cid:448)e ? .......................................... (cid:1007)(cid:1013)
(cid:1005).(cid:1007).(cid:1006) E(cid:448)aluatio(cid:374) et si(cid:373)ulatio(cid:374) de t(cid:396)aite(cid:373)e(cid:374)ts sta(cid:374)da(cid:396)ds et de st(cid:396)at(cid:288)gies adaptati(cid:448)es ................................ (cid:1007)(cid:1013)
(cid:1005).(cid:1007).(cid:1007) N(cid:288)(cid:272)essit(cid:288) de d(cid:288)(cid:448)eloppe(cid:396) des app(cid:396)o(cid:272)hes adapt(cid:288)es pou(cid:396) (cid:272)u(cid:373)ule(cid:396) la dose : (cid:396)e(cid:272)alage d(cid:288)fo(cid:396)(cid:373)a(cid:271)le ....... (cid:1008)(cid:1004)
(cid:1005).(cid:1007).(cid:1008) Tous les patie(cid:374)ts so(cid:374)t‐ils (cid:272)a(cid:374)didats à u(cid:374)e (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie adaptati(cid:448)e ? ................................................ (cid:1008)(cid:1008)
(cid:1005).(cid:1007).(cid:1009) A (cid:395)uelle f(cid:396)(cid:288)(cid:395)ue(cid:374)(cid:272)e et (cid:395)ua(cid:374)d faut‐il (cid:396)epla(cid:374)ifie(cid:396) ? ................................................................................. (cid:1010)(cid:1005)
(cid:1006) O(cid:271)je(cid:272)tifs de la th(cid:287)se ........................................................................................................ (cid:1010)(cid:1006)
(cid:1007) Radioth(cid:288)(cid:396)apie adaptative pou(cid:396) (cid:288)pa(cid:396)g(cid:374)e(cid:396) les pa(cid:396)otides et di(cid:373)i(cid:374)ue(cid:396) la (cid:454)(cid:288)(cid:396)osto(cid:373)ie .......... (cid:1010)(cid:1008)
(cid:1007).(cid:1005) Mod(cid:288)lisatio(cid:374) de la RT adaptati(cid:448)e e(cid:374) ORL pou(cid:396) (cid:288)pa(cid:396)g(cid:374)e(cid:396) les pa(cid:396)otides (cid:894)a(cid:396)ti(cid:272)le(cid:895) ................... (cid:1010)(cid:1008)
(cid:1007).(cid:1005).(cid:1005) I(cid:374)t(cid:396)odu(cid:272)tio(cid:374) ......................................................................................................................................... (cid:1010)(cid:1008)
(cid:1007).(cid:1005).(cid:1006) I(cid:373)pa(cid:272)t of head a(cid:374)d (cid:374)e(cid:272)k (cid:272)a(cid:374)(cid:272)e(cid:396) adapti(cid:448)e (cid:396)adiothe(cid:396)ap(cid:455) to spa(cid:396)e the pa(cid:396)otid gla(cid:374)ds a(cid:374)d de(cid:272)(cid:396)ease the
(cid:396)isk of (cid:454)e(cid:396)osto(cid:373)ia ............................................................................................................................................... (cid:1010)(cid:1009)
(cid:1007).(cid:1005).(cid:1007) Co(cid:374)(cid:272)lusio(cid:374) ............................................................................................................................................ (cid:1011)(cid:1010)
(cid:1007).(cid:1006) Ide(cid:374)tifi(cid:272)atio(cid:374) des (cid:271)o(cid:374)s (cid:272)a(cid:374)didats à u(cid:374)e (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie adaptati(cid:448)e pou(cid:396) (cid:288)pa(cid:396)g(cid:374)e(cid:396) les
pa(cid:396)otides (cid:894)a(cid:396)ti(cid:272)le(cid:895) ............................................................................................................................ (cid:1011)(cid:1011)
(cid:1007).(cid:1006).(cid:1005) I(cid:374)t(cid:396)odu(cid:272)tio(cid:374) ......................................................................................................................................... (cid:1011)(cid:1011)
(cid:1007).(cid:1006).(cid:1006) A (cid:374)o(cid:373)og(cid:396)a(cid:373) to p(cid:396)edi(cid:272)t pa(cid:396)otid gla(cid:374)d o(cid:448)e(cid:396)dose i(cid:374) head a(cid:374)d (cid:374)e(cid:272)k IM‘T ............................................ (cid:1011)(cid:1012)
(cid:1007).(cid:1006).(cid:1007) Co(cid:374)(cid:272)lusio(cid:374) ............................................................................................................................................ (cid:1013)(cid:1004)
(cid:1007).(cid:1007) St(cid:396)at(cid:288)gie opti(cid:373)ale de (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie adaptati(cid:448)e pou(cid:396) (cid:288)pa(cid:396)g(cid:374)e(cid:396) les pa(cid:396)otides ...................... (cid:1013)(cid:1005)
(cid:1008) Mod(cid:288)lisatio(cid:374) de la (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie adaptative des (cid:272)a(cid:374)(cid:272)e(cid:396)s des VADS pou(cid:396) a(cid:373)(cid:288)lio(cid:396)e(cid:396) la
(cid:272)ouve(cid:396)tu(cid:396)e du volu(cid:373)e (cid:272)i(cid:271)le ou pou(cid:396) l’i(cid:374)te(cid:374)sifi(cid:272)atio(cid:374) th(cid:288)(cid:396)apeuti(cid:395)ue ........................................ (cid:1013)(cid:1008)
(cid:1008).(cid:1005) Qua(cid:374)tifi(cid:272)atio(cid:374) du (cid:271)(cid:288)(cid:374)(cid:288)fi(cid:272)e de la (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie pou(cid:396) a(cid:373)(cid:288)lio(cid:396)e(cid:396) la (cid:272)ou(cid:448)e(cid:396)tu(cid:396)e du (cid:448)olu(cid:373)e (cid:272)i(cid:271)le
au (cid:272)ou(cid:396)s d’u(cid:374)e i(cid:396)(cid:396)adiatio(cid:374) d’u(cid:374) (cid:272)a(cid:374)(cid:272)e(cid:396) des VADS ............................................................................. (cid:1013)(cid:1008)
(cid:1008).(cid:1005).(cid:1005) I(cid:374)t(cid:396)odu(cid:272)tio(cid:374) ......................................................................................................................................... (cid:1013)(cid:1008)
(cid:1008).(cid:1005).(cid:1006) Adapti(cid:448)e (cid:396)adiothe(cid:396)ap(cid:455) i(cid:374) head a(cid:374)d (cid:374)e(cid:272)k (cid:272)a(cid:374)(cid:272)e(cid:396) to (cid:272)o(cid:396)(cid:396)e(cid:272)t tu(cid:373)o(cid:396) u(cid:374)de(cid:396)dose a(cid:374)d pa(cid:396)otid gla(cid:374)d
o(cid:448)e(cid:396)dose (cid:894)a(cid:396)ti(cid:272)le(cid:895) ................................................................................................................................................ (cid:1013)(cid:1009)
(cid:1008).(cid:1005).(cid:1007) Co(cid:374)(cid:272)lusio(cid:374) .......................................................................................................................................... (cid:1005)(cid:1005)(cid:1009)
(cid:1008).(cid:1006) Ide(cid:374)tifi(cid:272)atio(cid:374) des patie(cid:374)ts à (cid:396)is(cid:395)ue de sous dosage de la tu(cid:373)eu(cid:396) au (cid:272)ou(cid:396)s d’u(cid:374)e
(cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie sta(cid:374)da(cid:396)d sa(cid:374)s (cid:396)epla(cid:374)ifi(cid:272)atio(cid:374) .................................................................................. (cid:1005)(cid:1005)(cid:1010)
(cid:1008).(cid:1006).(cid:1005) I(cid:374)t(cid:396)odu(cid:272)tio(cid:374) ....................................................................................................................................... (cid:1005)(cid:1005)(cid:1010)
(cid:1008).(cid:1006).(cid:1006) Mat(cid:288)(cid:396)iels et (cid:373)(cid:288)thodes ....................................................................................................................... (cid:1005)(cid:1005)(cid:1010)
(cid:1008).(cid:1006).(cid:1007) ‘(cid:288)sultats ............................................................................................................................................. (cid:1005)(cid:1005)(cid:1010)
(cid:1008).(cid:1006).(cid:1008) Co(cid:374)(cid:272)lusio(cid:374) .......................................................................................................................................... (cid:1005)(cid:1005)(cid:1013)
(cid:1011)
(cid:1008).(cid:1007) Ide(cid:374)tifi(cid:272)atio(cid:374) des patie(cid:374)ts à haut (cid:396)is(cid:395)ue de (cid:396)(cid:288)(cid:272)idi(cid:448)e et (cid:374)(cid:288)(cid:272)essita(cid:374)t u(cid:374)e (cid:272)ou(cid:448)e(cid:396)tu(cid:396)e tu(cid:373)o(cid:396)ale
opti(cid:373)ale (cid:894)a(cid:396)ti(cid:272)les(cid:895) ......................................................................................................................... (cid:1005)(cid:1006)(cid:1004)
(cid:1008).(cid:1007).(cid:1005) I(cid:374)t(cid:396)odu(cid:272)tio(cid:374) ....................................................................................................................................... (cid:1005)(cid:1006)(cid:1004)
(cid:1008).(cid:1007).(cid:1006) Meta(cid:271)oli(cid:272) Tu(cid:373)o(cid:396) Volu(cid:373)e a(cid:374)d Total Lesio(cid:374) Gl(cid:455)(cid:272)ol(cid:455)sis i(cid:374) O(cid:396)opha(cid:396)(cid:455)(cid:374)geal Ca(cid:374)(cid:272)e(cid:396) t(cid:396)eated (cid:449)ith
defi(cid:374)iti(cid:448)e (cid:396)adiothe(cid:396)ap(cid:455): Whi(cid:272)h th(cid:396)eshold is the (cid:271)est p(cid:396)edi(cid:272)to(cid:396) of lo(cid:272)al (cid:272)o(cid:374)t(cid:396)ol? ............................................ (cid:1005)(cid:1006)(cid:1005)
(cid:1008).(cid:1007).(cid:1007) A PET‐(cid:271)ased (cid:374)o(cid:373)og(cid:396)a(cid:373) fo(cid:396) o(cid:396)opha(cid:396)(cid:455)(cid:374)geal (cid:272)a(cid:374)(cid:272)e(cid:396) ........................................................................... (cid:1005)(cid:1006)(cid:1011)
(cid:1008).(cid:1007).(cid:1008) Co(cid:374)(cid:272)lusio(cid:374)s ........................................................................................................................................ (cid:1005)(cid:1007)(cid:1011)
(cid:1009) Dis(cid:272)ussio(cid:374), s(cid:455)(cid:374)th(cid:287)se et pe(cid:396)spe(cid:272)tives .............................................................................. (cid:1005)(cid:1007)(cid:1012)
(cid:1009).(cid:1005) Radioth(cid:288)(cid:396)apie adaptati(cid:448)e (cid:373)o(cid:396)phologi(cid:395)ue ......................................................................... (cid:1005)(cid:1007)(cid:1012)
(cid:1009).(cid:1005).(cid:1005) Adapti(cid:448)e (cid:396)adiothe(cid:396)ap(cid:455) fo(cid:396) head a(cid:374)d (cid:374)e(cid:272)k (cid:272)a(cid:374)(cid:272)e(cid:396) .............................................................................. (cid:1005)(cid:1007)(cid:1013)
(cid:1009).(cid:1005).(cid:1006) ‘adioth(cid:288)(cid:396)apie adaptati(cid:448)e guid(cid:288)e pa(cid:396) la dose .................................................................................... (cid:1005)(cid:1010)(cid:1012)
(cid:1009).(cid:1005).(cid:1008) Questio(cid:374)s (cid:373)(cid:288)thodologi(cid:395)ues te(cid:374)a(cid:374)t à l(cid:859)(cid:288)(cid:448)aluatio(cid:374) de la dose (cid:272)u(cid:373)ul(cid:288)e ............................................ (cid:1005)(cid:1011)(cid:1007)
(cid:1009).(cid:1005).(cid:1009) Li(cid:373)ites de (cid:374)os t(cid:396)a(cid:448)au(cid:454) ....................................................................................................................... (cid:1005)(cid:1011)(cid:1009)
(cid:1009).(cid:1006) Radioth(cid:288)(cid:396)apie adaptati(cid:448)e (cid:373)(cid:288)ta(cid:271)oli(cid:395)ue ............................................................................. (cid:1005)(cid:1011)(cid:1010)
(cid:1010) Co(cid:374)(cid:272)lusio(cid:374) ..................................................................................................................... (cid:1005)(cid:1011)(cid:1012)
(cid:1011) Valo(cid:396)isatio(cid:374)s s(cid:272)ie(cid:374)tifi(cid:395)ues ............................................................................................. (cid:1005)(cid:1012)(cid:1004)
(cid:1011).(cid:1005) Pu(cid:271)li(cid:272)atio(cid:374)s e(cid:374) (cid:1005)e(cid:396) auteu(cid:396) ................................................................................................. (cid:1005)(cid:1012)(cid:1004)
(cid:1011).(cid:1006) Pu(cid:271)li(cid:272)atio(cid:374)s e(cid:374) ta(cid:374)t (cid:395)ue (cid:272)o‐auteu(cid:396) ................................................................................... (cid:1005)(cid:1012)(cid:1005)
(cid:1011).(cid:1007) A(cid:396)ti(cid:272)le sou(cid:373)is ................................................................................................................... (cid:1005)(cid:1012)(cid:1005)
(cid:1011).(cid:1008) Co(cid:373)(cid:373)u(cid:374)i(cid:272)atio(cid:374)s da(cid:374)s des (cid:272)o(cid:374)g(cid:396)(cid:287)s .................................................................................... (cid:1005)(cid:1012)(cid:1006)
(cid:1012) R(cid:288)f(cid:288)(cid:396)e(cid:374)(cid:272)es ..................................................................................................................... (cid:1005)(cid:1012)(cid:1008)
(cid:1012)
Ta(cid:271)les des figu(cid:396)es (cid:894)ho(cid:396)s a(cid:396)ti(cid:272)les(cid:895)
Figu(cid:396)e (cid:1005) : A(cid:374)ato(cid:373)ie des (cid:448)oies a(cid:288)(cid:396)o‐digesti(cid:448)es sup(cid:288)(cid:396)ieu(cid:396)es ........................................................... (cid:1005)(cid:1008)
Figu(cid:396)e (cid:1006) : Patie(cid:374)t i(cid:374)stall(cid:288) su(cid:396) la ta(cid:271)le de t(cid:396)aite(cid:373)e(cid:374)t, sous l(cid:859)a(cid:272)(cid:272)(cid:288)l(cid:288)(cid:396)ateu(cid:396) li(cid:374)(cid:288)ai(cid:396)e de pa(cid:396)ti(cid:272)ules. . (cid:1005)(cid:1010)
Figu(cid:396)e (cid:1007) : U(cid:374) (cid:272)olli(cid:373)ateu(cid:396) (cid:373)ulti‐la(cid:373)es, utilis(cid:288) pou(cid:396) (cid:272)o(cid:374)fo(cid:396)(cid:373)e(cid:396) la fo(cid:396)(cid:373)e du fais(cid:272)eau au (cid:448)olu(cid:373)e de
t(cid:396)aite(cid:373)e(cid:374)t ...................................................................................................................................... (cid:1005)(cid:1011)
Figu(cid:396)e (cid:1008) : Diff(cid:288)(cid:396)e(cid:374)(cid:272)e e(cid:374)t(cid:396)e (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie (cid:1007)D et (cid:373)odulatio(cid:374) d(cid:859)i(cid:374)te(cid:374)sit(cid:288) ....................................... (cid:1005)(cid:1012)
Figu(cid:396)e (cid:1009) : P(cid:396)o(cid:272)essus glo(cid:271)al d(cid:859)u(cid:374) t(cid:396)aite(cid:373)e(cid:374)t pa(cid:396) (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie a(cid:448)e(cid:272) (cid:373)odulatio(cid:374) d(cid:859)i(cid:374)te(cid:374)sit(cid:288) guid(cid:288)e
pa(cid:396) l(cid:859)i(cid:373)age (cid:396)(cid:288)su(cid:373)(cid:288) e(cid:374) (cid:1011) (cid:288)tapes. .................................................................................................... (cid:1005)(cid:1013)
Figu(cid:396)e (cid:1010) : Dosi(cid:373)(cid:288)t(cid:396)ie pou(cid:396) u(cid:374) (cid:272)a(cid:374)(cid:272)e(cid:396) du (cid:374)asopha(cid:396)(cid:455)(cid:374)(cid:454) e(cid:374) (cid:448)ue sagittale et (cid:272)o(cid:396)o(cid:374)ale. ................... (cid:1006)(cid:1005)
Figu(cid:396)e (cid:1011) : La (cid:373)o(cid:455)e(cid:374)(cid:374)e des histog(cid:396)a(cid:373)(cid:373)es dose (cid:448)olu(cid:373)e (cid:374)e pe(cid:396)(cid:373)et pas d(cid:859)esti(cid:373)e(cid:396) la dose (cid:272)u(cid:373)ul(cid:288)e
........................................................................................................................................................ (cid:1008)(cid:1005)
Figu(cid:396)e (cid:1012) : P(cid:396)o(cid:272)essus glo(cid:271)al pou(cid:396) le (cid:396)e(cid:272)alage d(cid:288)fo(cid:396)(cid:373)a(cid:271)le d(cid:859)i(cid:373)ages ............................................... (cid:1008)(cid:1006)
Figu(cid:396)e (cid:1013) : Le (cid:396)e(cid:272)alage d(cid:859)i(cid:373)age utilis(cid:288) pou(cid:396) le (cid:272)u(cid:373)ul de dose au (cid:272)ou(cid:396)s d(cid:859)u(cid:374) t(cid:396)aite(cid:373)e(cid:374)t de
(cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie .................................................................................................................................. (cid:1008)(cid:1007)
Figu(cid:396)e (cid:1005)(cid:1004) : Illust(cid:396)atio(cid:374) des p(cid:396)i(cid:374)(cid:272)ipales diffi(cid:272)ult(cid:288)s pou(cid:396) le (cid:396)e(cid:272)alage d(cid:288)fo(cid:396)(cid:373)a(cid:271)le ........................... (cid:1008)(cid:1008)
Figu(cid:396)e (cid:1005)(cid:1005) : O(cid:271)je(cid:272)tifs de la th(cid:287)se ..................................................................................................... (cid:1010)(cid:1007)
Figu(cid:396)e (cid:1005)(cid:1006) : “(cid:272)h(cid:288)(cid:373)a de l(cid:859)(cid:288)tude ........................................................................................................ (cid:1013)(cid:1006)
Figu(cid:396)e (cid:1005)(cid:1007) : B(cid:288)(cid:374)(cid:288)fi(cid:272)e de la (cid:396)epla(cid:374)ifi(cid:272)atio(cid:374)(cid:894)s(cid:895) pou(cid:396) (cid:288)pa(cid:396)g(cid:374)e(cid:396) les pa(cid:396)otides e(cid:374) fo(cid:374)(cid:272)tio(cid:374) de (cid:272)ha(cid:395)ue
s(cid:272)e(cid:374)a(cid:396)io, e(cid:374) (cid:272)o(cid:374)sid(cid:288)(cid:396)a(cid:374)t la (cid:373)o(cid:455)e(cid:374)(cid:374)e des doses (cid:373)o(cid:455)e(cid:374)(cid:374)e au(cid:454) pa(cid:396)otides .................................... (cid:1013)(cid:1007)
Figu(cid:396)e (cid:1005)(cid:1008) : Co(cid:396)(cid:396)elatio(cid:374) (cid:271)et(cid:449)ee(cid:374) o(cid:271)se(cid:396)(cid:448)ed a(cid:374)d p(cid:396)edi(cid:272)ted Cli(cid:374)i(cid:272)al Tu(cid:373)o(cid:396) Volu(cid:373)e (cid:894)CTV(cid:895) doses
(cid:894)(cid:396)esults of lea(cid:448)e‐o(cid:374)e‐out (cid:272)(cid:396)oss (cid:448)alidatio(cid:374)(cid:895) .................................................................................. (cid:1005)(cid:1005)(cid:1012)
Figu(cid:396)e (cid:1005)(cid:1009) : Des(cid:272)(cid:396)iptio(cid:374) de la (cid:373)(cid:288)thode de de(cid:374)sit(cid:288) (cid:1007) (cid:272)lasses ........................................................ (cid:1005)(cid:1010)(cid:1013)
Figu(cid:396)e (cid:1005)(cid:1010) : E(cid:454)a(cid:373)ple of spatial dose u(cid:374)(cid:272)e(cid:396)tai(cid:374)ties usi(cid:374)g the de(cid:374)sit(cid:455) assig(cid:374)(cid:373)e(cid:374)t (cid:373)ethod o(cid:374) CBCT
i(cid:373)ages .......................................................................................................................................... (cid:1005)(cid:1011)(cid:1004)
Figu(cid:396)e (cid:1005)(cid:1011) : Pa(cid:396)otid gla(cid:374)d dose diffe(cid:396)e(cid:374)(cid:272)e (cid:271)et(cid:449)ee(cid:374) (cid:272)u(cid:373)ulated dose a(cid:374)d pla(cid:374)(cid:374)i(cid:374)g dose (cid:894)(cid:449)ithout
(cid:396)epla(cid:374)(cid:374)i(cid:374)g(cid:895) ................................................................................................................................... (cid:1005)(cid:1011)(cid:1005)
Figu(cid:396)e (cid:1005)(cid:1012) : Va(cid:396)ia(cid:271)ilit(cid:455) (cid:271)et(cid:449)ee(cid:374) esti(cid:373)ated (cid:272)u(cid:373)ulated dose (cid:271)(cid:455) (cid:373)ethod fo(cid:396) the sa(cid:373)e o(cid:396)ga(cid:374) (cid:449)ith the
(cid:373)ea(cid:374) dose i(cid:374) the pa(cid:396)otid gla(cid:374)d (cid:894)o(cid:448)e(cid:396)dose a(cid:374)d u(cid:374)de(cid:396)dose(cid:895). ...................................................... (cid:1005)(cid:1011)(cid:1008)
(cid:1013)
Ta(cid:271)le des ta(cid:271)leau(cid:454) (cid:894)ho(cid:396)s a(cid:396)ti(cid:272)les(cid:895)
Ta(cid:271)le (cid:1005) : ‘eg(cid:396)oupe(cid:373)e(cid:374)t e(cid:374) stade des (cid:272)a(cid:374)(cid:272)e(cid:396)s des VAD“ [(cid:1005)(cid:1005)]. ..................................................... (cid:1005)(cid:1008)
Ta(cid:271)le (cid:1006) : Va(cid:396)iatio(cid:374) a(cid:374)ato(cid:373)i(cid:395)ues des gla(cid:374)des pa(cid:396)otides au (cid:272)ou(cid:396)s d(cid:859)u(cid:374)e ‘CMI pou(cid:396) u(cid:374) (cid:272)a(cid:374)(cid:272)e(cid:396) des
VAD“ ............................................................................................................................................... (cid:1006)(cid:1009)
Ta(cid:271)le (cid:1007) : Va(cid:396)iatio(cid:374) a(cid:374)ato(cid:373)i(cid:395)ues du (cid:448)olu(cid:373)e (cid:272)i(cid:271)le au (cid:272)ou(cid:396)s d(cid:859)u(cid:374)e ‘CMI pou(cid:396) u(cid:374) (cid:272)a(cid:374)(cid:272)e(cid:396) des VAD“
........................................................................................................................................................ (cid:1006)(cid:1010)
Ta(cid:271)le (cid:1008) : Va(cid:396)iatio(cid:374)s de la dose pou(cid:396) les pa(cid:396)otides et la (cid:373)oelle au (cid:272)ou(cid:396)s d(cid:859)u(cid:374)e (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie
sta(cid:374)da(cid:396)d sa(cid:374)s (cid:396)epla(cid:374)ifi(cid:272)atio(cid:374) ......................................................................................................... (cid:1008)(cid:1009)
Ta(cid:271)le (cid:1009) : Co(cid:396)(cid:396)elatio(cid:374) (cid:271)et(cid:449)ee(cid:374) a(cid:374)ato(cid:373)i(cid:272)al pa(cid:396)a(cid:373)ete(cid:396)s a(cid:374)d (cid:448)a(cid:396)iatio(cid:374) of the deli(cid:448)e(cid:396)ed dose fo(cid:396) CTV
(cid:1011)(cid:1004) .................................................................................................................................................. (cid:1005)(cid:1005)(cid:1011)
Ta(cid:271)le (cid:1010) : Pla(cid:374)ifi(cid:272)atio(cid:374) d(cid:859)u(cid:374)e (cid:396)adioth(cid:288)(cid:396)apie à pa(cid:396)ti(cid:396) d(cid:859)I‘M : p(cid:396)i(cid:374)(cid:272)ipe, a(cid:448)a(cid:374)tages et i(cid:374)(cid:272)o(cid:374)(cid:448)(cid:288)(cid:374)ie(cid:374)ts
des diff(cid:288)(cid:396)e(cid:374)tes (cid:373)(cid:288)thodes de (cid:272)al(cid:272)ul de dose. .............................................................................. (cid:1005)(cid:1011)(cid:1006)
Ta(cid:271)le (cid:1011) : A(cid:448)e(cid:396)age (cid:272)u(cid:373)ulated dose (cid:894)G(cid:455)(cid:895) e(cid:396)(cid:396)o(cid:396) (cid:271)(cid:455) la(cid:374)d(cid:373)a(cid:396)ks a(cid:374)d (cid:271)(cid:455) (cid:396)egist(cid:396)atio(cid:374) (cid:373)ethods (cid:449)ith the
fi(cid:396)st o(cid:271)se(cid:396)(cid:448)e(cid:396) as a(cid:374)ato(cid:373)i(cid:272)al (cid:396)efe(cid:396)e(cid:374)(cid:272)e. ....................................................................................... (cid:1005)(cid:1011)(cid:1007)
(cid:1005)(cid:1004)
Description:A ma femme, Marjory, merci pour ton amour. Tu me donnes la force The role of imaging in adaptive radiotherapy for head and neck cancer. J. Castellia,*, A. ASTRO 56th, San Francisco, USA, Septembre 2014. J.Castelli, et al.