james e. loehr sitres altında başarılı olmak

127 Pages·2007·0.87 MB·Turkish

Stres altında BAŞARILI OLMAK
Stresi Pozitif Enerjiye Dönüştürme Yöntemi
James E. Loehr
Türkçesi: Tuncer Büyükonat
Ya bir yol buluruz yada bir yol yaparız."
Hannibal
Beyaz yayınları
STRES ALTINDA BAŞARILI OLMAK
stresi iş hayatında pozitif Enerjiye Dönüştürmenin Kanıtlanmış Programı
JAMES E. LOEHR
Türkçesi: Tuncer Büyükonat
BEYAZ YAYINLARI
Beyaz Yayınları: 52 ,. r» •
Stres Altında Başarılı Olmak
•-şr a **.-,, James E. Loehr
Kitabın Özgün Adı: Stress For Success
© 1997 James E. Loehr, Jack L. Groppel ve Pat Etcheberry
Bu kitabın Kesim Telif Hakları Ajansı aracılığıyla alınmış
tüm Türkçe yayın hakları Beyaz Yayınları'na aittir. Yayınevimizden yazılı izin
alınmadan kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz, hiçbir şekilde kopya edilemez,
çoğaltılamaz ve yayınlanamaz.
Yayıncı: Hidayet & Canan Pınarbaşı Genel Yayın Yönetmeni: Đbrahim Şener
Kapak Tasarımı: Pelin Ece Metin Tasarımı: Fatma Mamalı Dağıtım:.Metehan
Karabayraktar
Kapak Baskısı: Volkan Matbaası Kapak Renk Ayrımı: Diacan Grafik
Selafon: Ayna Selafon Baskı: Kurtiş Matbaacılık Cilt: Güven Mücellithanesi
Birinci Basım: Mart 1999/Đstanbul'
ISBN: 975-8261-75-4
Yayın ve Dağıtım: BEYAZ YAYINLARI
Nuruosmaniye Cad. Kardeşler Han, No:3, Kat:2
' Cağaloğlu/ĐSTANBUL Tel: [phone] - 69 Faks: (212) 522 38 70
Kitap Hakkında
Düğünün iş dünyasında uzun saatler süren seyahatler ve performans göstermek için
sonsuz baskılara karşı koymanın çözümü stres kaynaklarını kesmenin yollarını
bulmaktır değil mi? "Değil", diyor Jim Loehr. Daha az stresin daha yüksek verime
ve daha büyük kişisel etkiye neden olacağı doğru değildir.
Yirmi yıldan fazla bir süredir, Loehr dünya çapında sporculara ve işadamlarına
strese maruz kalmanın kişisel büyüme için en iyi dürtü olduğunu öğretmektedir.
Ne kadar fazla zorlanırsanız o kadar büyürsünüz—herkesin çok zor olduğunu
söylediği müşteriyi hizaya getirmek; yeni bir ürünü rekor sürede piyasaya
sürmek; sizin ve ekibiniz için imkansız olan bir satış hedefine ulaşmak için.
Bunlar ve diğer stresli olaylar beceri ve performansınızı yeni seviyelere
yükseltirler.
Başarının sırrı strese nasıl tepki vereceğini anlamaktır. Sizi paramparça eden
cehennem meleği bir patron veya ulaşılması imkansız hedefler değil, daha çok
bunlara ve diğer olaylara verdiğiniz duygusal tepkidir. Jim Loehr'in pratik
programı sizi deliye döndüren her şeyi nasıl kontrol altına alıp aşağıdaki
yöntemlerle sizin lehinize çalışır hale getireceğinizi gösterir:
• Kişisel ve iş yaşamınız arasmda, hayati bir armoni ve uyum hissi yaratarak,
daha iyi bir denge kurmak.
• Đş fırtınaları patladığında sizi güçlü bir şekilde koruyacak yeni fiziki,
zihinsel, ve duygusal esneklik seviyelerine çıkmayı başarmak.
• Strese tepki verme yeteneğinizi artıran başarı ritüelleri-ni—yemek yeme,
düşünme, uyuma, planlama, ve egzersiz alışkanlıkları—kullanmak.
• Hassas düşünme ve davranma yoluyla duyguları kontrol altına almak.
• Koşullara bağlı olmaksızın istendiğinde performans gösterme yeteneğinizi
artıracak zihinsel hazırlık becerilerini öğrenmek.
• Kişisel etkinliğinizin ve tepkinizin özünü oluşturan enerji harcama ve
toplama kapasitenizi derinleştirmek.
Stres Altında Başarılı Olmak fiziki, zihinsel, ve duygusal esneklik ve kişisel
ve mesleki zorlukları göğüsleme yeteneğini sağlayan otuz günlük bir uygulama
programıdır. Stresle bitkin düşmek ve endişelenmek yerine onu nasıl lehimize
kullanacağımızı göstererek yaygın inanışa karşı çıkar.
vı
Tanıtım
J im Loehr'i yirmi yıldan beri tanınmış bir spor psikologu, bir yazar,
şirketimin temsil ettiği birçok spor yıldızına değerli bir danışman, ve bir dost
olarak tanıyorum.
Onun adını ilk defa tenisçilere dayanıklılık eğitimi yaptırırken işittim. O
sıralarda, oyuncuların güzel vuruşlar için iyi şekillendirilmiş bir zihin
oyununa hazır olmaları ihtiyacını vurgulayan Jim Loehr, tenis dünyasının epeyce
önündeydi. Jim, iki saatlik bir maç süresince, bir tenisçinin kort içinde—strese
maruz kalarak—belki 25 dakika top peşinde koştuğunu tespit etmişti. Geri kalan
sürede oyuncunun aklında olan şey stresten ne zaman kurtulacağıdır. Sayılar ve
setler arasındaki bu büyük zaman dilimine kilitlenerek ve oyuncuların bu "ölü
zamanı" kullanmalarına yardım edecek egzersiz ve alıştırmalar geliştirerek, Jim
su-perstar sporcuların performansında sadece önemli değil aynı zamanda radikal
(kökten) bir etki yapmayı başardı. Ve spor dünyasının dikkatini çekti.
Jim'in iş alemindeki etkisi de spor dünyasındakinden daha az kökten olmadı. Onun
fikirlerini özümleyen işadamları performanslarının yeni zirveler ulaştığını
gördüler.
Jim'in temel mesajı stresin sizin sandığınız gibi düşmanınız olmadığı idi. Kim
bilir kaç kere stres gurusu denilen insanların stresi hayatınızdan
uzaklaştırmanız gerektiğini söylediklerini işitmişsinizdir. "Stresi yok edin/'
derler, "böylece daha üretken ve daha sağlıklı olursunuz."
— vii —
Bu "uzmanlara" şunu söylemek istiyorum: "Bilgilerinizi gözden geçirin!" Jim
Loehr'in söylediklerine kulak verin. Sorun stres değil, stresle sağlığa kavuşma
arasında salınım yaparken başarısızlığa uğramaktır. Gerçekte stres yaşamımızdaki
bütün gelişmelerin dürtüsüdür (uyarıcısı-dır). Đş alemi için daha önemli bir
mesajı—sadece performansınızı değil tüm yaşamınızın armonisini etkileyecek— olan
çok az sayıda insan vardır.
Stres Altında Başarılı Olmakfun Loehr'in baş yapıtıdır. Bunda, yîrmi yıl önce
başladığı bütün araştırmaları imbikten geçirir ve bütün bulgularını hepimiz için
sağduyu ve bilgelik içeren tek bir kitaba dönüştürür. Bu çabuk bir tedavi
sağlamaz. Onun için şansınızı değiştirecek yedi sırrı aramak için kitabın
ortasına dalmayın. Benim yaptığım gibi başından başlayın. Ödüllendirileceksiniz—
yaşam boyu.
Mark M. McCormack IMG, Başkan ve Genel Müdürü
— vııı —
Teşekkür
Önce anne ve babam, Mary ve Con'a yaşamıma Stres Altında Başarılı Olmak vakfını
sağladıkları için. Ortaklarım Jack Groppel ve Pat Etcheberry'e ve araştırma
vakfı müdürü Nick Hall'a, onların desteği ve anlayışı olmadan bu kitap
gerçekleşemezdi. Jack'ın "komple sporcu" konsepti, Pat' in fiziki dayanıklılığın
dinamiğine bakışı, ve Nick'in zi-hin-beden ilişkisine yaklaşımının değeri
tartışılmaz. Avrupalı ortağımız Nicolas de Bourgknecht'e özel teşekkürler.
Renate Gaisser'e sarsılmaz desteği ve bana olan inancı için. Editörüm John
Mahaney'e, bu metnin hazırlanmasındaki sabrı, anlayışı ve yardımları için.
Rebecca Murphy'e bu metnin daktilo edilmesinde harcadığı uzun saatler ve mümkün
olan her yardımı yapmaktaki hevesi için. Eski arkadaşım ve ajansım Elizabeth
Backman'a. Jim AUison ve VVarren ve Kitty Jamison'a yazımlardaki yardımları ve
röportajlar için. Jeff Balash'a anlayışı, cesareti, tüm projeye olan yardımları
için. Ginger Garrett'e yazma süremi koruyup, dikkatimi toplamama yardımcı olduğu
için. Becky Johnson, David Striegel, Bernie Jensen, ve tüm LGE çalışanlarına.
Tim ve Tom Gullikson, Dan Jansen, Mike Rich-ter, ve hayatımda iz bırakan ve bu
kitabın özünü oluşturan bütün sporculara. Onların mücadeleleri, acıları, ve
zaferleri stresin dinamiğini anlamak için canlı bir laboratuvar sağladı. Kathy
Toon'a Dayanıklılık Antrenmanı modelini inşa edip belirlediği için. Bu projeye
destek ve yardım
— ıx —
sağlayan herkese—bazılarını zikretmek gerekirse: Victoria ve Bob Zoellner,
Gordon Uehling, Tony Schwartz, Debra Pines, Betsy ve Mark McCormack, John
Heffernan, Rob Knapp, Phil Hay den, Erik Henriksen, Gerry Griffin, Augie Nieto,
Charles Peifer, Troy Shaver, Tom Loehr, Margaret Pyles, John Puerner, Billy
Weisman, Rick Reichel, Steve Schvvarzman, ilene Lang, David Leadbetter, John
Havvks, Kristen Lindelovv, Jim Stern, Jane Evans, Phebe Farrovv Port, Paul
Roetert, Kathy Indermill, Barry Elson, Larry Biederman, ye Dennis ve Pat Van der
Meer.
U
Đçindekiler hekimhan
Kitap Hakkında............................................v
Önsöz.......................................................vii
Teşekkür...................................................ix
Kısım 1 Stres Hakkında Bildiğiniz Her Şey Yanlıştır .1.1
Bölüm I KOMPLE SPORCU
Kısım 2"Bugünün Küçülen Dünyasında, Ya Azami
Performans Gösterirsiniz, Ya da
Rol Almazsınız'.........................................13
Kısım 3"Denge Olmazsa, Đş Yapma
Yeteneğini Kaybederiz"..............................35
Kısım 4"Bu Yürek, Cesaret ve Kararlılıktır" ..............57
Bölümü
UYGULAYICI BECERĐLERĐ VE DAYANIKLILIK ĐŞLEMĐ: STRES TEPKĐSĐNĐ HEDEFLEMEK
Kısım 5 "Olayları Basit ve Anlaşılmış
Şekilde Sürdür" ........................................83
Kısım 6Hergün Gösteri Zamanıdır .......................123
Kısım 7"Tam Yukarıda Olmak Hakkında" ..............153
Bölüm m
HAYAT BECERĐLERĐ VE DAYANIKLILIK SÜRECĐ: STRESE MARUZ KALMAYI HEDEFLEMEK
Kısım 8 Beni En Çok Zorlayan Şeyler Bana
En Çok Yardım Eden Şeylerdir..................185
Kısım 9Yüksek Kaliteli Ara Vermek.....................215
Kısım 10"Çok Sık Sınıra Gidiyorum"......................257
Kısım 11'Yorgunluk Hepimizin Düşmanıdır" ,-..........277
Kısım 12 Eve Dönüş ............................................289
Ek-AGerçekle—yüzlesin Profilleri ..................297
^ Ek-BGünlük Ritüel Örneği............................301
Ek-CBeş Günlük Enerji Denetimi Formu.........307
Yazar Hakkında....................................313
.«ı
! <v.
XII
Önsöz
iler geçen gün değişik yaşam koşullarıyla yüz yüze geliyoruz. Dünya hızla
kirleniyor, ormanlar yok ediliyor, iklimler değişiyor, buzullar eriyor, aynı
zamanda insanlar daha çok çalışmak, üretmek ve acımasız iş dünyasındaki
rekabetler sonucunda bizler her geçen günümüzü arar hale geliyoruz ve hepimizin
içinde daha güzel, nostaljik, ve mutlu olduğumuz eski günleri tekrar yaşamak
istiyoruz. Çünkü hayat bizleri daha güçlü daha hızlı ve daha farklı olmaya
zorluyor.
Bu zorlama çoğumuzun en büyük sorunu olan Stres'i de beraber getiriyor ve stres
katsayımızda her geçen gün artıyor. Đnsanın bu zorlamalar karşısında en büyük
silah ise değişebilme ve değiştirebilme, özelliği. Bu özellik insana verilmiş
başka bir üstünlük olgusudur.
Özellikle sorumluluk aldığımızda stres katsayımız o ölçüde artmakta, bu artış
insanda biyopsikolojik olarak yeni bir insan davranışına ve tutumuna ihtiyaç
duymaktadır.
Kim olursak olalım, ne yaparsak yapalım artık hepimiz bir olimpiyat sporcuları
gibi yaşamı daha ciddiye almak, düşünce, duygu ve tavırlarımızı daha usta ve
sofistikçe hak getirmek ve bu yolda sürekli kendimizi daha iyiye koşullandırmak
zorundayız.
Rekabeten bir kültür de ise ancak zihinsel ve duygusal yönden güçlü olanlar
ayakta kalacaktır.
Loehr'un çalışmalarını benim çalışmalarımda çok ö-
XIII
nemli bir yere sahiptir. Spor ve iş dünyasında çalışmalarımda zihnimizde aynı
temalara odaklanmaktayız. Đnsan yaşamının kalitesini artırmaya çalışıyoruz.
Kendisi de bir sporcu, antrenör ve spor dünyasının önde gelen mentörü ve aynı
zamanda iş dünyasında da büyük çalışanlar var. 7'den 70'e her insanın
performansını artırmaya çalışıyor.
Bu kitap benim için Loehr'e aslında bir teşekkür. Onun kitapları bana çok şey
verdi. Sizlerin yaşamı da etkili olması için sizlere bu kitabı armağan ediyorum.
Okuyun, uygulayın göreceksiniz farkı hissedecek ve göreceksiniz.
TURGAY BĐÇER Editör Rivayet
Rivayet
Rivayet Rivayet Rivayet
• Rivayet Rivayet Rivayet
- Rivayet
Rivayet
---- XIV ----
Stres Hakkında Bildiğiniz Her Şey Yanlıştır
Dütün Amerika'da stres çok kötü bir izlenime sahiptir. Bu yıllardır oluşan bir
mitolojiye temel teşkil eder. Đşte benim en yıkıcı 10 rivayet için adaylarım:
. Stres kötüdür ve mümkün olduğu kadar kaçınılmalıdır.
. Stresten kurtulmak size büyük bir ferahlık verecektir.
. Stres sağlığınızı bozar.
. Yaşamınızda ne kadar az stres olursa o kadar fazla üretken olursunuz.
. Eğer stresi kontrol edemiyorsanız, hızlı şeritten çekilin!
. Stres kapasitesi doğuştandır.
, Yaşamınızda ne kadar fazla stres olursa, muhtemelen daha az mutlu olursunuz.
Yaşınız ilerledikçe, kendinizi stresten daha fazla sakınmaya ihtiyaç duyarsınız.
Vücudunuzu ve beyninizi strese sokmak onları aşikar şekilde yıpratır.
Yaşamınızdaki stres seviyesi, başınıza gelen kötü
şeylerin doğrudan bir yansımasıdır.
— 1 —
Stres Altında Başarılı Olmak
Stres Altında Başarılı Olmak benim deneyimlerim ve araştırmalarım üzerine inşa
edilmiştir ve strese tamamen farklı bir açıdan bakmaktadır.
Her türlü stres—fiziki, zihinsel, ve duygusal-için yararlıdır.
sızın
Sadece stres hakkındaki rivayetleri yıkmakla kalmayacağım, stresi yok etmek için
yorulmak veya endişelenmek yerine onunla nasıl hız kazanacağınızı da
göstereceğim.
Bu açıdan bakıldığında stresin en önemli yönü strese maruz kalma ile strese
verilen tepki arasmdaki farktır. Strese maruz kalma hayatta büyümek için en
güçlü uyarıcıdır. Đnsanlar değişmez şekilde en fazla zorlandıkları a-lanlarda
gelişirler. Strese maruz kalmak stres kapasitesini genişletir.
Stresin yaşamınıza temel etkisi strese maruz kalmanın kendisi tarafından değil,
sizin buna verdiğiniz tepkiyle belirlenir. Sizi yıpratan bitip tükenmeyen trafik
sıkışıklıkları, işten ayrılma, şirketin batması, kabus gibi patronlar,
beceriksiz işçiler, veya aşırı maliyetli ürün iadeleri değil; sizin duygusal
tepkinizdir. Duygusal tepkiyle stres tepkisi hemen hemen aynıdır. 22 yıldan
beri, strese karşı çok özel bir tepki yolu olan Dayanıklılık Eğitimi dediğim bir
yöntemle, her çeşit insana yardım etme işindeyim. "Dayanıklılık" derken, kaba
kuvveti veya irade gücünü kastetmiyorum. Đdeal Performans Durumu (ÎPD) olarak
bilinen, rahat, yüksek derecede yoğunlaştırılmış performans enerjisini
kastediyorum.
Dayanıklılık hakkındaki düşüncelerim spor psikologluğu olan işimden
kaynaklanarak oluştu. 20 yılı aşkın bir süredir (LGE Spor Bilimindeki
arkadaşlarımla birlikte)
Stres Hakkında Bildiğiniz Her Şey Yanlıştır
yüzlerce dünya çapında sporcu ile çalıştım. Bunların arasında: büyük tenisçiler
Jim Courier, Pete Sampras, Sergi Bruguera, Monica Seles, Gabriela Sabatini, ve
Arantxa Sanchez-Vicario; boksör Ray Mancini; golfçular Mark O'Meara, Nick Faldo,
ve Katrin Nilsmark; hokey oyuncuları Mike Richter, ve Eric Lindroş; 1996 NFL
profesyonel futbolcusu Jim Harbaugh; ve sürat pateninde altın madalya kazanan
Dan Jansen'in de dahil olduğu birçok olimpik sporcu vardı. Hedefim profesyonel
ve ciddi amatör sporcuların dayanıklılığını artırarak bir üst düzeye
çıkabilmelerini ve başarılarını geliştirmek için gerekli rekabet gücünü
gösterebilmelerini sağlamaktı.
Bu deneyimlerden, stresin asla gerçek düşman olmadığını öğrendim. Stresten
sakınmak bu sporcuları hiçbir zaman gitmek istedikleri yere götürmedi. Tam
tersine, başarı daima iki aynı şeye bağlantılıydı—strese maruz kalma ve strese
tepki.
Yaklaşık 10 yıl önce, spordan, herhangi bir yüksek stresli performans alanına
tatbik edilen stres ve baskıyı öğrendiğimizi fark ettim. 1980'lerin ortasında,
Dayanıklılık Eğitimini iş yaşamındakilere uygulamaya başladım. Onları "komple
sporcu" diye adlandırıyordum. Terlemekten nefret edebilirsiniz veya bütün
sporlardan nefret edebilirsiniz, ama gene de komple bir sporcusunuzdur.
Hayallerinizi gerçekleştirmek için, konsantre olmalısınız, e-nerji
harcamaksınız, yeni kişisel rekorlar kırmalısınız, ve gerektiğinde aynen
sporcular gibi performans göstermelisiniz. Aslında siz bir sporcusunuz ve Stres
Altında Başarılı Olmak stresli ve vahşice rekabetin olduğu bir dünyada başarılı
olmayı öğrenmenize yardımcı olacaktır.
Đş hayatındaki insanların çoğu için, spor bilimi örneğin
Stres Altında Başarılı Olmak
büro yönetmek, satış görüşmesi yapmak, veya performans hedefleri toplantısı
düzenlemek gibi günlük faaliyetlerden biriymiş gibi sanılır. Ancak sporlarm çok
belirgin bir sonucu vardır: ya kazanırsınız, ya kaybedersiniz. Eğer performans
için hazırlığınız yeterli değilse sonuç çoktan bellidir. Gerçek yaşamda, neyin
gerçek neyin saçma olduğunu anlamak uzun zaman alır, ve bazen cevabı bulmak da
zordur. Komple sporcular (1) her türlü stresi tolere etmek için kapasitelerini
derinleştirmeye ve (2) erişebilecekleri tam performansa ulaşmak için strese
tepki verme yeteneklerini artırmaya ihtiyaç duyarlar. Bütünleşen dünya giderek
daha fazla spor dünyasına benzemektedir: ya kazanırsınız, ya kaybedersiniz.
Stres Altında Başarılı Olmak sizi kazananların tarafına koyacak araçları sağlar.
Stres Altında Başarılı Olmak"m. temeli dengedir. Sağlık, mutluluk, ve performans
gibi şeyler aynı hayatın yapı taşlarını teşkil ederler. Bir sonraki performans
seviyesine geçmek aynı zamanda bir sonraki sağlık ve mutluluk seviyesine geçmek
demektir. Gerçek ve kalıcı çözümler, zihin, beden, ve ruhun birbirine dinamik
bağımlılığını tam olarak ve sistemli bir şekilde öğrenerek olur.
Stres Altında Başarılı Olmak da. bulacağınız fikirleri ve metotları, finans ve
bankacılıktan (Merrill Lynch, Morgan Stanley), enformasyon sistemlerine (IBM),
danışmanlığa (Price VVaterhouse), kozmetiğe (Estee Lauder, Clinique), sağlık
(Kaiser Permanente, Eckerd Corporation), ve ilaç sanayiine (Bristol-Myers
Squibb) kadar bütün sanayi çevrelerindeki komple sporculara uyguladım.
Bazı şirketlerde, Dayanıklılık Eğitimi programına katılım sadece yönetim ve icra
düzeyindeki insanlarla sınırlı
__4__
Stres Hakkında Bildiğiniz Her Şey Yanlıştır
değildi. Örneğin, Westwood Squibb—yüksek performans ve stresin bünyedeki herkesi
etkileyeceğinin bilincinde o-larak—genel müdürlükte, üst yönetimden, idari
personele, ve üretimdekilere kadar herkesin programa katılımını sağladı. Dahası,
Dayanıklılık Eğitiminin özündeki düşüncelerden birinin denge olması nedeniyle,
birçok şirket (örneğin Merrill Lynch) programa eşleri de dahil etti. Bu stresin
büroda başlayıp, büroda bitmediğinin anlaşılmış olmasıdır.
Bu düşünceleri ölüm-kalım kararı veren insanlara da uyguladım: doktorlara ve
operatörlere, FBI'ın seçkin SWAT timlerine ve pilotlara. Eğer bir operatör
ameliyat masasında heyecanlanırsa, veya bir SWAT timi mensubu şoka girerse, veya
bir pilot şaşırırsa, insanlar ölebilir. Komple sporcular gibi, bu
profesyonellerin de giderilemeyen stresleri vardır. En üst düzeyde performans
gösterebilmek için dikkatlerini buna yoğunlaştırmaya ve bundan kurtulmaya
ihtiyaçları vardır.
Stres Altında Başarılı Olmak adım adım yürüyen bir programdır. Dayanıklılık
Eğitiminin Yol Haritası (sayfa 7) her bölümün programın bütünüyle nasıl ilişkide
olduğunu genel olarak göstermektedir. Kitabın I. Bölümü dayanıklılığı tanımlar,
kendi dayanıklılığınızı belirleyebilme-niz için gerekli araçları sağlar, ve
sahnenin ortasında neden duyguların yer aldığını açıklar. II. Bölüm fertlerin ve
takımların istendiğinde Đdeal Performans Durumunu (ĐPD) elde etmelerini sağlayan
üç özgün performans becerisinin detaylarını verir. III. Bölüm stres kapasitesini
genişleten ve bir insanın yaşamında armoni ve denge duygusunu artıran dört özgün
yaşam becerisi üzerine yoğunlaşır. Stres Altında Başarılı Olmakm. ve
Dayanıklılık Eği-
> , . Stres Altında Başarılı Olmak ;
timinin nihai hedefi koşullar ne olursa olsun azami üretkenlik, sağlık, ve
mutluluk seviyesine ulaşmaktır.
Stres Altında Başarılı Olmak30 günlük bir programdır. Sizden dört hafta süreyle
yeni bir yöntemle eğitim yapma taahhüdü ister—bu zaman süresi yeni alışkanlıklar
edinme ve bunun olumlu sonuçlarını görmeye başlamak için çok tipiktir.
Müteakip 30 günde kendinizi Olimpiyatlara hazırlanan bir sporcu gibi düşünün.
Bir Olimpiyatçı gibi, çalışmalarınıza rehberlik etmek ve sizi belli bir çizgide
tutmak üzere günlük bir eğitim kaydı tutun. Aşağıdaki örnek eğitim kaydı en
önemli eğitim kategorilerini organize eder. Đşte bunların kitabın bölümleriyle
ilişkileri.
Örnek Eğitim Kaydı
Maddeler Konu Kısım
1-4 Temalar (Konular) 2,3
5-9 Günlük ritüeller 4
10-12 Davranış becerileri 5
13-14 Zihinsel hazırlık 6
15-21 Stres arama 7.
22-30 Dünya-sınıfı iyileşme 8
31-33 Dalga yaratma 9
34-37 Enerji yönetimi 10
Her gün o alanda önerilen eğitim yöntemini takip etmek için yaptığınız her
bilinçli gayret için bir (+) artı işareti koyun. Örneğin, eğer planladığınız
saatte yatıp kalk-tıysanız, o gün için kendinize bir artı verin. Eğer günlük
— 6 —
Stres Hakkında Bildiğiniz Her Şey Yanlıştır
ı Bölpm 1
Dayanıklılık!
i
Duygusal Kontrol IPD
Kontrol
Bölüm 2 Bölüm 3
Performarvsçı Yaşam
Yetenekleri Yetenekleri
4, ' i
Ritüeller Stres arayışı
Bölüm 4 Bölüm 7

Oyunculuk Eğitim
Bölüm 5 :- : Bölüm 8

: i -......-: i
Dalga
Zihinsel Oluşumu
Hazırlanma Bölüm 9
Bölüm 6 i
i • • : • Enerji

Düzenlemesi
; Talep Bölüm 10
konusunda i
IPD Doğal olarak
IPD
Maksimum Üretkenlik
Maksimum Sağlık
Maksimum Mutluluk
Sonsöz
Dayanıklılık Eğitimi Yol Haritası
— 7 —
Stres Altında Başarılı Olanak
\
Dayanıklılık Eğitimi Yol Haritası

Günlük Eğitim Kaydı P.tesi Salı Çarş. Perş. Cuma C.tesi 3azar
1. Konu 1:
2. Konu 2:
3. Konu 3:
4. Konu 4:
Günlük Ritüeller
5.
6.
7.
8.
9.
Davranış Becerileri
10. Disiplinli
Düşünme
11. Disiplinli Davranış
12. Müzik Çalışması
Zihinsel Hazırlık
13.
14.
Stres Arama
15. Dönemsel Stres
16. Kıvrılma
17. Kuvvet Çalışması
18. Esneme
19. Duygusal Zorlama
20. Zihinsel Zorlama
21. Diğer •
—.8 —
Stres Hakkında Bildiğiniz Her Şey Yanlıştır Dayanıklılık Eğitimi Yol Haritası
(Devam)
Günlük Eğitim Kaydı P.tesi Sah ?arş. Perş. Cuma C.tes 3azar
Dünya Çapında ToparlanmE 22. Uyku
23. Beslenme
24. Egzersiz
25. Mizah
26. Dinlenme (aktif)
27. Dinlenme (pasif)
28. ihtiyaçlar
29. Aile
30. Diğer
Dalga Yaratma
31. Fiziki
32. Zihinsel
33. Duygusal
Enerji Üretimi
34. Yüksek Olumlu Süre
35. Alçak Olumlu Süre
36.Y. Olumsuz Süre
37. Alçak Olumsuz Süre
38.Bugün Daha Sıkı Olma
39. Yüksek Duygusal IQ
40. Yüksek Performans
temanızı güçlendirecek herhangi birşey yaptıysanız, günlük mekik hareketinizi
yaptıysanız, iyileşmek için egzersiz yaptıysanız, veya duygusal IQ'nuzu
geliştirmek için çalıştıysamz, kayıtlarınızda o günün hizasındaki boşluğa
— 9 —
Stres Altında Başarılı Olmak
bir artı koyun. Ne kadar çok artı alırsanız o kadar iyidir. (Kitabı okuduktan
sonra, kendi kişisel kayıt çizelgenizi hazırlamaya hazır olacaksınız, böylece
temel eğitiminiz her bir bölümün içeriği ile uyum sağlar.)
Sonraki dört hafta içinde, içinizde güçlü bir değişim hissetmeye ve daha önce
mümkün olabileceğini düşünmediğiniz seviyelerde performans göstermeye
başlayacaksınız. Daha fazla enerjiniz, daha fazla toparlanma gücünüz ve
yaşamınızın bütün safhalarında daha fazla esnekliğiniz olacak. Yaşamm ve iş
hayatının fırtınalarını aşma kapasiteniz önemli ölçüde derinleşecektir. Oyun
sahanızın hem içinde hem de dışında zihinsel, fiziksel, ve duygusal olarak daha
kuvvetleneceksiniz. Ve, her gün karşı karşıya geldiğiniz işle ilgili
savaşlarınızda daha iyi ve daha zeki bir savaşçı olacaksınız. Đçinizde yeni bir
savaşçı ruhu şekillenecek. Daha kontrollü, daha emin, daha dakik o-lacaksınız.
Ve belki de en önemlisi, yaşamınıza yeni bir denge ve uyum duygusu girecektir.
Đşin, ailenin, ve toplumun beklentileri daha yönetilebilir hale gelecektir.
Bunun karşılığı dramatik ve gerçektir; yeni üreticilik, sağlık, ve mutluluk
ufuklarına erişeceksiniz.
— 10 —
BOLUM I
KOMPLE SPORCU
"Bugünün Küçülen
Dünyasında, Ya Azami
Performans Gösterirsiniz,
Ya da Rol Almazsınız"
Nasıl Güçlü Olunacağını Ögrenmkk
Kısım 1
Dirkaç yıl önce iş dünyasındaki dinleyicilere hitap etmeye başladığımda, çok
şaşırtıcı bir keşifte bulundum. Karşılaştığım insanlar, tanıdığım bütün dünya
çapındaki sporculardan daha fazla beklenti ve stresle karşı karşıya idiler. E-
ğer yaşamınız benim Dayanıklılık Programımdan geçen binlerce insanınki gibiyse,
herhangi bir sporcudan daha u-zun süre çalışıyorsunuz ve daha az uyuyorsunuz,
büyük baskı altında daha güç kararlar veriyorsunuz, ve potansiyel olarak daha
ciddi sonuçlarla karşılaşıyorsunuz demektir.
Eğer bir tenisçi çok kritik bir seti kaybederse, maçı kazanması için hâlâ bir
yol olabilir. Eğer bir beysbolcü dokuzuncu girişin sonunda bir vuruşu ıskalarsa,
takımının maçı kaybetme ihtimali yüksektir. Evet, bu strestir, hatta aşırı
strestir; fakat sporda tahtayı her zaman silebilirsiniz. Yarın muhtemelen her
zaman yeni bir maç, ve oyuncunun telafi etme şansı vardır.
— 13 —
Stres Altında Başarılı Olmak
Bir operatör bir hata yaptığı zaman, hasta ameliyat masasında ölebilir. Bir
kanun adamı baskı altında bir hata yaptığında, polisin kendi hayatına mal
olabilir, veya masum insanların ölümüne neden olabilir. Böyle ölüm-kalım
mesleklerinde olmayan bizler için de, kötü bir kararın, sahibi olduğumuz veya
çalıştığımız şirkete, veya kariyerimize tahrip edici etkileri olabilir. Büyük
baskı anlarından uzakta olduğunuzda dahi—örneğin, şirketiniz için önünüzdeki
altı ay içinde mali olarak çok önemli sonuçlar yaratacak olan, başkanlığını
yapacağınız müteakip satış konferansı—günümüz Amerikasının günlük yaşamındaki
rekabet baskısı her zamankinden daha yoğun, daha yorucu, ve daha yıpratıcıdır.
Bunun özellikleri uzun saatler, sık yolculuklar, devamlı olarak yüksek seviyede
konsantrasyon, bitmez tükenmez rekabet baskısı, her zaman mevcut küçülme
tehdididir.
Hepimizin daha az ile daha çoğu başarması beklenir. Şirketler operasyonlarını
şekillendirmeye zorlanır, ve şekillendirme ilgili herkesi etkiler. Tükenmeden,
ümidimizi yitirmeden, ortak vizyonumuzu kaybetmeden, veya kişisel olarak
yıkılmadan daha uzun saatler çalışmamız ve daha üretken olmamız gerekir. Devamlı
olarak kuralları değişen bir oyunda nasıl mükemmelleşebileceğimizi öğrenmemiz
gerekir. Yüksek stresli arenalarda azami performans göstermenin yollarını
bulmamız ve hedeflerimizi elde etmemiz için ne kadar yeteneğimiz varsa
kullanmamız istenir—sadece bugün veya gelecek hafta değil, gelecek yıllar
boyunca da. Bugünün gitgide daha fazla küçülen dünyasında ya azami
performansınızı gösterirsiniz, ya da rol almazsınız. Daima atlayıp sizin
yerinizi almak için bekleyen birileri vardır. n ! '
"Bugünün Tümleşik Dünyasında... GERÇEKLE YÜZ YÜZE GELMEK
Büyük bir sigorta şirketinin bir odayı dolduran 50 yöneticisinin önünde
duruyorum. Onlara bir dizi seri-atışlı soru sorarım:
Đçinizden kaç kişi yaşamınızdaki stres düzeyinin sağlığınızı ciddi olarak tehdit
edecek kadar yüksek olduğu ile ilgilendi?
Đçinizden kaç kişinin kendine ayıracak zamanı yok?
Đçinizden kaç kişi ailesiyle birlikteyken onlardan gerçekten keyif almayacak
kadar bitkin?
Đçinizden kaç kişi işi—ve geleceği hakkında— bıkkınlık, korku, ve hatta
kızgınlık duyuyor?
Salondaki hemen hemen istisnasız herkes sorduğum sorulara olumlu yanıt olarak
elini kaldırır. Şimdi biraz daha somut şeylere yönelirim.
Đçinizde kaç kişi gece sekiz saat uyuyor? (Kalkan el yok) Kaç kişi altı saat
uyuyor? (Đki el kalkar)
Đnsanların çoğunluğu beş saatte elini kaldırır—bunlar uzmanların gerekli
olduğunu söylediklerinden iki saat daha az uyuyarak kendilerini kurtarırlar.
Diğer bir hatırı sayılır yüzde de gecede daha az uyuduklarını itiraf eder.
Son birkaç soruma bağlı olarak, bu uyku azlığı sürpriz sayılmaz. Đçinizden kaç
kişi, diye sorarım, halen smırmm sonuna kadar zorlandığını hissediyor? Bu sefer
bütün eller kalkar. Bu defa, "kaçınız geçen yıl bugün aynı şeyi söyleyebilirdi?"
diye sorarım. Bir defa daha bir gülme dalgası eşliğinde bütün eller kalkar.
"Đçinizden kaç kişi", diye son
— 14 —
— 15 —
Stres Altında Başarıh Olmak
olarak sorarım, "gelecek yıl bu zamanda aynı şeyi hissedeceğinden şüphe ediyor?"
Gülüşler toplu bir ürpertiye dönüşür.
Geçen iki yıl süresince, bu deneyler eğitim verdiğimiz 30.000 kişiye—mali
danışmanlar, avukatlar, kozmetik ve ilaç sanayimden yöneticiler, güvenlik
kuvvetleri, ve doktorlara—sorduğum aynı sorularla 300 defa tekrarlandı.
Verdikleri olumsuz tepkiler şaşırtıcı değildi. 1987-1995 a-rasında Fortune'deki
1000 şirketin yüzde 50'den fazlası küçüldü. Amerikan Yönetim Derneği'ne
(American Management Association) göre, küçülen bu şirketlerin üçte ikisi yakın
bir gelecekte daha da küçüleceklerdir. Execunet admdaki bir netvvork grubu,
müşterilerinin yaklaşık yarısını sağlayan çalışanları arasında bir araştırma
yaptı. Bunlardan yılda 100.000 $'dan fazla kazananların yüzde 60 gibi büyük bir
kısmı bir yıl içinde işten çıkmaya zorlanacakları inanandaydılar. Ortak yaşamın
hiçbir zaman bu kadar önemli olmamış olduğunu daha başka nasıl açıklayabilirim
ki?
Büroda karşılaştığı streslerle boğuşan sadece siz değilsiniz. Danıştığımız
herkesin, ya çocuğu veya çalışan bir eşi vardı, veya daha da zoru bekar bir
ebeveyndi. Bu güçlükler günlük stresimize ölçülemeyecek derecede artış sağlar.
Hayatımızı kolaylaştırmaktan ve boş vaktimizi artırmaktan uzak olan yeni
iletişim teknolojileri, daha ziyade işgününü ve iş haftasını uzatmaktadır. Đşte
Life Fitness'in başkanı Augie Nieto, artan rekabetin ve yeni teknolojilerin
hayatını nasıl değiştirdiğini şöyle açıklıyor:
1
On yıl önce evinize arabayla dönüşünüz sizin için kişisel olarak bir rahatlama
zamanıydı. Şimdi araç telefonu büronuzun bir uzantısını oluşturuyor. Pa-
— 16 —