Table Of ContentROBERMATN TRAN (19-118999F)r anstıza riOhsçmia.İn mlpıa ratvoeTr ülrukğiuy e
tarüizheir ine çalışmCaNlRSa'ntayraelş at ıtarmonalıcanırbı aurkl. u nmUunşi,v er
sidt'eA ix-MarsTeüirlklopelr'oodjfeies oölrüa rgaökry eavp mıştır. HEsiesrtleoriir:e
de lTau rqPurieesu,sne isv ersdieFt raainr"ceQesus ea is?-"djiez 1is9i5(,2s ,on raki
bask1ıl69a11r, 69 81,9 81389,8 1,9 9I3s)t;a dnabnlusdal e uximtmoei dtuXVi IeI '
sieEcslsdea'h.ii sitnositriet uetcioonnoenmstieo qlculieeeda ,M.l a ei,s onn1e9u6ve2,;
Istaanub usldi eSt oellielm Meaa ng inqifuHeac,h e"tLatv ei,e quotdiidziiesnin,e "
196y5e,nbi a sk1ı9,9L 0';E xpamnussiuolnVlm la'n-esX.il e'P crleesss,e s universi
taidreeF sr an1c69e9,y ,e nbia sk1ı99,1" ,N ouvCellildoei" z Lis'iE;m optitroem an,
duXVI ' auXV III's ieAcdlmei.n isetcroantsoiomocinLieo,t,n t dtra,, Va1r89i4o.rum ,
Histodi'rIes tanbul
© 1996L ibraiArriteh emFea yard
lletiYşaiymı nl6a9r4•ı T ariDhi zi7s6i
ISBN-1937:8 -97S-470-870-7
© 20011letiYşaiymı ncAı.lŞı1.k BlA.S lM
1-4B.a sk2ı0 01-20I1sSt,a nbul
S.B ask2ı0 20I,s tanbul
EDITÖCRa nB elge
KAPASKua Aty su
KAPAREKS MIKa rakövyeP era'gnöırnü nüş1ü8,9 S
UYGULAMHAü snüA bbas
DÜZELSTler aYpe ğen
DlZBliNr haKno çak
BASAKyIh anM atbaa.Ss EıRTIFIKA
NO.4 4871
MahmutbeMya halle2s6i2,2S .o kakN,o :6 /3B1a ğcı3l4a2r1 I8stanbul
Tel2:1 2.4342S3 8• Faks2:1 2.4O4SS6 3
ClLGTü venM ücel·l SiEtR TIFIKA
NO.4 5003
MahmutbeMya halleDseiv,e kaldıCraıdmdıe sGie,l incik Sokak,
GüveInş M erkezNio,:6 ,B ağcılIasrt,a nbTuell2,:1 2.4040S0 4
lletişim Yayınlan
· SERTIFIKA
NO.4 0387
CumhuriyCeatd desNio,.3 6,D air3e,S eyhaAnp artmanı,
HarbiMyaeh alleEslim,a daŞği,ş 3l4i3 6I7s tanbul
Tel2:1 2.S21266 0-61-• 6F2a ks2:1 2.51126S 8
e-maiill:e tisim@ileti•s wiemb.:wc wowm..itlre tisim.com.tr
ROBERTM ANTRAN
İstanbTualr ihi
Histodi'rles tanbul
ÇEVIRETNe amTaunn çdoğan
�,.,,
- .,
iletişim
iÇiNDEKiLER
Önsö.z.
.. .....9. ................
BiRiBNÖCLiÜ M
Bizans'tan
Konstantino'polis
e
1.
Tariiçhi ndBeakşil anDgöınçe ml.e.r.i.....
. ..1.5. .
Avrupai lAes ya'nkıan vşanko ktası1n6d• a
Adlarv ee fsane1l9e• r T arihtielkokil ayl2a2r•
Konstantinopdoolğirs2u'4 e
2.
Bir DHoığrui sitmipyaarna torluğu'nun
GençB aşkenti
(4.y-ü5z.y. ıl..) ....
.............................................................................................2. 9
Constantinukse'nut3ni1 • MuzaffeHrı ristiy3a8n lık
• Uygard ünyanın me4rk4•e Yzüiz yılsıonn 4u7
3.
1i.u stiniaKneonst'iu n
(6y.ü zyıl)
.......................................................................................................5....1. ..
Nikaa yaklanm5a3s•ı A yasofy5a6 • Kentipnl anı
62• Savaşv et ica6r5e t
5.
KarışıikçliınkdlKeaokrni s tantinopolis
(7.y-ü9z.y. ı..l...)...... .......... ......... ...6..9. .....
Bulgatre hditDloeğrui',d agne letne hlik7eJl• er
Komplolvaera yaklanma7l5a• rH aliç'ziinn ciri
79• Sapkımne zhepldeörn em8i1 • ikonalar
tartışm8a3s• ı S iyasveetd i8n9
5.
HırisDtüinyyaans BıinrıinKn ecnit i
(9.-y1üz1y..ı ..l..)............................. ....... .. .. ..9.3. .....
Makedonyalıslüalra lveesi im paratorlöuvğüunnc ü
94• Topraklavreır nu hlafreıtn9h 8i• iktidar
merkezl1e0r3i• KonstantinoKpiolliis1se0 s8•i
Kentiynö neti1m1i4• Maddir efavhe d üşünsel
zengin1l1i9k• Biri mparatsoürl aleskianriann lık
son1u2 2
6.
GörkemDlöin emdeLna tiişng aline... .1. 3 1
Komnenosların büdyüüşk1ül3 ü2k• Gölgelerle
ışıkalraars ın1d4a0 • EdebiyaHavkeis anatlardaki
geliş1m4e4 • iştakha bartaKno nstantino1p4o6l is
• Latiinm paratorluğbua'şnukne nti 150
7.
ilPka laiologosların
GüçsüKzo nstantinopolis'i
(1 3.-y1ü4z.y.ı l. )..... . .. . . . . . .1 .5 5 . . . . . . . .
Konstantinoposloinbs ü'yiünk imparato• riuç 157
çekişmelveerd i nkia vgal1a6r4 • Akdeniz'einn
büyüka rnbar1ı6 7• Galata-Perag'enlıinş m1e7s0i
• Kısmbii drü zeit1m7e2 • Birkabçü yükk iş1i7.5.• .
..v.e b irkabçü yüky apı1t7 7
8.
BizanSso'nYı ünz yılı
(1341-.1.. 4.5... 2.). . .....1.8 1
ikiio anness'aivna 1ş8ı2 • Pyrrhtosa rzız abfi1err8 6
• Konstantinopokluişsa'tiınl1 m8a8s• ıE rteleme
191• Sonç areK:i liselbeirrilne şti1r9i4l• mesi
HıristKioynasnt annotpioliss'oinpn ı rtl1t9ı6l• arı
Tinselvleik kü lt2ü0r1• 1453K,o nstantino'ipno lis
song ünle2r0i3
iKiBNÖCLiÜ M
Konstanti'ntoepno lis
istanbul'
o
9.
FetihStoennr aiklDikö nemler
(1453-.1...4...8 . 1) . ...... .... ..... ... 211
ilkö nlemlKeern:t ey eniin sanlar getirilmesi 212
• Kentiins lômlaşhr2ı1l7m• aTsiıc areyteinni den
canlanması•2 O1s8m anliım paratuoğrul'nun
başkenti 220
1O .
istanbAullt'Çıuannğ (ı 1y6ü.z )y..ı.l.. .. ........2..2.5.
Padişah2l2a6r• Müslümand ünyasınbıeynn 2i2 9
• Diva2n3 2• istanbnuülf u2s4u0 • Loncal2a4r9
• Ticar2e5t2 • Bu kadarb üyükb iirm paratorluk
olmanıvne rdigğuir u2r5 4
11.
GerileByiiermn p aratorBleuyğnuin
(17.y-ü1z8y..ı. l..)............................ .. ......2.5.9.
Babıôvleii ktidmaürc adelel2e6r0•i S avaşi le
barıaşr asın2d6a4 • istanbulo'nub ni nm ahallesi
268• Alışveyreirşl evreis atıc2ı7l3a• rY angınlar
276• Ayaklanmaldaörn em2i7 7• Kahvehaneler,
meyhanelveerg ölgoey unus ahnel2e8r0i
• Şenlikvleel ro ncal2a8r3• Azınlı2k8l5a• r
Kentm erkezindyeakbia ncı2l9a0r• Gezginler,
çevirmen(lderra gomanlvaerb )i lgi2n9l3e• rY eni
biyra şamb içimDio:ğ az evkvie i lkki tap2l9a6r
12.
OsmanlıcıKloızkmtoapno litizme
(1y9ü.z -y2ıl0y.ü zyıblaışnı )....... ..... ..3.0.1. ...
Isiahatdlöanre m3i0 2• PadişaJhö nT ürkler
karşısıçnadrae skiazl ıy3o1r0• AvrupalıBloağra z
kıyılar3ı1n3d• aT oplumdadkeiğ işikl3i1k6•l er
Bateıt ki3s2i4• Osmanlkıe ntinsionn 3u3 0
13.
CumhuriDyöente minidset anbuL...... .. ..3..3.7. .
Günlüky aşamılna ikleş3m3e8s• iE skbia şkentin
cazibe3s4i2• Boğazlarb'eıknç i3s4i6 •
Demokrasiniilankd ımla3r4ı9• Türkk enti
istanb3u5l4
HÜKÜMDARKLRAORN OLOJ..i..S....i .... .. .... . .... ..... ....... ..... . . J3 6
GENEKLR ONOLO. .J..i . .. . .. 3.6 5
KAYNAKÇA ...3.6.9. .
DiZ.i.N.. ....... .. ..3..7. 6.
Öns öz
ModerTnü rkiiylieel tka nışİınsatma nbduelğ'Aidnlak ara'da
old:Au ğust1o9s4 5'Bteey tr'utuaçna kAlnak raa'gyeali dm.
Türtko praüksltaürnuıdç reake nA,n adomlaun zraasıinlai şkin
bazgıö rünteülldeeetr m oel anbauğlımd .uT arıamçaı lvmeış
rimKliil iOkvyaas ıv'enb ıudn e nylükis eokal blieecklearkini
lımuıcunn dabni lgee çierdğmii,mü stebleintkia şıtyiapnt eki
biurç akalşaı lahiotlmnaeaskissnıaizy dıTğoırmoD sa ğları'nın
üzeirndgeenç tSiokn.,rs aerçto,r ak, mçienvarreesltieonrpd e
lanmvıaşh agliabsriıa rlanbaüny ükka sabiaçleeanrur z uenn
gebeAlnia doblouz kırglöarürdımn.Aı n adoylazuıg ,e nailşa n
ları kyaavkuırpu y.Go örçdbeuek abilekleerrnv,la abrü,y üiks
tilailçaiernl vegreinşaillşina lar,ıç yolraahke,m ehne meçnö l
süb iürl kegnöiürnn tülbeerlğiii emyee rleş.i yordu
Sonarb,i rdenAbniardeoY,la uy iasgıe'n,nki ıuşnr şaulnain la
rınaırnd ıannbd,i yre yürzüc nenetainndiı yreamny ebşiairll a
nıüns tüvnaer dKıükç.ü k havaliAmnaknaıkrneadn atgnii ne
derkgeenç tiğyiomlilpzae rki ça çıdceıiğ l:dg ielüizşeiylga pıl
mışe vliengr,e cekolnadrüuızne rlearsiıgnlidıbed i u rduiğçu
karartteıpcebıla eşrnk,te idnü zendsıimşza haellleBraiş.k entte
karşılaaşğtaıçğlvıaempd ,aa r klçaedvarg ielnici aşd debleenri
şaşııt.rı tiktz leniemkltiesriinnkd ueurntl unAcnak,a ra'nın iki
9
bölüamyer ıldaınğlıandkııa ml:e çneivnr esiensdkeik ik ent ve
Baıtö rneklbeirüris nliük apt madtaaknel dietmn o den krent.
Eskkie n,ty tıelank ıgvirbkıiıl vari ıllear ldeiyskeo nk adkala,r
geçmikşaihnt gıünmü müzkea dakro ruduklAanraıdnodlau
kenlteriennsi env iymalnailr ıonlıu ştguerlaenn eekvslseeılrr a
lanıdyu;oy reyre pra zaarrç,la rşiıdldaira,s ıtza raidmheair,ni n
lilkerdianyea nahna lbdkii rn darliızğlıetnraıişnnı icy aamni ler
kapsasyaakna klardı buynalşaaryh.aa nlhB keu nrücazud ma
huriymeotdeçrin lekşamtea rkıanraab rilçıi mkdaet ılgmiıbşi
görnümüyor.Pd luanbıinArıl makne ntçuizlmiakn ıçniıznd iği
moderkne ngteel ciegn,e nuilşa şeıkms envlebe arhiç ieç inde
küçüekv lkearp sabyaaznsı e mtlehroibşyi lgreör ünümvüa r
dın;ev akr,i r esbmiin alvaekr oınnu tlmairmıanrz iasriav fee t
esinbdüetnü nüyyolskeu n.dB uura,yd eapybeindire vlkeutr
ma,g eçmikşölpüerl eartim vaeA vruöpran nedğieens liennen
bibra şkyeanrta tamraz uasçuı kgçöar ülüyordu.
Ankarsat-alnybouklu luğguenctuer enyiayplteSı amb.a hın
ilska atilneddree,m yiorlİuz mKiötr f(ebzuig Küonc aebloi)
yuncuaz angıipd enr,bk ier gecaey röınlcdmeıa ğnızmai rlae
yükseglüenne aşytndeıl anşainm gdöir düğmüamn zaarraa sın
dakçiei lşkiödüternüb üyübki şra şkıdnlüışüğtma:B idre niz
ved üşlenemkeaydegacürez kke ıly ıklüaçrük,ko ylaalrts,ıa n
rıasğıça lapre,sk e vimssaiyızl amaykaecnmaakar h allBeüler.
tühne şre yz,iy taçriehleobrşii ar t mosifçeirna dğeı rliaçmiank
yapılmış gibiydi.
Bazı,ly aorlıculntsuann bugle'mai ygleel mgeesrie ktiğini
yazmoılşa bHielşrie ry.ke a rşyıank,l aeşlılki yıöln cbkeia,rd ar
eylsüalab hıA,nk ara treninden inGdairğıi'mn dHaa ydarpaşa
geçdiirğiimld ke niemyimdea yanabrua şkdü ünycipe aylaşıyo
rum.G araıvnl usugnödradnü mğaünnz agröaz ilmekira maştır
dıD.oğ makotlaab nig rü nehşa,fib fis ri Bso,ğ azö'tyıean k asın
dai lk gköerzd üğlüsamtnb ulk'aup sayyaalnd bıizmrlü ıc evher
kutusgui bdiu ruyo.Mr adrumaDrean iizniA,'l ntBıony n'uuzn*
veB oğazg'iırbniö şl ünmüüns ula,rh ıennıünze reoslid unğuu
(*)E skidBeant,ı lHıallairvçıe'nre d iakdlB.eu rria sBıinzıandn ösn eminaddeık i
Khrysoikdeiçr-a. n.
10
