Table Of ContentNİSAN 2018 - v1.0
İ N T E R N E T
K U L L A N I M I N DA
G Ü V E N L İ K V E
A N O N İ M L İ K
İnternet özgürlüğünün gerek devletler, gerekse global ölçekte veri
toplayan şirketler tarafından tehdit edildiği bir dönemde; insanları
internette anonimlik ve güvenlik konusunda bilgilendirmenin hayati bir
önem arz ettiğine inanıyoruz. Bu nedenle, internette gizliliğinizi ve
güvenliğinizi sağlayabilmeniz için sizi bilgilendirmek amacıyla bu
broşürü hazırladık.
Herkesin uygulayabileceği en basit yöntemlerden, daha tecrübeli
kullanıcıların uygulayabileceği yöntemlere kadar, günlük hayatınızda
işinize yarayabilecek pek çok gizlilik metodu hakkında bu broşürden
bilgi alabilirsiniz. Bu yöntemleri bütün ayrıntılarıyla ele almayı değil,
insanları bu yöntemlerin varlığından haberdar etmeyi ve onlara bu
metotları nasıl kullanabilecekleri hakkında giriş seviyesinde bilgi
vermeyi amaçlıyoruz.
! MESAJLAŞMA
Pek çoğumuz için temel sorunlardan biri, internet üzerinden yaptığımız mesajlaşmaların,
istenmeyen üçüncü partiler tarafından okunması veya ele geçirilmesi ihtimali. Bu
ihtimalleri en aza indirmek için aşağıdaki çözümleri günlük hayatınızın bir parçası
yapabilirsiniz. Güvenliğinizi artırmak için birden fazla yöntemi aynı anda da
kullanabilirsiniz. (Temp.pm üzerinden PGP kullanmak gibi).
TEMP.PM https://temp.pm/
Temp.pm, tek seferlik mesajlar göndermenizi sağlayan, herkesin
kolaylıkla kullanabileceği bir web sitesi. Yazdığınız mesajı yalnızca
gönderdiğiniz kişinin okuduğundan ve mesajın kaydının kalmadığından
emin olmak için bire bir bir yöntem.
KULLANIMI
Siteye girip göndermek istediğiniz mesajı yazın. Mesajın, okunmadığı takdirde
ne süre içerisinde silinmesini istediğinizi seçin. Tercihen mesajınızı
şifreleyebilirsiniz. Ardından, “Create Message” butonuna tıklayıp çıkan linki
mesajı ulaştırmak istediğiniz kişiye gönderin. İlk tıklamadan sonra mesaj
silineceği için gönderdiğiniz linke kendiniz tıklamamalısınız.
ZORLUK ○ ○ ○ ○ ○
SIGNAL https://signal.org/
Signal, mobil cihazlarınızda WhatsApp’e alternatif olarak
kullanabileceğiniz bir mesajlaşma uygulaması. Açık kaynak kodlu olması
ve içerdiği şifreli ve geçici mesajlaşma gibi özellikler bu uygulamayı
WhatsApp, Facebook Messenger gibi alternatiflere nazaran daha
güvenli kılıyor. Ana mesajlaşma uygulaması olarak kullanmasanız bile
Signal’i yüklemeniz güvenli bir kanaldan ulaşılabilir olmanızı
sağlayacaktır.
ZORLUK ○ ○ ○ ○ ○
3
PGP
PGP (Pretty Good Privacy), daha ileri seviye kullanıcılara yönelik, son
derece güvenli bir şifreleme (encryption) yöntemi. Temel olarak,
herhangi bir mesajı yalnızca belirli bir kişinin okuyabileceği şekilde
şifrelemenizi sağlıyor. PGP’yi kullanmak için GPG (GNU Privacy Guard)
yazılımını indirmeniz gerekiyor. Bu broşürün alanı PGP’yi nasıl
kullanacağınızı anlatmamıza yetmiyor, ama ilgilenen kullanıcılar şu
adreslerdeki kılavuzlara göz atabilir:
İNGİLİZCE
https://bit.ly/pgpingilizce
TÜRKÇE
https://bit.ly/pgptr
ZORLUK ○ ○ ○ ○ ○
ProtonMail
ProtonMail, güvenlik ve gizliliği hedef alan açık kaynak kodlu bir e-mail
servisi. Gönderdiğiniz ve aldığınız bütün mailler sadece sizin
görebileceğiniz bir şekilde şifrelendiği için maillerinize sonradan erişen
üçüncü partilerin içeriğe dair bir şey öğrenme imkanları kalmıyor.
https://protonmail.com
ZORLUK ○ ○ ○ ○ ○
4
İNTERNET ERİŞİMİ
İnternette çok sık karşılaştığımız bir diğer sorun ise, sansürlenen sitelere ulaşamamak ve
internetteki aktivitemizin takip edilmesi olasılığı. Bu bölümde listelenen yöntemlerden
bazıları, sadece sansürü aşmanızı sağlarken, bazıları hem sansüre hem de takibe karşı işe
yarıyor.
DNS DEĞİŞTİRMEK
DNS (Domain Name Service) www.example.com gibi site isimlerini,
123.456.78.90 gibi IP adresleriyle eşleştirmek için kullanılan bir
sistemdir. Bu sistemi, ismini bildiğiniz bir insanın numarasını
öğrenebileceğiniz bir telefon rehberi olarak da düşünebilirsiniz.
Varsayılan DNS sunucularını kullandığınızda, internet servis sağlayıcınız,
bu eşleşmeleri doğru vermeyerek sizin çeşitli sitelere girmenizi
engelleyebilir.
DNS SANSÜRÜNDEN NASIL KURTULURUM?
Sisteminizin DNS ayarlarını değiştirerek DNS sansüründen kurtulabilirsiniz.
Örneğin, 8.8.8.8 ve 8.8.4.4 adresleriyle ulaşılabilen Google DNS sunucuları, bu iş
için en çok tercih edilen adreslerdendir.
(Özellikle son yıllarda bu yöntemin yaygınlaşmasıyla birlikte, devlet de farklı sansür
metotlarına başvurduğundan, bu yöntem ile erişim sağlayamadığınız pek çok site olacaktır.
Ayrıca DNS değiştirmek bazı sansürleri aşmanızı sağlasa da, herhangi bir anonimlik
sağlamaz.)
ZORLUK ○ ○ ○ ○ ○ ANONİMLİK ○ ○ ○ ○ ○
5
TOR
TOR (The Onion Router), kar amacı gütmeyen, anonimlik ve güvenliği
esas alan, merkezsiz ve şifrelenmiş bir ağ. Tor, hem sansürlenmiş
sitelere erişmenizi sağlar, hem de sizi çok büyük bir ölçüde anonim hale
getirir. Bu broşürdeki internette gezinme yöntemleri arasında gizlilik ve
güvenlik açısından en etkili olanıdır, ama bağlantı hızları günlük
kullanım için düşük kalabilir.
KULLANIMI:
https://www.torproject.org adresinden Tor Browser’ı indirip bilgisayarınıza
kurmanız yeterli. Bundan sonra Tor Browser üzerinden yapacağınız bağlantılar
sansürsüz ve anonim olacaktır. Güvenliğinizden ödün vermemek için, her zaman
Tor Browser’ın en güncel versiyonunu kullanmanızı öneriyoruz.
! https://www.torproject.org’un sansürlenmesi durumunda
[email protected] adresine boş mail atarak veya Twitter’da @get_tor
kullanıcısına boş DM atarak indirme linklerine ulaşabilirsiniz.
ZORLUK ○ ○ ○ ○ ○ ANONİMLİK ○ ○ ○ ○ ○
6
VPN SERVİSLERİ
VPN (Virtual Private Network), internete doğrudan değil, bir vekil sunucu üzerinden
bağlanmanızı sağlayan bir gizlilik metodudur. Çeşitli şirketlerin sunduğu ücretli ve ücretsiz
seçenekleri kullanabileceğiniz gibi, doğrudan kendi server’ınızı kiralayarak VPN şirketlerini
aradan çıkarmanız da mümkün.
VPN, internet sansürünü aşmak konusunda çok iyi bir yöntem olmasına karşın, internet
aktivitenizin gizlilik derecesi sağlayıcıdan sağlayıcıya farklılık gösterebilir. Bu nedenle VPN
kullanmak anonimliğinizi her zaman garanti etmez.
ÜCRETSİZ VPN ALTERNATİFLERİ
Eğer amacınız sadece sansürlü sitelere ulaşmaksa Firefox, Chrome ve
Opera’da kullanılabilen Browsec eklentisini veya Opera Browser’ın
kendi VPN servisini kullanabilirsiniz. Ücretsiz VPN servisleri sansürü
aşmak için kullanışlı olsa da, anonimlik konusunda pek güvenilir
olmadıklarını da aklınızda bulundurmanızda fayda var.
ZORLUK ○ ○ ○ ○ ○ ANONİMLİK ○ ○ ○ ○ ○
ÜCRETLİ VPN ALTERNATİFLERİ
Ücretli VPN servislerini kullanmak, internetteki varlığınızın gizli ve
güvenilir kalması için halihazırda var olan en kolay ve başarılı
yöntemlerden biridir. Satın alacağınız VPN hizmetini seçerken dikkat
edebileceğiniz önemli noktaları şöyle sıralayabiliriz:
· VPN sunucusu, internet trafiğinizin kayıtlarını (log) tutuyor mu?
· P2P servislerin (BitTorrent gibi) kullanımına izin veriyor mu?
· Sunucunun sağlayabildiği ortalama bağlantı hızı ne kadar?
Bu konuda önerebileceğimiz VPN servislerinden birkaçı:
• NordVPN (https://nordvpn.com/)
• ExpressVPN (https://www.expressvpn.com/)
• IPVanish (https://www.ipvanish.com/)
ZORLUK ○ ○ ○ ○ ○ ANONİMLİK ○ ○ ○ ○ ○
7
KENDİ VPN SERVİSİNİZİ OLUŞTURMAK
Popüler VPN sağlayıcıları, devlet tarafından sıkça engellenmeye
çalışıldığı için, kendi VPN sunucunuzu oluşturmayı tercih
edebilirsiniz. .edu ya da .edu.tr uzantılı bir mailiniz varsa, kendi VPN
sunucunuzu bir süreliğine para ödemeden kullanabilirsiniz.
İlgileniyorsanız şu kılavuza göz atabilirsiniz:
https://bit.ly/ozelVPN
ZORLUK ○ ○ ○ ○ ○ ANONİMLİK ○ ○ ○ ○ ○
8
DİĞER
HTTPS EVERYWHERE
Herkesin edinmesi gereken bir browser eklentisi. Kar amacı gütmeyen
bir STK olan EFF (Electronic Frontier Foundation) tarafından
geliştirililen bu eklenti; bağlantılarınızın şifresiz olan HTTP (Hypertext
Transfer Protocol) protokolü yerine güvenli ve şifreli olan HTTPS (HTTP
Secure) protokolü üzerinden gerçekleşmesini sağlar. (HTTPS
protokolünü kullandığınızı bağlandığınız adreslerin başında http://
yerine https:// olmasından anlayabilirsiniz).
https://www.eff.org/https-everywhere
ZORLUK ○ ○ ○ ○ ○
PRIVACY BADGER
Privacy Badger, internette nereye gittiğinizi ve hangi siteleri dolaştığınızı
gizlice takip eden reklam şirketleri ve diğer üçüncü parti takipçileri
engelleyen; yine EFF tarafından geliştirilmiş bir browser eklentisi.
https://www.eff.org/privacybadger
ZORLUK ○ ○ ○ ○ ○
9
DNSCrypt
SimpleDNSCrypt, yalnızca Windows işletim sistemlerinde çalışan,
kullanıcı ile DNS sunucusu arasındaki iletişimi emniyete alan bir
program. Bazı İnternet Servis Sağlayıcıları için internet sansürünü ek bir
yönteme gerek bırakmadan aşmanızı sağlıyor, fakat herkeste
çalışacağının garantisi yok.
https://simplednscrypt.org/
ZORLUK ○ ○ ○ ○ ○
TAILS
Tails (The Amnesic Incognito Live System), USB disk üzerinden her
bilgisayarda çalışan, çalıştığı bilgisayarda hiçbir iz bırakmayan,
internete Tor üzerinden bağlanan ve pek çok farklı güvenlik ve
anonimlik önlemini bir araya getiren bir işletim sistemi. İleri düzey
kullanıcılar için oldukça gelişmiş bir anonimlik aracı.
https://tails.boum.org/
ZORLUK ○ ○ ○ ○ ○ ANONİMLİK ○ ○ ○ ○ ○
10
