internet alan adı (domaın name)

512 Pages·2011·2.7 MB·Turkish

T.C.
SELÇUK ÜN(cid:248)VERS(cid:248)TES(cid:248)
SOSYAL B(cid:248)(cid:47)(cid:248)MLER ENST(cid:248)TÜSÜ
ÖZEL HUKUK ANAB(cid:248)(cid:47)(cid:248)M DALI
(cid:55)(cid:248)CARET HUKUKU B(cid:248)(cid:47)(cid:248)M DALI
(cid:248)NTERNET ALAN ADI (DOMAIN NAME) HAKLARININ
KORUNMASI
SEFER O(cid:246)UZ
DOKTORA TEZ(cid:248)
DANI(cid:249)MAN
Doç. Dr. (cid:248)BRAH(cid:248)M ARSLAN
KONYA-2011

T.C.
SELÇUK ÜN(cid:248)VERS(cid:248)TES(cid:248)
Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlü(cid:247)ü
Ad(cid:214) Soyad(cid:214) Sefer O(cid:248)uz
n
Numaras(cid:214) 994133001002
ni
i
c
n Ana Bilim / Bilim Dal(cid:214) Özel Hukuk/ Ticaret Hukuku
e
(cid:248)r Program(cid:214) Tezli Yüksek Lisans Doktora
Ö
TTeezz iDn aAn(cid:214)d(cid:251)(cid:214)man(cid:214) D(cid:248)noteçr. nDert. A(cid:249)blraanh iAmd A(cid:213) r(sDlaonmain Name) Haklar(cid:213)(cid:81)(cid:213)n Korunmas(cid:213)
ÖZET
Alan adlar(cid:213) internetin kullan(cid:213)lmaya ba(cid:250)lamas(cid:213)ndan sonra ortaya ç(cid:213)km(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)r. (cid:248)nternet Tahsisli
Say(cid:213)lar ve Adlar Kurumu (Internet Corporation For Assigned Names and Numbers- ICANN) alan
adlar(cid:213)(cid:81)(cid:213)n küresel yönetiminde yetkilidir. Türkiye’de ise .tr uzant(cid:213)(cid:79)(cid:213) alan adlar(cid:213)(cid:81)(cid:213)n yönetimi
Ula(cid:250)(cid:87)(cid:213)rma Bakanl(cid:213)(cid:247)(cid:213) ile Bilgi Teknolojileri ve (cid:248)leti(cid:250)im Kurumu’na verilmi(cid:250)tir.
(cid:248)nternetin sosyal ve ticari hayatta geni(cid:250) kitleler taraf(cid:213)ndan kullan(cid:213)lmas(cid:213) ile alan ad(cid:213) tescil
edilmesi talepleri artm(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)r. Bunun sonucu olarak alan adlar(cid:213)(cid:81)(cid:213)n “(cid:248)lk gelen al(cid:213)r” ilkesine göre tescil
edildi(cid:247)i ülkelerde alan ad(cid:213) korsanl(cid:213)(cid:247)(cid:213)ndan do(cid:247)an ihtilaflar ortaya ç(cid:213)km(cid:213)(cid:250)(cid:87)(cid:213)r. Alan adlar(cid:213), hukuk
bilimin gündemine di(cid:247)er tan(cid:213)tma i(cid:250)aretlerine tecavüz eden bir araç olarak gelmi(cid:250)tir. Bu tecavüzleri
önlemek için baz(cid:213) ülkeler, alan ad(cid:213) tescillerini daha s(cid:213)(cid:78)(cid:213) kurallara ba(cid:247)lam(cid:213)(cid:250)lard(cid:213)r. Ancak, bu
uygulama da bir çok alan ad(cid:213)(cid:81)(cid:213)n at(cid:213)l kalmas(cid:213) nedeniyle ele(cid:250)tirilmi(cid:250)tir.
Kanun koyucu yeni mevzuat çal(cid:213)(cid:250)malar(cid:213)nda alan adlar(cid:213)na ili(cid:250)kin düzenlemelere yer
verdi(cid:247)i görülmektedir. Bu düzenlemeler, alan adlar(cid:213)(cid:81)(cid:213)n yönetim ile ilgili oldu(cid:247)u kadar kullan(cid:213)lmas(cid:213)
ile de ilgilidir.
Alan ad(cid:213), ki(cid:250)i veya i(cid:250)letmeyi tan(cid:213)(cid:87)(cid:213)r. Ayr(cid:213)ca devir veya temliki de mümkündür. Alan ad(cid:213)(cid:81)(cid:213)n
ki(cid:250)iyi tan(cid:213)tma fonksiyonu (cid:250)ahsiyet hakk(cid:213)na, devir ve temlik edilebilmesi malvarl(cid:213)(cid:247)(cid:213) hakk(cid:213)na i(cid:250)aret
eder. Bu itibarla, alan ad(cid:213) üzerinde (cid:250)ahsiyet haklar(cid:213)ndan izler ta(cid:250)(cid:213)yan a(cid:247)(cid:213)rl(cid:213)kl(cid:213) olarak malvarl(cid:213)(cid:247)(cid:213)
hakk(cid:213)ndan müte(cid:250)ekkil karma bir hak olarak vas(cid:213)fland(cid:213)(cid:85)(cid:213)alabilir. Dolay(cid:213)(cid:86)(cid:213)yla, alan ad(cid:213) geni(cid:250) anlamda
ad olarak nitelendirilebilen sui generis hakt(cid:213)r. Tan(cid:213)tma i(cid:250)aretleri hukukunda numerus clausus
ilkesinin geçerli olup olmad(cid:213)(cid:247)(cid:213) tart(cid:213)(cid:250)mal(cid:213)(cid:71)(cid:213)r. Bu ilkenin kabulü halinde, özel düzenlemeye
kavu(cid:250)turulmayan alan adlar(cid:213)(cid:81)(cid:213)n mutlak hak olarak kabul edilmesi mümkün de(cid:247)ildir. Aksi görü(cid:250)e
göre, tan(cid:213)tma i(cid:250)aretleri numarus clausus ilkesi geçerli de(cid:247)ildir. Alan ad(cid:213) sahibine, mülkiyet
hakk(cid:213)(cid:81)(cid:213)n tan(cid:213)(cid:71)(cid:213)(cid:247)(cid:213) haklar(cid:213) a(cid:247)(cid:213)rl(cid:213)kl(cid:213) olarak bah(cid:250)etmektedir. Bu itibarla, alan ad(cid:213) hakk(cid:213)(cid:81)(cid:213)n mutlak hak
olarak kabul edilmesi gerekir. Dolay(cid:213)(cid:86)(cid:213)yla, alan ad(cid:213)na di(cid:247)er tan(cid:213)tma i(cid:250)aretleri ile paralel bir koruma
sa(cid:247)lanmal(cid:213)(cid:71)(cid:213)r.
Alaaddin Keykubat Kampüsü Selçuklu/ KONYA
Tel: [phone] Fax: [phone]
http://www.sosyalbil.selcuk.edu.tr/

T.C.
SELÇUK ÜN(cid:248)VERS(cid:248)TES(cid:248)
Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlü(cid:247)ü
Ad(cid:214) Soyad(cid:214) SEFER O(cid:247)UZ
n Numaras(cid:214) 994133001002
ni
ci Ana Bilim / Bilim Dal(cid:214) Özel Hukuk/ Ticaret Hukuku
n
e Program(cid:214) Tezli Yüksek Lisans Doktora
r
(cid:248)
Ö Tez Dan(cid:214)(cid:251)man(cid:214) Doç. Dr. (cid:249)brahim Arslan
Tezin (cid:249)ngilizce Ad(cid:214) Protecting of Domain Names’ Rights
SUMMARY
Domain names were accrued after starting to use internet widely by public. Internet
Corporation For Assigned Names and Numbers (ICANN) is authorized to allocation and global
managing of all domain name systems. Ministry of Transport and Information Technologies &
Communication Instution have charged with managing domain names .tr extension in Türkiye.
Demands for domain name registrations have increased with the usage of internet by a lot
of people in social life and trading radius. As a result of this, debates which arised from domain
name piracy according to the principle of “ First Come, First Served” appeared in the countries
where they have registered. Domain names came up to the Law Science as being a toll which
infringe third party distinctive signs. In some countries, strict rules came into force to prevent
infringements of this kind. However, practicing this strict rules was criticized because of many
domain names couldn’t be used.
The law-maker has included new legal arrangements in connection with domain names.
These arrangements cover both managements and usage of domain names.
Domain name defines person or enterprise. Transfer and assignment of domain names is
also possible. Domain name’s function of defining person refers to personal rights. Being
transferable and assignable of domain names refers to assets. Therefore, domain names can be
qualified as mixed rights which have clues of personal rights and which are formed of assets
predominantly. This means that domain name is a “sui generis” right which can be qualified a
wide-ranging name. It is conflict that distinctive sings are whether related to numerous clauses
principle or not. If this principle was accepted, domain names which weren’t protected by a special
law wouldn’t be accepted as a absolute right. According to opposite opinion, numerous clauses
principle is not valid at Distinctive Sign Law. Domain name provides the similar authorization to
owner that Property Rights have served. In this respect, domain name right should be accepted as
an absolute right. Therefore, the analogous legal protection should be provided to domain name
like other distinctive signs.
Alaaddin Keykubat Kampüsü Selçuklu/ KONYA
Tel: [phone] Fax: [phone]
http://www.sosyalbil.selcuk.edu.tr/

II
(cid:248)(cid:100)(cid:248)NDEK(cid:248)LER
(cid:248)(cid:100)(cid:248)NDEK(cid:248)LER ................................................................................................I-XVI
KISALTMALAR …................................................................................................XVI-XXI
(cid:42)(cid:248)(cid:53)(cid:248)(cid:249)........................................................................................................................ 1
I. SUNU(cid:249)…………………………………………………………………………….. 1
II. ÇALI(cid:249)MANIN AMACI....................................................................................... 5
III. TERM(cid:248)NOLOJ(cid:248)................................................................................................... 6
IV. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI VE (cid:248)NCELEME PLANI........................... 9
(cid:37)(cid:248)(cid:53)(cid:248)NC(cid:248) BÖLÜM
(cid:248)NTERNET VE ALAN ADININ TAR(cid:248)HÇES(cid:248)(cid:3)(cid:248)LE YAPISAL
ÖZELL(cid:248)KLER(cid:248) VE ARALARINDAK(cid:248)(cid:3)(cid:248)(cid:47)(cid:248)(cid:249)(cid:46)(cid:248)
§ 1. (cid:248)NTERNET(cid:248)N TAR(cid:248)HÇES(cid:248) VE YAPISAL ÖZELL(cid:248)KLER(cid:248).........................11
I. (cid:248)nternetin Tarihçesi.............................................................................................11
II. (cid:248)nternetin Yap(cid:213)sal Özellikleri.............................................................................13
§ 2. ALAN ADININ TAR(cid:248)HÇES(cid:248) VE YAPISAL ÖZELL(cid:248)KLER(cid:248).......................14
I. Alan Ad(cid:213)(cid:81)(cid:213)n Tarihçesi........................................................................................14
II. Alan Ad(cid:213)(cid:81)(cid:213)n Yap(cid:213)sal Özellikleri........................................................................15
A. Hiper Metin Aktar(cid:213)m Protokolu .....................................................................20
B. Dünyay(cid:213) Saran A(cid:247) Kavram(cid:213)(www)................................................................21
C. Birinci Düzey Alan Ad(cid:213)..................................................................................22
1. Ülke Birinci Düzey Alan Ad(cid:213).....................................................................24
2. Jenerik Birinci Düzey Alan Ad(cid:213).................................................................28
D. (cid:248)kinci Düzey Alan Ad(cid:213)...................................................................................34
E. Üçüncü Düzey Alan Ad(cid:213).................................................................................37
F. Alan Ad(cid:213)na Ba(cid:247)(cid:79)(cid:213) Alt Dizinler........................................................................39
§ 3. (cid:248)NTERNET VE ALAN ADI (cid:248)(cid:47)(cid:248)(cid:249)(cid:46)(cid:248)(cid:54)(cid:248).............................................................41
III
(cid:248)(cid:46)(cid:248)NC(cid:248) BÖLÜM
ALAN ADI KURUMLARI VE ALAN ADININ TAHS(cid:248)S VEYA
TESC(cid:248)(cid:47)(cid:248)(cid:49)(cid:248)N ESASLARI
§ 4. ALAN ADI KURUMLARI................................................................................43
I. Alan Ad(cid:213) ile IP Sistemi (cid:248)li(cid:250)kisi........................................................................43
II. Alan Ad(cid:213) Kurumlar(cid:213).......................................................................................43
A. Dünya’da Alan Adlar(cid:213)(cid:81)(cid:213)n (cid:248)daresinde Yetkili Kurumlar .................................44
1. (cid:248)nternet Tahsisli Say(cid:213)lar Otoritesi(Internet Assigned Numbers Authority-
IANA) ................................................................................................44
2. (cid:248)nternet Tahsisli Say(cid:213)lar ve Adlar Kurumu (Internet Corporation
For Assigned Names and Numbers- ICANN)..............................................44
3. Bölgesel IP Kay(cid:213)t Kurumlar(cid:213).....................................................................45
B. Türkiye’de Alan Adlar(cid:213)(cid:81)(cid:213)n (cid:248)daresinde Yetkili Bakanl(cid:213)k ve Kurumlar............46
1. Ula(cid:250)(cid:87)(cid:213)rma Bakanl(cid:213)(cid:247)(cid:213) ................................................................................46
2. Bilgi Teknolojileri ve (cid:248)leti(cid:250)im Kurumu.....................................................47
a) Kurulu(cid:250)u............................................................................................47
b) Görev ve Yetkileri..............................................................................48
c) Kararlar(cid:213)n Al(cid:213)nmas(cid:213) ve Mali Kaynaklar(cid:213).............................................49
3. Alan Ad(cid:213) Kay(cid:213)t Kurulu(cid:250)lar(cid:213)......................................................................50
a) Alan Ad(cid:213) Kay(cid:213)t Kurulu(cid:250)unun Faaliyet (cid:248)zni Almas(cid:213) ve Yitirmesi..........50
b) Alan Ad(cid:213) Kay(cid:213)t Kurulu(cid:250)unun Yükümlülükleri.....................................52
§ 5. ALAN ADININ TAHS(cid:248)S VEYA TESC(cid:248)(cid:47)(cid:248)(cid:49)(cid:248)N ESASLARI...........................52
I. Serbest Tescil Sistemi........................................................................................53
A. Genel Olarak................................................................................................53
B. Serbest Tescil Sisteminde ABD Örne(cid:247)i........................................................55
1. Alan Ad(cid:213)(cid:81)(cid:213)n Tescili Usulü.........................................................................55
2. Alan Ad(cid:213) Tescilinin Kesin Ret Sebepleri...................................................55
a) Ayn(cid:213) Alan Ad(cid:213)(cid:81)(cid:213)n Önceden Tescil Edilmi(cid:250) Olmas(cid:213)..............................55
b) Tescili (cid:248)stenen Alan Ad(cid:213)(cid:81)(cid:213)n Belirli Say(cid:213)daki Karakterle S(cid:213)(cid:81)(cid:213)rl(cid:213) Olmas(cid:213)55
II. Belgeye Dayal(cid:213) Tescil Sistemi..........................................................................56
IV
A. Genel Olarak................................................................................................56
B. Belgeye Dayal(cid:213) Tescil Sisteminde Avustralya Örne(cid:247)i...................................57
III. Karma Tahsis veya Tescil Sistemi...................................................................58
A. Genel Olarak................................................................................................58
B. Karma Tescil Sisteminde Türkiye Örne(cid:247)i.....................................................58
1. ODTÜ Alan Ad(cid:213)(cid:3)(cid:248)daresi’nin AATK’na göre..............................................59
a) Alan Ad(cid:213) Tescil Ba(cid:250)vuru Usulü...........................................................59
b) Alan Ad(cid:213) Tescil Ba(cid:250)vurusunun Kesin Red Sebepleri...........................61
c) Alan Ad(cid:213) Tescil Ba(cid:250)vurusunun Nispi Red Sebepleri............................62
d) Alan Ad(cid:213) Tesciline (cid:248)tiraz.....................................................................63
e) Alan Ad(cid:213)na Ba(cid:247)(cid:79)(cid:213) Web Sitesine Eri(cid:250)imin Geçici Olarak
Durdurulmas(cid:213)…………………………………....................................63
2. (cid:248)nternet Alan Adlar(cid:213) Yönetmeli(cid:247)i’ne Göre................................................64
a) Alan Ad(cid:213) Tahsisinde Ba(cid:250)vuru Usulü....................................................64
b) Alan Ad(cid:213)(cid:81)(cid:213)n Tahsisi............................................................................65
c) Alan Ad(cid:213) Tahsisinin Yenilenmesi........................................................66
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ALAN ADININ TE(cid:249)EKKÜLÜ VE KULLANILMASI (cid:248)LE
(cid:248)LG(cid:248)(cid:47)(cid:248)(cid:3)(cid:248)LKELER
§ 6. ALAN ADININ TE(cid:249)EKKÜLÜ.........................................................................68
I. Alan Ad(cid:213)(cid:81)(cid:213)n Unsurlar(cid:213)....................................................................................68
A. Zorunlu Unsurlar.......................................................................................68
B. (cid:248)htiyari Unsurlar........................................................................................69
II. Alan Ad(cid:213)(cid:81)(cid:213)n Çe(cid:250)itli Aç(cid:213)lardan Tasnifi...........................................................69
A. Basit Alan Ad(cid:213)- Bile(cid:250)ik Alan Ad(cid:213)..............................................................70
1. Basit Alan Ad(cid:213)......................................................................................70
2. Bile(cid:250)ik Alan Ad(cid:213)...................................................................................70
B. Tan(cid:213)nm(cid:213)(cid:250) Ad veya Markaya Ba(cid:247)lant(cid:213)(cid:79)(cid:213) Alan Ad(cid:213)- Müstakil Alan Ad(cid:213)........70
1. Tan(cid:213)nm(cid:213)(cid:250) Ad veya Markaya Ba(cid:247)lant(cid:213)(cid:79)(cid:213) Alan Ad(cid:213)...................................70
2. Müstakil Alan Ad(cid:213).................................................................................71
V
C. Güçlü Alan Ad(cid:213) - Zay(cid:213)f Alan Ad(cid:213)..............................................................72
1. Güçlü Alan Ad(cid:213).....................................................................................72
2. Zay(cid:213)f Alan Ad(cid:213)......................................................................................73
D. Ticari Maksatla Kullan(cid:213)lan Alan Ad(cid:213)-Ticari Olmayan Maksatla Kullan(cid:213)lan
Alan Ad(cid:213)...................................................................................................73
1.Ticari Maksatla Kullan(cid:213)lan Alan Ad(cid:213)......................................................73
2. Ticari Olmayan Maksatla Kullan(cid:213)lan Alan Ad(cid:213)......................................74
III. Alan Ad(cid:213) Olarak Tahsisi Yasaklanan veya S(cid:213)(cid:81)(cid:213)rland(cid:213)(cid:85)(cid:213)lan Sözcükler.............74
A. Alan Ad(cid:213) Olarak Tahsisi Yasaklanan Sözcükler.........................................75
1. Mevzuata Ayk(cid:213)(cid:85)(cid:213) Sözcükler....................................................................76
2. Kamu Düzenine Ayk(cid:213)(cid:85)(cid:213) Sözcükler..........................................................77
3. Ahlaka Ayk(cid:213)(cid:85)(cid:213) Sözcükler........................................................................79
B. Alan Ad(cid:213) Olarak Tahsisi S(cid:213)(cid:81)(cid:213)rland(cid:213)(cid:85)(cid:213)lan Sözcükler.....................................81
1. Milli ve Kültürel Duygular(cid:213)(cid:3)(cid:248)fade Eden Sözcükler..................................81
2. Dini Kavram veya Ki(cid:250)ileri (cid:248)fade Eden Sözcükler....................................82
3. Aldat(cid:213)(cid:70)(cid:213) Sözcükler..................................................................................83
a) Alan Ad(cid:213)(cid:81)(cid:213) Kullanan Ki(cid:250)i ve Unvanlar Konusunda Aldatma...............84
b) (cid:248)(cid:250)letmenin Geni(cid:250)li(cid:247)i ve Önemi Konusunda Aldatma...........................84
4. AB’ye Üye veya Aday Ülkelerin Adlar(cid:213)..................................................85
§ 7. ALAN ADININ KULLANILMASI (cid:248)LE (cid:248)LG(cid:248)(cid:47)(cid:248)(cid:3)(cid:248)LKELER ..........................85
I. Teklik (cid:248)lkesi......................................................................................................85
II. Alenilik (cid:248)lkesi..................................................................................................87
III. Ay(cid:213)rt Edicilik (cid:248)lkesi........................................................................................89
IV. Kullanma Mecburiyeti....................................................................................90
V. Alan Ad(cid:213)(cid:81)(cid:213)n (cid:248)(cid:250)letmeden Ba(cid:247)(cid:213)ms(cid:213)zl(cid:213)(cid:247)(cid:213)(cid:3)(cid:248)lkesi.....................................................93
VI. Dürüst Kullan(cid:213)m (cid:248)lkesi...................................................................................94
A. (cid:248)fade Özgürlü(cid:247)ü Kapsam(cid:213)nda De(cid:247)erlendirme ...........................................94
B. MarkaKHK’nin 12. maddesine Göre De(cid:247)erlendirme.................................100
1. Ba(cid:250)kas(cid:213)na Ait Olan Bir Markadan Müte(cid:250)ekkil Alan Ad(cid:213)(cid:81)(cid:213)n Adres
Olarak Kullan(cid:213)lmas(cid:213)................................................................................102
2. Ba(cid:250)kas(cid:213)na Ait Markadan Müte(cid:250)ekkil Alan Ad(cid:213)(cid:81)(cid:213)n Ad Kapsam(cid:213)nda
Kullan(cid:213)lmas(cid:213)............................................................................................102