insan kaynakları yönetimi perspektifinde göreve yeni başlayan akademik personelin işe ve ortama ...

20 Pages·2015·0.64 MB·Turkish

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ PERSPEKTİFİNDE GÖREVE YENİ
BAŞLAYAN AKADEMİK PERSONELİN İŞE VE ORTAMA UYUM
PROBLEMLERİ
IN HUMAN RESOURCES MANAGEMENT PERSPECTIVE WORK AND
ENVIRONMENT HARMONY PROBLEMS OF TASK NEW ACADEMIC
STAFF
Muhammet Hamdi MÜCEVHER
Öğr. Gör., Süleyman Demirel Üniversitesi Isparta Meslek Yüksekokulu, Yönetim ve
Organizasyon Bölümü
Ramazan ERDEM
Prof. Dr., Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi,
Sağlık Yönetimi Bölümü

ÖZET
Bu araştırmanın temel amacı, göreve yeni başlayan akademik personelin işe ve ortama uyumu
ile ilgili karşılaştığı problem ve güçlükleri incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu göreve yeni
başlayan (1 – 3 yıl) toplam 90 akademik personel oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, 49 sorudan
oluşan bir anketin akademik personele uygulanması ile elde edilmiştir. Anket yoluyla toplanan verilerin
analizinde SPSS (Statistical Packages for the Social Sciences) 16.0 paket programı kullanılmıştır.
Araştırmanın sonuçlarına göre, göreve yeni başlayan akademik personelin büyük çoğunluğu, akademik iş
hayatına ve ortama uyum sağlamada, bilgilendirilmede ve görev ve yetkilerini algılamada çeşitli
zorluklar ile karşılaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Akademik personel, oryantasyon, ortam, uyum, iş hayatı

ABSTRACT
The main purpose of this study is to examine the problems and difficulties newly appointed
academic staffs to work and to adapt to the environment they have to face. The study group is consisted of
a total of 90 newly appointed academic staffs (1 - 3 years). Research data are obtained a questionnaire
consisting of 49 questions with the implementation of the academic staffs. To analysis of the data
collected through the questionnaire, SPSS (Statistical Packages for the Social Sciences) 16.0 Software
was used. According to the results of the study, the majority of newly appointed academic staffs are faced
with various challenges like adapting to the environment in the academic and business life, and the duties
and powers of perception.

Key Words: Academic staff, orientation, environment, harmony, work life

20
1. GİRİŞ
İnsan yaşamındaki her değişiklik uyum sürecini beraberinde getirir (Erdoğan vd., 2005: 480). Bu
gerçeklikten hareketle her alanda söz konusu olan mesleğe uyum süreci, eğitim ve öğretim ile ilgili
mesleğe sahip olanlar için daha da önem kazanır. Çünkü eğitimin en önemli öğesi öğreticiler (öğretmen,
öğretim elemanları vs.) olduğundan, eğitimin kalitesini artırmak, öncelikle nitelikli öğreten kişiler ile
sağlanabilir. Genelde öğreticiler, özellikle mesleğin ilk yıllarının mücadelelerle dolu olduğunu ifade
ederler. Göreve başladıkları yıllarda, ihtiyaç duydukları mesleki desteği; yöneticilerden,
meslektaşlarından veya bağlı bulundukları yerden alamayan öğreticiler, kendilerini zor durumda
hissederler. Öğreticilerin mesleki alanda yapacağı hataların, toplumu olumsuz yönde etkileyeceği
bilinmektedir. Bu nedenle öğreticilere, özellikle mesleğin başında, ihtiyaç duydukları konularda mesleki
yardımı verme ve destek sağlama gün geçtikçe önem kazanmaktadır (Gökçe, 2013: 137).
2547 sayılı yasaya göre üniversitede çalışan akademik personelin hepsine birden “öğretim
elemanları” denilmektedir. Öğretim elemanları öğretim üyesi (profesör, doçent, yardımcı doçent), öğretim
görevlisi, okutman ve öğretim yardımcılarından (araştırma görevlileri, uzman, çevirici, eğitim-öğretim
planlamacıları) oluşmaktadır (Resmi Gazete, 2010). Göreve yeni başlayan öğretim
elemanlarının/akademik personelin, çoğunluğu iş ve ortama uyum, adaptasyon, sosyalleşme gibi bir takım
sıkıntılar ve zorluklar yaşamaktadırlar. Bu araştırmanın temel amacı, göreve yeni başlayan akademik
personelin karşılaştıkları bu güçlükleri incelemektir.

2. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE İŞE ALIŞTIRMA EĞİTİMİ (ORYANTASYON)
Fransızca “orientation” kelimesinden dilimize uyarlanan oryantasyon kavramı; “Yeni bir çevreye
alışma, alıştırma programı” anlamına gelmektedir. Oryantasyonun genel kapsamını, işe yeni başlayan
çalışanların kurum kültürüne ve işe kısa sürede uyum sağlaması için gerçekleştirilen çeşitli faaliyetler
oluşturmaktadır (Türk, 2013).
Oryantasyon eğitimi, işletmeye yeni giren ya da bölüm değiştiren çalışanlara işe başlamadan
önce veya işe ilk girdiği günlerde uygulanan eğitimdir. Oryantasyon eğitimi ile işin gerektirdiği tutum ve
bilgilerin edinilmesi, düşünsel ve bedensel becerilerin kazandırılması yoluyla yeni çalışanın işe ve ortama
uyumunun en kısa zamanda sağlanması amaçlanmaktadır (Özdemir, 2013). Dolayısı ile oryantasyon
eğitimi, yeni personelin işe başladıktan sonra, organizasyonu anlamalarını ve mümkün olan en kısa sürede
verimli bir işgören olmalarını sağlamak için organize edilen işe alıştırma sürecidir (Philips, 1987: 144) ve
oryantasyon eğitimi ile bir kuruma yeni gelen bireylere, önceki çevrelerinden yeni girdikleri ortama daha
rahat geçiş yapmalarına yardım etmek amacıyla yürütülen çalışmaları kapsar (Sevim ve Yalçın, 2006:
222).
Oryantasyon eğitimine duyulan ihtiyaç şu şekilde açıklanabilir: Personel seçim sürecinin tüm
aşamaları tamamlandıktan sonra en uygun eleman seçilse de, işe yeni alınan personelin görevini tamamen
bildiği, işini tam olarak başarı ile yürüteceği kabul edilemez (İşçi, 2013). Göreve yeni başlayan
çalışanların oryantasyonu, genel olarak göz ardı edilen önemli bir insan kaynakları fonksiyonudur ve bu
21
yüzden işe alım sürecinde dikkatli bir biçimde incelenen adaylar, işe alındıktan sonra yüzeysel bir ilgi
görürler (Pigors ve Myers, 1981: 282). Ancak unutulmamalıdır ki, işe yeni başlanılan dönemdeki ilk
izlenimler ve bilgiler daha sonraki dönemde işe ve kuruma yönelik tavırları belirlemekte ve
etkilemektedir (Westwood, 2013). Çalışan bireylere sorulduğu zaman, oryantasyon “takımla bütünleşmiş
olmaya dair anıları” çağrıştırabileceği gibi “şaşkınlık, bunalma veya ani korku gibi tatsız anıları” da
hatırlatabilmektedir (Aşkun, 2004: 91). Bu nedenle iyi bir iş başarısı göstermeye istekli yeni çalışanların
daha ilk başta hayal kırıklığı ve moral bozukluğu yaşaması kurum için kısa sürede telafi edilemeyecek
kayıplara yol açabilir. Son derece hassas olan bu geçiş sürecinin yönetimi, yeni çalışanın işletmeye
kazandırılmasında önemli bir role sahiptir (Kocabacak, 2006: 20). Göreve yeni başlayan çalışanların
oryantasyonu ile ilgili en çok karşılaşılan şikâyetler arasında bunalma veya yeni çalışanın “batmaya veya
yüzmeye” bırakılması vardır (Brown, 2013).
Göreve yeni başlayan personelin üç ana konuda bilgi gereksinimi ortaya çıkmaktadır. Bunları şu
şekilde sıralamak mümkündür (Deniz, 1999: 71):
1. İşletmenin standartları, beklentileri, yönetmelikleri, gelenekleri ve politikalarını bilmek.
2. İşletmede kabul gören yönetim tarzı, çalışma ortamı, iş arkadaşları ve yöneticilerin kimler
olduğunu bilmek.
3. Yapacağı işin teknik özelliklerini bilmek.
Bu gereksinimleri karşılamak için oryantasyon eğitimi aşağıda yazılı bilgileri içermelidir (Türk,
2013):
 Kurumun tarihçesi (kimler tarafından, nerede, ne zaman, hangi amaçla kurulduğu),
 Şirket misyonu, vizyonu, amaçları ve değerleri,
 Kurumun faaliyet alanı, varsa diğer çalıştığı alanlar, konsorsiyumlar, ortaklıklar,
 Çalışma saatleri, yemek molaları varsa servis hizmetleri,
 Ücret ve ikramiye bilgileri ve hangi günlerde nerelerden temin edildiği,
 Uygulamada varsa fazla mesai şartları ve ücreti,
 Yıllık ve günlük izinler hakkında bilgi,
 Sağlık hizmetleri, varsa özel sağlık sigortasına ilişkin bilgi, anlaşmalı kurum ve hastanelerin
adres ve telefonları,
 Spor kulübü, dinlenme tesisi, lokal, misafirhane vs. sosyal imkanlar,
 İş seyahatleri ve harcırah uygulamasına ilişkin bilgiler,
 Binanın tanıtımı, birimlerin, kütüphane, arşiv, toplantı salonu, yemekhane, çay ocağı ve
tuvaletlerin yerlerinin söylenmesi,
 Telefon sisteminin nasıl çalıştığının açıklanması,
22
 Bina içi sözlü, yazılı, bilgisayar aracılığıyla yapılan iletişim, posta ve kurye ile evrak
gönderme,
 Organizasyona ait dosyalama sistemi, faks, fotokopi makinesi vs. çalışması hakkında bilgi,
 Kırtasiye ve işle ilgili aletlerin temin edilme yolları,
 Rakipler, taşeron firmalar ve tedarikçiler hakkında bilgiler.
Bütün bu bilgilerin verileceği oryantasyon eğitimi süreci ise genel olarak dört ana faaliyeti
içermektedir. Bunlar (Müminoğlu, 2013):
1. Yeni çalışanın gerek iş arkadaşları ve gerekse yöneticileriyle kişiler arası ilişkiler
geliştirmesini sağlama (benimsetme),
2. Kendisine verilen işi başarması için görevlerini öğretme (yeterlik),
3. Örgütteki rolünü ve bu rolle ilişkili olarak formal ya da informal gruplardaki rollerini
belirginleştirme (rol tanımı),
4. Yeni çalışanın görev ve rolünün gereklerini yerine getirmedeki gelişmeleri takip etme ve
değerlendirme (değerlendirmenin uygunluğu) olarak belirtilebilir.
Oryantasyon konusuna ilişkin yazılan bazı eserlerde oryantasyon kavramı yerine
“sosyalleştirme” kavramı da kullanılmaktadır. Oryantasyon, işe yeni alınan kişiyi örgüte sunmak
olduğuna göre; göreve yeni başlayan çalışan, başarılı olacaksa, oyunun kurallarını öğrenmesi ve bilmesi
gerekmektedir. Bu kurallar işe yeni başlanılan dönemde öğrenilmektedir ve bu sürece “sosyalizasyon”
adı verilmektedir (Can vd., 1991: 275). Dolayısı ile oryantasyon eğitimi, işverenlerin, yeni çalışanlarını
sosyalleştirme süreçlerinin bir parçası durumundadır (Dessler, 1999: 127). Örgütsel sosyalleşme
sayesinde örgüte yeni katılan çalışanlar, örgütün değerlerini, normlarını, politika ve prosedürlerini
öğrenirler ve kendilerinden beklenenlere ilişkin bilgi edinirler. Bu bakımdan, örgütsel sosyalleşmenin
temel amacının, çalışanı örgütün etkili bir üyesi haline getirmek olduğu söylenebilir (Can, 2002).
Göreve yeni başlayan öğretim elemanlarının karşılaştıkları problemlerin bilinmesi ise, öğretim
elemanının örgütsel sosyalleşmesi ile ilgili yaklaşımların geliştirilmesi, hizmet öncesi ve sonrası
oluşturulacak programların düzenlenmesinde önemli bilgiler sağlayacaktır (Güçlü, 1996: 56). Bu süreçte
hedeflenen bir diğer amaç çalışanın işe ve ortama yabancılaşmasını önleyecek, sosyal kaynaşmayı
sağlayacak gayretlerin gösterilmesidir. Yeni çalışanın ilk günlerde duyduğu çekingenlik ve ürkeklikten
koparak kendisini örgütün bir üyesi olarak benimsemesi sağlanmalıdır ve bu yakınlaşma ve kaynaşma
sağlandığı sürece çalışanın becerilerini en iyi şekilde geliştirmesi ve göstermesi sağlanabilir (Garip, 2009:
16).
Tüm bunlardan hareketle oryantasyon eğitiminin genel amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir
(Kocabacak, 2006: 20-22):
 Yeni çalışanların işe ve işletmeye yabancılaşmasını önlemek ve sosyal kaynaşmayı sağlamak,
 Yeni çalışanın kendine güven kazanmasını ve gerginliklerinin azalmasını sağlamak,
23
 Başlangıç maliyetlerini ve işgücü devir oranını azaltmak,
 Yeni çalışanların belirsizlik ve bilgisizlikten doğabilecek şikâyetlerini önlemek,
 Yeni çalışanların gerçek iş beklentileri geliştirmesine, olumlu tavırlar sergilemesine ve iş
doyumuna ulaşmasına yardımcı olmak,
 Yeni çalışana sorumluluklarını öğretmek, ileride oluşabilecek gereksiz zaman kaybı ve buna
bağlı problemleri önlemek.

3. GEREÇ VE YÖNTEM
3.1. Araştırmanın Amacı
Bu araştırmanın amacı, göreve yeni başlayan akademik personelin akademik çalışma hayatına
yeni başladığı bu süreçte işe ve ortama uyumu ile ilgili karşılaştığı problem ve güçlükleri tespit ederek
incelemektir.
3.2. Evren Ve Örneklem
Araştırmanın evrenini; Isparta ili Süleyman Demirel Üniversitesi’nde 2010-2013 eğitim-öğretim
yıllarında göreve başlamış olan ve sosyal, sağlık ve teknik olmak üzere üç farklı alandaki fakülte ve MYO
(İİBF, Mühendislik Fakültesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Isparta MYO, Teknik Bilimler MYO ve
Uluborlu Selahattin Karasoy MYO)’da görevli akademik personel oluşturmaktadır. Alınan bilgilere göre
söz konusu fakülte ve MYO’larda toplam olarak 90 akademik personel görev yapmaktadır. Yapılan
çalışmanın daha sağlıklı sonuç verebilmesi için araştırmanın yapıldığı fakülte ve MYO’larda akademik
personel sayısının tamamı araştırmaya dâhil edilerek araştırmada örneklem seçimine gidilmemiştir.
Araştırma için fakülte ve MYO yönetimlerinden izin alınmış olup evrenin tamamına ulaşılmış ve anket
çalışması uygulanmıştır. Yapılan anketler kontrol edilmiş olup anketlerin tamamı hatasız ve doğru
doldurulduğu için analizlere dâhil edilmiştir.
3.3. Araştırmanın Yöntemi
Araştırmada tarama (survey) yöntemlerinden biri olan anket kullanılmıştır. Anket çalışmaları,
temel tarama araçlarından birisidir ve anketler, en etkili araştırma yöntemlerinden olup, sosyal bilimler
alanlarında yoğun olarak kullanılmaktadır (Sevinç, 2011: 252). Çünkü kısa sürede yapılabilmesi,
maliyetinin düşük olması, geniş kitlelere ulaşılabilmesi ve yapılmasının kolay olması birçok
araştırmacının anket yöntemini seçmesinde etkili olmaktadır (Sevinç, 2011: 270).
Anket formları aracılığıyla elde edilen veriler SPSS (Statistical Packages for the Social Sciences)
16.0 paket programı kullanılarak bilgisayar ortamına aktarılmış ve verilerin analizinde bu programdan
yararlanılmıştır. Ölçekte yer alan ifadelerin ve alt boyutların frekans ve yüzde değerleri, aritmetik
ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanmış ve istatistiksel değerlendirmeler bu hesaplamalar
üzerinden yapılmıştır. Araştırmanın sorularını test etmeden önce, verilerin Kolmogorov-Smirnov testine
dayalı olarak normallik analizleri yapılmıştır. Analiz neticesinde verilerin normal dağılama uyduğu tespit
24
edilmiştir ve bu sebeple çalışmada parametrik testler kullanılmıştır. Verilerin analizinde, bağımsız ikiden
çok grup arasında fark olup olmadığını karşılaştırırken Varyans Analizi (F testi), iki grup arasında fark
olup olmadığını karşılaştırırken t testi kullanılmıştır. İkiden fazla gruplarda fark tespit edildiğinde, farkın
kaynağını bulmak için ikili karşılaştırmalar yapılmıştır. Ankette ayrıca alt boyutlara ilişkin güvenilirliğin
belirlenmesinde Cronbach Alfa katsayıları hesaplanmıştır. Araştırmada tüm bulgular %95 güven
aralığında, p<0.05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir.
3.4. Araştırmanın Kısıtları
Araştırma, 2010-2013 eğitim-öğretim yıllarında Süleyman Demirel Üniversitesi’nde üç fakülte
ve üç MYO’da görevli akademik personel ile sınırlıdır. Zaman kısıtı ve maddi imkanların yetersizliği
sebebi ile üniversitenin diğer fakülte ve MYO’larında görevli ve 2010-2013 eğitim-öğretim yıllarında
göreve başlamış tüm akademik personel evrene dâhil edilememiştir. Dolayısı ile çalışmanın sonuçları tüm
üniversite akademik personeline genellenemez. Ayrıca anketi cevaplayan akademik personelin gerekli
özeni göstermeyip araştırma sonuçlarını etkilemesi olasılığı da her zaman geçerli bir kısıt olarak
karşımızda durmaktadır.
3.5. Veri Toplama Aracı
Araştırmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geniş bir literatür çalışması
yapılarak bu bilgilerle 5’li likert tipinde bir tutum ölçeği oluşturulmuş ve kullanılmıştır. Buna göre ankete
cevap verenlerin ifadelere katılma düzeyleri, 1= Kesinlikle Katılmıyorum, 2= Katılmıyorum, 3= Kısmen
Katılıyorum, 4= Katılıyorum, 5= Kesinlikle Katılıyorum şeklinde ölçeklendirilmiştir. 3 boyutlu bir yapıda
olan ve 49 maddeden oluşan bu ölçeğin, “Karşılama, tanıtma ve tanışma” boyutunda 17, “Bilgilendirme”
boyutunda 19 ve “Görev ve yetkileri tanımlama/iş ve süreçle ilgili bilgilendirme” boyutunda 13 soru
bulunmaktadır. Veri toplama aracının güvenilirliği, alpha değeri temel alınarak Cronbach Alpha katsayısı
hesaplanarak sınanmıştır. Neticede araştırmada kullanılan ölçeğin genel iç tutarlılık katsayısı 0.97 olarak
tespit edilmiştir. Ölçeğin yüksek düzeyde güvenilirliğe sahip olabilmesi için, Cronbach Alpha
katsayısının 0.80 ve üzeri olması gerekmektedir (Kayış, 2010: 405). Görüldüğü gibi bulunan katsayı
kabul edilebilir sınırların üzerindedir ve bu da göstermektedir ki anketteki sorular tutarlı ve güvenilir bir
nitelik taşımaktadır.

4. BULGULAR
Bu bölümde araştırmadan elde edilen bulgulara yer verilmektedir.
4.1. Katılımcıların Demografik Özellikleri
Ankete katılan akademik personelin demografik bilgileri Tablo 1.1’e yansıtılmıştır.

25
Tablo 1.1. Akademik Personelin Demografik Özellikleri
Değişkenler Frekans Yüzde
Unvan
Araştırma Görevlisi 56 62.2
Öğr. Gör., Okt., Uzm. ve Yrd. Doç. Dr. 34 37.8
Yaş (Yıl)
23-29 63 70.0
30-43 27 30.0
Cinsiyet
Erkek 47 52.2
Kadın 43 47.8
Medeni Durum
Evli 43 47.8
Bekâr 47 52.2
Görev Yeri
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 22 24.4
Mühendislik Fakültesi 30 33.3
Sağlık Bilimleri Fakültesi 12 13.3
Isparta MYO 4 4.4
Teknik Bilimler MYO 12 13.3
Uluborlu Selahattin Karasoy MYO 10 11.1
Görev Süresi
1 yıl 44 48.9
2 yıl 25 27.8
3 yıl 21 23.3
Toplam 90 100.0

Ankete katılan 90 akademik personelin çalışmakta oldukları görev yerlerine göre dağılımlarına
bakıldığında, %33.3’ü Mühendislik Fakültesi, %24.4’ü İ.İ.B.F., %13.3’ü Sağlık Bilimleri Fakültesi ve
Teknik Bilimler MYO, %11.14’ü Uluborlu MYO ve %4.44’ü Isparta MYO’da görev yapmaktadır.
Cevaplayıcıların %70’ini 23-29 yaş aralığındakiler oluştururken, %30’unu da 30-43 yaş aralığındakiler
oluşturmaktadır. Toplam görev süresi, 1 yıl ve daha az süre olan akademik personelin %48.9 düzeyinde
olduğu, 2 yıldır görev yapmakta olan akademik personelin %27.8 düzeyinde olduğu ve 3 yıldır görev
yapmakta olan akademik personelin ise %23.3 düzeyinde olduğu görülmektedir. Erkek akademik
personelin %52.2 ile çoğunluğu oluşturduğu çalışmada, bekâr akademik personelinde yine aynı oran ile
çoğunlukta oldukları görülmektedir. Ankete katılan akademik personelin %62.2’sini araştırma görevlileri
oluştururken, %37.8’sini Öğretim Görevlisi, Okutman, Uzman ve Yrd. Doç. Dr. ünvanına sahip akademik
çalışanlar oluşturmaktadır.
4.2. Göreve Yeni Başlayan Akademik Personelin İşe Ve Ortama Uyumuna İlişkin Bulgular
Araştırmaya katılan akademik personelin, göreve yeni başladıkları dönemde işlerine ve ortama
uyumlarına dair karşılaştıkları problem ve güçlüklerle ilgili maddelere verdikleri cevapların aritmetik
ortalamaları ve standart sapmaları üç boyut için ayrı ayrı değerlendirilecektir.

26
“Karşılama, Tanıtma ve Tanışma” boyutu ile ilgili ifadelere ilişkin veriler Tablo 1.2’de verilmiştir.

Tablo 1.2. Akademik Personelin “Karşılama, Tanıtma ve Tanışma” Boyutu İle İlgili İfadelerden Aldıkları
Puanların Aritmetik Ortalama ve Standart Sapmaları
Aritmetik Standart
No Sorular
Ortalama Sapma
1. Yeni işe başladığımda görevli birisi beni karşıladı. 2.9667 1.58964
2. Nerede çalışacağım gösterildi. 3.7111 1.43193
3. İşe başladığıma dair mevcut çalışanlara bilgi verildi. 3.3333 1.38207
Tüm çalışanlarla (akademik, idari, teknik, yrd. personel vs.) tanıştırıldım ve
4. 2.5667 1.37432
hepsi hakkında bilgi verildi.
5. Kafeterya, kantin, yemekhane gösterilerek bilgi verildi. 2.3111 1.20527
6. Otopark yerleri gösterilerek girişi ve çıkışı ile ilgili bilgilendirme yapıldı. 1.8333 0.99719
Kampus yerleşkesine araçla giriş-çıkış yapılabilmesi için, araç etiketi
7. 2.0444 1.24441
alınması gerektiği hakkında bilgi verildi.
8. Dinlenme yerleri ve mesai araları ile ilgili bilgi verildi. 2.5333 1.39984
Çalışma alanı, departmanlar, yönetim katı vb. yerleşim yerleri hakkında
9 2.7556 1.34341
bilgi verildi.
10. Yangın çıkışları, merdivenler, asansörler ile ilgili bilgi verildi. 1.7222 0.92442
11 Telefon, fotokopi, faks yerleri ve kullanımları hakkında bilgi verildi. 2.3556 1.26590
12. Sigara içme yerleri gösterildi. 1.8778 1.21625
13. Kütüphane, konferans ve toplantı salonları hakkında bilgilendirme yapıldı. 2.3556 1.30953
14. Depo, kırtasiye vs. malzemelerin yeri hakkında bilgi verildi. 2.2333 1.28124
15. Güvenlik yeri ve iletişimi hakkında bilgi verildi. 2.1333 1.20112
Kullanacağım oda, bilgisayar, telefon, masa, kırtasiye gereçleri, internet vs.
16. 3.3444 1.50774
imkânları sağlanarak kullanımıma sunuldu.
17. Çalışma odamın girişine ismim yazıldı ve anahtarı verildi. 3.8444 1.35672

“Karşılama, Tanıtma ve Tanışma” boyutunda, göreve yeni başlayan akademik personelin
“Yangın çıkışları, merdivenler, asansörler ile ilgili bilgi verildi.” ifadesinden 1.72±0.92 puan, “Otopark
yerleri gösterilerek girişi ve çıkışı ile ilgili bilgilendirme yapıldı.” ifadesinden 1.83±0.99 puan, “Sigara
içme yerleri gösterildi.” ifadesinden 1.87±1.21 puan aldıkları görülmüştür. Bu boyutta en az bilgilendirme
bu üç ifade ile ilgili durumlarda görülmektedir. Göreve yeni başlayan akademik personelin “Çalışma
odamın girişine ismim yazıldı ve anahtarı verildi.” ifadesinden 3.84±1.35 puan, “Nerede çalışacağım
gösterildi.” ifadesinden 3.71±1.43 puan, “Kullanacağım oda, bilgisayar, telefon, masa, kırtasiye gereçleri,
internet vs. imkânları sağlanarak kullanımıma sunuldu.” ifadesinden 3.34±1.50 puan, “İşe başladığıma
dair mevcut çalışanlara bilgi verildi.” ifadesinden 3.33±1.38 puan aldıkları görülmüştür. Bu boyutta en
fazla bilgilendirmenin ise bu dört ifade ile ilgili yapıldığı görülmektedir ve sadece bu dört ifade
ortalamanın (3) üzerindedir. Diğer ifadeler ile ilgili bilgilendirmenin ise ortalamanın (3) altında kalarak
yetersiz kaldığı görülmektedir.

“Bilgilendirme” boyutu ile ilgili ifadelere ilişkin veriler ise Tablo 1.3’e yansıtılmıştır.

Tablo 1.3. Akademik Personelin “Bilgilendirme” Boyutu İle İlgili İfadelerden Aldıkları Puanların Aritmetik
Ortalama ve Standart Sapmaları
Aritmetik Standart
No Sorular
Ortalama Sapma
18. Kurumun tarihçesi hakkında bilgi verildi. 2.0000 1.15145
27
19. Kurumun misyonu, vizyonu, hedefleri aktarıldı. 2.0222 1.18015
20. Kurum kültürü, kurum politikası ve kurum değerleri hakkında bilgi verildi. 2.0222 1.09111
21. Kurumun, bölümün ve birimin işleyişi hakkında bilgi verildi. 2.9556 1.30609
22. Organizasyon şeması ve kurumun kadro yapısı hakkında bilgi verildi. 2.7000 1.32775
23. Kuruma bağlı alt birimler tanıtıldı. 2.4000 1.27904
24. İlişkide bulunulan birimler tanıtıldı. 2.4111 1.21687
25. Personel kimlik kartının işlevi anlatıldı, nasıl ve nerelerde kullanılacağı söylendi. 2.5222 1.42393
26. Mesai saatleri ile ilgili bilgi verildi. 3.1000 1.52175
27. Maaş ödeme günleri, artış periyotları ve ders ücretleri vs. hakkında bilgi verildi. 2.5333 1.31713
28. Yemek saatleri, mola zamanları ve süreleri hakkında bilgi verildi. 2.6556 1.27342
29. İşten ayrılma, çıkarılma ve işe alım politikaları hakkında bilgi verildi. 2.2778 1.21810
30. Tatiller, izinler (doğum, hastalık vs.) hakkında bilgi verildi. 2.5444 1.33375
31. Kılık – kıyafet kuralları hakkında bilgi verildi. 2.3111 1.31238
Kişisel telefon, internet, bilgisayar, e-posta vs. kullanım kuralları hakkında bilgi
32. 2.5889 1.42919
verildi.
Kurum personeline sağlanan hizmetler ve faydalar (haberleşme, sağlık, ulaşım,
33. 2.2444 1.28353
yemek, kreş, sosyal tesis, konuk evi, lojman, spor faal. vs.) hakkında bilgi verildi.
34. Performans beklentileri ve kariyer olanakları anlatıldı. 2.3111 1.28644
Görevli olduğum yerdeki, ulaşım olanakları, alışveriş olanakları, bankalar, sağlık
35. 2.2444 1.29225
olanakları, hastaneler vs. ile ilgili bilgi verildi.
36. Kurumun bütün birimlerini kapsayan iletişim numaraları verildi. 2.7556 1.50886

“Bilgilendirme” boyutunda, göreve yeni başlayan akademik personele en az bilgilendirmenin
yapıldığı üç ifade sırasıyla 2.00±1.15 puan ile “Kurumun tarihçesi hakkında bilgi verildi.”, 2.02±1.18
puan ile “Kurumun misyonu, vizyonu, hedefleri aktarıldı.” ve 2.02±1.09 puan ile “Kurum kültürü, kurum
politikası ve kurum değerleri hakkında bilgi verildi.” ifadeleridir. Buna karşılık “Mesai saatleri ile ilgili
bilgi verildi.” ifadesi 3.10±1.52 puan ile bu boyutta ortalamanın (3) üzerinde olan tek ifadedir. Ayrıca
ortalamanın (3) altında olmasına rağmen bu boyutta öne çıkan ve bilgilendirmenin diğer ifadelere göre
daha fazla yapıldığı ifadeler; 2.95±1.30 puan ile “Kurumun, bölümün ve birimin işleyişi hakkında bilgi
verildi.”, 2.75±1.50 puan ile “Kurumun bütün birimlerini kapsayan iletişim numaraları verildi.” ve
2.70±1.32 puan ile “Organizasyon şeması ve kurumun kadro yapısı hakkında bilgi verildi.” ifadeleridir.
Diğer ifadeler ile ilgili bilgilendirmeler ise ortalamanın (3) altında kalmış olup bu ifadelerle ilgili
bilgilendirmelerin eksik ve yetersiz kaldığı anlaşılmaktadır.
Son olarak “Görev ve Yetkileri Tanımlama/İş ve Süreçle İlgili Bilgilendirme” boyutu ile ilgili
ifadelere dair veriler ise Tablo 1.4’de gösterilmektedir.

28
Tablo 1.4. Akademik Personelin “Görev ve Yetkileri Tanımlama/İş ve Süreçle İlgili Bilgilendirme” Boyutu İle
İlgili İfadelerden Aldıkları Puanların Aritmetik Ortalama ve Standart Sapmaları
Aritmetik Standart
No Sorular
Ortalama Sapma
37. Akademik ünvan ile ilgili görev tanımı yapıldı. 2.6889 1.46605
38. Görev yetki ve sorumlulukları hakkında bilgi verildi. 2.7667 1.39058
Görev konumumun kurum organizasyonundaki yeri gösterildi. Sorumlu
39. 2.8222 1.41880
olduğum ilk amirim ile astlarım belirtildi ve ilişkiler anlatıldı.
40. E-posta adresi almam gerektiği söylendi ve kullanımı ile ilgili bilgi verildi. 3.5560 1.36660
YÖKSİS (Yükseköğretim Kurulu Ortak Veri Tabanı)’e kayıt olmam gerektiği
41. 3.2333 1.47679
söylendi ve kullanımı ile ilgili bilgi verildi.
OBS (Öğrenci Bilgi Sistemi)’ye kayıt olmam gerektiği söylendi ve kullanımı ile
42. 3.0111 1.50276
ilgili bilgi verildi.
ABS (Akademik Bilgi Sistemi)’ye kayıt olmam gerektiği söylendi ve kullanımı
43. 2.8000 1.50803
ile ilgili bilgi verildi.
44. Akademik takvim (Başlama-Bitiş zamanları) ile ilgili bilgi verildi. 2.6667 1.44564
45. Vize, final, bütünleme vs. sınav zamanları ile ilgili bilgi verildi. 3.1111 1.46452
Vize, final, bütünleme vs. sınavları ile ilgili not sistemi (geçme notu, notların
46. 2.7778 1.47471
nasıl okunacağı ve nasıl sisteme girileceği vs.) ile ilgili bilgi verildi.
Vize, final, bütünleme vs. sınavların nasıl yapılacağı ve sınav yönetmeliği ile
47. 2.8778 1.41284
ilgili bilgi verildi.
48. Kurumun yeni personel üzerindeki beklentileri iletildi. 2.4111 1.35659
49. Kurumdan beklentilerimin neler olduğu soruldu. 2.0778 1.34271

“Görev ve Yetkileri Tanımlama/İş ve Süreçle İlgili Bilgilendirme” boyutunda, göreve yeni
başlayan akademik personelin “Kurumdan beklentilerimin neler olduğu soruldu.” ifadesinden 2.07±1.34
puan, “Kurumun yeni personel üzerindeki beklentileri iletildi.” ifadesinden 2.41±1.35 puan, “Akademik
takvim (başlama-bitiş zamanları) ile ilgili bilgi verildi.” ifadesinden 2.66±1.44 puan ve “Akademik ünvan
ile ilgili görev tanımı yapıldı.” ifadesinden 2.68±1.46 puan aldıkları görülmüştür. Bu boyutta en az
bilgilendirme bu dört ifade ile ilgili yapılmıştır ve yapılan bilgilendirmeler ortalamanın (3) altındadır.
Buna karşılık göreve yeni başlayan akademik personelin “E-posta adresi almam gerektiği söylendi ve
kullanımı ile ilgili bilgi verildi.” ifadesinden 3.55±1.36 puan, “YÖKSİS (Yükseköğretim Kurulu Ortak
Veri Tabanı)’e kayıt olmam gerektiği söylendi ve kullanımı ile ilgili bilgi verildi.” ifadesinden 3.23±1.47
puan, “Vize, final, bütünleme vs. sınav zamanları ile ilgili bilgi verildi.” ifadesinden 3.11±1.46 puan ve
“OBS (Öğrenci Bilgi Sistemi)’ye kayıt olmam gerektiği söylendi ve kullanımı ile ilgili bilgi verildi.”
ifadesinden 3.01±1.50 puan aldıkları görülmüştür. Bu boyutta en fazla bilgilendirme ise bu dört ifade ile
ilgili yapılmıştır ve yapılan bilgilendirmeler ortalamanın (3) üzerindedir. Diğer ifadeler ile ilgili
bilgilendirmeler ise ortalamanın (3) altında kalmıştır ve dolayısı ile bu ifadelerle ilgili bilgilendirmelerin
de yetersiz kaldığı söylenebilir.
4.3. Göreve Yeni Başlayan Akademik Personele Uygulanan Ankete İlişkin Boyutların
Psikometrik Özellikleri
Akademik personele uygulanan anketteki 49 ifade; “Karşılama, Tanıtma ve Tanışma”,
“Bilgilendirme” ve “Görev ve Yetkileri Tanımlama/İş ve Süreçle İlgili Bilgilendirme” olmak üzere 3
boyutta toplanmıştır. Tüm bu boyutlara ilişkin psikometrik özellikler Tablo 1.5’de gösterilmektedir.

29