Inna boskość. Mistrz Eckhart, Zaratustra i przezwyciężenie metafizyki

421 Pages·2009·10.514 MB·Polish

by  Piotr Augustyniak

INNA BOSKOŚĆ
SERIA
Drogi myślenia
Piotr Augustyniak
INNA BOSKOŚĆ
Mistrz Eckhart, Zaratustra
i przezwyciężenie metafizyki
I NS T Yfi i lllSCHNERA
I ÓZEFA
KRAKÓW 2009
© Copyright by Piotr Augustyniak, Kraków 2009
ISBN 978-83-60911-03-7
Wydanie książki dofinansował Minister Nauki i Szkolnictwa
Wyższego
UNIWERSYTET
EKONOMICZNY
W KRAKOWIE
Książka współfinansowana przez Uniwersytet Ekonomiczny
w Krakowie
opracowanie redakcyjne
Jolanta Stal
korekta
Joanna Barcik
opracowanie graficzne
Olgierd Chmielewski
skład i łamanie
Irena Jagocha
zdjęcie na okładce
Katarzyna Guczalska
Marii

Wykaz skrótów
Dw I - Meister Eckhart, Die deutschen Wer^e. Predigten, red.
J. Quint, 1.1, Stuttgart 1958.
Dw II — Meister Eckhart, Die deutschen Werke. Predigten, red.
J. Quint, t. II, Stuttgart 1971.
Dw III — Meister Eckhart, Die deutschen Werke. Predigten, red.
J. Quint, t. Ill, Stuttgart 1976.
Lw 1.1 - Meister Eckhart, Prologus in opus propositionum, w: te-
goz, Die lateinischen Werke. Prologi, Expositio Libri Ge­
nesis, Liber Parabolorum Genesis, 1.1, red. K. Weiss, Stutt­
gart 1964, s. 166-182.
Lw 1.2 — Meister Eckhart, Prologus generalis in opus tripartitum,
w: tegoz, Die lateinischen Werlte. Prologi, Expositio Libri
Genesis, Liber Parabolorum Genesis, t. I, red. K. Weiss,
Stuttgart 1964, s. 148-165.
Qp — Maître Eckhart, Les Questions parisiennes no. 1 et no. 2,
w: Maître Eckhart à Paris. Une critique médiévale de
8 WYKAZ SKRÓTÓW
l’ontothéologie. Les Questions parisiennes no. 1 et no. 2
d’Ecfahart. Études, textes et traductions par É. Zum Brunn,
Z. Kałuża, A. de Libera, P. Vignaux, E. Weber, Paris 1984,
s. 167-187.
AZ- F. Nietzsche, Also sprach Zarathustra. I-IV. Kritische Stu­
dienausgabe, red. G. Colli i M. Montinari, München—Ber­
lin 1993.
Z- F. Nietzsche, To rzepł Zaratustra. Książka dla wszystkich
i dla nikogo, przeł. S. Lisiecka i Z. Jaskuła, Warszawa
1999.
De- Tomasz z Akwinu, De ente et essentia, w: Tomasza z Akwi­
nu opus^ulum „De ente et essentia". Spór o realną różni­
cę między istotą a istnieniem na przełomie XIII i XIV w.,
red. W. Seńko, Warszawa 1978.
Od autora
(...) prawdziwej i wielkiej mistyce
przypada w udziale największa ostrość i głębia myślenia. (...)
Świadectwem tego Mistrz EcĄhart.
Martin Heidegger
Książka, którą oddaję do rąk Czytelnika, stanowi zapis drogi. Jest
to droga, która potrafi uwieść myślenie i która jest niczym innym niż
jego wytrwałą i ekstatycznie natężoną pracą. Droga ta odwodzi od
tego, co „oczywiste”, „naturalne” i jako takie „dobrze znane”. Wie­
dzie bowiem od zdroworozsądkowego i potocznego oglądu świata,
którym się myślenie zwykle bez reszty zadowala, ku próbie myślenia
zupełnie innego. Takiego, które niczym dynamit rozsadza ów zasta­
ny światoobraz. Myślenie to sięga „wgłąb”: pragnie odsłonić „dwu­
znaczne” i dlatego utajone źródło owych, jak się wydaje na co dzień,
zupełnie „niewinnych” i neutralnych kategorii, w których świat jest
nam dany. Pokazuje ich względność, problematyczność i niewłaści­
wość, ale też swego rodzaju nieuchronność, by wreszcie poważyć się
na „szaloną” próbę pomyślenia i opowiedzenia świata, wraz z jego
codzienną wykładnią, zupełnie inaczej, od strony jego skrytej, za­
pomnianej istoty, nieprzeczuwanej nawet tajemnicy.
10 OD AUTORA
Tym jest właśnie przezwyciężenie metafizyki: niezwykłą wyprawą
myślenia poza ludzką codzienność, która nie jest ucieczką w zaświa­
ty, ale próbą wdarcia się w nieprzeniknioność tego, co jest. Nie jest
to więc książka ani o „Bogu”, ani o „człowieku”, ani o żadnym in­
nym „bycie”, choć wiele mówi się w niej na ich temat. Jest to daleko
bardziej próba cofnięcia się i rozpoczęcia od tego, co dopuszcza, że
„Bóg”, „człowiek” i „byt” mogą pojawić się w myśleniu. Więcej: od
tego, co może się otworzyć w myśleniu i jatęo myślenie tylko wtedy,
gdy „Bóg”, a wraz z nim „człowiek” i „byt” stracą swą ostateczność;
gdy spleceni i przemienieni w ekstatycznym tańcu odmienionego
myślenia radykalnie się w nim zatracą.
Tym właśnie jest Inna BosĄosc: drogą poza wszystko i poza wszyst­
kim, co oczywiste, utarte i „dobrze znane”. Drogą, która musi wy­
dawać się niepotrzebna, a w konsekwencji szkodliwa, gdyż otwiera
się ona „bez dlaczego”. Droga ta, jak mówi Mistrz Eckhart, jest już
„przebywaniem w domu”.
Książkę tę dedykuję Marii, bez której moje życie byłoby pozba­
wione boskiego smaku.
Liechtenstein, 25.08.2009 Piotr Augustyniak