Table Of ContentDEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍAS DAS
COMUNICACIÓNS
INGENIERÍA DE SISTEMAS BASADA
EN ESTÁNDARES ECSS APLICADA
AL DISEÑO, FABRICACIÓN,
INTEGRACIÓN, VALIDACIÓN Y
OPERACIÓN DE PICO, NANO Y
MICROSATÉLITES. APLICACIÓN A
LA CONSTELACIÓN HUMSAT.
TESIS DOCTORAL
2012
Autor Ricardo Tubío Pardavila
Directores Fernando Aguado Agelet
Marcos Arias Acuña
E.E.TELECOMUNICACIÓN
E.E.TELECOMUNICACIÓN
S
O
T
N
E
I
M
I
C
E
D
A
R
G
A
Amimadre,
portodoloquemehadado
yporquemelohadadotodo.
Amipadre,
porpequeñas-grandescosascomo:
“Custaomismofaselomalquefaseloben.”
AJacobo,yaMiguel,
pordarmeamigoscuandolosnecesitaba.
AAdri,aLore,aLoisyaCoco,
pordarmeunanuevavida.
ACésarArza,
porsuamistadyportodoloquemehaayudado.
AFernando,Marcos,Alberto,Dani,Darío,Helena,
yalrestodelequipo
porhacerrealloqueparecíaimposible.
(...)
Muerelentamentequiennoviaja,
quiennolee,quiennooyemúsica,
quiennoencuentragraciaensímismo.
Muerelentamentequiendestruyesuamorpropio,
quiennosedejaayudar.
Muerelentamente,
quienpasalosdíasquejándosedesumalasuerte
odelalluviaincesante.
(...)
Muerelentamente(extracto)-PabloNeruda
Sheetsofemptycanvas,untouchedsheetsofclay
Werelaidspreadoutbeforemeasherbodyoncedid...
Allfivehorizonsrevolvedaroundhersoulastheearthtothesun
NowtheairItastedandbreathedhastakenaturn
Ooh,andallItaughtherwaseverything
Ooh,Iknowshegavemeallthatshewore
Andnowmybitterhandschafebeneaththecloudsofwhatwaseverything.
Oh,thepictureshaveallbeenwashedinblack,tattooedeverything...
Itakeawalkoutside,I’msurroundedbysomekidsatplay
Icanfeeltheirlaughter,sowhydoIsear?
Oh,andtwistedthoughtsthatspinroundmyhead,I’mspinning,oh,
I’mspinning,howquickthesuncandropaway
Andnowmybitterhandscradlebrokenglassofwhatwaseverything
Allthepictureshaveallbeenwashedinblack,tattooedeverything...
Allthelovegonebadturnedmyworldtoblack
TattooedallIsee,allthatIam,allI’llbe....
Iknowsomedayyou’llhaveabeautifullife,
Iknowyou’llbeastarinsomebodyelse’ssky,
Butwhy,why,whycan’titbe,can’titbemine?
Black-PearlJam(1991)
Índice de contenidos
I Introducción y estado del arte 1
1. Introducción 3
1.1. Resumen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
1.2. Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1.3. Motivación. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
1.4. Estructura del documento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
1.5. Aportaciones de la tesis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
1.6. Publicaciones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
2. Ingeniería de sistemas 13
2.1. Resumen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
2.2. Inicios de la ingeniería de sistemas . . . . . . . . . . . . . . 14
2.3. Procesos de estandarización . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
2.4. Proceso de estandarización ECSS . . . . . . . . . . . . . . 21
3. Sistemas de nanosatélites 49
3.1. Resumen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
3.2. Introducción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
3.3. Segmento espacio: el estándar CubeSat . . . . . . . . . . . 51
3.4. Segmento terreno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
3.5. Conclusiones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
(cid:225)
ÍNDICEDECONTENIDOS
1
3
4
II La misión HUMSAT y el programa GEOID 71
e
d
4. La misión HUMSAT 73
VIII 4.1. Resumen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
4.2. Nacimiento del sistema HUMSAT . . . . . . . . . . . . . . . 74
a 4.3. Concepto de misión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
n
gi
á 4.4. Diseño conceptual . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
P
4.5. Organización del proyecto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
4.6. Conclusiones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
5. Arquitectura del sistema HUMSAT 129
5.1. Resumen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
5.2. Nivel de sistema . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
5.3. Segmento espacio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
5.4. Segmento Terreno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
5.5. Nivel de detalle en la especificación . . . . . . . . . . . . . 175
5.6. Conclusiones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
6. El programa GEOID 177
6.1. Resumen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
6.2. Introducción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
6.3. Análisis de la misión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
6.4. Modelo base de CubeSat GEOID . . . . . . . . . . . . . . . 184
6.5. Diseño de la órbita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
6.6. Viabilidad del modelo base . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
6.7. Definición de la constelación . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
6.8. Conclusiones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
7. Proyecto HUMSAT Demostrador 241
7.1. Resumen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
7.2. Concepto de misión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
7.3. Adaptación del sistema XaTcobeo . . . . . . . . . . . . . . 258
7.4. Arquitectura del sistema . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
S
7.5. Gestión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284 O
D
7.6. Estado actual del proyecto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297 NI
E
T
7.7. Conclusiones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299 N
O
C
E
8. Síntesis de resultados 301 D
E
8.1. Resumen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301 C
DI
N
8.2. Conclusiones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302 Í
8.3. Líneas futuras de trabajo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
X
I
(cid:225)
III Addendum 309
A. Análisis orbital 311
A.1. Elementos Keplerianos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
A.2. Órbitas heliosíncronas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
B. Tiempo de vida orbital 327
B.1. Objetivos del análisis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328
B.2. Configuración del satélite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328
B.3. Análisis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
B.4. Mecanismos de deorbitación . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
C. Escenarios de simulación de la constelación GEOID 345
C.1. Parámetros de entrada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345
C.2. Parámetros de salida. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
D. Superficie iluminada 351
D.1. Períodos de eclipse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
D.2. Superficie media iluminada . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
D.3. Control activo de la rotación . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
E. La interfaz SSI 361
E.1. Introducción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
E.2. Descripción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
(cid:225)
ÍNDICEDECONTENIDOS
1
3
4 E.3. Protocolo de comunicaciones . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
e
d Publicaciones 395
X
Bibliografía 410
a
n
gi Lista de acrónimos 411
á
P
Índice de figuras 417
Índice de tablas 421
Índice extendido de contenidos 431
Description:sistemas espaciales marca la definición de dichos sistemas y, además, requiere de un enfoque El RAAN o Right Ascension of Ascending Node (Ω). Este es el ángulo entre los ECSS System - Glossary of Terms. European.