ilk türk devletlerinde toplum yapısı

28 Pages·2014·0.57 MB·Turkish

Türk devletlerinde kağanın sarayında,
kurultayda ve ziyafetlerde her boyun
oturacağı yer "orun" ve kesilen hayvanın
etinden alacakları pay "ülüş" olarak
belirlenmişti.
ORUN VE ÜLÜŞ
• Oğuz boylarının ananesine göre toplamtılarda
her boyun oturacak yeri (orun-mevki)
“damga”sı, “ongun” u ve hatta ziyafet için
kesilen hayvanın etinden alacaları payları(ülüş)
da “Gün Han” tarafında tayin edilmişti
 Altın çadırda en şerefli yerde (törde) Gün Han
oturmuştur. Milletin en meşhur olanları, bütün
kavmin ittifakı üzere koyunun başını, sağrısını Gün
Han’ a takdim ettiler ve dediler ki: “Kim han olursa bu
onun ülüşüdür.” Kapı yanında Irkıl-Hoca oturmuştu;
ona koyunun döşünü takdim ettiler, kim vezir olursa
bu onun hakkıdır.
 Sağ taraftaki birinci çadıra Gün Han’ın oğlu Kayı’ yı
oturttular. Ona sağ ayağın uyluk kemiğini verdiler; “Bayat”
et doğradı; “Sorki” atlara baktı. İkinci çadıra “Alka-Evli” yi
oturttular. Ona ön sağ ayak kemiğini verdiler. “Kara-Evli”
doğradı; “Lale” atlara baktı. Üçüncü çadıra “Ay Han”ın
büyük oğlu “ Yazır” ı oturttular. Ona sağ tarafından kalça
kemiğini verdiler. “Yazır” doğradı, “Komi” atlara baktı.
Dördüncü çadıra “Dodurga” oturdu. “Döker” et doğradı,
“Mürdeşöy” atlara baktı.
Beşinci çadıra “Yıldız Han” ın oğlu “Avşar”
oturdu. Ona but kemiğini verdiler. “Kızık”
doğradı, “Turumcu atlara baktı. Altıncı çadıra
“Bekder” oturdu. Ona sağ taraftaki kürek
kemiğini verdiler. “Kargın” doğradı, “Karaşık”
atlara baktı.
Türk toplumsal yaşayışını düzenleyen töre
(kurallar), toplumda hâkim ve geçerli olan
tek değerdi.
Türklerde birey, toplum ve devlet daima
birbirleri ile sıkı bir ilişki içindeydi. Türk
toplumunda bireyin devletten en önemli isteği
adaletti. Devlet bunu sağlarken birey de devlete
bağlı olmak, vergi vermek ve askerlik görevini
yapmakla yükümlü idi.
Yöneticilerle yönetilenler arasında karşılıklı
görev ve sorumlulukların yer aldığı "tüz" adı
verilen yazılı olmayan bir anlaşma mevcuttu
İlk Türk toplumunun temelini “oguş” adı verilen
aile oluşturur. Aileler birleşerek “urug(sülale)”
,uruglar birleşerek “boyları” ve boylarda
birleşerek “bodunu(Türk milleti)” oluşturur.