ibn arabî müdafaası

55 Pages·2013·2.24 MB·Turkish

Yavuz Sultan Selim’in Emriyle Hazırlanan
İBN ARABÎ MÜDAFAASI
I ©I (cid:474)lk Harf Yayınevi, 2011
S
A
Kitabın tüm yayın hakları "I(cid:474)lk Harf Yayınevi"ne aittir.
A
F
A
D 〉 I (cid:474)lk Harf Yayınevi, 10
Ü Tasavvuf Serisi, 9
M
BÎ 〉 I SBN
A
978-605-5457-28-0
R
A
N 〉 G enel Yayın Yönetmeni/Editör
B
Ersan Güngör
İ

n
a 〉 H azırlayan
n
a
rl Yrd. Doç. Dr. Halil Baltacı
zı
a
H 〉 S ayfa Düzeni
e
yl I(cid:474)rfan Güngörür
ri
m
E 〉 K apak Tasarımı
n
m’i Sercan Arslan
eli
S 〉 B asım Tarihi
n
a 1. Baskı, I(cid:474)stanbul, Eylül 2011
t
ul
S
z 〉 B askı / Cilt
u
v Şenyıldız Yay. Hed. Eşya ve Teks. San. Tic. Ltd. Şti.
a
Y (Serti(cid:976)ika No: 11964)
•
Gümüşsuyu Cad. No:3/2 - Topkapı / I(cid:474)stanbul
ylı̂ Tel: [phone]
e
N
d
e 〉 İLK HARF YAYINEVİ
m
h Genel Dağıtım
A
/ Çelik Yayınevi
kı̂
k (Serti(cid:976)ika No, 14710)
e
M Ticarethane Sokak No: 59 Cağaloğlu - Fatih / I(cid:474)stanbul
h Tel: [phone] • Fax: [phone]
y
e
Ş www.celikyayinevi.com • info@celikyayınevi.com
ŞEYH MEKKI(cid:441)/AHMED NEYLI(cid:441)
Yavuz Sultan Selim’in Emriyle Hazırlanan
İBN ARABÎ MÜDAFAASI
Hazırlayan
Yrd. Doç. Dr. Halil Baltacı

İçindekiler
〉 Kısaltmalar ..........................................................................................................7
〉 I(cid:474)kinci Baskıya O(cid:454)nsöz .....................................................................................9
〉 O(cid:454)nsöz ...................................................................................................................13
〉 Giriş .......................................................................................................................17
BİRİNCİ BÖLÜM / 21
〉 Ahmed Neylı ̂Efendi ...................................................................................23
• Hayatı................................................................................................................23
• Şahsiyeti ve Edebî Kişiliği .......................................................................24
• Eserleri .............................................................................................................27
• Eserlerinin Muhtelif Kütüphanelerdeki Nüshaları ....................27
〉 Şeyh Mekkı ̂Efendi .......................................................................................31
• Hayatı................................................................................................................31
• Eserleri .............................................................................................................33
• el-Cânibü’l-Garbî’nin Muhtelif Kütüphanelerdeki Nüshaları ...35
İKİNCİ BÖLÜM / 37
〉 el-Fazlü’l-Vehbı’̂nin Muhtevası ve Değerlendirilmesi .........39
• el-Fazlü’l-Vehbî fî Tercemeti’l-Cânibi’l-Garbî .................................39
〉 Muhyiddın̂ I(cid:474)bn Arabı’̂ye Yapılan I(cid:474)tirazlar ....................................41
• Vahdet-i Vücûdla İlgili Olmayan İtirazlar ......................................51
• Vahdet-i Vücûdla İlgi(cid:474)li(cid:474) Olan Îti(cid:474)râz .....................................................86
• Sonuç ..............................................................................................................135
5 〈
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM / 137
〉 el-Fazlü’l-Vehbı ̂fı ̂Tercemeti’l-Cânibi’l-Garbı ̂..........................139
〉 Bâb-ı Evvel.....................................................................................................143
〉 I(cid:474)kinci Bâb .......................................................................................................155
〉 Hâtime ..............................................................................................................273
• Fasl-ı Evvel ...................................................................................................273
• Fasl-ı Sânî .....................................................................................................278
• Fasl-ı Sâlis ....................................................................................................281
• Vasiyyet ve İltimâs ...................................................................................283
〉 Kaynaklar .......................................................................................................287
〉 Dizin ...................................................................................................................291
〉 6
KISALTMALAR
a : El yazması eserlerde sayfanın birinci yüzü
a.g.e. : Adı geçen eser
a.g.h. : Adı geçen hadıŝ
a.g.m. : Adı geçen madde
a.s. : Aleyhisselam
b : El yazması eserlerde sayfanın ikinci yüzü
b. : Bin, ibn (oğlu)
Bkz; bkz. : Bakınız
Bnz; bnz. : Benzer/benzeri
bl. : Bölüm(ü)
c. : Cilt
çev. : Çeviren
DI(cid:474)A : Diyanet I(cid:474)slâm Ansiklopedisi
h. : hicri
Haz; hzr. : Hazırlayan
Hz. : Hazret-i
I(cid:474).U(cid:454) : I(cid:474)stanbul U(cid:454)niversitesi
k.s : Kaddesallâhu Sırrahu
k.v : Kerremallâhu vechehü
Krş.; krş. : Karşılaştırınız
Ktp. : Kütüphane(si)
m. : Mıl̂âdı̂
md. : Madde(si)
müst. : Müstensih
nr. : Numara
nşr. : Neşreden
ö. : O(cid:454)lümü
r.a : Radiyallâhu anhu
s. : Sayfa
s.a. : Sallalâhu Aleyhivesellem
sad. : Sadeleştiren
str. : Satır(ı)
şrh. : Şerh, şerheden
thk. : Tahkik
trc. : Terceme
tsh. : Tashih
tr. : Tarih
[t.y.] : Tarih Yok
v. : Vefat(ı)
vr. : Varak
[y.y] : Yayın Yeri Yok
y.y. : Yüzyıl
Yzm. : Yazma
7 〈

İkinci Baskıya Önsöz
H amd A(cid:441)lemlerin Rabbi Allah’a, selât ü selâm O’nun
kutlu peygamberine olsun.
Akademik ve ilmı ̂çalışmalar yapan bütün araştırmacıla-
rın en büyük isteği, pek büyük bir çabayla meydana getirdiği
ürününü iki kapak arasında görmektir. Bu çalışma bir de ki-
tap hâlinde yayınlanıp geniş kitlelere ulaşma imkânı buldu-
ğunda, böylesi bir durum o kimse açısından büyük bir bah-
tiyarlık sayılır. Bundan yaklaşık yedi sene önce yüksek lisans
tezimizin “İ bn Arabî Müdafaası” ismiyle basılmış olması bizi
ziyadesiyle mutlu etmişti. Muhyiddın̂ I b(cid:474) n Arabı’̂ye olan ilgi ve
alakadan olacak, bir zaman sonra kitabın baskısı tükendi. Çe-
şitli meşguliyetler sebebiyle bir daha ilgilenme fırsatını bu-
lamadığımız bu çalışmanın, değerli arkadaşım araştırma gö-
revlisi Ercan Alkan’ın da teşvikiyle yeniden basılması konusu
gündeme geldi. Biz de çalışmamızı tekrar gözden geçirmek
suretiyle yeniden basılması konusunda üzerimize düşeni yap-
maya çalıştık.
Muhyiddın̂ I b(cid:474) n Arabı ̂ismini ilk defa Il(cid:474)âhiyat Fakültesi’nin
hazırlık sınıfında okurken duydum. Oturduğumuz mahalle
câmiinin avlusunda bir namaz vakti tanıştığım ve maale-
sef bir daha görüşemediğim genç bir tıp doktoru I (cid:474)bn Arabı ̂
9 〈
〉 Şeyh Mekkî/Ahmed Neylî • İbn Arabî Müdafaası 〈
hakkında bilgim olup olmadığımı sormuş, kıymetine dikkat
çekmişti. I(cid:474)lâhiyat Fakültesi’nde okuyan birisi olarak biraz da
mahcûbiyet içinde bu ismi ilk kez duyduğumu söylediğimi ha-
tırlıyorum. Tasavvufa ve I b(cid:474) n Arabı’̂ye alâkamın böyle başladı-
ğını söyleyebilirim. Yüksek lisans sırasında I b(cid:474) n Arabı’̂yle ilgili
bir konuda çalışmayı tercih etmemizin sebeplerinden birisi
de bu hatıradır.
Son yıllarda bütün dünyada ve ülkemizde genelde tasav-
vufa, özelde I b(cid:474) n Arabı ̂ve tâkipçilerine büyük bir ilginin olduğu
görülmektedir. Son dönemlerde bu hâlis I(cid:474)slâm ârifinin eser-
leri büyük bir çaba içinde dilimize kazandırılmakta, üniversi-
telerde her biri Ş eyh-i Ekber’in bir yönünü ortaya çıkarmaya
çalışan akademik çalışmalar yapılmakta, pek çok yayınevi bu
çalışmaları çeşitli isimlerle yayınlamaktadırlar. Bu anlamda
çeşitli yayınevlerince “I (cid:474)bn Arabı ̂Kitaplığı” başlığı altında ya-
yınlanan kitapların sayısı hiç de az değildir.
Muhyiddın̂ I (cid:474)bn Arabı,̂ yazdığı eserleri, ortaya koyduğu
görüş ve düşünceleri, kendisini takip eden talebe ve sevenle-
riyle yaşadığı dönemden itibaren tasavvuf ve I(cid:474)slâm düşünce
sistemini temelinden etkilemiş, özellikle Selçuklu-Osmanlı
döneminin fikrı ̂ ve irfânı ̂ hayatına damga vurmuştur. Tesir
alanının hem olabildiğince geniş hem de uzun soluklu oldu-
ğunu gözlemlediğimiz I (cid:474)bn Arabı,̂ I(cid:474)slam düşüncesinde bir an-
lamda mihenk olarak da kabul edilebilir. I(cid:474)lmı ̂ve irfânı ̂haya-
tımızı derinden dönüştüren büyük eserlerinde dile getirdiği
hakık̂ atlerin idrâkine varmak hiç de kolay olmamıştır. I (cid:474)bn
Arabı’̂nin eser ve fikirleri, bazı insanlarda büyük bir heye-
can ve rağbet uyandırırken bir takım insanlarda ise öfke ve
rahatsızlığa sebep olmuştur. Bu nedenle eserlerinde dile ge-
tirdiği fikirlerden dolayı çok defa eleştirilere maruz kalmış,
beğenilip sevildiği oranda tenkit ve hoşnutsuzluğa düçar ol-
muştur. Hatta denebilir ki, sevgiyle nefreti, hürmetle eleştiriyi,
〉 10