Hint Dini Düşüncesinde İnsanın Özgürlük Arayışı

237 Pages·2014·5.12 MB·Turkish

by  Fuat Aydın

FUAT AYDIN
AtaYça yınları
DinlTearr i-4h i
Eki2m0 05
HinDti nDiü şüncesiinnsdaeÖn zıgnül rüAkr ayışı
(HinduizKmu'rdteu luş)
© AtaYça yınları
Baskı :Ş enyıMladtıbza ası
Cilt :S avaş
KapaTka sır:Sı amb ahattin Kanaş
İçD üzen :B urhMaand en
ISBN9:7 56 20150 5
httwwpw://.atacyayinlari.com
e-mabiill:g [email protected]
ATAYÇA YINLARI
ÇatalçSekşD.me ef nHea nN o:2 7/15C-a1ğ6a loğlu-istanbul
Te0l2:1 522 84 75 3 Fak0s2:1 521 23 37 8
HİNDTİ NDİÜ ŞÜNCESİNDE
İNSANÖIZNG ÜRLÜAIRA{Y IŞI
(HinduiKzumrt'udleu ş)
FuaAt ydın
4 HinDti Dnüiş üncİenssianÖndzıegürn l üAkr ayışı
•
FuatA ydın
196y5ı lınŞdiar adnad' o ğduİ.l k,ovrelt iase eğ itimlİesrtiannidb au l'
tamamladıskotnarEnar zuruAmt atüÜrnki versİiltaehsiiy at
Fakültesyiü'knsdeöekğ retiymaipnhi". A lbi.R abbiRna bbeent -Tavbee ri
Esereir -ReAdlde 'n-naasdalçrıaa l"ı şmayyülkas elki sans"ıAnzıi,z
PavlvuesD inA nlayışYıannısnı maliasni"mt leizi ild ee d oktorasını
tamamlaÇdeış.i dtelrig ilmearkdael eçlıekraiAny dın'ıdne,ğ işkiokn fer­
anslavredram ioşl duğçuo ks ayıbdial didriesv ia rdır.
Yazarın bçaaşllıışcmşaau lnalraır dır:
E.EP.r itchSoasryda,l AntroBpiorleYoyaj yiı,n lİasnt,a n1b9u9l8 .
W.M ontgomeWrayt tM,ü slümaHnı ristDiiyyaanl oBgiur,e y
Yayınları, 19İ9s8ta.n bul
VanM ohdD audİ,s laBmi lAgnil ayışı, Ankara Okulu Yayınları,
Ankar2a0 03.
ThomasL uckman, GörünmeRyaeğnb YeDati ynı,n lİasrtıa,n bııl
2003.
R.P ettazzToannir,ıD yaai İrz,Y ayıncİısltıakn,2b 0u0l4 .
JameLs.C oxK,u tsaİlfaıd eE tmekD,i nF enomenoloGjiirsiİişzn, e
Yayıncİısltıakn,2b 00u4l
W.M ontgomery DWiantlte,Hr adke ik(aYta yıHnaaz ır).
JoachWiamc hD,i nlTearr iBhiiBr,i liDma lOıl araKku ruluşuna
TeroBiikGr i riAşt,aY ça yınları, 20İ0s4t anbul
EmilDeu rkheiDmi,nh ia yatİılnk Beilç imlAetraiYç,a yınlİasrtıa,n ­
bul20 04
FuaAty dınH,i nDti nDiü şüncesİinnsdaen Öızng ürlAüraky ışAıt,a ç
Yayınlİasrtıa,n 2b0u0l5
D.S. SaHrimnaDt,i nTia rihineA tGaiYçra iyşı,n lİasrtıa,n 2b0u0l5
FuaAty dın, HiristiyanlaMrüısnl üİmsalnalmİa'snılnna dma'nı na,
AtaYça yınlİasrtıa,n 2b0u0l5
FuaAty dın • 5
İçindekiler
Önsöz. .............................................................................................9.... ..
Kısaltm..a..l...a...r... .....................................................................1...5.... ...
Giriş. ...............'... ....................1.6. .........................................................
HinDti nMie tinlveerH ii nFte lsOekfuil l.a...r..ı... .........................1. 6
1H.inDti nMie tinl..e...r...i... .....................................................1....8..
A.Ş ru.ti. ..................................................1.9. ....................................
1.Vedal.ar. ...................2.1...........................................................
2A.r ayna kalvaerB rahmana..l...a...r... ...........................2...2..
3.Upanişad...l..a...r... .............................................:.....�....2 .::..3
B.S mrt..i... ..........................................................................2...6.... ...
1.Ramayan.a. .................2.7.......................................................
2.Mahabhar..a...t..a... .............................................................2 8
3.BhagavGaidta .. ...........................................................2...8....
ilH.i nFte lsOekfuil la...r...ı... ................................................3...2.... ..
A.N yaya-Vaiş..e...s..i...k...a.. ...................................................3... 3
B.S amkhya-Y..o...g...a.. .............................................................3.. 6
C.P urvMai mamsa-Ved.a...n..t...a... ......................................... 40
1M.oniz.m.. .................................................................4...2........
2.DvaitVae dan(tDau ali.z...m...).. ....................................4...6
3.Dualizm-Mo.n..i...z...m... ................................................... 47
BiriBnöcliü m
Kurtuluİşfua dEed enK avramlvaer
KurtulAurşz us..u... ............................................................................. 49
1.Kurtuluİşfua dEet meİkç in
KullanıKlaavnr aml...a...r.. ......................................................... 51
6 • HinDti nDiüş üncesİnisnandıneÖz gürlük Arayışı
ilK.u rtuAlrutşu sYuonAlaç aŞne yK:a rmvaeS amsara
(GenDeo ğuDmö ngü.s.µ.). ...........................................5..8.. .........
A.K armvaeS amsarMaayhak uOml uşSuenb e.b.i.......5 .9 .......
B.K armvaeS amsar(aG enDeo ğuDmö ngü.s.ü.). .....6..5. .........
1.Karma . . .. . .65
............................................................................
2.Samsa(rGae nDeo ğuDmö ngüAsnül)a .yı.ş.ı. .6.8.............
3.KarmaS aVmes aArnal ayıKşöıkneı.nn.i . .......6..8.............
4.Karma-SİalmisşVakerGi aös rid üİğşül .e.v .. 72
. .................
5.KurtuAlruzşu suMnüusne bbOilbair ak
Karma-SamsaraO.lg.usu 73
.......................................................
İkinci Bölüm
KurtuAlnulşıa şyvıeK urtulGueşruçne kleş.t.i..r ilm7e7s i
.................
1K.urtuAlnulşa yışı. .,. ....................................79.. ........ .....
..................
ilK.u rtulGueşruçne kleHşaeycaSetağ fih vaes ı
BedenFsoerl.m. . .........................................................8..5. ..............
A.H ayalSıonnS a fhKausrıt;u slaufşh asıdı..r .85
.......................
B.İ nsAannc aBke şFeorr muUnlaa şhğKıunrdtau luşu
Gerçekleişrt ire.b.il.. .. .89
· ................................ ........
C.İ nsaKnuırnt ulGueşruç ekleştiÜrlekvbeei leceği
KozmolDoöjniek.m . ......'... ......................9...0... .. ....
11K1u.r tulEutşktOialn a Tna rBaafk ımından
Kurtuluş 92
........................................................................................
A.K endKie ndiKnuer tu.l.u..ş.. ..................................9...2.. .........
B.D ışarYıadradnı Kmulrat uluş/DBıişrairnıidna n
YardımKıuyrltau luş . 98
.............................................................
C.G erçekleYşeeBrca ekğıim ınKduarnt uTlürulşe. ..r....i...1 09
O.YaşaKrukretnu (ljuişv an-..m..u..k..t....i....).. ......1..0..9.. ...... ....
E.Ö ldükStoennrK au rtu(lvuişd eha-m.ukti.)1 13
.......................
F. MutlKaukr tuUlluaşşam Oılşa nlTaerkır!'Da ürn yaya
GerDiö nmesini Savunanlar. .116
.............................................
ÜçünBcöül üm
KurtuYloulşl an. . .. ... .117
..........................................................................
1K.urtuGlöutşüar Yeonl la.r. 119
.......................................................
A.K arma-M(aArmgeaYl o lu) 122
.................................................
FuaAty dın • 7
B.J nana-M(aBrigYlaog liu yKluar tu.l....u....ş....).... .............. 131
C.B hakti-M(aArşYgkoa l .u....)... .......... .............. .......... .......... 142
DördüncBüö lüm
KurtuvleuS şo nr.a....s....ı... .................. ....... ............................ ......... 1.52
1K. urtuluş D....u.....r. .u....m....u.......................... ................... ...... 153
A.K urtuluNşeulni.... ğ....i..... ....... .................. .......................... 154
B.K urtulOmlumşa nGıöns ter...g...e.....s....i.................... ......1 56
C.K urtuRluahnu Enl dEet tNiiğtie li..k.l.e.r. .......1..6.0.. .......... .
D.K urtuDluurşu munKdaar manDıunr um...u.... ............... 162
E.A hlaSkoir umluluk AKçuırstıunldaann
KişiDnuirnu m...u.... ...................... ............................. ......... 166
F. KurtuKliaşni Mnuitnl ulukİ-lİAelc iış ...k....i....s....i.. ....... 167
G.K urtuDluurşu munMduat luluğu EdKeanbluelr ,
EtmeyenvleMe urt luluMğauhni y..e....t.....i.. ............. .... 1.68
1.KurtuDluurşu munYdaaş anaOclaakn
MutluluVkelB aurn laBreıdne nMliYe o ksa
BedenmsiiO zl acaHğuıs u.s...u.... ................................. 170
2.Y aşanMaunt lulDuukr umunRduah lAarra sında
Bifra rVka rM ıdı..r....?...... ............................. ................. 171
11K. urtuDluurşu munAdtam an-Braİhlmiaşn..k. ...i....s....i.... 172
Beşinci Bölüm
Kurtulacak-Kurtuvlea mayacaklar
BunlaÖrtıeDn ü nyadDaukriu ml..a....r....ı.... ......... ............. .......... 185
1.K urtulOalcaankl ar-Olm....a.....y....a....n....l.....a....r.... .......... .. 187
A.K urtulacak-KurtBualğalmaamyıancdaak Ötekinin
Durum...u.... .......................................................................... 194
1.Y aşarKkuernt ulan-Kurtulamayanların
ÖlümS onrasıDnudraukmil arıH ivnedyuai zmde
ÖlümdeSno nraHk�iy a...t.... .......... ................ .......... ..... 201
2.V edalDaörn eminOdteeD ünyAan lay...ı...ş....ı..... ..... 203
3.V edalaCrednan veetC ehenn...e....m.. .................. ..� . .... 205
B.U panişavdeSl oanrr ÖatseıD ünyAan lay...ı...ş....ı.... ..... 209
IIÖIl.ümdeSno nrGae nDeo ğumD öngüsüGneer i
DönmeyeOcleakn .l....a....r.... ..... ............................................. 211
A.D ünyaKduar tulEurşean (ljeirv an-.m....u....k....t.. a....)... 211
8 • HintD inDiü şüenscinİndsea ınnÖ zgürlAürka yışı
B.T anrıYloalru n(uD evayaTnaak)iE pd enl...e...r... ..........2... 12
iVG.e neD oğumD öngüsüGneerD iö necek O.l...a...n...l...a2..r 1 7
A.A talYaorl unu (ptTiarkyiEapdn ean)l. ..e...r... ...............2...1 7
B.C ehennemKdöet Aüm ellerKianrişnı lGıöğrıdnüık ten
SonrDaü nyayDaö necOelka nl...a...r... ........................2....1. 9
C.C enneytaed aC ehenneGmiet medGeenn eD oğum
DöngüsüGneer Diö nenl...e...r... .......................................2. 21
V.E bedMia hkumiyeStelbeerbii GyelneeD oğum
DöngüsüDnöen emeyeOcleakn l...a...r.. ..........................2....2.. 3
Sonuç.. .........................................................................................2....2. 5
Kitab.i...y...a..t... ............................................................................2...2... 9
Dizin.. ...................................................................................2....3...9... .
FuatAy9d ın
Önsöz
Hinduizmme,v cudti nsii stemilçeerr istianrdiienh sranlık
tarihienni ens kdiö nemlerkiandea urz ana(ny aklamşöı.k
400v0e)k utsmaelt inlsearğsi a libmi r şekilde gküan­ümüze
darg eleink dii nden (bdiirğiYe arhiu dilikb'eltkdiireb ) u;n la­
rıne ne skoil anıdHıerm. t arihoslealr kaakd ibmi dri no luşu
hemd eg ünümüzddüen ydai nleolraiBn u dizm,H ıristiyanlık
veİ slamy'alraı şakcaadka çro kb ağlısyaah iopl mab akımın­
danö nemlbii rd indiÜrs.t elbiuk b ağlılmaordıe,m d önem
önceosil duğgui byia,l nızHcian tk ökenilnis anlarodlaunş ­
mamaktadÖızre.l liokndl oek uzuncyuü zyılodrat açyıak maya
başlayvaeyn i rmiynücziy ılddaya e nilereiknlienn dmiiğsiy o­
nerH indhua reketldeürniyyalnehı enry erinbdued üşüncele­
rem ensuipn sanlar çoırktmaaybyaaa ş ladgıiğbdıio ,ğ rudoa n
dinkia buelt meseblielrme o,d emh ayatyıonla çtısğıık,ı ntılar­
danu zaklramşatnııbni ry oloul araözke lliskelkeü lerleşerek
dinsieçle riğisnodyeunt laynoagnam ,e ditasgyiobnbi i ury gu­
lamalyaerrıi gneet irmçeayleı şhaenrd, i ndeinn sarnaas tlamak
dam ümkünh algee lmiştir.
Haliedl -Berm(e9k2i- t1a6r5a)f ıngdöannd eribliekrni şi­
ninm eydangae tirdbiiğrmi e tinB,i yrun(l9 73-1v0eo6 n1 )
yedinycüiz yılydaaz,a rı otlaamrt aeks peidti lemevyeeF na rs-
10H inDti nDiü şünceİnssiannÖdızengü rlAürka yı§ı
çak aleamleı nomlıaDşen b istanıı'gl-imebesizlıe hriçbl oekr le
erkbeindr ö nemidteinb Hairnetin'l lgseia lhbiii,hl gİisamll er
dünyasıgniar mioşl masırnaağ menH,i nt'ktuer ulaİns lam
devletdlöenreim indmeektii nbliekrre narbaı rakılHıirsnat,' le
ilgdiilnvi e d indiü şüncefleelrs,e fhealkekrı ncdiad dçia lışma­
larımno,d erdnö nemd ed ahiçlo kf azloal duğsuö ylenemez.
Hinta lktı tadsıış ındbaöklig eilçeirkn o,n uyallaa kacliıd di
çalışmayloakrlıunğ ununb igre rekçoelsair abku,r aislıoe l an
kopuklbuikgr e rekoçlea rialke srüir ülebdielö,sz ee llsiıklneı r­
laroırnt adkaanl ktvıeğh ıe rd indevne k ültür(dbeund inv e
kültürlteermisni lcoillaehnra it toan layraıy mayçaa lışanların
dad ahioll duğiun)s anhleary erdkea rşılaaşrmtabı ikvr a kayı
adiyhea ligneel diiğçiib nö,y lbei gre rekdçeea rtmıakk uoll ­
maktaçnı kmışBtuı trü.rk arşılaşmalairç,i nneb k iazdiamr
ulaşılbmöalzg eleorlduer soal sufna rkklüıl türmleenrseu p
olainn sanhlaakrk ınbdial sgaih ioblim ayzıo runlhua lgee tir­
miştZiorr.u nollua bni lgialrears ındak osnöuzsd ui nlearnian
konulyaerrıe aloılysodara ,b ud inlebraişnk dai nlemreen sup
olainn sanlbaarkaı şbıenlıi rle"yöetenk,ia "n layöınşeım lbii r
yert utaBru.ö tekain layışbıenlıi,r liesyoee dni niknu rtuluş
anlayışÖıtdeıkbria. ğ lamıznidkar etomlisşad ka ,e saist ibariy­
lek urtulbuütşü dni nleörziünn oül uştubriaörnz ellsiağhei p­
tirNe.d enk urtulancaasğkııul,r tulavceak ğuır taraoclaakn ın
kimo lduğkuu;r tulunşeurne dgee rçekleşgeicbkeioğ niu lar
bakımınadraanl arbıintrda ak ım farkbluılluınkdslaaa,o r n u
bütüdni nlegrödre memkü mkündür. Dahgai dielrdeeikrn,i­
lerdebkuia nlayışın daisnlibınün tdüayn a pısbıenlıi rlediği
dahis öylenebÇiülnikrüö.,z ellibkilreek ru rtulduişn oil an
HinduizBmu,d izvme H ıristiygainbdliinı lke bri,ar n lambdau
anlayıaşçıınlg ıepn işlemesindenB uik baadraherat ytaibtrii.r
önemes ahiopl masırnaağ megne,n eoll ardaikn lekruirnt uluş
anlayışınaırna ştbıikrrom nau suonl arealkae l ınmastıanrıinh i
yirminci yiülzçkye ıylrıenğ iöntiens igneeç meBzu.n unb atı
Hıristdiüynayna isçıis ne beplerindeHnı rbiisrtidisüyina,yna -