Het cardiovasculair formularium: Een praktische leidraad

340 Pages·2014·2.826 MB·Dutch

by  Dr. R.A. Kraaijenhagen (auth.), P.R.M. van Dijkman, M.E.L. Bartelink, M. Rubens (eds.)

Dr. P.R.M. van Dijkman
Mw. dr. M.E.L. Bartelink
Drs. M. Rubens
Het cardiovasculair formularium
Onder redactie van:
Dr. P.R.M. van Dijkman
Mw. dr. M.E.L. Bartelink
Drs. M. Rubens
Het cardiovasculair
formularium
Een praktische leidraad
8e editie
Houten2014
ISBN 978-90-313-9984-0
© 2014 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media BV
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,
opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in
enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën
of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke
toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van
artikel 16b Auteurswet j° het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het
Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet, dient men de daar-
voor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht
(Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit
deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16
Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden.
Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwba-
re uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden
voor drukfouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen.
NUR 870/876
Ontwerp omslag: Studio Bassa, Culemborg
Automatische opmaak: Crest Premedia Solutions (P) Ltd., Pune, India
Bohn Stafleu van Loghum
Het Spoor 2
Postbus 246
3990 GA Houten
www.bsl.nl
V
Voorwoord bij de achtste editie
In 2010 verscheen de zevende uitgebreid herziene editie
van Het Cardiovasculair Formularium. Wij zijn nu in 2013
en voor u ligt de achtste editie, die de redactie met trots
en genoegen aan u presenteert. De zevende editie is met
enthousiasme ontvangen, maar gezien de diverse ontwik-
kelingen in de cardiovasculaire geneeskunde bleek een
nieuwe editie noodzakelijk. Een aantal medewerkers van
de vorige editie heeft zich op leeftijdsgronden teruggetrok-
ken en plaatsgemaakt voor jongere collega’s, die met en-
thousiasme hun expertise met de lezers wilden delen. Het
uitgangspunt is onveranderd gebleven: een snel inzicht ver-
schaffen in de indicaties, bijwerkingen en interacties van de
cardiovasculaire geneesmiddelen aan in Nederland prakti-
serende artsen in de eerste en tweede lijn, vooral aan het
begin van hun carrière.
De redactie dankt de medewerkers voor hun inzet om hun
hoofdstukken up-to-date te maken. Het is niet eenvoudig
bij een drukke dagelijkse praktijk tijd vrij te maken om de
ontwikkelingen goed te volgen en vervolgens helder te ver-
woorden. Wij menen dat de diverse auteurs daar goed in
geslaagd zijn. Juist hun ruime klinische ervaring maakt de
praktische relevantie van de diverse hoofdstukken zo hoog.
Zoals altijd staat de redactie open voor suggesties en aan-
vullingen. Wij horen graag van u!
Namens de redactie,
Dr. Paul R.M. van Dijkman
VII
Inhoud
I Deel 1 Cardiovasculaire aandoeningen
1 Cardiovasculair risicomanagement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Dr. R.A. Kraaijenhagen
2 Diagnostiek in de cardiologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Mw. F.P.L. Lamers en dr. P.R.M. van Dijkman
3 Dyslipoproteïnemie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Mw. prof. dr. J. de Graaf
4 Hypertensie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Dr. J. Deinum
5 Acuut coronairsyndroom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
Dr. I.C.C. van der Horst en dr. W. Nieuwland
6 Stabiele angina pectoris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
Mw. dr. H.F. Verwey
7 Hartfalen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
Dr. F.H. Rutten
8 Hartritmestoornissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
Dr. C.B. de Vos en prof. dr. H.J.G.M. Crijns
9 Perifere vaatziekten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
Dr. S.J.H. Bredie en drs. T. de Nijs
10 Cerebrovasculaire ziekten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
Prof. dr. L.J. Kappelle
11 Diepe veneuze trombose en longembolie . . . . . . . . . . . . . . 171
Dr. M.V. Huisman
VIII Inhoud
II Deel 2 Cardiovasculaire geneesmiddelen
12 Antiaritmica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
Dr. C.B. de Vos en prof. dr. H.J.G.M. Crijns
13 Antitrombotica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
Dr. J. ten Berg en dr. M.V. Huisman
14 Bètablokkers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
Dr. B.D. Westenbrink
15 Diuretica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
Dr. J. Deinum
16 Calciumantagonisten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
B.D. Westenbrink
17 ACE-remmers. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
Dr. A.H. van den Meiracker
18 Angiotensine-II-receptorantagonisten en directe
renineremmers. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
Dr. A.H. van den Meiracker
19 Nitraten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
Dr. F.A.M. Jonkman
20 Lipideverlagende geneesmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
Mw. prof. dr. J. de Graaf
Bijlagen
Endocarditisprofylaxe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
Geneesmiddelenoverzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313
Register . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
IX
Redacteuren en medewerkers
Redacteuren
Dr. P.R.M. van Dijkman
cardioloog, Bronovo Ziekenhuis, Den Haag
Mw. dr. M.E.L. Bartelink
huisarts-epidemioloog, Julius Centrum voor Gezondheidswe-
tenschappen en Eerstelijnsgeneeskunde, Universitair Medisch
Centrum Utrecht, Utrecht
Drs. M. Rubens
kaderhuisarts hart- en vaatziekten, Schijndel
Medewerkers
Dr. J. ten Berg
cardioloog, Sint Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein
Dr. S.J.H. Bredie
internist, Universitair Medisch Centrum St Radboud, Nijmegen
Prof. dr. H.J.G.M. Crijns
cardioloog, Maastricht Universitair Medisch Centrum, Maas-
tricht
Dr. J. Deinum
internist, Universitair Medisch Centrum St Radboud, Nijmegen
Dr. P.R.M. van Dijkman
cardioloog, Bronovo Ziekenhuis, Den Haag
X Redacteuren en medewerkers
Mw. prof. dr. J. de Graaf
internist, Universitair Medisch Centrum St Radboud, Nijmegen
Dr. I.C.C. van der Horst
cardioloog, Universitair Medisch Centrum Groningen, Gronin-
gen
Dr. M.V. Huisman
internist vasculaire geneeskunde, Leids Universitair Medisch
Centrum, Leiden
Dr. F.A.M. Jonkman
cardioloog, Stichting Cardiologie Heelsum, Heelsum
Prof. dr. L.J. Kappelle
neuroloog, Universitair Medisch Centrum Utrecht, Utrecht
Dr. R.A. Kraaijenhagen
cardioloog, Arterium, Amsterdam en medisch directeur NIPED,
Amsterdam
Mw. F.P.L. Lamers
cardioloog, Bronovo Ziekenhuis, Den Haag
Dr. A.H. van den Meiracker
internist, Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam
Dr. W. Nieuwland
cardioloog, Universitair Medisch Centrum Groningen, Gronin-
gen
Drs. T. de Nijs
AIOS interne geneeskunde / vasculaire geneeskunde,
Universitair Medisch Centrum St Radboud, Nijmegen
Redacteuren en medewerkers XI
Dr. F.H. Rutten
huisarts, Rhenen, tevens verbonden aan Julius Centrum voor
Gezondheidswetenschappen en Eerstelijnsgeneeskunde,
Utrecht
Mw. dr. H.F. Verwey
cardioloog, Leids Universitair Medisch Centrum, Leiden
Dr. C.B. de Vos
cardioloog i.o., Maastricht Universitair Medisch Centrum,
Maastricht
Dr. B.D. Westenbrink
klinisch farmacoloog, cardioloog i.o., Universitair Medisch
Centrum Groningen, Groningen