Hegesippi qui dicitur Historiae libri V. Pars Prior: Textum criticum continens

426 Pages·12.446 MB·Latin

by  Hegesippus Palaestinus, Vincenzo Ussani

CORPVS
SCRIPTORVM ECCLESIASTICORVM
LATINORVM .
EDITVM CONSILIO ET IMPENSIS
ACADEMIAE LITTERARVM VINDOBONENSIS.
VOL.LXVI.
HEGESIPPI QVI DICITVR
HISTORIAE LIBRI V.
EDIDIT
VINCENTIVS VSSANI.
VINDOBONAE. LIPSIAE.
HOELDER-PICHLER- AKADEMISCHE VERLAGS
TEMPSKY A.G. GESELLSCHAFT M . B. H .
MCMXXXII.
Reprinted with the permission of the original publishers
JOHNSON REPRINT CORPORATION
NEW YORK | LONDON
HEGESIPPI QVI DICITUR
HISTORIAE LIBRI V.
RECENSVIT
ET PRAEFATIONE, COMMENTARIO CRITICO,
INDICIBVS INSTRVXIT
VINCENTIVS VSSANI.
PARS PRIOR :
TEXTVM CRITICVM CONTINENS.
VINDOBONAE. LIPSIAE.
HOELDER-PICHLER- AKADEMISCHE VERLAGS
TEMPSKY A.G. | GESELLSCHAFT M. B. H.
MCMXXXII.
Reprinted with the permission of the original publishers
JOHNSON REPRINT CORPORATION
NEW YORK | LONDON
o
a
s
v .66
OMNIA IVRA RESERVATA.
First reprinting, 1960, Johnson Reprint Corporation
Printed in Germany
Anton Hain K.G.,Meisenheim Glan
HEGESIPPI QVI DICITVR
HISTORIAE LIBRI V
CONSPECTVS SIGLORVM.
M = codicis Ambrosiani C 103 inf.pars uetustior s.VI
M = eiusdem codicis Ambrosianipars recentior s. VII
T = codex Taurinensis D IV 7 s.X
H = codex Leidensis Voss.Lat.fol. 17 s. X
B = codex Bernensis 180 s.IX
B8 = supplementa codicis Bernensis
2 = codex Vesontionensis 833 8. X - XI
C = codex Cassellanus theol. fol.65 s. VI- VII
A = codex Augiensis LXXXII s.IX
= consensus codicum C et A
V = codex Vaticanus Palatinus 170 s.IX - X
P = frustulum in codice Parisino Latino 13367 s.VI- VII
I = membranae Aenipontanae s.VIII- IX
BI = Iosephi Bellum Iudaicum Graecum ed. Niese
AI = Iosephi Antiquitates Judaicae ed.Niese
IS = losephusSlavus
ZNTW = Zeitschrift für Neutestamentliche Wissenschaft
TuU = Texte und Untersuchungen
NF = Neue Folge
COMPENDIA PRAETER SOLITA ADHIBITA.
a.c. = ante correcturam
p.c. = post correcturain
a.l. = ante rasuram
por. = post rasuram
(PROLOGVS.)
Quattuor libros Regnorum quos scriptura complexa est 1
sacra, etiam ipse stilo persecutus usque ad captiuitatem
Iudaeorum murique excidium et Babylonis triumphos histo
riae in morem composui. Macchabaeorum quoque res gestas
5 propheticus sermo paucis absoluit; reliquorum usque ad in
cendium templi et manubias Titi Caesaris relator egregius
historico stilo Iosephus, utinam tam religioni et ueritati
attentus quam rerum indagini et sermonum sobrietati. con
sortem se enim perfidiae Iudaeorum etiam in ipso sermone
10 exhibuit, quem de eorum supplicio manifestauit, et quorum
arma deseruit eorum tamen sacrilegia non dereliquit: de
plorauit flebiliter aerumnam , sed ipsius causam aerumnae
non intellexit. unde nobis curae fuit non ingenii ope fretis 2
sed fidei intentione in historia Iudaeorum ultra scripturae
15 seriem sacrae paulisper introrsum pergere, ut, tamquam in
spinis rosam quaerentes,inter saeua impiorum facinora, quae
digno impietatis pretio soluta sunt, eruamus aliqua uel de
reuerentia sacrae legis uel de sanctae constitutionis mira
culo, quae malis licet heredibus uel in aduersis obtentuifue
20 rint uel honori in prosperis; simul, quod est indicium do
mesticae improbitatis, liqueat uniuersis quod ipsi sibi pro
priae cladis auctores fuere, primum quod alia curantes Ro
INCIPIT LIBER EGESIPPI 1 T INCIPITLIBER (sequitur rasura in quam2
HIST. B. EGESIPI: a.1. JOSIPI HI.. ... ) TRANSLATVS AB ABROSIO EPO H IN HOC
CORPORE CONTINENTVR EGESIPPI HYSTORIAE LIBRI NVMERO QVINQVE B INCIPIT
TRACTATUS SANCTI AMBROSII EPISCOPI DE HISTORIA 10SIPPI (10SEPPI Z) CAPTIVI
TRANSLATVS (TRANSLATA V) AB IPSO EX GRECO IN LATINVM ZV INCIPIT SANCTI
CIPRIANIPRAEFATIO SVPER QVINQUE LIBROSHISTORIAE IOSEPPIDEBELLO IVDAICO A;
inscriptio deest in MC, quorum prior incipit a uocibus sed cum adhuc
(I 15, 2 = p. 23 l.30),alter a uoce at (I 13, 2 = p. 20 l.5)
CVM DI AVXILIO quattuor regnorum libros B 2stilo s.l.AV,breui
add. B pers.]add.sum et Z prosecutus sum B 4 Macch.] de scripturis
uocishuiusetsequentium Caes.,Ioseph.cf. Praef. 9 etiam om . A 13 freti
THA,Va.c.m2 14 historiam BZAV 17 eruamus (s.uldicamus) Z
uel om . B 18 sanc.]add.religionis BZ constitutionisque BZ 19 osten
tatui Z 20 honor BZ posteris 4 22 aliud A
HEGESIPPI QVI DICITVR
manos in se conuerterint et ad cognitionem regnisui inuita
uerint, quibusignorari satiusfuit, rogauerintamicitiam fidem
non seruaturi, pacem uiolauerint uirtute impares, postremo
bellum intulerint quibus spes omnis in moenibus non in uiri
bus erat, cum sit omnium miserabile claudi obsidione, quae ó
etiam si bene procedit, augere saepius quam minuere peri
3 cula solet. ac ne quis uacuum fidei et superfluum putet nos
suscepisse negotium, ideo per principes ductum Hebraeorum
genus omne consideremus, ut liquido clareat, utrum a fe
moribusIudaenusquam generationis eius successio clau- 10
dicauerit, an uero offenderit in principum serie, sed manserit
in eo cuireposita manebantomnia etipseerat spes
gentium. hinc igitur sumam exordium .
LIBER PRIMVS.
I. Bello Parthico, quod inter Macchabaeos duces gen- 15
temque Medorum diuturnum ac frequens uariaque uictoria
fuit, incentiuum dedit sacrilegii dolor,quia rex Antiochus cui
nomen Illustris, Antiochi regis filius,ubi Aegyptum quoque
suo imperio adiunxit, in superbiam elatus, quod ei incerta
bellorum prosperauissent, ritus Hebraeorum neglegimyste- 20
riaque eorum profanari iusserat, idque postulantibus pleris
2 que Iudaeis statuere ausus. quod factum Matthathias sacer
dos perpeti nequiuit,nec solum ipse temperauit a sacrilegio
regalique edicto non obtemperauit,uerum etiam immolantem
simulacris hostias de popularibus suis nanctus gladio trans- 25
lierberauit. et congregata manu atque Asidaeis in socie
1 § 1 cf. BI.I 31— 35 (1 Mach. 1, 11– 12.20— 21.43.46) $ 2 cf.
BI.I 36 – 37 (IMach.2,15 — 24.42– 44.31 –41.49 sqq.)
9 sqq.cf.* Gen.49, 10 16 cf. Sall.Iug.5, 1
2 rogaueruntTHBZ,Va.c.m2 3uiolauerunt BZ uiolarintVa.c.m2
5 maxime ante omnium T cludi Aa.c., V includiVp.c.m2 7 fide B
13 gent.] add. HVC VSQ.PRAEFATIO DEHINC (DEINDE Z) HISTORIAE ORDO ZA
sumamus Z, Vp.c.m2 exord.] add. Explicit Prologus Textus libri se
quentis B 17 incent.]add.principium BZAV anthioch.hic et fere
semper BZ 20ministeriaqueBZ 22 matthathias (alt.h s.7.) A matha
thias cet. sacerd.suppl.mg.m2V 24 obtemp.]add.mathatias sacer
dos instituit sabbato pugnari a iudeis A immolantes TZ 25 nactus
Bp.c.,TVp.c.m2 26 adsideis H iudeis A adsc. in soc. A
PROL. 2 – LIBER I 1,5
tatem adscitis ipse cum filiis suis temerantes usum patrium
et iustitias legis alios necauit, plerosque expulit bellique
sabbato adoriendiauctor fuit,ne similiarte ipsi quoque deci
perentur, sicut iam plerique eorum , dum sabbato bellum
5 suscipere detrectant, inruentibus in se hostibus inulti occu
buere. potentiam prosperiactusdederunt, et perseuerauit in
uiro usque ad exitum uitae studium defensionis et pietatis
uigor. sed cum sibi supremum diem adesse intellegeret,
uocatis ciuibus atque adsistentibus liberis hortatus est, ut
10 tuerenturpatriam templiquereligionem ,ducemquehis Iudam
Macchabaeum curae ac sollicitudinis suae successorem reli
quit. qui bello strenuus, consilio bonus ac prae ceteris fide 3
promtus quam frequenter innumeras hostium copias parua
manu fuderit, persequi non est negotii praesentis. quod
15 tamen breui colligere datur, saepe prosperis usus successibus
excitauit in se magnam hostium multitudinem , qua circum
fusus undique, dum cedere pudori existimat, refugientibus
sociis in proelium ruit. caesisque quos aduersum ierat, a
latere circumuentus sed tamen ultus propriam mortem occi
20 ditur. huic successit Ionatha non minus uirtutis similitudine 4
par quam naturae germanitate. qui post multa in bellicis
rebus opera, in rebus sacris officia, quae circa templi puri
ficationem spectata ac probata sunt, praetenta per dolum
amicitiae fide intra urbem hostium clausus nec longo post
25 interuallo necatus est. Iohannes etiam senior natu frater
et Eleazar iunior ceteris pro religione mortem non recusa
runt. post hos rei summam Simon recepit, ad quam non 5
rudis sed iam probatus fraternae societatis triumphis ad
propinquauit,utinam et ipse tam perspicax ad fraudes cauen
30 das quam manu ualidusbellandique artibus satis spectatus.
I § 3 cf.BI.I 47 (I Mach. 9, 4 sqq.) § 4 cf.BI.I48.42– 44. 47
§ 5 cf.BI. I54 (I Mach. 13 - 15)
2 cf.Rom. 2,26 8 cf. Sall. Iug. 9,4 12 cf. Sall. Iug. 7,5 13cf.
Sall.Cat. 7, 7 18 cf.Sall.Iug.101, 8
1 patrum T 3 adoriendo TH A bella A 5 sese HBZ 14 pro
sequi AV presentis negotii BZAV 17 pudoris BZAV 19 propria
morte 24 20 ionathas BZ,Ap.C. 22 sacr.] add. et Z 25 Iohan.]
de scripturisuocabuli cf.Praef. natus H 26 et om. H eleazer A
30 spectatis Ta.c.m2 probatus Z
HEGESIPPIQVI DICITVR
etenim cum uirtutis ope Romanorum ducibus regibusque
gentium amicitiam foederauisset, Ptolomaeidolo generi sui
rogatus ad conuiuium inter mensas et pocula cum duobus
filiis qui aderant circumuentus atque exutus armis impiae
6 neci traditur. sane praeuenit insidias Iohannes ortus ex Si- 5
mone cui nomen Hyrcanus et properauit ad uicinae urbis
moenia, ubi a populo propter egregia patris merita, odio
quoquehostilis sceleris expectabatur. uix denique ingressus
urbem est, et iam Ptolomaeus aderat. sed cum per aliam
portam ingredi uellet, repulsusmultitudinicedendum existi- 10
mauit. adsumsit ilico Ionathes paterni sacerdotiimunus et
a cultu rerum diuinarum profectus statim pietatis officia
curamque seruandae necessitudinis exsequebatur, matrem
7 cupiens fratresque periculo auferre. congressuque superior
factus iustae passionis adfectu superabatur,quominus castro 15
potiretur, in quo clausi adtinebantur. nam Ptolomaeus ubi
se urgueri uidebat, matrem eius atque germanos in muris
locabat praecipitandos ilico, nisi Ionathes bello quod infere
batdesisteret. uincebatur iuuenis pietatis metu, quiuincebat
fortitudinis adsumtione, et iracundiam excitatam in hostem 20
reuocabat suorum misericordia . mater tamen parata ad tor
menta tendebat manus obsecrans non salutis auxilium sed
ultionis solatium . uerebatur enim ne filius plus matri me
tueret quam paternae uindictae impenderet. sibi mortem
illam loco immortalitatis futuram , qua maritus uindicaretur 25
et gener impius pro scelere immanipoenam exsolueret. sed
iuuenis plus intra ipsum se quam in hostem proeliabatur;
nam quotiens patrem cogitabat, accendebatur, rursus cum
matrem uerberari atque ad necem aptari uideret, mollie
batur. reuocabat impetum , referebat gradum , quia retrahe- 30
bat passio. inter obsidionis moras feriatus ex lege super
I § 6 cf.BI. I 54 - 56 $ 7 cf.BI. I 57— 60
2ptholomeiZA phtolomei V 3uocatus H 4 an impie? 7 odia
Va.c.m2 8 hostili Vp.c.m2 hostili (is s.l.) quoque hodio (esp.h) A
9 etiam ex etiam Tm2 10 uelit H 11 ionathas BZ,Ap.c.m3 14 con
gressusque TĀ,Va.c.m2 16 obtinebantur Ap.c.m3 18 ilico om . H
ionathas Bp.c.m2 22 manum T 24 impediret Ta.c.m2 27 seipsum
B.V p.c.m2, ipsum om. A 28 quotie(n)scumque A,Vp.c.m2 rursum V
LIBER I 1, 5 - 9
uenit annus qui eratseptimus. cessit pietas religioni, soluta
obsidio. sed eo magis Ptolomaei excitata immanitas,utquo
rum obiectu pestem euaserat eos iugulari iuberet. quicon
tinuo se ultioni exemit ad Zenonem , cui nomen Cotylae,
5 Philadelfiae regem confugiens, ut eiusope sese tueretur. nec 8
Antiochus quieuit qui Simoni patri Ionathae ludibrio suos
fuisse exercitus indignabatur, cupiensque adsurgentes adhuc
Ionathae primitias extinguere, cum magna ueniens manu,
HierosolymaHyrcanumqueobsedit. reppulit Hyrcanusauro,
10 quem ferro nequibat, reseratoque, ut Iosephus auctor est,
Dauid sepulchro tria milia auri talenta eruit, ex quibus tre
centa adnumerauit Antiocho,ut obsidionem relinqueret, pre
tio emtus abiret. atque ut facti inuidiam leuaret, fertur ea
pecunia Hyrcanus instituisse primus xenodochia, quibus ad
15 uentum susciperet pauperum peregrinorum . aucupatus etiam 9
Antiochi necessitatem ,qua Medis bellum inferebat,ultus dis
pendium plurimasque urbes Syriae sibiadiunxit. Samariam
quoque, ubi postea Sebastia condita est, circumdedit muni
tionibus, cuius expugnationem Aristobolo et Antigono filiis
20 suismandauit,quorum lenta obsidio usque ad diram famem
et tetra alimenta humanorum cadauerum clausos coegit.
qua impulsinecessitate opem ab Antiocho, cuinomen Aspon
dius,petendam arbitratiferentem adiumenta aerumnae socie
tate implicauere. uictus enim a fratribus proelio fuga sese
25 eripuit neci. Samaritaniautem repentina obsidione captaque
I § 8 cf. BI. I61 § 9 cf. BI. I62-67
8 sqq. cf.Isid. Etym. XV 3, 13 20 cf.Verg.Aen. III 256
1 resoluta Z 2 obs.] add. est BZ,Am2 eo s.l.A 3 poenam
(8.I pestem m2) B 4 eximit H genonem Z,Va.c.m2 cotilae HA
5 filadelfiae THBV,Zp.c. filadelfae Za.c. phyladelfiae A 6 ludibrio
ionathae suppl.mg. Vm2 suis ex suusI'm2 ludibriosusA 7 exsur
gentes B adhuc surgentes A 9 Hier.]deaccusatiuo casu etdescripturis
huius uocis etadiectiuiHierosolymitanuscf. Praef. -queom.BA hirca
numq. TZ,A p.c. hircanusZA 14 xenodocia À 15 paup.susc. peregr. A
occupatus (auc.mg.m3) A 16 ultus] add.iohannes 2 disp.] est add
BZA,Vm2 18 sebastea A 19 aristh.Ap.c. antigono s.l. I'm2 22ab
om. H anthiocho BA 23 adiumentum Ap.c.m2 societatem TH
societati B,4p.c.m2,Va.c.m2 24 inplicauerunt A,Vp.c.m2 25neci]
morti exemit add. A,(s.7.) Vm2nece A