Table Of ContentT.C.
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
DOĞU DİLLERİ VE EDEBİYATLARI (JAPON DİLİ VE EDEBİYATI)
ANABİLİM DALI
HARUKİ MURAKAMİ’NİN ESERLERİNDE TOPLUMSAL BELLEK
VE KİMLİK
Yüksek Lisans Tezi
Esma SANCAKLI
2015- ANKARA
T.C.
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
DOĞU DİLLERİ VE EDEBİYATLARI (JAPON DİLİ VE EDEBİYATI)
ANABİLİM DALI
HARUKİ MURAKAMİ’NİN ESERLERİNDE TOPLUMSAL BELLEK
VE KİMLİK
Yüksek Lisans Tezi
Esma SANCAKLI
Tezin Danışmanı
Prof. Dr. H. Can ERKİN
2015-ANKARA
üİİ
İıİüü
Ğİıİİ
İııİİ İ
İ
ışı
ü
ı
üı
ı
üş€
üı€
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER ........................................................................................................i
ÖNSÖZ .....................................................................................................................iv
GİRİŞ ....................................................................................................................... 1
I. BÖLÜM
HARUKİ MURAKAMİ VE ESERLERİ
1.1. Yazar Hakkında...................................................................................................5
1.2. Eser Özetleri.........................................................................................................8
1.2.1. İmkansızın Şarkısı............................................................................................8
1.2.2. Haşlanmış Harikalar Diyarı ve Dünyanın Sonu..........................................11
1.2.3. Zemberekkuşu’nun Güncesi..........................................................................13
1.2.4. Sahilde Kafka..................................................................................................15
1.2.5. 1Q84.................................................................................................................17
II. BÖLÜM
TOPLUMSAL BELLEK VE KİMLİK
2.1. Toplumsal Belleğin Tanımı...............................................................................23
2.2. Küreselleşme Sürecinde Kimliğin Tanımı.......................................................26
2.3. Eserlerde Toplumsal Bellek ve Kimlik............................................................32
III. BÖLÜM
JAPONYA’NIN TOPLUMSAL BELLEK VE KİMLİK YAPISINA ŞEKİL
VEREN UNSURLARIN ETKİLERİ
3.1. Kuşaklar Arası Amerika’ya Farklı Bakış Açıları ve Doğu-Batı
Unsurları....................................................................................................................57
3.2. Öğrenci Hareketleri...........................................................................................64
i
3.2.1. 1960’larda Öğrenci Hareketleri.....................................................................64
3.2.2. 1970’lerde Öğrenci Hareketleri.....................................................................68
3.3. Eserlerde Geçen Öğrenci Hareketleri..............................................................70
3.4. Kapitalizm..........................................................................................................75
3.4.1. Küreselleşme Sürecinde Kapitalizmin Gelişimi...........................................75
3.4.2. Eserlerde Geçen Kapitalizm Unsurları.........................................................84
IV. BÖLÜM
HARUKİ MURAKAMİ’NİN ESERLERİNDE BÜYÜLÜ GERÇEKLİK
4.1. Büyülü Gerçeklik Tanımı..................................................................................96
4.2. Büyülü Gerçeklik Mekanları............................................................................98
4.3. Murakami’nin Eserlerinde Geçen Büyülü Gerçeklik Unsurları.................100
4.3.1. İmkansızın Şarkısı........................................................................................101
4.3.2. Sahilde Kafka................................................................................................105
4.3.3. Haşlanmış Harikalar Diyarı ve Dünyanın Sonu........................................108
4.3.4. Zemberekkuşu’nun Güncesi........................................................................110
4.3.5. 1Q84...............................................................................................................113
V. BÖLÜM
KADIN-ERKEK İLİŞKİLERİ ÇERÇEVESİNDE KARAKTERLERE
YÜKLENEN ROLLER VE CİNSELLİK
5.1. Gurme Erkek....................................................................................................115
5.2. Yaşça Büyük Karşı Cinsle İlişkiler............................................................... 118
5.3. Eserlerde Araç Olarak Cinsellik ...................................................................120
SONUÇ....................................................................................................................125
KAYNAKLAR........................................................................................................128
ii
KELİME İNDEKSİ...............................................................................................136
ÖZET.......................................................................................................................140
ABSTRACT ............................................................................................................141
要旨..........................................................................................................................142
iii
ÖNSÖZ
İkinci Dünya Savaşı’na kadar militarist bir tutum sergileyen Japonya, güçlü
bir devlet olmanın yolunun globalleşen dünyada kapitalist ekonomiden geçtiğinin
farkına varmış ve diğer güçlü devletler gibi hammadde ve pazar arayışı içine
girmiştir. Bu güç arayışı arzusu da ülkeyi savaşlara sürüklemiştir.
İkinci Dünya Savaşı’na kadar militarist çizgide ilerleyen Japonya, bu güç
arayışı içinde hareket ederken ABD tarafından Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan
bomba ve bunun doğurduğu sonuçlar, ülke için dönüm noktası olmuştur. Japonya,
İkinci Dünya Savaşı’na kadar olan tutumunu değiştirerek daha ılımlı ve barışçıl bir
politika sergilemeye başlamıştır. Savaşın hemen ardından ABD tarafından
demokratikleştirilen Japonya, dış tehditlere karşı ülkenin savunma işini de yaptığı
güvenlik anlaşması doğrultusunda ABD’ye bırakmıştır.
Japonya, ordu için harcayacağı bütçeyi ekonomisinin gelişmesine harcayarak
kısa zamanda atom bombasının verdiği maddi tahribatları kapatarak ekonomik feraha
ulaşabilmiştir. Ancak hızla globalleşen dünyadan Japon toplumu da nasibini alarak
yoğun şekilde tüketim ürünlerinin esiri haline gelmiş ve bireylerin kendi toplumuna
aidiyetlik hissi zayıflamaya yüz tutmuştur. Kendilerini belli bir guruba dâhil etmeye
çabalama ve toplumda tutunamama bireylerde dışlanma, ötekileşme, içine kapanma
gibi bazı sorunlara neden olmuştur.
İkinci Dünya Savaşı hemen sonrasında işgal döneminde dünyaya gelen
çağdaş edebiyat yazarlarından Haruki Murakami de bu ekonomik ferah döneminde
Japonya’da yetişmiş bir yazardır. Çalışmamızda işgal döneminin ardından değişen
ülke ideolojisinin bireyler üzerinde yarattığı etkilerle kapitalist düzenin birer kölesi
iv
haline dönüşen bireylerde oluşan birtakım tahribatları, yazarın belirlediğimiz beş
eseri üzerinden toplumsal bellek ve kimlik çerçevesinde yansıtmaya çalıştık.
Tezin konu seçiminden ortaya çıkışına kadar olan süreçte büyük katkısından
dolayı benden yardımlarını esirgemeyen değerli danışman hocam Prof. Dr. H. Can
ERKİN’e; tezim hakkında gerekli tavsiyelerde bulunan Prof. Dr. Ayşe Nur
TEKMEN ve Prof. Dr. A. Merthan DÜNDAR’a; Sapporo Üniversitesi’nde tezimle
alakalı yabancı kaynaklara ulaşmama yardımcı olan Prof. Dr. Makiko
YAMAZAKİ’ye, maddi ve manevi desteklerini esirgemeyen aileme,
nişanlıma ve çalışma arkadaşlarıma teşekkürü bir borç bilirim.
Esma SANCAKLI
03.11.2014
ANKARA
v
GİRİŞ
Hiç kuşkusuz devletlerin ideolojileri ve uyguladıkları politikalar, o ülkelerin
sosyal yapısı üzerinde her daim büyük etki bırakmış, toplumsal bellek ve kimlik
yapılarının form oluşturmasında belirleyici etken olmuştur.
Batı etkisinden korumak amaçlı 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar tecrit
politikası uygulayan Japonya’nın dış devletlerle olan ilişkisini minimuma indirmiş
olması, kendi iç dinamiğinden hareketle Japonya’nın o güne dek ülke genelinde
uyguladığı kapitalist ekonomiyi sekteye uğratmıştır. ABD’nin baskısıyla limanlarını
açmak durumunda kalan Japonya, Avrupa’nın açık hedefi haline gelmiştir.
Japonya çok geçmeden güçlü bir devlet olma yolunun dünya kapitalist
ekonomisine dâhil olmaktan geçtiğinin farkına varıp, hammadde ve pazar arayışına
geçerek ülkeler arası sömürge rekabetine girmiştir. 1929 yılında yaşanan dünya
ekonomik buhranında ABD ve Avrupa bu buhranın sarsıntılarıyla uğraşırken, bunu
fırsat bilen Japon militarist güçlerin kömür ve demir yatakları bakımından zengin
Çin’in kuzeydoğu sınırlarında kalan Mançurya’yı ele geçirerek büyük bir pazar elde
etme arzusu da bunun sonuçlarından biridir.
Çin ve Japonya arasında gelişen ikili mücadele, 1931 Mançurya işgaliyle
başlayıp 1945 yılında 2. Dünya Savaşı’nda Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan atom
bombasının ardından gelen Japonya’nın düşüşüne kadar sürmüştür.
İkinci Dünya Savaşı’na kadar militarist ve maskülen bir tutum sergileyen
Japonya, 16. yüzyılda uyguladığı tecrit politikasında olduğu gibi bir kez daha
ABD’nin baskısıyla karşı karşıya gelmiştir. Savaşın hemen ardından ülkenin
1
Description:““Adım Nakata, kedicik. Peki, senin adın ne?” “Adımı unuttum.” dedi kara kedi. “Hiç adım olmadı değil, ama bir yerden sonra gereksiz hale geliverdi. Ben de unuttum.” yapısına geçer ve Oidipus .. Babası NHK tahsilat rotası dışında hiçbir şeye merak duymayan kısıtlı
