Table Of Content30657
ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Αρ. Φύλλου 2704
15 Δεκεμβρίου 2015
ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ λίου Συστημικού Κινδύνου, της 22ας Δεκεμβρίου 2011,
«σχετικά με τη μακροπροληπτική αρμοδιότητα των εθνι−
Αριθμ. πράξης 53/14.12.2015 κών αρχών» (EEC 41 (14.2.2012)1),
Ορισμός στρατηγικής της πολιτικής για την άσκηση η) τη Σύσταση ΕΣΣΚ/2013/1 του Ευρωπαϊκού Συμβουλί−
της μακροπροληπτικής αρμοδιότητας της Τράπε− ου Συστημικού Κινδύνου, της 4ης Απριλίου 2013, «σχετικά
ζας της Ελλάδος με τους ενδιάμεσους στόχους και τα εργαλεία μακρο−
προληπτικής πολιτικής» (ΕΕ C 170 (15.6.2013) 1),
ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
θ) τη Σύσταση ΕΣΣΚ/2014/1 του Ευρωπαϊκού Συμβουλί−
Η ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚH ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΗΣ
ου Συστημικού Κινδύνου, της 18ης Ιουνίου 2014, «σχετικά
ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
με καθοδήγηση για τον καθορισμό των ποσοστών αντι−
Α φού έλαβε υπόψη: κυκλικών αποθεμάτων ασφαλείας» (ΕΕ C 293 (2.9.2014) 1),
α) τα άρθρα 2, 55Α και 55Γ του Καταστατικού της ι) την έκδοση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημι−
Τράπεζας της Ελλάδος, όπως ισχύει, κού Κινδύνου, της 3ης Μαρτίου 2014, με τίτλο "ESRB
β) το Ν. 4261/2014 «Πρόσβαση στη δραστηριότητα Handbook on Operationalising Macro−prudential Policy in
των πιστωτικών ιδρυμάτων και προληπτική εποπτεία the Banking Sector",
πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων (ενσωμάτωση ια) την Ενδιάμεση Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής 2014
της Οδηγίας 2013/36/ΕΕ), κατάργηση του Ν. 3601/2007 της Τράπεζας της Ελλάδος, και ιδίως το Ειδικό Θέμα
και άλλες διατάξεις.» (ΦΕΚ Α΄ 107), VI.3 αυτής με τίτλο «Η μακροπροληπτική αρμοδιότητα
γ) τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 575/2013 του Ευρωπαϊκού της Τράπεζας της Ελλάδος»,
Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, ιβ) τη σκοπιμότητα ορισμού στρατηγικής της πολιτι−
«σχετικά με τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας για κής για την άσκηση της μακροπροληπτικής αρμοδιότη−
πιστωτικά ιδρύματα και επιχειρήσεις επενδύσεων και τας της Τράπεζας της Ελλάδος,
την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012» ιγ) το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας
(ΕΕ L 176 (27.6.2013) 1), Πράξης δεν προκαλείται δαπάνη εις βάρος του Κρατι−
δ) τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1024/2013 του Συμβουλίου, κού Προϋπολογισμού, αποφάσισε τα ακόλουθα:
της 15ης Οκτωβρίου 2013, «για την ανάθεση ειδικών κα− Ορίζεται η ακόλουθη στρατηγική της πολιτικής για
θηκόντων στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σχετικά την άσκηση της μακροπροληπτικής αρμοδιότητας της
με τις πολιτικές που αφορούν την προληπτική εποπτεία Τράπεζας της Ελλάδος.
των πιστωτικών ιδρυμάτων» (ΕΕ L 287 (29.10.2013) 63), Ι. Ορισμοί
και ιδίως το άρθρο 5 αυτού, Για τους σκοπούς της παρούσας Πράξης ισχύουν οι
ε) τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 468/2014 της Ευρωπαϊκής ακόλουθοι ορισμοί:
Κεντρικής Τράπεζας, της 16ης Απριλίου 2014, «που θε− α) Ακαθάριστο εξωτερικό χρέος: οι υποχρεώσεις ένα−
σπίζει το πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής ντι μη κατοίκων όλων των κλάδων της ελληνικής οικο−
Κεντρικής Τράπεζας, των εθνικών αρμόδιων αρχών και νομίας (δημόσιου και ιδιωτικού τομέα) και, ειδικότερα,
των εθνικών εντεταλμένων αρχών εντός του ενιαίου της Γενικής Κυβέρνησης, της Τράπεζας της Ελλάδος,
εποπτικού μηχανισμού» (Κανονισμός για το πλαίσιο των πιστωτικών ιδρυμάτων και των λοιπών τομέων της
ΕΕΜ) (ΕΕ L 141 (14.5.2014) 1), και ιδίως τα άρθρα 101 − 105 ελληνικής οικονομίας.
αυτού, β) Αποδοτικότητα μακροπροληπτικού εργαλείου: η
στ) τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1092/2010 του Ευρωπαϊ− αποδοτικότητα του εργαλείου όπως αυτή ορίζεται στην
κού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμ− ενότητα 2 της Σύστασης ΕΣΣΚ/2013/1 του Ευρωπαϊκού
βρίου 2010, «σχετικά με τη μακροπροληπτική επίβλεψη Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου, της 4ης Απριλίου 2013,
του χρηματοοικονομικού συστήματος της Ευρωπαϊκής «σχετικά με τους ενδιάμεσους στόχους και τα εργαλεία
Ένωσης και τη σύσταση Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συ− μακροπροληπτικής πολιτικής».
στημικού Κινδύνου» (ΕΕ L 331 (15.12.2010) 1), γ) Αποτελεσματικότητα μακροπροληπτικού εργαλεί−
ζ) τη Σύσταση ΕΣΣΚ/2011/3 του Ευρωπαϊκού Συμβου− ου: η αποτελεσματικότητα του εργαλείου όπως αυτή
30658 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)
ορίζεται στην ενότητα 2 της Σύστασης ΕΣΣΚ/2013/1 του ιδ) Πιστωτικό ίδρυμα: το πιστωτικό ίδρυμα όπως αυτό
Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου, της 4ης ορίζεται στο άρθρο 3, παράγραφος 1, σημείο 1 του
Απριλίου 2013, «σχετικά με τους ενδιάμεσους στόχους Ν. 4261/2014.
και τα εργαλεία μακροπροληπτικής πολιτικής». ιε) Στεγαστικά δάνεια: χρηματοδοτικά ανοίγματα προς
δ) Ασφαλιστική επιχείρηση: η ασφαλιστική επιχείρηση νοικοκυριά για την απόκτηση ή επισκευή οικιστικού ακι−
όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 3, παράγραφος 1, σημείο νήτου, με εξασφάλιση επί οικιστικού ακινήτου.
5 του Ν. 4261/2014. ιστ) Συστημικός κίνδυνος: ο συστημικός κίνδυνος όπως
ε) Ασφαλιστική επιχείρηση τρίτης χώρας: η ασφα− αυτός ορίζεται στο άρθρο 3, παράγραφος 1, σημείο 10
λιστική επιχείρηση τρίτης χώρας όπως αυτή ορίζεται του Ν. 4261/2014. Δύο είναι οι διαστάσεις του συστημι−
στο άρθρο 13, σημείο 3, της Οδηγίας 2009/138/ΕΚ του κού κινδύνου:
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της i. η διαρθρωτική διάσταση του συστημικού κινδύνου
25ης Νοεμβρίου 2009, «σχετικά με την ανάληψη και την όπως αυτή ορίζεται στην ενότητα 2 της Σύστασης
άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης ΕΣΣΚ/2013/1 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού
(Φερεγγυότητα II)». Κινδύνου, της 4ης Απριλίου 2013, «σχετικά με τους εν−
στ) Ιδιωτικός τομέας: οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυ− διάμεσους στόχους και τα εργαλεία μακροπροληπτικής
ριά, ειδικότερα οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις τα λοιπά πολιτικής»,
χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, οι μη χρηματοπιστωτικές ii. η κυκλική διάσταση του συστημικού κινδύνου όπως
επιχειρήσεις, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αγρότες αυτή ορίζεται στην ενότητα 2 της Σύστασης ΕΣΣΚ/2013/1
και οι ατομικές επιχειρήσεις, καθώς και οι ιδιώτες και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου, της
τα ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα. 4ης Απριλίου 2013, «σχετικά με τους ενδιάμεσους στό−
ζ) Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών: το άθροισμα των χους και τα εργαλεία μακροπροληπτικής πολιτικής»,
ισοζυγίων (εισπράξεις μείον πληρωμές) των αγαθών, ιζ) Τιτλοποίηση: η τιτλοποίηση όπως αυτή ορίζεται
των υπηρεσιών, των πρωτογενών εισοδημάτων και των στο άρθρο 3, παράγραφος 1, σημείο 50 του Ν. 4261/2014.
δευτερογενών εισοδημάτων. Από το μήνα αναφοράς ιη) Χρέος υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας (senior
Ιανουάριο 2015, η Τράπεζα της Ελλάδος προσάρμοσε debt): χρέος που βρίσκεται σε υψηλή σειρά εξόφλησης,
τη μεθοδολογία κατάρτισης του ισοζυγίου τρεχουσών δηλαδή σε περίπτωση εκκαθάρισης ικανοποιείται κατά
συναλλαγών της Ελλάδας στις συστάσεις και τους ορι− προτεραιότητα,
σμούς του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (International ιθ) Χρηματοδότηση ιδιωτικού τομέα: τα δάνεια που
Monetary Fund−IMF), όπως αυτά καθορίζονται στην τε− χορηγούν τα ΝΧΙ στον ιδιωτικό τομέα, οι τοποθετήσεις
λευταία (6η) έκδοση του Εγχειριδίου για το Ισοζύγιο των ΝΧΙ σε εταιρικά ομόλογα, τα τιτλοποιημένα δάνεια
Πληρωμών (IMF−BPM6− Balance of Payments Manual, 6th και τα τιτλοποιημένα εταιρικά ομόλογα,
edition, 2009). κ) Χρηματοπιστωτικό ίδρυμα: το χρηματοπιστωτικό
η) Καλυμμένη ομολογία: μέσο που αναφέρεται στην ίδρυμα ή, αλλιώς, το χρηματοοικονομικό ίδρυμα όπως
περίπτωση Β΄ της παρ. 4 του άρθρου 61 του Ν. 4099/2012 αυτό ορίζεται στο άρθρο 2, σημείο α) του Κανονισμού
(Α΄ 250) (άρθρο 52 παράγραφος 4 της Οδηγίας 2009/65/ (ΕΕ) αριθ. 1092/2010. Ο εν λόγω ορισμός περιλαμβάνει
ΕΚ). οποιαδήποτε επιχείρηση εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής
θ) Καταναλωτικά δάνεια: χρηματοδοτικά ανοίγματα της νομοθεσίας που αναφέρεται στο άρθρο 1 παράγρα−
οποιουδήποτε είδους προς νοικοκυριά για την κάλυψη φος 2 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010, του Κανονι−
καταναλωτικών αναγκών, σμού (ΕΕ) αριθ. 1094/2010 και του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ.
ι) Κεντρικός αντισυμβαλλόμενος: ο κεντρικός αντισυμ− 1095/2010, καθώς και κάθε άλλη επιχείρηση ή οντότητα
βαλλόμενος όπως αυτός ορίζεται στο άρθρο 3, παρά− με κύρια δραστηριότητα παρόμοιου χαρακτήρα,
γραφος 1, σημείο 31 του Ν. 4261/2014. κα) Χρηματοπιστωτικό σύστημα: το χρηματοπιστωτι−
ια) Μακροπροληπτική αρχή: η μακροπροληπτική αρχή κό σύστημα ή, αλλιώς, το χρηματοοικονομικό σύστημα
όπως αυτή ορίζεται στην ενότητα 2 της Σύστασης όπως αυτό ορίζεται στο άρθρο 2, σημείο β) του Κανονι−
ΕΣΣΚ/2013/1 του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού σμού (ΕΕ) αριθ. 1092/2010. Ο εν λόγω ορισμός περιλαμ−
Κινδύνου, της 4ης Απριλίου 2013, «σχετικά με τους εν− βάνει όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τις αγορές,
διάμεσους στόχους και τα εργαλεία μακροπροληπτικής τα προϊόντα και τις υποδομές αγορών.
πολιτικής». Ως μακροπροληπτική αρχή για την Ελλάδα II. Στόχοι μακροπροληπτικής πολιτικής
έχει οριστεί η Τράπεζα της Ελλάδος, δυνάμει του άρ− 1. Η Τράπεζα της Ελλάδος, σύμφωνα με το άρθρο 55Α
θρου 55Α του Καταστατικού της, όπως ισχύει, του Καταστατικού της, όπως ισχύει, «...ασκεί μεταξύ άλ−
ιβ) Μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα: τα μη εξυπηρετού− λων την μακροπροληπτική αρμοδιότητα προς ενίσχυση
μενα ανοίγματα, σύμφωνα με τον Εκτελεστικό Κανονι− της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού συστή−
σμό (ΕΕ) 2015/227 της Επιτροπής, της 9ης Ιανουαρίου ματος και μείωση της συσσώρευσης των συστημικών
2015, «για την τροποποίηση του Εκτελεστικού Κανονι− κινδύνων. Ιδίως, η Τράπεζα της Ελλάδος αναγνωρίζει,
σμού (ΕΕ) αριθ. 680/2014 της Επιτροπής για τη θέσπιση παρακολουθεί και αξιολογεί αυτούς τους κινδύνους και
εκτελεστικών τεχνικών προτύπων όσον αφορά την υπο− λαμβάνει τα μέτρα που προβλέπει ο νόμος....». Η άσκηση
βολή εποπτικών αναφορών από τα ιδρύματα, σύμφωνα μακροπροληπτικής πολιτικής από την Τράπεζα της Ελ−
με τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 575/2013 του Ευρωπαϊκού λάδος (μακροπροληπτική αρμοδιότητα) έχει ως απώτε−
Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου». ρο στόχο τη συμβολή στη διαφύλαξη της σταθερότητας
ιγ) Νομισματικά Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα (ΝΧΙ): του χρηματοπιστωτικού συστήματος ως συνόλου, μέσω
η Τράπεζα της Ελλάδος, τα πιστωτικά ιδρύματα που της ενίσχυσης της ανθεκτικότητάς του και της μείωσης
λειτουργούν στην Ελλάδα και τα αμοιβαία κεφάλαια της συσσώρευσης των συστημικών κινδύνων, ώστε να
χρηματαγοράς, διασφαλίζεται με τον τρόπο αυτό η διατηρήσιμη συμ−
ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 30659
βολή του χρηματοπιστωτικού τομέα στην οικονομική v. τις απαιτήσεις ρευστότητας που καθορίζονται στο
ανάπτυξη. Σε αυτό το πλαίσιο, η Τράπεζα της Ελλάδος έκτο μέρος του εν λόγω Κανονισμού,
επιδιώκει την πρόληψη και τον περιορισμό τόσο της vi. τη στάθμιση κινδύνου με στόχευση στις «φούσκες
κυκλικής όσο και της διαρθρωτικής διάστασης του συ− κερδοσκοπίας» στον τομέα των οικιστικών και επαγ−
στημικού κινδύνου. γελματικών ακινήτων ή στα ανοίγματα εντός του χρη−
2. Προς επίτευξη του απώτερου στόχου της μακρο− ματοπιστωτικού τομέα,
προληπτικής πολιτικής, η Τράπεζα της Ελλάδος επιδιώ− στ) Τα μέτρα που προβλέπονται από τα άρθρα 124,
κει ενδιάμεσους στόχους, οι οποίοι αφορούν το εθνικό παρ. 2 και 164 παρ. 5 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013.
χρηματοπιστωτικό σύστημα ως σύνολο. Οι ενδιάμεσοι ζ) Κάθε εργαλείο (μέτρο) που τίθεται νομοθετικά στη
αυτοί στόχοι περιλαμβάνουν: διάθεση της Τράπεζας της Ελλάδος και αποσκοπεί στην
α) Τη διαμόρφωση κατάλληλου επιπέδου πιστωτικής επίτευξη του απώτερου στόχου ή των ενδιάμεσων στό−
επέκτασης και μόχλευσης, συμπεριλαμβανομένων της χων μακροπροληπτικής πολιτικής.
πρόληψης και του περιορισμού της υπερβολικής πιστω− Η Τράπεζα της Ελλάδος λαμβάνει τα ως άνω μέτρα
τικής επέκτασης και μόχλευσης, εφόσον υφίστανται. υπό την ιδιότητα της εντεταλμένης ή, κατά περίπτωση,
β) Την πρόληψη και τον περιορισμό της υπερβολικής της αρμόδιας αρχής κατά την έννοια του Ν. 4261/2014
ασυμφωνίας ληκτότητας απαιτήσεων−υποχρεώσεων και και του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013.
της έλλειψης ρευστότητας της αγοράς. 2. Η Τράπεζα της Ελλάδος εξετάζει, κατά περίπτωση,
γ) Τον περιορισμό της άμεσης και έμμεσης συγκέ− την επάρκεια των διαθέσιμων σε αυτήν μακροπρολη−
ντρωσης χρηματοδοτικών ανοιγμάτων. πτικών εργαλείων (μέτρων), λαμβάνοντας υπόψη την
δ) Τον περιορισμό των συστημικών επιπτώσεων λόγω αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητά τους στην
εσφαλμένων κινήτρων, με σκοπό τη μείωση του ηθικού επίτευξη του απώτερου στόχου και των ενδιάμεσων
κινδύνου. στόχων μακροπροληπτικής πολιτικής.
ε) Την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υποδομών IV. Πλαίσιο για την άσκηση μακροπροληπτικής πο−
του χρηματοπιστωτικού συστήματος. λιτικής
3. Η Τράπεζα της Ελλάδος εξετάζει, κατά περίπτωση, 1. Η άσκηση μακροπροληπτικής πολιτικής από την
την ανάγκη ορισμού περαιτέρω ενδιάμεσων στόχων Τράπεζα της Ελλάδος περιλαμβάνει τα ακόλουθα τέσ−
μακροπροληπτικής πολιτικής, λαμβάνοντας υπόψη τις σερα στάδια:
εξελίξεις στα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά του χρημα− α) Την παρακολούθηση των κινδύνων του χρηματοπι−
τοπιστωτικού συστήματος και την εμφάνιση νέων τύπων στωτικού συστήματος. Σε αυτό το στάδιο εντοπίζονται,
συστημικών κινδύνων. μέσω κατάλληλων δεικτών, οι ευπάθειες του χρηματο−
III. Εργαλεία μακροπροληπτικής πολιτικής πιστωτικού συστήματος σε σχέση με τους ενδιάμεσους
1. Η Τράπεζα της Ελλάδος επιδιώκει τον απώτερο στόχους μακροπροληπτικής πολιτικής και αναγνωρίζο−
στόχο και τους ενδιάμεσους στόχους της μακροπρολη− νται οι συναφείς συστημικοί κίνδυνοι.
πτικής πολιτικής με τα διαθέσιμα σε αυτήν μακροπρο− β) Την επιλογή των κατάλληλων μακροπροληπτικών
ληπτικά εργαλεία (μέτρα), σύμφωνα με τις διατάξεις της εργαλείων, καθώς και τη βαθμονόμηση (calibration) αυ−
κείμενης νομοθεσίας. Τα εργαλεία αυτά περιλαμβάνουν: τών, με σκοπό την πρόληψη και τον περιορισμό των
α) Το αντικυκλικό κεφαλαιακό απόθεμα ασφαλεί− συναφών συστημικών κινδύνων και την επίτευξη του
ας κατά την έννοια των άρθρων 123 και 127−130 του απώτερου στόχου και των ενδιάμεσων στόχων μακρο−
Ν. 4261/2014. προληπτικής πολιτικής.
β) Το απόθεμα ασφαλείας των παγκοσμίως συστημι− γ) Την εφαρμογή της μακροπροληπτικής πολιτικής, η
κά σημαντικών ιδρυμάτων (G−SII) κατά την έννοια του οποία συνίσταται στη λήψη αποφάσεων αναφορικά με
άρθρου 124 του Ν. 4261/2014. τη χρήση (ενεργοποίηση, βαθμονόμηση, απενεργοποίη−
γ) Το απόθεμα ασφαλείας των λοιπών συστημικά ση− ση) των κατάλληλων μακροπροληπτικών εργαλείων για
μαντικών ιδρυμάτων (0−SII) κατά την έννοια του άρθρου την επίτευξη του απώτερου στόχου και των ενδιάμεσων
124 του Ν. 4261/2014. στόχων μακροπροληπτικής πολιτικής.
δ) Το απόθεμα ασφαλείας συστημικού κινδύνου κατά δ) Την αξιολόγηση της εφαρμογής της μακροπρο−
την έννοια των άρθρων 125−126 του Ν. 4261/2014. ληπτικής πολιτικής. Σε αυτό το στάδιο εξετάζονται τα
ε) Τα μέτρα που προβλέπονται από το άρθρο 458 του αποτελέσματα της χρήσης των μακροπροληπτικών ερ−
Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013, σύμφωνα με τις προϋπο− γαλείων και εξάγονται σχετικά συμπεράσματα.
θέσεις που αυτό ορίζει. Τα μέτρα αυτά εφαρμόζονται στα 2. Η Τράπεζα της Ελλάδος επανεξετάζει την καταλλη−
ιδρύματα (όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 4 του εν λόγω λότητα και την επάρκεια του πλαισίου για την άσκηση
Κανονισμού) που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας στην Ελ− μακροπροληπτικής πολιτικής, εφόσον κρίνεται σκόπιμο,
λάδα ή σε υποσύνολο των ιδρυμάτων αυτών και αφορούν: λαμβάνοντας υπόψη τα συμπεράσματα από την αξιολό−
i. το επίπεδο ιδίων κεφαλαίων που ορίζεται στο άρθρο γηση της εφαρμογής της μακροπροληπτικής πολιτικής,
92 του εν λόγω Κανονισμού, τις εξελίξεις στα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά του εθνι−
ii. τις απαιτήσεις για τα μεγάλα χρηματοδοτικά ανοίγ− κού και ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος,
ματα που ορίζονται στο άρθρο 392 και τα άρθρα 395 τις τάσεις μακροπροληπτικής πολιτικής που διαμορφώ−
έως 403 του εν λόγω Κανονισμού, νονται διεθνώς και το εκάστοτε ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
iii. τις απαιτήσεις δημοσιοποίησης που ορίζονται στα V. Παρακολούθηση κινδύνων του χρηματοπιστωτικού
άρθρα 431 έως 455 του εν λόγω Κανονισμού, συστήματος
iv. το επίπεδο του αποθέματος ασφαλείας διατήρη− Η Τράπεζα της Ελλάδος παρακολουθεί τους κινδύνους
σης κεφαλαίου που προβλέπεται στο άρθρο 122 του του χρηματοπιστωτικού συστήματος μέσω δεικτών, ανά
Ν. 4261/2014, ενδιάμεσο στόχο μακροπροληπτικής πολιτικής.
30660 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)
Ενδεικτικά, παρακολουθούνται οι ακόλουθοι δείκτες: του ακαθάριστου εξωτερικού χρέους προς την αξία του
1. Δείκτες για την παρακολούθηση της πιστωτικής ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές, όπως αυτά δημοσιεύονται από
επέκτασης και μόχλευσης: την Τράπεζα της Ελλάδος και την ΕΛΣΤΑΤ αντίστοιχα.
α) Παρακολούθηση των πιστωτικών εξελίξεων δ) Παρακολούθηση της ευρωστίας των πιστωτικών
i. Εξέλιξη της χρηματοδότησης του εγχώριου ιδιωτικού ιδρυμάτων
τομέα (growth of credit to the domestic private sector): i. Ποσοστό κάλυψης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγ−
Παρακολουθείται σε ατομική βάση και ορίζεται ως η μάτων από συσσωρευμένες προβλέψεις (coverage ratio):
ποσοστιαία μεταβολή του υπολοίπου της χρηματοδό− Παρακολουθείται σε ατομική βάση για τα πιστωτικά
τησης του εγχώριου ιδιωτικού τομέα από τα ΝΧΙ, όπως ιδρύματα που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας από την
δημοσιεύεται από την Τράπεζα της Ελλάδος. Τράπεζα της Ελλάδος. Ορίζεται ως ο λόγος της αξίας
ii. Χρηματοδότηση του εγχώριου ιδιωτικού τομέα προς των συσσωρευμένων λογιστικών προβλέψεων για τον
το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (credit to the domestic πιστωτικό κίνδυνο προς την αξία του συνόλου των μη
private sector to gross domestic product − GDP): Παρακο− εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων.
λουθείται σε ατομική βάση και ορίζεται ως ο λόγος του ii. Καθαρό επιτοκιακό περιθώριο (net interest margin
υπολοίπου της χρηματοδότησης του εγχώριου ιδιωτι− − ΝΙΜ): Παρακολουθείται σε ατομική βάση για τα πι−
κού τομέα από τα ΝΧΙ προς την αξία του Ακαθάριστου στωτικά ιδρύματα που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας
Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) σε τρέχουσες τιμές, όπως από την Τράπεζα της Ελλάδος. Ορίζεται ως ο λόγος
αυτά δημοσιεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος και της αξίας των καθαρών εσόδων από τόκους (δηλαδή
την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) αντίστοιχα. έσοδα από τόκους μείον έξοδα για τόκους) προς το
iii. Διαφορά των πιστώσεων προς το ΑΕΠ (credit−to− μέσο ενεργητικό.
GDP gap): Ορίζεται ως η απόκλιση του δείκτη «Χρημα− iii. Δείκτης μόχλευσης (leverage ratio): Παρακολουθείται
τοδότηση του εγχώριου ιδιωτικού τομέα προς το Ακα− σε ενοποιημένη βάση για τα πιστωτικά ιδρύματα που
θάριστο Εγχώριο Προϊόν» από τη μακροπρόθεσμη τάση έχουν λάβει άδεια λειτουργίας από την Τράπεζα της
του. iv. Τυποποιημένη διαφορά των πιστώσεων προς το Ελλάδος. Ορίζεται όπως προβλέπεται από το άρθρο 429
ΑΕΠ (standardised credit−to−GDP gap): Ορίζεται όπως του Κανονισμού 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
προβλέπεται στην ενότητα 2 της Σύστασης του Ευρω− και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, «σχετικά με τις
παϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου ΕΣΣΚ/2014/1, απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας για πιστωτικά ιδρύ−
της 18ης Ιουνίου 2014, «σχετικά με καθοδήγηση για τον ματα και επιχειρήσεις επενδύσεων και την τροποποίηση
καθορισμό των ποσοστών αντικυκλίκων αποθεμάτων του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012» και τον κατ' εξουσιο−
ασφαλείας», και υπολογίζεται σύμφωνα με τα οριζόμενα δότηση Κανονισμό (ΕΕ) 2015/62 της Επιτροπής, της 10ης
στο μέρος Ι του παραρτήματος της ίδιας Σύστασης, Οκτωβρίου 2014, «για την τροποποίηση του κανονισμού
β) Παρακολούθηση της δυνητικής υπερεκτίμησης των (ΕΕ) αριθ. 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του
τιμών των ακινήτων Συμβουλίου όσον αφορά τον δείκτη μόχλευσης»,
i. Εξέλιξη των τιμών των επαγγελματικών ακινήτων ε) Παρακολούθηση της δανειακής επιβάρυνσης του
(commercial real estate price growth rate): Ορίζεται ως ιδιωτικού τομέα
η ποσοστιαία μεταβολή των εκτιμώμενων εμπορικών i. Δάνεια σε ιδιώτες και ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύ−
αξιών των επαγγελματικών ακινήτων (γραφείων και κα− ματα προς ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα (individuals’
ταστημάτων) στην Ελλάδα, όπως δημοσιεύεται από την and private non−profit institutions’ debt−to−income ratio):
Τράπεζα της Ελλάδος. Παρακολουθείται σε ατομική βάση και ορίζεται ως ο
ii. Διαφορά της εξέλιξης των τιμών των επαγγελματι− λόγος του υπολοίπου των δανείων (στεγαστικών, κατα−
κών ακινήτων (commercial real estate price growth rate ναλωτικών και λοιπών δανείων) σε ιδιώτες και ιδιωτικά
gap): Ορίζεται ως η απόκλιση του δείκτη «Εξέλιξη των μη κερδοσκοπικά ιδρύματα από τα ΝΧΙ προς την αξία
τιμών των επαγγελματικών ακινήτων» από τη μακρο− του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος τους, όπως
πρόθεσμη τάση του. αυτά δημοσιεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος και
iii. Εξέλιξη των τιμών των οικιστικών ακινήτων την ΕΛΣΤΑΤ αντίστοιχα.
(residential real estate price growth rate): Ορίζεται ως ii. Χρηματοδότηση των μη χρηματοπιστωτικών επιχει−
η ποσοστιαία μεταβολή των εκτιμώμενων εμπορικών ρήσεων προς ΑΕΠ (credit to non−financial corporations to
αξιών των διαμερισμάτων στην Ελλάδα, όπως δημοσι− GDP): Παρακολουθείται σε ατομική βάση και ορίζεται
εύεται από την Τράπεζα της Ελλάδος. ως ο λόγος του υπολοίπου της χρηματοδότησης των
iv. Διαφορά της εξέλιξης των τιμών των οικιστικών μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων (συμπεριλαμβα−
ακινήτων (residential real estate price growth rate gap): νομένων των ελεύθερων επαγγελματιών, των αγροτών
Ορίζεται ως η απόκλιση του δείκτη «Εξέλιξη των τιμών και των ατομικών επιχειρήσεων) από τα ΝΧΙ προς την
των οικιστικών ακινήτων» από τη μακροπρόθεσμη τάση αξία του ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές, όπως αυτά δημοσι−
του. εύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος και την ΕΛΣΤΑΤ
γ) Παρακολούθηση των εξωτερικών ανισορροπιών αντίστοιχα,
i. Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών προς ΑΕΠ (current στ) Παρακολούθηση της τιμολόγησης του κινδύνου
account balance to GDP): Ορίζεται ως ο λόγος της αξίας i. Εξέλιξη του Γενικού Δείκτη Τιμών του Χρηματιστη−
του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών προς την αξία ρίου Αθηνών
του ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές, όπως αυτά δημοσιεύο− ii. Εξέλιξη του κλαδικού δείκτη «FTSE/X.A. Τράπεζες»
νται από την Τράπεζα της Ελλάδος και την ΕΛΣΤΑΤ του Χρηματιστηρίου Αθηνών
αντίστοιχα. iii. Διαφορά αποδόσεων (σε μονάδες βάσης) των δε−
ii. Ακαθάριστο εξωτερικό χρέος προς ΑΕΠ (gross καετών ομολόγων αναφοράς του Ελληνικού και του
external debt to GDP): Ορίζεται ως ο λόγος της αξίας Γερμανικού Δημοσίου,
ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 30661
ζ) Παρακολούθηση ακραίων καταστάσεων στις αγορές κού τομέα από τα ΝΧΙ, όπως αυτά δημοσιεύονται από
χρηματοδότησης των πιστωτικών ιδρυμάτων την Τράπεζα της Ελλάδος. Επίσης, για τους κύριους
Ενδεικτικά, παρακολουθείται η απόδοση των ασφαλί− κλάδους δραστηριότητας των μη χρηματοπιστωτικών
στρων τραπεζικών συμβολαίων ανταλλαγής πιστωτικής επιχειρήσεων, παρακολουθείται η χρηματοδότηση και
αθέτησης (bank credit default swap − CDS premia). κατά κλάδο προς το σύνολο της χρηματοδότησης των
2. Δείκτες για την παρακολούθηση της ασυμφωνίας μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων από τα ΝΧΙ.
ληκτότητας απαιτήσεων−υποχρεώσεων και της ρευστό− ii. Χρηματοδότηση των ιδιωτών και ιδιωτικών μη κερδο−
τητας της αγοράς σκοπικών ιδρυμάτων προς το σύνολο της χρηματοδότη−
i. Δείκτης χορηγήσεων προς καταθέσεις (loans−to− σης του εγχώριου ιδιωτικού τομέα (credit to individuals and
deposits ratio − LTD ratio): Παρακολουθείται σε ατομική private non−profit institutions to total credit to the domestic
βάση για τα πιστωτικά ιδρύματα που έχουν λάβει άδεια private sector): Παρακολουθείται σε ατομική βάση και
λειτουργίας από την Τράπεζα της Ελλάδος και ορίζεται ορίζεται ως ο λόγος του υπολοίπου της χρηματοδότησης
ως ο λόγος του συνολικού υπολοίπου των δανείων και των ιδιωτών και ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων
προκαταβολών σε πελάτες μετά από προβλέψεις προς από τα ΝΧΙ προς το υπόλοιπο της συνολικής χρηματοδό−
το σύνολο των καταθέσεων των πελατών. τησης του εγχώριου ιδιωτικού τομέα από τα ΝΧΙ, όπως
ii. Έκδοση διαπραγματεύσιμων σε οργανωμένες αγο− αυτά δημοσιεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος,
ρές τίτλων των πιστωτικών ιδρυμάτων (issuance of iii. Στεγαστικά δάνεια προς χρηματοδότηση σε ιδιώτες
marketable securities): Παρακολουθείται σε ενοποιημέ−
και ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα (housing loans to
νη βάση η έκδοση χρέους υψηλής εξοφλητικής προτε−
credit to the individuals and private non−profit institutions):
ραιότητας, καλυμμένων ομολογιών και τιτλοποιημένων
Παρακολουθείται σε ατομική βάση και ορίζεται ως ο
απαιτήσεων για τα πιστωτικά ιδρύματα που έχουν λάβει
λόγος του υπολοίπου των στεγαστικών δανείων προς
άδεια λειτουργίας από την Τράπεζα της Ελλάδος. Δεν
το υπόλοιπο της χρηματοδότησης των ιδιωτών και ιδι−
περιλαμβάνονται οι τίτλοι που εκδίδονται και διακρα−
ωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων από τα ΝΧΙ, όπως
τούνται από τα ίδια τα πιστωτικά ιδρύματα για σκοπούς
αυτά δημοσιεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος.
αναχρηματοδότησης από το Ευρωσύστημα.
iv. Καταναλωτικά δάνεια προς χρηματοδότηση σε ιδι−
iii. Έκδοση διαπραγματεύσιμων σε οργανωμένες αγο−
ώτες και ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα (consumer
ρές εταιρικών ομολόγων (issuance of corporate bonds).
credit to credit to the individuals and private non−profit
iv. Χρηματοδότηση από το Ευρωσύστημα προς σύ−
institutions): Παρακολουθείται σε ατομική βάση και ορί−
νολο ενεργητικού (Eurosystem funding to total assets):
ζεται ως ο λόγος του υπολοίπου των καταναλωτικών
Παρακολουθείται σε ατομική βάση για τα πιστωτικά
δανείων προς το υπόλοιπο της χρηματοδότησης των
ιδρύματα που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας από την
ιδιωτών και ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων
Τράπεζα της Ελλάδος και ορίζεται ως ο λόγος της
από τα ΝΧΙ, όπως αυτά δημοσιεύονται από την Τράπεζα
χρηματοδότησης των πιστωτικών ιδρυμάτων από το
της Ελλάδος,
Ευρωσύστημα προς το σύνολο του ενεργητικού τους.
ν. Χρηματοδότηση του εγχώριου ιδιωτικού τομέα σε
ν. Διαφορά αποδόσεων (σε μονάδες βάσης) των δε−
ξένο νόμισμα προς το σύνολο της χρηματοδότησης του
καετών ομολόγων αναφοράς του Ελληνικού και του
εγχώριου ιδιωτικού τομέα (credit to the domestic private
Γερμανικού Δημοσίου.
sector in foreign currency to total credit to the domestic
vi. Δείκτης Κάλυψης Ρευστότητας (liquidity coverage
private sector): Παρακολουθείται σε ατομική βάση και
ratio − LCR): Παρακολουθείται σε ατομική βάση για τα
ορίζεται ως ο λόγος του υπολοίπου της χρηματοδότη−
πιστωτικά ιδρύματα που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας
σης του εγχώριου ιδιωτικού τομέα σε ξένο νόμισμα από
από την Τράπεζα της Ελλάδος. Ορίζεται όπως προβλέ−
τα ΝΧΙ προς το υπόλοιπο της συνολικής χρηματοδό−
πεται από το άρθρο 412 του Κανονισμού 575/2013 του
τησης του εγχώριου ιδιωτικού τομέα από τα ΝΧΙ, όπως
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης
αυτά δημοσιεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος,
Ιουνίου 2013, «σχετικά με τις απαιτήσεις προληπτικής
vi. Περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό προς σύνολο
εποπτείας για πιστωτικά ιδρύματα και επιχειρήσεις
ενεργητικού (foreign assets to total assets): Παρακολου−
επενδύσεων και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ)
αριθ. 648/2012» και τον κατ' εξουσιοδότηση Κανονισμό θείται σε ενοποιημένη βάση για τα πιστωτικά ιδρύματα
(ΕΕ) 2015/61 της Επιτροπής, της 10ης Οκτωβρίου 2014, που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας από την Τράπεζα
«για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) 575/2013 όσον της Ελλάδος και ορίζεται ως ο λόγος της αξίας του
αφορά την απαίτηση κάλυψης του κινδύνου ρευστότη− ενεργητικού των θυγατρικών και των υποκαταστημάτων
τας για τα πιστωτικά ιδρύματα». τους στο εξωτερικό προς την αξία του συνόλου του
3. Δείκτες για την παρακολούθηση της άμεσης και ενεργητικού τους.
έμμεσης συγκέντρωσης χρηματοδοτικών ανοιγμάτων vii. Έκθεση των ασφαλιστικών επιχειρήσεων ένα−
i. Χρηματοδότηση των μη χρηματοπιστωτικών επι− ντι του τραπεζικού τομέα (exposure of the insurance
χειρήσεων προς το σύνολο της χρηματοδότησης undertakings to the banking sector): Ορίζεται ως η συνολι−
του εγχώριου ιδιωτικού τομέα (credit to non−financial κή αξία των τοποθετήσεων ή επενδύσεων οποιασδήποτε
corporations to total credit to the domestic private sector): μορφής (ενδεικτικά, καταθέσεις, μετοχές ή χρεόγραφα)
Παρακολουθείται σε ατομική βάση και ορίζεται ως ο των ασφαλιστικών επιχειρήσεων με έδρα την Ελλάδα
λόγος του υπολοίπου της χρηματοδότησης των μη χρη− καθώς και των υποκαταστημάτων ασφαλιστικών επιχει−
ματοπιστωτικών επιχειρήσεων (συμπεριλαμβανομένων ρήσεων τρίτων χωρών που λειτουργούν στην Ελλάδα
των ελεύθερων επαγγελματιών, των αγροτών και των σε πιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούν στην Ελλάδα.
ατομικών επιχειρήσεων) από τα ΝΧΙ προς το υπόλοιπο 4. Δείκτες για την παρακολούθηση των συστημικών
της συνολικής χρηματοδότησης του εγχώριου ιδιωτι− επιπτώσεων λόγω εσφαλμένων κινήτρων
30662 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)
i. Σύνολο ενεργητικού προς ΑΕΠ (total bank assets to λάβει άδεια λειτουργίας από την Τράπεζα της Ελλάδος.
GDP): Παρακολουθείται σε ενοποιημένη βάση για τα Ορίζεται ως ο λόγος της αξίας των μη εξυπηρετούμε−
πιστωτικά ιδρύματα που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας νοι ανοιγμάτων, αφού αφαιρεθούν οι συσσωρευμένες
από την Τράπεζα της Ελλάδος και ορίζεται ως ο λόγος προβλέψεις για τον πιστωτικό κίνδυνο, προς τα ίδια
της αξίας του συνόλου του ενεργητικού τους προς την κεφάλαια των πιστωτικών ιδρυμάτων,
αξία του ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές. iv. Δείκτης κεφαλαίου κοινών μετοχών της κατηγορίας
ii. Μερίδιο των πέντε μεγαλύτερων πιστωτικών ιδρυ− 1 (Common Equity Tier 1 capital ratio): Παρακολουθείται
μάτων στο σύνολο του ενεργητικού (share of five largest σε ατομική βάση για τα πιστωτικά ιδρύματα που έχουν
credit institutions in total assets): Παρακολουθείται σε λάβει άδεια λειτουργίας από την Τράπεζα της Ελλά−
ατομική βάση για τα πιστωτικά ιδρυμάτων που έχουν δος και ορίζεται όπως προβλέπεται από το άρθρο 92,
λάβει άδεια λειτουργίας από την Τράπεζα της Ελλάδος. παράγραφος 2, στοιχείο α) του Κανονισμού 575/2013
Ορίζεται ως ο λόγος της αξίας του συνολικού ενεργη− του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της
τικού των πέντε μεγαλύτερων (με βάση το ενεργητικό 26ης Ιουνίου 2013, «σχετικά με τις απαιτήσεις προληπτι−
τους) πιστωτικών ιδρυμάτων προς την αξία του ενερ− κής εποπτείας για πιστωτικά ιδρύματα και επιχειρήσεις
γητικού του συνόλου των πιστωτικών ιδρυμάτων. επενδύσεων και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ)
iii. Δείκτης μόχλευσης (leverage ratio): Παρακολουθεί− αριθ. 648/2012».
ται σε ενοποιημένη βάση για τα πιστωτικά ιδρύματα που β) Ανθεκτικότητα των ασφαλιστικών επιχειρήσεων
έχουν λάβει άδεια λειτουργίας από την Τράπεζα της Για τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις με έδρα την Ελλάδα
Ελλάδος. Ορίζεται όπως προβλέπεται από το άρθρο 429 καθώς και για τα υποκαταστήματα ασφαλιστικών επιχει−
του Κανονισμού 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ρήσεων τρίτων χωρών που λειτουργούν στην Ελλάδα,
και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, «σχετικά με παρακολουθούνται, ενδεικτικά, οι ακόλουθοι δείκτες:
τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας για πιστωτικά i. Δείκτης φερεγγυότητας (solvency ratio): Παρακο−
ιδρύματα και επιχειρήσεις επενδύσεων και την τροπο− λουθείται για το σύνολο των εν λόγω επιχειρήσεων
ποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012» και τον κατ' και ορίζεται ως ο λόγος των συνολικών επιλέξιμων πο−
εξουσιοδότηση Κανονισμό (ΕΕ) 2015/62 της Επιτροπής, σών ιδίων κεφαλαίων για την κάλυψη των κεφαλαιακών
της 10ης Οκτωβρίου 2014, «για την τροποποίηση του απαιτήσεων φερεγγυότητας (όπως αυτές ορίζονται στο
κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοι− άρθρο 101 της Οδηγίας 2009/138/ΕΚ του Ευρωπαϊκού
νοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τον δείκτη Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου
μόχλευσης». 2009, «σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστη−
iν. Διαφορά δείκτη αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων ριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Φερεγγυότητα
(return on equity − ROE gap): Παρακολουθείται σε ενο− II)») προς το συνολικό ποσό των κεφαλαιακών απαιτή−
ποιημένη βάση για τα πιστωτικά ιδρύματα που έχουν σεων φερεγγυότητας.
λάβει άδεια λειτουργίας από την Τράπεζα της Ελλάδος. ii. Δείκτης κάλυψης των ελάχιστων κεφαλαιακών απαι−
Ορίζεται ως η απόκλιση του δείκτη αποδοτικότητας των τήσεων (ratio of Minimum Capital Requirement): Παρα−
ιδίων κεφαλαίων τους (λόγος των κερδών προ φόρων κολουθείται για το σύνολο των εν λόγω επιχειρήσεων
προς το μέσο ετήσιο επίπεδο των ιδίων κεφαλαίων) και ορίζεται ως ο λόγος των συνολικών επιλέξιμων πο−
από τη μακροπρόθεσμη τάση του. σών ιδίων κεφαλαίων για την κάλυψη των ελάχιστων
5. Δείκτες για την παρακολούθηση της ανθεκτικότη− κεφαλαιακών απαιτήσεων (όπως αυτές ορίζονται στο
τας των υποδομών του χρηματοπιστωτικού συστήματος άρθρο 129 της Οδηγίας 2009/13 8/ΕΚ του Ευρωπαϊκού
Στο πλαίσιο της παρακολούθησης της ανθεκτικότητας Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου
των υποδομών του χρηματοπιστωτικού συστήματος 2009, «σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστη−
παρακολουθείται, μεταξύ άλλων, η ανθεκτικότητα των ριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Φερεγγυότητα
πιστωτικών ιδρυμάτων, των ασφαλιστικών επιχειρήσε− II)») προς το συνολικό ποσό των ελάχιστων κεφαλαιακών
ων και των κεντρικών αντισυμβαλλομένων. Ενδεικτικά, απαιτήσεων.
παρακολουθούνται οι ακόλουθοι δείκτες: γ) Ανθεκτικότητα των κεντρικών αντισυμβαλλομένων
α) Ανθεκτικότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων Για τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους που έχουν
i. Δείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων (return on λάβει άδεια λειτουργίας στην Ελλάδα, παρακολουθού−
equity − ROE): Παρακολουθείται σε ατομική βάση για τα νται, ενδεικτικά: (i) το ύψος των κεφαλαιακών απαιτή−
πιστωτικά ιδρύματα που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας σεων (capital requirements), όπως αυτές ορίζονται στο
από την Τράπεζα της Ελλάδος. Ορίζεται ως ο λόγος άρθρο 16 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 του Ευ−
των κερδών προ φόρων προς το μέσο ετήσιο επίπεδο ρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης
των ιδίων κεφαλαίων. Ιουλίου 2012, «για τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα,
ii. Δείκτης αποτελεσματικότητας (cost−to−income ratio): τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και τα αρχεία
Παρακολουθείται σε ατομική βάση για τα πιστωτικά καταγραφής συναλλαγών», (ii) το ύψος του κεφαλαίου
ιδρύματα που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας από την εκκαθάρισης (default fund), όπως αυτό ορίζεται στο άρ−
Τράπεζα της Ελλάδος και ορίζεται ως ο λόγος των θρο 42 του ίδιου Κανονισμού.
λειτουργικών εξόδων προς τα λειτουργικά έσοδα. Στα VI. Επιλογή μακροπροληπτικών εργαλείων
λειτουργικά έξοδα δεν περιλαμβάνονται οι προβλέψεις 1. Τα διαθέσιμα στην Τράπεζα της Ελλάδος μακροπρο−
για τον πιστωτικό κίνδυνο (δηλ. οι ζημίες απο μείωσης), ληπτικά εργαλεία συσχετίζονται με τους ενδιάμεσους
iii. Δείκτης καθαρών μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων στόχους μακροπροληπτικής πολιτικής ως εξής:
προς ίδια κεφάλαια (ratio of non−performing exposures Α. Εργαλεία που αποσκοπούν στη διαμόρφωση κατάλ−
net of provisions to own funds): Παρακολουθείται σε ληλου επιπέδου πιστωτικής επέκτασης και μόχλευσης,
ατομική βάση για τα πιστωτικά ιδρύματα που έχουν συμπεριλαμβανομένων της πρόληψης και του περιορι−
ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ) 30663
σμού της υπερβολικής πιστωτικής επέκτασης και μό− i. το επίπεδο ιδίων κεφαλαίων που ορίζεται στο άρθρο
χλευσης, εφόσον υφίστανται, 92 του εν λόγω Κανονισμού,
α) Το αντικυκλικό κεφαλαιακό απόθεμα ασφαλεί− ii. το επίπεδο του αποθέματος ασφαλείας διατήρη−
ας κατά την έννοια των άρθρων 123 και 127−130 του σης κεφαλαίου που προβλέπεται στο άρθρο 122 του
Ν. 4261/2014. Ν. 4261/2014,
β) Το απόθεμα ασφαλείας συστημικού κινδύνου κατά iii. τις απαιτήσεις ρευστότητας που καθορίζονται στο
την έννοια των άρθρων 125−126 του Ν. 4261/2014. έκτο μέρος του εν λόγω Κανονισμού.
γ) Τα μέτρα που προβλέπονται από τα άρθρα 124 παρ. Ε. Εργαλεία που αποσκοπούν στην ενίσχυση της αν−
2 και 164 παρ. 5 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013. θεκτικότητας των υποδομών του χρηματοπιστωτικού
δ) Τα μέτρα που προβλέπονται από το άρθρο 458 του συστήματος
Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 και αφορούν: Τα διαθέσιμα στην Τράπεζα της Ελλάδος μακροπρο−
i. το επίπεδο ιδίων κεφαλαίων που ορίζεται στο άρθρο ληπτικά εργαλεία που εμπίπτουν σε αυτήν την κατη−
92 του εν λόγω Κανονισμού, γορία αφορούν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των
ii. το επίπεδο του αποθέματος ασφαλείας διατήρη− πιστωτικών ιδρυμάτων και περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
σης κεφαλαίου που προβλέπεται στο άρθρο 122 του α) Το απόθεμα ασφαλείας συστημικού κινδύνου κατά
Ν. 4261/2014, την έννοια των άρθρων 125−126 του Ν. 4261/2014.
iii. τη στάθμιση κινδύνου με στόχευση στις «φούσκες β) Τα μέτρα που προβλέπονται από το άρθρο 458
κερδοσκοπίας» στον τομέα των οικιστικών και επαγ− του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 και αφορούν τις
γελματικών ακινήτων ή στα ανοίγματα εντός του χρη− απαιτήσεις δημοσιοποίησης που ορίζονται στα άρθρα
ματοπιστωτικού τομέα. 431 έως 455 του εν λόγω Κανονισμού.
Β. Εργαλεία που αποσκοπούν στην πρόληψη και τον 2. Οι γενικές αρχές που διέπουν την επιλογή και
περιορισμό της υπερβολικής ασυμφωνίας ληκτότητας βαθμονόμηση (calibration) του κατάλληλου μακροπρο−
απαιτήσεων−υποχρεώσεων και της έλλειψης ρευστό− ληπτικού εργαλείου ή συνδυασμού εργαλείων για την
τητας της αγοράς επίτευξη ενός ή περισσότερων ενδιάμεσων στόχων μα−
Τα μέτρα που προβλέπονται από το άρθρο 458 του κροπροληπτικής πολιτικής είναι οι εξής:
Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 και αφορούν τις απαιτή− α) Αποτελεσματικότητα: Ο βαθμός στον οποίο το ερ−
σεις ρευστότητας που καθορίζονται στο έκτο μέρος του γαλείο δύναται να προλάβει ή να περιορίσει το σχετικό
εν λόγω Κανονισμού (απαίτηση κάλυψης ρευστότητας, συστημικό κίνδυνο. Σε αυτό το πλαίσιο, λαμβάνονται
σταθερή χρηματοδότηση). υπόψη οι ακόλουθοι παράγοντες:
Γ. Εργαλεία που αποσκοπούν στον περιορισμό της i το είδος του συστημικού κινδύνου (όπως, για πα−
άμεσης και έμμεσης συγκέντρωσης χρηματοδοτικών ράδειγμα, η υπερβολική πιστωτική επέκταση) και, ως
ανοιγμάτων εκ τούτου, ο ενδιάμεσος στόχος μακροπροληπτικής
α) Το απόθεμα ασφαλείας συστημικού κινδύνου κατά πολιτικής που πρέπει να επιτευχθεί,
την έννοια των άρθρων 125−126 του Ν. 4261/2014. ii. η φύση του συστημικού κινδύνου (δηλαδή η κυκλική
β) Τα μέτρα που προβλέπονται από τα άρθρα 124 παρ. ή διαρθρωτική διάσταση του συστημικού κινδύνου),
2 και 164 παρ. 5 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013. iii. η πηγή του συστημικού κινδύνου (π.χ. το εάν ο
γ) Τα μέτρα που προβλέπονται από το άρθρο 458 του συστημικός κίνδυνος απορρέει από το σύνολο των πι−
Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 και αφορούν: στωτικών ιδρυμάτων ή κάποιο υποσύνολο αυτών ή από
i. το επίπεδο ιδίων κεφαλαίων που ορίζεται στο άρθρο συγκεκριμένα χρηματοδοτικά ανοίγματα ή συγκεκριμέ−
92 του εν λόγω Κανονισμού, νες δραστηριότητες των πιστωτικών ιδρυμάτων),
ii. τις απαιτήσεις για τα μεγάλα χρηματοδοτικά ανοίγ− β) Αποδοτικότητα: Η δυνατότητα του εργαλείου να
ματα που ορίζονται στο άρθρο 392 και τα άρθρα 395 επιτύχει τον απώτερο στόχο και τους ενδιάμεσους
έως 403 του εν λόγω Κανονισμού, στόχους μακροπροληπτικής πολιτικής με το ελάχιστο
iii. το επίπεδο του αποθέματος ασφαλείας διατήρη− δυνατό κόστος και τις ελάχιστες δυνατές παρενέργει−
σης κεφαλαίου που προβλέπεται στο άρθρο 122 του ες, ώστε να επιτυγχάνεται η απαραίτητη ισορροπία
Ν. 4261/2014, ανάμεσα στην ανθεκτικότητα του χρηματοπιστωτικού
iν. τη στάθμιση κινδύνου με στόχευση στις «φούσκες συστήματος και την οικονομική ανάπτυξη,
κερδοσκοπίας» στον τομέα των οικιστικών και επαγ− γ) Αναλογικότητα: Η δυνατότητα εφαρμογής του ερ−
γελματικών ακινήτων ή στα ανοίγματα εντός του χρη− γαλείου με τρόπο ανάλογο προς το επίπεδο του συ−
ματοπιστωτικού τομέα. στημικού κινδύνου,
Δ. Εργαλεία που αποσκοπούν στον περιορισμό των δ) Απλότητα: Η ευκολία στην εφαρμογή του εργαλείου
συστημικών επιπτώσεων λόγω εσφαλμένων κινήτρων και η δυνατότητα επεξήγησης των σχετικών αποφάσεων
και τη μείωση του ηθικού κινδύνου: με εύληπτο τρόπο.
α) Το απόθεμα ασφαλείας των παγκοσμίως συστημι− ε) Περιορισμός των ευκαιριών για καταχρηστική επι−
κά σημαντικών ιδρυμάτων (G−SII) κατά την έννοια του λογή του ευνοϊκότερου, κατά περίπτωση, κανονιστικού
άρθρου 124 του Ν. 4261/2014. καθεστώτος («κανονιστικό αρμπιτράζ»): Η επιλογή ερ−
β) Το απόθεμα ασφαλείας των λοιπών συστημικά ση− γαλείων που παρέχουν περιορισμένες ευκαιρίες για
μαντικών ιδρυμάτων (0−SII) κατά την έννοια του άρθρου κανονιστικό αρμπιτράζ. Προς το σκοπό αυτό, η Τράπεζα
124 του Ν. 4261/2014. της Ελλάδος συνεργάζεται με τις μακροπροληπτικές
γ) Το απόθεμα ασφαλείας συστημικού κινδύνου κατά και εποπτικές αρχές άλλων χωρών, εφόσον κρίνεται
την έννοια των άρθρων 125−126 του Ν. 4261/2014. σκόπιμο.
δ) Τα μέτρα που προβλέπονται από το άρθρο 458 του στ) Περιορισμός αρνητικών επιπτώσεων σε διασυνο−
Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 και αφορούν: ριακό επίπεδο: Η επιλογή εργαλείων με περιορισμένες
30664 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ)
αρνητικές επιπτώσεις σε άλλες χώρες. Προς το σκοπό βάση αυτοματοποιημένους κανόνες που στηρίζονται
αυτό, η Τράπεζα της Ελλάδος συνεργάζεται με τις μα− αποκλειστικά σε ποσοτικά στοιχεία (τιμές συγκεκριμέ−
κροπροληπτικές και εποπτικές αρχές άλλων χωρών, νων δεικτών), αλλά με βάση την τεχνική−επιστημονική
εφόσον κρίνεται σκόπιμο. κρίση (expert judgement), η οποία συνεκτιμά τα ποσο−
ζ) Αμοιβαιότητα: Επιπλέον των περιπτώσεων για τικά στοιχεία, τη φάση του οικονομικού και πιστωτικού
τις οποίες προβλέπεται υποχρεωτική αμοιβαιότητα κύκλου και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της χώρας και
(reciprocity), βάσει των διατάξεων της κείμενης νομο− του εθνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος.
θεσίας, η Τράπεζα της Ελλάδος επιδιώκει την αναγνώ− 2. Η Τράπεζα της Ελλάδος λαμβάνει τις αποφάσεις για
ριση των μακροπροληπτικών μέτρων που λαμβάνονται τη χρήση των μακροπροληπτικων εργαλείων, και ειδικό−
σε άλλες χώρες, εφόσον κρίνεται σκόπιμο. Σε αυτό τερα για την ενεργοποίηση, βαθμονόμηση (calibration)
το πλαίσιο, η Τράπεζα της Ελλάδος συνεργάζεται με και απενεργοποίησή τους (αποφάσεις εφαρμογής της
τις μακροπροληπτικές και εποπτικές αρχές των χωρών μακροπροληπτικής πολιτικής), σύμφωνα με το άρθρο
αυτών καθώς και με τις αρμόδιες για το σκοπό αυτό
55Α του Καταστατικού της, τις διατάξεις της εκάστοτε
ευρωπαϊκές αρχές, σύμφωνα με το εκάστοτε ισχύον
ισχύουσας εθνικής νομοθεσίας καθώς και το εκάστο−
ευρωπαϊκό και εθνικό θεσμικό πλαίσιο.
τε ισχύον ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο. Προκειμένου να
η) Συμμόρφωση με το εκάστοτε ισχύον θεσμικό πλαί−
λάβει αποφάσεις εφαρμογής της μακροπροληπτικής
σιο: Λαμβάνονται υπόψη οι περιορισμοί που τίθενται
πολιτικής, η Τράπεζα της Ελλάδος συνεργάζεται με
από το εκάστοτε ισχύον θεσμικό πλαίσιο σχετικά με τη
άλλες αρχές σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως
χρήση (ενεργοποίηση, βαθμονόμηση, απενεργοποίηση)
προβλέπεται από το εκάστοτε ισχύον εθνικό και ευρω−
των μακροπροληπτικών εργαλείων.
παϊκό θεσμικό πλαίσιο.
3. Η Τράπεζα της Ελλάδος δύναται να χρησιμοποιήσει
3. Οι κανονιστικές αποφάσεις εφαρμογής της μακρο−
συνδυαστικά περισσότερα του ενός μακροπροληπτι−
προληπτικής πολιτικής δημοσιεύονται στην Εφημερί−
κά εργαλεία, όταν αυτό υπαγορεύεται από το είδος,
δα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας και
τη φύση ή το μέγεθος του συστημικού κινδύνου ή για
αναρτώνται στον ιστότοπο της Τράπεζας της Ελλάδος.
σκοπούς περιορισμού των ευκαιριών κανονιστικού αρ−
VIII. Αξιολόγηση της εφαρμογής της μακροπροληπτι−
μπιτράζ. Για παράδειγμα, δύνανται να χρησιμοποιηθούν
κής πολιτικής
συνδυαστικά περισσότερα του ενός μακροπροληπτικά
Η Τράπεζα της Ελλάδος εξετάζει τα αποτελέσματα
εργαλεία, προκειμένου να επιτευχθούν περισσότεροι
της χρήσης των μακροπροληπτικών εργαλείων στην
του ενός στόχοι μακροπροληπτικής πολιτικής (εφόσον
επίτευξη του απώτερου στόχου και των ενδιάμεσων
ένα μοναδικό εργαλείο δεν μπορεί να περιορίσει απο−
στόχων μακροπροληπτικής πολιτικής. Σε αυτό το
τελεσματικά τους συναφείς συστημικούς κινδύνους) ή
πλαίσιο, εκτιμώνται τυχόν αρνητικές επιπτώσεις από
προκειμένου να αντιμετωπιστεί τόσο η κυκλική όσο και
η διαρθρωτική διάσταση του συστημικού κινδύνου. Σε την ενεργοποίηση των μακροπροληπτικών εργαλείων
κάθε περίπτωση, λαμβάνονται υπόψη τυχόν περιορισμοί σε εγχώριο και διασυνοριακό επίπεδο. Τα σχετικά
σχετικά με τη χρήση των μακροπροληπτικων εργαλεί− συμπεράσματα λαμβάνονται υπόψη στις αποφάσεις
ων, οι οποίοι τίθενται από το εκάστοτε ισχύον θεσμικό εφαρμογής της μακροπροληπτικής πολιτικής, καθώς
πλαίσιο. επίσης και στην επανεξέταση του πλαισίου για την
VII. Εφαρμογή της μακροπροληπτικής πολιτικής άσκηση μακροπροληπτικής πολιτικής, εφόσον κρίνεται
1. Η εφαρμογή της μακροπροληπτικής πολιτικής από σκόπιμη.
την Τράπεζα της Ελλάδος ακολουθεί τη γενική αρχή της Η παρούσα πράξη να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα
οριοθετημένης διακριτικής ευχέρειας (guided discretion). της Κυβερνήσεως και να αναρτηθεί στον ιστότοπο της
Σύμφωνα με την αρχή αυτή, οι αποφάσεις για τη χρή− Τράπεζας της Ελλάδος.
ση (ενεργοποίηση, βαθμονόμηση, απενεργοποίηση) των
Ο Διοικητής
μακροπροληπτικων εργαλείων (αποφάσεις εφαρμογής
της μακροπροληπτικής πολιτικής) δεν λαμβάνονται με ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ
ΑΠΟ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ
ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 34 * ΑΘΗΝΑ 104 32 * ΤΗΛ. 210 52 79 000 * FAX 210 52 21 004
*02027041512150008*
