Goethe ve Çağı

300 Pages·2011·8.825 MB·Turkish

by  Georg Lukács

GOETHEV EÇ AGI*
GEORLGU KAC(18 S 8,-5 1 9 71) , 20Y.ü zyıelnö ınne mfleil sefeci,
edebieylaetş tiensnteentviieM,k a çrik stiesotr isyenblie­rinden
ridYiaşra.mb ıo yusnicyaaa lsaind daaa k toilfaL nuk acMsa,r ksist
teovrefi e lsefeye özell"iskılneı f" kşbaeiyvllrieanşmcm­ie"" ve
laent rafyıanpdtkaıa ğtık ıblialriBlnuain rl.adn ınş ıönzdeal likle
romatnü rvüeg erçekçilik çkaolnıuşsmua elüdazenebyriliyana et
eleştailrainsıvinee d sat ektoinku suvnedrade isğeiry laelrn,ı zca
sökzo nuaslua niann bsaaşyyıalpmkıaatklllmataara zır,i i nhc e­
lemeolelraird aaök n emlFirdainrk.Ofu krutl u'ynoulnua nçua n
veB atMıa rksizkmuir'unciunl saanynıdLlauankn a cfse'lısne fe
üzerçianleı şmyaallannıM zacrak süizzemr idnedğVeia lr,o luş­
çulüuzke ridnebd eelb lieirt ksia ğlamBıaşştleıısrce.ar arlae­ri
sınTdaar vieSh ı nıfB(i1l9i2Rn3oc)mi,a K nu ra(m1ı9 2A0k)l,ı n
Yıkımı('1n9ı5yn4e a)rl dLıuğkıa c1s9'4ı6ny' adzad Gıoğeıt he
veÇ ağdıai çerdiği konulardyaa zkıhelenamdnei nn den sonra
hemehneç ra lışemtakyiılv eetm airşt ışılagelmiştir.
FERBIUTR AAKY DARi,n giEldiezb imyeaztuınY ua.yn ılanmış
30'üuzne riçnedvei risi laaWnra atsRtıo,nm daanY,ıü nk selişi
(MetJiosh)Rn,e eBda,l kanSlaavr(adPşae ncEedrwea)Sr,ad i d,
Başlang(ıMçeltaPir.sd e)M ,a nK,ö rlvüeİk ç gö(rMüe tVi.s ),
LeniDne,v lveeDt e vr(iMme tviasr).
*SEYLA YINCI1LD IÜKŞ ÜNSEL
*
SEYLA Y ıN C LııK
PiyerClaod1t. i1 13 Ç emberl-iItsatşa nbul
Tel(.0 21521)69 68 5F ak(s0:2 1521)69 72 6
httwwpw:/./selyayincilik.com
E-mahiall:ks [email protected]
*SEYLA Y1 N1 L ClK : 4 81
DÜŞÜNSE:0L 6
ISB9N7 8-97-54-9567-08
GOETHEV EÇ AGJ
GeorgL ukacs
TürkçFeseirB:i utr aAky dar
KitaÖbzıgnü And ı:
Goetahnehd i Asg e
©SeYla yınc2ı01l1 ı k.
© FerBiutr Aaykd a2r01, O
GeneY/a yıYnö netmelnrifS:a ann cı
DizEid itöBriül:Sg aen -cMı.O nuDro ğan
EditBöir: lSgaen cı
Kapavke teknhiakz ırGlüılkr:aT unç
Kapagkö rseJlio:s eWprhi ghAntEx ,p erimoenna tB iridnt he
AiPru m(p1 768a)de lsıe ridnedteahy .
BiriBnads kMia:y 2ı0s11
Baskveı C ilt:Y aylaMcaıtkb aası
FatSiahn aSyiit e1s2i/.1 97-203
Topkapı-l5s6t78a 00n 3b ul.
Georg Lukacs
GeetvheeÇ ağ1
TürkçFeesriBi:ut r aAky dar
İÇİNDEKİLER
Onsö.z... ........................................................................7... .........
lB. ÖLÜM
Minnvao nB amhel..m.. .................................................2..1
2.BÖ LÜM
GençW erther'in. ..A..c....ı.....l..a...n.. ............................p. ..
3.BÖLÜM
WilhelMme isterÇ'ıirna kYlıılkl .a....n... ...............5...9.
4.B ÖLÜM
SchilİlleGero ethe'Ynaiznı şmal..a..r...ı............. ..8...r....
5.B ÖLÜM
SchilleMro'dienm E debiyTaeto r.i..s...i.. ............ 1...2.1
6.B ÖLÜM
Hölderlin'in H..y..p.....e...r...i..o.....n....'....u.. ..........1...6...3
7.BÖ LÜM
Fausİtn celeı.n..e.....l..e.....r...i.. ........................................1. 87

Önsöz
Buk itabpitarar aya gedteinreimleeIln9 e 3r0 'layradzaı lmış,
yalruFza uisntc elemIe9 l4e0r'tita am amlanmHıaşlbt öıyrlo.el unca,
şimdyia yınlanmahlaakrblıiıngr ıe nr ekçoelsuip olmadığı sorusu
gündemgee lmektAeldıinrea.dn e biyyaad takı ü ltürü sotraurn­unun
tışılbduıgğüıbn u,tür meselelienrcienl enmyeasd iayn een idine­n
celenmedsaiihnree şr e ykeu latkı kayanölnayraırng ılçaorksı ıykl a
karşılazş.Aıl ymoarknuü ltüsroürunu g eneoll arsaoky udtü zlemde
ortakyoay ulmavketb aun edenilset iesrt emseozy uvtey anlbıişr
şekilde cevaplCaenvmaapkltaabrdidırtümarin . A lmaknü ltürünün
açıkrçead dedilmestiudtiurfm.a, ş Biukz amr şbıitbrıe yaonl arak
çokr adigköarlü nmekAtmeadg ierr.ç ebkutr ea dikaollldiukkş çüap ­
helizdiirrAa,l makna rşbıittrıu tugme rçekftaeşni zm karşıtlığının,
hatgtear iciklairğbşeiıt r u tumtuenm inmaıtdıı Arl?m akna rşsıit­ı
yasetçiylaezrairnlv,ab rs.ıa nfl arıançdıakt gaenr ichialteftraa,ş istler
yokm u?E ğemro demA lmahnü manizm-karşmıatnleıvağitı anlıanr ı
olduklgaerrıe kçeNsiieytlzes ycahd eaS penglreerd'die dip, diğer
yandaOnr teyg aG asskeotn usunhdeay ecdauny arks,ea liminzee
geçeNri?t ekdiimğ eurç tdaa s orubni or k adapre şihnü kümbliür
şekiolrdtea ya·koyulSmoanyk ıtlaldaırrsd.ia ykagise il işmefleelr­in
sefveee debikyoantu sunydaarkgiı lahriıçmıbşzieırk ieltdkei lerne­
mesgie rekstöiyğlie nmekitdeddiiagryö.ar Hei,t 'lieAnrl manya'da
on yılfdaaznlh aü küms ürebiollmmiaşs Gıo,e the'Rdielnk e'ye
7
kadaArl maend ebiyabtiıznlıaençr ı sıntdaaşnı daınğlıa hmiıç bşier­
kilddeeğ iştinnemelidir.
Heri kuiç d as oyutNteuk re.s ionl arkaıkn amnae,d eo lguların
üzerinydeeş erditkolpelruim tsoaplr akktoapna rtılAmlamsaıkn,ü l­
ttirüdnüünnü nvüeb ugününnaüs gıölr memgiezr ektbiukğ io,n uda
eleştbiiryrea lk laşıgmüınnü mükzü ltürüdneümno kratteimke lde
yenilenmneassieıntlik ileyneocketğais ıbniçdröa z üsma ğlayabilir
yad ac evaüpr etebilir.
Sorunsuo muşte kilfdoer müeltem eyçea lışaElnıgme.lb iskr e ­
resinAdlem anyialF er ansaf'enoıdna litzamsifiny esiunlduesbnai lr ­
liğvienb urjudveam okrasiosritnaiyna çıkkaıdşaırgnkeail işimini
karşılaşvteıF rrıannısşı zhlearçra ığnd taa rihssoerlu nlialrearb iicri
çözübmu lurkAelnı,n anlgaerrıinbc iiçr ö zübmu ldusğoun ucuna
varmıştı.
Alınanyac ainaç liıtnca ır iKhöy,l ülSearv a'şnııy na şand1ı5ğ2ı5
yı! ıdDıarh.aö ncesiAnldeex anvdoenrH umbolddatA lman'ynaı n
gelişiminin syaopltudınöğdnıaü nmn oktaoslıa rbaukt ariihşea ret
etmişFtria.n vseaİ ngiltebrüey'üdkkeö ylaüy aklanmalyaernıinlı­n
giyueğ ramabsuüı l keleirlienrd ioyğer gue lişçiimz gik.essiinnit iye
uğratınaAzlkmeann,y a'kdöay lülyeerniinl sgoinsuiç lyaürzıy ıllar
boyungcöar üleucleuks bailfr e lakyeotaleç mıştır.
Mutlak moBnaatrış'(idv aeR usya'ddaa)ğ,ı lsmüar ecginier miş
olafne odaliiçzimn dseıknimı üfc adeelleribniinür r ünüyvdemü u t­
lamko narşibyilrel iukltuesb ailr likğuirnu lmaysöınneal iilkak d ım
atılmıştı. AKlömyalnüylSaea'rvd aaş ıb'anşıann sıözrnleığğiıPn,o ­
lony'ad ao lduğgui bsio ylulfaeroıdnda elm okrasidseiğniyeli ,n e
mutlamko narşibniitrnü rüynoela çmışFtaık.ab tu m onaröşzig ül
türdteü,m üygleer ivceui l us-kabrişnrıi ttıe likKtüeçyüdAkil :m an
prensliBkulp errein.s iikziaefrevirenpi e kiştirAillmmaeunsl iu su­
nunf eodpaalr çalanmışlığının vsekü arldıücrıüllamşetsıirnıil masını
ifadeed iyorKdüuç.ü kp rensiiköizeerriknly iüğziy ılbloayru nca
Almaunl usbailr liğöinnüinnd eeknci i dednig eoll dBuu.p rensiik­
Iergiönr ünüşbtaeğkıim sılzalngı,ök r ünübşatğeı msoılzap no litika­
larAıl manay'yuız uncbai rs ürAev rupdaı şp olitikapsaısniıfn
8
nesnesAivnreu.p saa vaşlarının ınuhdaörncübşet üBaruld aün.ı na
vesilebyulreaA,dl am atna rihçilerinine fusyadnueryldaeunrkıelt a rı
olmaasdıı nşau nu vurgulamak Bguea rçeıakdniP yrours:ty iap ik
bikrü çüAkl ınan prendsolliağyiıyusdlıiuy;slb aail r liöğniünnd bei r
engetle şekdiily voerd ımşü dahalaeçyıkeka pbıı rakıyİoçredriud.e n
değerlendiriblugd eilğiişbnmudere j,u va küldtoüğruüşnuüçnonuk n
yavabşi hrı zdgae rçekleoşntuiynğe ir;iı nneü nfebsiyirah r ı-feoda­
liznoırtianyç aı ktaınğlıa mgıenlaBi urt .ür t oplwnksoaşlu llialreırni ci
biurl uskaüll tüorlünu şumhuenuar ç ıdeanng ellesdoinuğciu vnaar ­
maki çiaıyır ınbtiıtrla ır tışgmearyeyako ktur.
Alınanyag'enrıeknkü ltügreerle kdseee k onomviesk i yaasçaıl­
danm odern burvjaurvoal uşuuznaan ayno lnue deçno kg eçy ürü­
düğünbüud uruamç ıkl1a8r4.8 'Adleı nanybau'rdjau dveav rimin
sorunsloamruıbt i çimgdüen degmeel diğBinadteı,'y üdkas eplreon­
letahraylai haszıırnıdınafü cadelielsbkiü nydüesk a vaşırnlvaerrı­nı
mekteyÖdyil.ek iİ talya'yı sayınazsak tbeumrejlu va devrimin
sorununuunluunsb ai.rll yiğairanl llşemkalsioınrt daey çaı kttıeğkı
yeArl ınanya'Oyndy ıe.d inycüiz yİınlg ivleio zns ekizyiünzcyiı l
FransDıezv rizmait efne vkalgaedlei şmiş olan ulusal devletlerde
gerçekleöşymlikeşib t uid ,e vledtelverri mslıerra svıens daay esinde
nihbaiiç imlekraivnueş tDuollara.y ısfıeyoldaa likzmailnd ırıvlem ası
özelldiekk löey lülöezrgiünr leşhmeeris kii devdreiö ınnp dlean da
yera lı1r8.7 0'gienr itceim eldkeıksimç iö zümümnüüm künk ılan
Almadne vrimbiunk ienn diönzeg nüi teldiiğ.i y
Tümb unlasroınnu cunAdlam.a nyat'odpal umislaelr lveem e
uluskaall kınFırnaan sao'lddau gğiub i bikrabrişrıiolnlıiak rldaıek s ­
tekletyeişpve itkm emiakşs,i bnier bikrairnşkeıo tn uınydeaarl mış­
tıBru.y üzdekna,p italgiezlmiişnbi imliie ç,i nduelnu söanld erliği
elael abilbeicbreu kr jusvıan çııfkıa rtamaKmaıpşittıarle.ig zemm en
ekonomiişkl ehyailşi gneel diğihnadteet,ma p eryaldiöznmüeş tü­
ğündbei lsei,y aösnadle r"leiskkg iü çlere"liinnk dael mıştır.
Diğeyre rleorlddeu ğgui bAil manyad'adk aü çük devletlerin
mutlakıyeetsçkiildbieağnği ı msoılzaf ne odsaoly luluiğçuinn den
hisra rasyo ylulbuiğbruü ,r okrsaotyilku vleub ki ars kesroiy luluk
9
çıkaKrödyıls.üa vaşhıenmıeönnn cesinde gSeircçkeiknlgeeşne n
isyaensıkt,üi1r f deeo kdüaçlsü oky lulourğtuçanıy ka arsdobınağ ­ı
ğımsız hOa grüenkdesetontn -irg.ai deenrdehekar lg ee lbeinr kaç
istisnayı asraiysmtaozkbsrüaarkso-iknriant ivkegl iedşetrieğki ni
soysuzlıga öşrteıbğiEıllnib reaityztns.eıü rFerça ndsada ay' a şandı.
Amao radaki sürenciitneA lltimoğapinl yuam'sntaıalnb tkaain­y le
banzaı ttırd.a ( Fvİrena gnisldate'be) ur rej'u vaa rkiüslttoükrrüa siyi,
hatartias tokreangs eirniicni ubnisgluierd leaarrreıtknöa ıln ç üde
etkiblöeydlibe,ic reib nugi enl işeitmakilina d nıış ıknadlamh aıszıl a
aykbıirdrıu ruhma lgienleOd yis.Aa l many-aö'zdeal dlesi oknl­e
radkaunr uloalcaianmk p aratotralruzbğıeunlnıi rPlruesyyean' da­
Junker* ideoelnotjiessliiiy jaabbnnueırlnji urvklaae tymiacnil arı
üzerindeb ıertaEkkniyt süıiz.ne iyg süenlla ülkı şkanldıüknlyaar dan
görü[şeWül tsacnlıamueusnegl]e klaedrhaiernyr ee rbduer jeunv­a
telijanJsuinykaenriıldnee roilno jisineg öhraepbsiollidruiğzu.n u
Bus ürmeoçd eAml man "zihniyeti"nib ut­ümüyle açıklar, ama
radbau" zihniçyöeztü"milne namyeısriyanecera ikym oikOz.k urun
dikkaotniubnnai zt ıe möezle lliçkelkemreyikenlteei nÖernleiğmi.n ,
yurtatşc esaryeotkilnuuiğnnuu lnu bsiaörlz elollidkuB ğius matrac­k
rafıbnidklaaenb eudli lmNiiştteibkrui.nm bu ünr oskoryaltu lvueğ un
sarsaoyy luluağyuınrutin ş eadriectilb eirorilind udtğeaunrt ışılmaz
bigre rçeBkutö izre.lk lairkaa,lr m sao rumlutleubkğa uşnıüuns at ­
lenmekkotrekna aryknezına manda aysötnıeialnrisıkan dnaıl şıık
zul{üüms tldeetr aitmne er islyiea) k ınidlainş kAillmiadni rb.u rju­
vazissiinyiaansl eatn mıünzdmaii knt idarskıözkllbıeugğr eıiln iı­n
şimdeed ayanldmıanlA ıldmıabrnu. rj uv"adlüaznie snt"i yaomral ar,
bud üzehneir kveesh ieşnre yhiinz megtiirneer ek yUaşraakt­ıyorlar.
lıBki,z ans oiykubanavllca ırhlıeıg,rğe ıçg eünn Albmuarnj uvazisi­
nint emeölz elliğig elhmaelkivtneeeb d uiö rz ellyiukrltetra ş
gururunun hniebçru elduenymasgdeöı sğtıenrım ektedir.
1M aceraşcôıv alFyrea nvzo nS ickin'gie1n5n 2 2y ılıönnddae reltitkii ğsiy an.
* Junk:eArl maSno ylusu
lO