Gezonderwijs in Nederland en Vlaanderen: Veertig jaar Nederlandse Vereniging voor Medisch Onderwijs

79 Pages·2013·2.424 MB·Dutch

by  Herman van Rossum (auth.)

4 0
Gezonderwijs
in Nederland en Vlaanderen
Veertig jaar Nederlandse Vereniging voor Medisch Onderwijs
GezonderwijsinNederlandenVlaanderen
Gezonderwijs in
Nederland en
Vlaanderen
Veertig jaar Nederlandse Vereniging voor
Medisch Onderwijs
Houten2012
(cid:2)2012BohnStafleuvanLoghum,onderdeelvanSpringerMedia
Allerechtenvoorbehouden.Nietsuitdezeuitgavemagwordenverveelvoudigd,opgeslagen
ineengeautomatiseerdgegevensbestand,ofopenbaargemaakt,inenigevormofopenige
wijze,hetzijelektronisch,mechanisch,doorfotokopiee¨nofopnamen,hetzijopenigeandere
manier,zondervoorafgaandeschriftelijketoestemmingvandeuitgever.
Voorzoverhetmakenvankopiee¨nuitdezeuitgaveistoegestaanopgrondvanartikel16b
AuteurswetjohetBesluitvan20juni1974,Stb.351,zoalsgewijzigdbijhetBesluitvan23
augustus1985,Stb.471enartikel17Auteurswet,dientmendedaarvoorwettelijkverschul-
digdevergoedingentevoldoenaandeStichtingReprorecht(Postbus3060,2130KBHoofd-
dorp).Voorhetovernemenvan(een)gedeelte(n)uitdezeuitgaveinbloemlezingen,readers
enanderecompilatiewerken(artikel16Auteurswet)dientmenzichtotdeuitgevertewen-
den.
Samensteller(s)enuitgeverzijnzichvolledigbewustvanhuntaakeenbetrouwbareuitgave
teverzorgen.Nietteminkunnenzijgeenaansprakelijkheidaanvaardenvoordrukfoutenen
andereonjuisthedendieeventueelindezeuitgavevoorkomen.
Redactie:
CiscaGriffioen
HermanvanRossum
MarijkeSterman-Vleeschdraager
OlletenCate
BohnStafleuvanLoghum,2012
ISBN9789031399642
NUR
Ontwerpomslag:GrafischontwerpburoEmilioPerez,Geleen
Ontwerpbinnenwerk:TEFF(www.teff.nl)
Automatischeopmaak:PrePressMediaGroep,Zeist
BohnStafleuvanLoghum
HetSpoor2
Postbus246
3990GAHouten
www.bsl.nl
Inhoud
Auteurs 7
Voorwoord 9
Dankbetuigingen 9
1 DeoprichtingvandeNederlandseVerenigingvoorMedisch
Onderwijs 11
Internationalesamenwerking 17
2 VeertigjaarontwikkelingenindeNVMO 21
Werkgroepen 25
Prijzen 28
Tijdschrift:vanBulletintotJournal 30
Congres 32
3 MedischonderwijsinNederland,1972-2012 35
Hetcurriculumvo´o´rdejarenzeventig:kennisenreproductie 35
Hetcurriculumindejarenzeventig:kennisopbouwenen
toepassen 37
Hetcurriculumindejarentachtig:vaardigheden 38
Hetcurriculumindejarennegentig:gedragincontext 40
Hetcurriculuminheteerstedecenniumvan2000enverder 43
Samengevat 46
4 OnderzoekvanhetgezondheidszorgonderwijsinNederland,
1972-2012 49
Inleiding 49
CursusOnderzoekvanOnderwijs 49
Promovendienpromotiesinhetmedischengezondheidszorg-
onderwijs 50
Ethischetoetsing:NVMOEthicalReviewBoard(ERB) 51
Nederlandsebijdrageaandeinternationaleliteratuurovermedisch
onderwijs 53
NVMO-werkgroepOnderzoekvanOnderwijs 55
Koppelingvanonderzoekmetdeonderwijspraktijk 56
Beschouwing 57
6 GezonderwijsinNederlandenVlaanderen
5 Docentenenstudenteninhetmedischonderwijsdoorde
decenniaheen 59
Inleiding 59
Wathoudendieonderwijs-enopleidingstakenin? 60
Hoewordendocentendaarvooropgeleid?Vanvroegernaarnu 63
Studenten 68
Aantallenenregulerendemaatregelen 68
Feminiseringvandegeneeskunde 70
Aanmeldingenengeplaatstestudentengeneeskunde 71
6 HetsuccesvandeNVMO 75
Dehelderheid,aantrekkingskrachtenreguleringvanhetartsen-
beroep 76
Devriendelijke,niet-competitieveverenigingssfeer 78
Hetdelenvandeonderwijsbelangstellingmetanderen 78
Hetbeperkteaantalinstellingenineengeografischgunstig
gebied 79
HetNVMOCongresalsplatformenontmoetingsplaats 79
Hetvisitatiestelselalsmotorvoorontwikkelingen 79
Hetontbrekenvanlandelijkemedischeexamens 80
Totslot 80
Geraadpleegdeliteratuur 80
HetNarrenschip 82
Auteurs
OlletenCateissindszijnstudiegeneeskundeindejarenzeventigsteeds
werkzaamgeweestalsmedischonderwijskundige.Vanaf1980wasdataande
UniversiteitvanAmsterdam,waarhijaandewiegheeftgestaanvanveel
onderwijsvernieuwingen.Sinds1999ishijhoogleraarMedischeOnderwijs-
kundeinhetUMCUtrecht.HijisdirecteurvanhetExpertisecentrumvoor
OnderwijsenOpleidinginUtrechtensinds2006voorzittervandeNVMO.
LiaFluitstudeerdegeneeskundeinNijmegenendaarnaonderwijskundeaan
dezelfdeuniversiteit.ZewasdirecteurvandeStichtingODOSvoordocenten-
professionalisering;zewerktnualshoofdvandeafdelingEvaluatie,Kwali-
teitszorgenOntwikkelingvanhetInstituutvoorWetenschappelijkOnderwijs
enOpleidingenvanhetUMCStRadboudinNijmegen.Zeisactieflidvande
NVMO,waslidvanderedactievanTMOenhoofdorganisatorvanhetNVMO
Congresin2002.
CiscaGriffioenstudeerdegeneeskundeaandeUniversiteitvanAmsterdamen
isgedurendehaarhelewerkzamelevenintensiefbetrokkengeweestbijhet
medischonderwijs.Zijwasdocentenonderwijscoo¨rdinatorvandehumane
biologieendeanatomieenvanaf1997lidvanhetBestuurvanhetOnderwijs-
instituutGeneeskundevanhetAMC-UvA.Van2000tot2004waszesecretaris
vanhetNVMO-bestuurenin2005lidvanhetlokaleorganisatiecomite´voorde
AMEEinAmsterdam.
HermanvanRossumstudeerdegeneeskundeinGroningenenwerddaaron-
derwijscoo¨rdinatorbijdeafdelingVerloskundeenGynaecologie.Nazijnpro-
motieginghijnaarLeidenenwerktedaaraanonderwijsontwikkelingen.In
1990keerdehijterugnaarGroningen,waarhijin1992werdbenoemdtot
hoogleraarMedischeOnderwijskunde.Vanaf2001ontwikkeldehijhetnieuwe
curriculumvanhetVUmc.VanRossumheeftalleontwikkelingenindeNVMO
meegemaakt,wasbestuurslidvan1980tot1997endaarnavoorzittertot2003.
HijwasookinternationaalactiefindeAMEEenin2005voorzittervanhet
lokalecomite´voordeAMEEinAmsterdam.
AlbertScherpbierstudeerdegeneeskundeinGroningenenstarttezijncarrie`re
alsonderwijscoo¨rdinatorbijdeheelkunde.Indejarennegentigwerdhijhoofd
vanhetSkills-labaandeUniversiteitMaastricht,waarhijin2000werdbe-
noemdtothoogleraarKwaliteitsverbeteringinhetmedischonderwijs.Hijis
8 GezonderwijsinNederlandenVlaanderen
alsNVMO-lidzeeractiefgeweest,ondermeeralshoofdredacteurvanTMOen
docentindecursusOnderzoekvanonderwijs.HijwasvoorzittervandeNVMO
van2003tot2006enisthansdecaanvandeMedischeFaculteitinMaastricht.
CeesvanderVleutenstudeerdepsychologieaandeUniversiteitvanTilburgen
werktsinds1981alsonderwijskundigeaandeUniversiteitMaastricht.In1996
werdhijbenoemdtothoogleraarOnderwijskunde.Hijisactieflidvande
NVMOenwaseenvandeinitiatorsvanhetNVMOCongres.Hijiseeninter-
nationaalerkendonderzoekervanmedischonderwijsenheeftveleNederlan-
dersenVlamingenbegeleidinhunpromotietraject.Momenteelvertegen-
woordigthijdeNVMOindeAMEE.
Voorwoord
Eenverenigingdieveertigjaarbestaatenindietijdinalleopzichtenalleen
maarisgegroeid,magmetrechttrotsopzichzelfzijn.Ditboekjeweerspiegelt
dietrots.Hetisgevuldmetdehoogtepuntenvandevereniging,maarbe-
schrijftookhoedeverenigingfunctioneertenwatdebelevenissenindeloop
derjarenzijngeweest.
Voorwiedeverenigingallangkentisditboekjeinteressantalsnostalgisch
document,doordefoto’s,afbeeldingeneninterviewsuithetverleden.Voor
wienogmaarsindskortlidis,biedthetine´e´nkeereenoverzichtdatjeanders
slechtsgeleidelijkkrijgtalsjedeverenigingindeloopderjarenleertkennen.
EnvooriedereenvanbuitendeNVMOgeeftditboekjemisschieneenant-
woordophetraadselvanhetsuccesvaneenvereniging.Wantdatblijftelke
keerdevraag.Hoekomthetdatdezeverenigingzichveertigjaarlangheeft
wetentehandhavenenindietijdalleensterker,veelzijdiger,productieveren
kennelijkaantrekkelijkerisgeworden?Uiteindelijkzijnhetdeledendie
hiervoordebasisleggen.Misschienishetgeheimdegoedewisselwerking
tussenorganisatieenbestuurenerzijdsendeledenanderzijds.Hetbestuurzet
lijnenuit,maarluistertookenondersteuntledeninhunwensenenactivitei-
ten.
Hetbestuurfeliciteertdeledenmetdezebelangrijkemijlpaalenhooptdat
ditboekje,alseenbescheidencadeautjeterug,nietalleenleesplezieroplevert,
maarookeenstimuluszalzijnvoortoekomstigsucces.
OlletenCate
VoorzitterNVMO
Dankbetuigingen
Deredactievanhetjubileumboekdanktdevolgendepersonenvoorgrotereen
kleinerebijdragen.
MarjanvandenAkker,JanBorleffs,LisettevanBruggen,LennartBouman,
Andre´Broekmans,AnneDeketelaere,JokeDenekens,DebbieJaarsma,Maaike
Kok,AnneKoning,MiekeLatijnhouwers,ScheltusvanLuijk,Anitavan
Meeuwen,JaapMetz,HannekeMulder,EvertReerink,Jan-JoostRethans,
MonicavandeRidder,MarliesSchijven,CarlaSteenbeeke,PaulThung,Anke
vanTrigt,MaartenVerwijnen,EvelynvanWeel,CeesdeWinter,AnnekeZan-
ting.
De oprichting van de
Nederlandse Vereniging
1
voor Medisch Onderwijs
HermanvanRossum
Tweee¨ntwintigseptember1972iseengedenkwaardigmomentvoordeNVMO.
InLeidenwordteenBoerhaavecursusgeorganiseerdovermedischonderwijs,
meteeninternationaalgezelschap.DeaanwezigeNederlandersreagerenen-
thousiastwanneerspontaaneenvoorstelwordtgedaaneenNederlandsever-
enigingopterichtenvoorhetmedischonderwijs.Eenvelletjepapiergaatde
zaaldoorenwiezijnnaamopgeeftwordtuitgenodigdvooreenoprichtings-
vergaderingindecember1972.
HetinitiatiefisgenomendoordeLeidsehoogleraarPaulThung.Hoedat
preciesinzijnwerkgingisniettelezenindeverslagenvandestijds.Deredactie
vanhetjubileumboekisechterzeerverheugddatdeoprichtervandeVereniging
beschikbaarwasvooreeninterview.HermanvanRossumzochtprofessorThung
op11mei2012thuisopenvroeghemnaarhetontstaanvandeVereniging.
Oprichting
Kuntuschetsenhoedieoprichtinggegaanis
in1972?
‘Datwasinhetkadervaneeninterna-
tionaleconferentiedieinLeidenwerd
georganiseerddoordeInternationalSociety
forResearchinMedicalEducation(IRME).
Dezeverenigingheeftbestaanvan1970tot
1975.Ikwasin1972voorzitter.Dezever- PaulThung
enigingwaseenaardigeontmoetingsplaats
voordocentenuitdeVerenigdeStaten,Canada,Brazili¨eenAfrikaenuitEuropa,
waaronderNederland,Zwitserland,DenemarkenenFrankrijk.Degedachteerachter
wasomsamenplannentemakenvoorhettoekomstigemedischeonderwijs,zodat
deledenkondenprofiterenvanelkaarservaringen.
TijdensdevoorbereidingenvoordieconferentieinLeidenontstonddegedachte
eenNederlandseverenigingopterichten,waarindocentenenstudentenzich
gezamenlijkkondeninzettenvoordeontwikkelingvanhetmedischonderwijs.Een
vandebelangrijksteinitiatiefnemerswasEvertReerink,dieindejarendaarvoor,
tijdenszijnstudieinAmsterdam,alheelactiefwasgeweestbinnendeverenigingvan
medischestudenten.Toenikin1965benoemdwasinLeiden,hadhijalcontactmet
mijopgenomen,omtevertellenwatergaandewasonderstudentenentehorenwat
mijnplannenwaren.
NazijnafstuderenheeftReerinkenigetijdgewerktbijdeinternegeneeskundein
Bohn Stafleu van Loghum, Gezonderwijs in Nederland en Vlaanderen, DOI 10.1007/978-90-313-9965-9_1, © 2012 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media