Table Of ContentOzgiin ad]
Ghetto
Herkes soncp durziyor batta: "BBIoLyl iitu nedett yuzd~n~z?"
Orilara akla gelebilecek hernen heryanrtl venyonint. Sitndi, se-
ninle buj bajajvz ve ben soncyonun sana: Getqekten bu oyli-
nu neden yazdrn ?
Soyle, Wilna Gettosu'nda bir tiyatro oldugunu bulup or-
taya ~ikardi&na n, 'artik ba~kab ir ozgiin se~im'k almami~tt
bana, bu oyunu yazrnak zorundaydlrn.
Ne detnek 'bajka bir secenek' kalrnuntl~tl?B en ottzl sade-
ce bir rastlartti olarak keSfetfitn; jitndi de kettdi oyrltllln isin
beni nti sonmtkl altrnuk istiyorsrln ?
Rastlantl olabilir, ne var ki ben buna cia biitiinuyle inan-
miyorum. Sen Getto'daki bu tiyatro iizerine yazilanlar~o ku-
duktan sonra, bu dii~iinceb ir hayale1 gibi izledi beni. Dur-
madan karplma pktl, kiillerinin altlncian gijriincrck iiliil~iiin
biiyiisundcki gcrqekligin giiruntiisune diiniigtii; iibiir tasiir~la-
rimln tiin~uniig eriyc itti ve butiin varlijj,iinl ele gcqirdi. Senin
gibi davranlp onun kigkirt~aq agrls~nld uymazhktan gelmcye
~allStlkqa,h ayalet kulagima bir korkak oldu~umilb, ir tiyatro
oyunu yazma konusundaki bu meydan okuyu~ay anlt vermek-
ten ve savasi kabul etmeklen korktugumu fisildiyordu. Siiziin
ozii: Hayalet benligimi aldl ve kendi korkumdan artlk kork-
mayacaksam kendisinin yeni benligim olabilecegini gosterdi
bans.
Habire korkindan siiz ediyorslm; glrtt~is oylemeliyit7t ki
Bay Sobol, seni ltzun zamandir tanrdifimr surtiyonml, artcuk
burada ileri surd@iin gibi korhi dliygzllanyla dolu oldt~@ln
1tic akllnla geln~emijti.
ISBN Y~~-~I~JS%.I
O Bu fevirinin yayin haklari Can Yayn1ar;'ndadlr. (1993)
Sevgili sok bilmi~imb enim, ger~ektenb oyle diigiiniiyt~r- Deneyeyim. Ben bir oyun yazariyim, bu benim giivence-
san, hakkimda ogrenecegn gok gey var demektir. Dogru: u, si olmayan meslegim. Ya~imk irk beg, benim isin pek de hu-
ben bu korkulari iqimde tagyorum, felce ugratabilirler be li. zurlu olmayan bir yag donemi. Tanritanimaz bir Yahudiyim,
Yalniz kendi tiyatro ojunlarimda, onlarin yikici giiciiyle 1)ir bu da her zaman kimlik sayilabilir. israil'de dogdum ve ora-
fegit t?todus vivetrdi (geqici anlagma) yapmak isin, iligkimi J ii- da yagiyorum. Korkunq guqliiklerle dolu tehlikeli bir iilke; oy-
zeysel tutmaya cesaret edebiliyorum. Onlari, bagka insaniar le bir iilke ki, yagamini siirdurebilmek isin yalniz umarsizca
i~isna hneye yansitma qabasi veriyorum, boylelikle, tiyatro 5 a- savagmiyor, ayni zamanda kendi ruhunu ararken de zora dii-
lonunun karanligindaki yerime siginlp onlari giivenli bir uza k- Siiyor. Ulus, iki kampa boliinmii5. Bir yanda ulusal bencilliki
llktan seyredebiliyorum. her geyin iistiinde tutanlar var; ote yanda benim de iqinde
Yitte nti bati yarultntaya ~alig~yorsunA?re yi kastediyorslrrt ycr aldiglm bir azinllk var ki bunlar a~ibki r kaba kuwet poli-
)$ivenliJ clerken ? Karartl~ktann e kadar korktlt@ttzu biliyont~ tikasi giidiildiigiinde yalniz yikima ugramakla kalmayip tam
11,
her yarzut seyitci dertett bu birt gozlii cattavarla ~evril~vke1n .i - tcrsine en amansiz diigmanlarim~zink orkung bir karikaturii
rc@tl yerindeicrt firlayucakrnrg gibi afar, so@rk terler dokersitt ... olacagimizdan ve boylelikle varll@mizi ve ruhumuzu yitirece-
&stirdin beni, ne soyleyebilirim ki? ilk gosterinin ba~Il- gimizden kaygi duymaktadirlar. Korkularim bunlar i~te.
izlaslna az kala gersekten dehgete kapiliyorum. Korkuns t ir Hepsi iyi ve giiiel de, nedot biiyle iish'i kapall konujltjlor-
an: Seyirci benim korkumda kendi korkusunu yeniden bul e- sltrt ? Nedert ~ekittiyorsutt? Nedetl cesltr ve apk kon11~1711iyor-
cak mi? bteki insanlar bu korku duygusunu kabul edecek1l:r slrrt? Kintitt 'korktnc kankotiitii?' Sen, bir yazar olaralc, soz-
mi, red mi edecekler yoksa? Biitiin bu gusliikleri nisin go; e ciiklerdett korktyor t7tlts1trt?
al~yorumN. edcn kallanryorum buna? Sevgili dostum, cesur ve aqik sozler, gersegi her zaman
T[intat7i, sitndi de ntasutlt geit~k lz roliitte soyluln~u.A r'- yans~tmazlar.B unlar, senin aklinda tuttugun tarihsel bcnze-
rli~kLY. ~'er.r?ic@k hi b(r.rit bir ekottontik takas var. Bilirsitt brl- ~imlcrseh, atlrlatmama izin ver, biiylc sozlcr ~oguza man ola-
1111. ):in kzibaca basitc indirgcnmesinc vc cierni~gojiyey o1 aqar.
Ayrlntt verebilir misin biraz? (j!lleysc srrriu !\l~rtiri BilberJilr dr~ltu 19.39 y11itt11t ~NSIIII
Tclc JUIT~BUr:r r~h~ir daltrr, "Cok bil~lti,s,"d olie. crjlitlda yaaltrj olrlrrltlat~niI iu~irlatr~~alr~1l2t.rlu~tfti.r r Blihe~;d ii-
Sijz veriyorum. ~iinccleriniv e kny~~lannaiq lc ve kesirt sozciiltlerle dilc gelir-
.3Jijjile, Bay Sobol, ko,k~lut7tti gizli httht@lrz siirece ortla ; rltekten korlcnzanl~jt~U. ~~tarirIltit, orltt da kabaca&usite indir-
seni bi'itiirt itlsanlardan ~tzuklugtrr~ver sojlutlar. 0leki i~tsattla; gumk ve dentugoji yapntaklu szr~lan~uzslrt. L
soz glii7zi seyirciler, b11 korkulan kabrt 1 ederlerse, sen de or1 IL - once bana, onun ne yazdiglni soyle.
1211 aracili&yla yetriden taglmig olr~rszirz,f iinkzi o insartlar sc- Soyleyeyim, o zaniart Siyonistlere -yaitlq artlarlta olnta-
rzirt d~t~lgtl(it7tbiiu yolla keridileriititt bir parcasr olarak ortay 7 sllt diye belirteyint, ajiri strgci ntlllralifleri kastedijonlt~z- sal-
koyarlar. dirnzljtl; brtrtlanrz o rarihte one siirdiiklerittden allrztl yaplyo-
ISarikdsin! nir7t: .'Giiniimiizde Ab7zattya'da hiikiinz siiren agin vc ntrttluk
Yagcil~gag erek yok, ginzdi senin oynttwz GETTOYa done rihtsal bencillik, bir ul~tsrut ottcelikle bunallnt doncntlerittde
-
Iir?~K. ettdi qlttdan, bu iizel ternayla ilijkili korkrcnitrt rtasll biv bayv~irabilece@e n do$t ve ell a111apl~rpolitikadlrB.ru. bertcil-
gcy o/dtt@inu taiunilayabilir ntisin? lik, biz Yahudilere yorteldi@ takdirde kotiidiir, fiinkii bizint
