georgesıfrah rakamların evrensel tarihi

221 Pages·1610·5.57 MB·Turkish

G E O R G E S I F R A H
I
RAKAMLARIN EV REN SEL TARİHİ
m
sı
a
B

9.
TÜBİTAK
İllüstrasyon Ödül Evren
RAKAMLARIN EVRENSEL TARİHİ -I-
BlR GÖLGENİN PEŞİNDE
G e o r g e s Ifrah
Bir Gölgenin Peşinde
RAKAMLARIN EVRENSEL TARİHİ-I-
Georges Ifrah
Çeviri: Kurtuluş Dinçer
Lizzie Napoli’nin çizimleri ¡¡ekil 1.30-136, şekil 2.101 dışında, bu yapıtta bulunan bütün açıklayıcı
resimler, levhalar, kaligrafiler -gravürlerin, resimlerin ve belgelerin yeniden çizimleri dahil-
yazartn kendisince yapılmıştır.
Histoire Universelle Des Chiffres
L ’intelligence Des Hommes Racontee Par Les Nombres Et Le Calcul
© Editions Robert Laffont, S.A., Paris, 1994
© Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu, 1995
TÜBİTAK Popüler Bilim Kitaplarının Seçimi ve Değerlendirilmesi
TÜBİTAK Yayın Komisyonu Tarafından Yapılmaktadır
ISBN 975-403-037-5
ISBN 975-403-027-8
İlk basımı Eylül 1995’te yapılan
Bir Gölgenin Peşinde
bugüne kadar 20.000 adet basılmıştır.
9. Basım Ekim 1999 (2500 adet)
Yayın Yönetmeni: Zafer Karaca
Yayın Koordinatörü: Sedat Sezgen
Teknik Yönetmen: Duran Akça
Tasarım: Ödül Evren Töngür
Uygulama: Yılmaz Özben
Dizgi: Nurcan Öztop
TÜBİTAK
Atatürk Bulvarı No:221 06100 Kavaklıdere/Ankara
Tel: [phone] Faks: (312) 427 13 36
e-posta: [email protected]
İnternet: www.biltek.tubitak.gov.tr
Rekmay Ltd. Şti. - Ankara
G E O R G E S I F R A H
Bir
Gölgenin
Peşinde
Ç1İVİRİ
Kurtuluş Dinçer
I
RAKAMLARIN E V R E N SE L TARİHİ
TÜI5İTAK POPÜLER BİLİM KİTAPLARI

Yayıncının Notu
Rakamların Evrensel Tarihi / Sayılarla ve Hesapla An­
latılan İnsan Zekâsı adlı bu kitap Fransa’da 1994 yılı başla­
rında yayımlandı. Aynı yıl içinde 130 000 adet satılarak, beklen­
medik bir biçimde en çok satılan kitaplar listesine çikmamacası-
na yerleşti; bir Fransız gazetecinin deyişiyle, “Fransızların yeni
Incil’i oldu”.
1995 yılının ilk aylarından başlayarak bu kitabı Türkçeye çevi­
rip yayımlama fikri TÜBİTAKta uzun süre tartışıldı. Binlerce şe­
kil içeren, ciddi bir "işçilik” gerektiren böyle bir yapıtın Türkçe ya­
yımlanması olanaklı mıydı? Yaklaşık iki bin sayfa tutan bu kitabı
Türkçeye çevirmeye gönüllü olacak biri bulunabilir miydi?
Tartışmaların sonucu olumluydu; gönüllü kişi de bulundu. Tek
sorun, Fransızca iki cilt halinde yayımlanan bu kitabın Türkçesi-
nin kaç cilt olacağıydı.
Bizim biner sayfalık iki cilt halinde yayımlamamız olanaksız­
dı. Çünkü, ilkin, iki bin sayfası iki küçük cilt oluşturacak kâğıt
Türkiye’de üretilmiyordu; İkincisi, TÜBİTAK Popüler Bilim Ki­
tapları dizisinin belirli ölçüleri vardı. Okurun satın alma gücünü
de hesaba katarak, kitabı dokuz cilt halinde yayımlamaya karar
verdik.
Yazarın deyişiyle “matematikle ilgisi olmayan” bu kitabın Türk
okurunun ilgisini çekeceğini umuyoruz.

İçindekiler
Okuyucuya...
Giriş
"Rakamlar" Nereden Geliyor?
Bir Gölgenin Uzun Uzun Aranışı Üzerine!
Birinci Kısım
Rakamların Serüveni Ya Da Büyük Bir İcadın Öyküsü
1. Bölüm
Sayıların Budunbilimi Ve Ruhbilimi:
Kökenler Üzerine Bir Açıklama
2. Bölüm
Taban İlkesi ve Sayılama Dizgelerinin Doğuşu
3. Bölüm
El, İlk "Hesap Makinesi"
4. Bölüm
Cro-Magnon İnsanının Saymanlığı
5. Bölüm
Kertme Uygulaması
Ya Da Okumamışların Saymanlığı
6. Bölüm
Sicimden Sayılar
7. Bölüm
Sayı, Değer, Para
Bu güç işin bana verdiği kaygıların,
yıllar boyu çektirdiği sıkıntıların,
sabırlı, tapılası tanığı olan,
sana, karıcığım.
Sevecenliğin ve eleştirilerinin inceliği için,
bu kitabın ve yazarının çok şey borçlu olduğu,
sana, Hanna.
Size, Gabrielle ve Emanuelle, kızlarım,
tutkum...