GEOLOGI AM DAN GEOLOGI STRUKTUR KAMPUNG BA W ANG-KAMPUNG TOMPINAHA TON

29 Pages·2015·9.39 MB·Indonesian

GEOLOGI AM DAN GEOLOGI STRUKTUR
KAMPUNG BA W ANG-KAMPUNG TOMPINAHAT ON
TAMPARULI
CLEMENT AZIMIN
TESIS INI DlKEMUKAN UNTUK MEMENUHI
SEBAHAGIAN DARIPADA SY ARAT MEMPEROLEHI IJAZAH
SARJANA MUDA SAINS DENGAN KEPUJIAN
PROGRAM GEOLOGI
SEKOLAH SAINS DAN TEKNOLOGI
UNIVERSITI MALAYSIA SABAH
NOVEMBER 2005
UMS
UNIVERSITI MALAYSIA SABAH
PUMS99:1
UNIVERSITI MALAYSIA SABAH
BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS@
\'H: 5AIl1ltNA tnvOA 5:"INS O£N(.,IIN ~t;I"V11I\N
i
i
t4,
~ NC 2.1'<"~Nn A1 '1 t. \U.A~I t'\' (f: O\i~ S'" SESI PENGAJIAN: ~C;) I:uJO r;
(HURUF BESAR)
~u membenarkan tesis (LPSMI~ini disimpan di Perpustakaan Universiti
'Sia Sabah dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut:-
!.
Tesis adalah hakmilik Universiti Malaysia Sabah. .
Perpustakaan Universiti Malaysia Sabah dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian
sahaja.
t Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara institutsi
pengajian tinggi.
oSila tandakan ( I )
SULIT (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau
Kepentingan Malaysia seperti yang terrnaktub di dalam
!O
AlGA RAHSIA RASMI 1972)
TERHAD
,
(Mengandungi maklumat TERHAD yang telab ditentukan
oleh organisasilbadan di mana penyelidikan dijalankan)
TIDAKTERHAD
Disahkan Oleh
(TANDATANGAN PUSTAKAWAN)
J Tetap: S't~ ...... ~'" . ~e r .
JL\'~" .' I~ IIIf qIJOR
POa ""'1 ~ .. I~ Nama Penyelia
Tarikh:. ____
.T AN:-·Potong yang tidak berkenaan.
··1ika tesis ini SULIT alau TERHAD. sila lampirkan sural daripada pihak berkuasa
/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu
dikelaskan sebagai SULIT dan TERHAD.
@Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi /jazah Doktor Falsafah dan Sarjana sccara
penyelidikan atau disertai bagi pengajian seeara kerja kursus dan Laporan Projek Sarjana
Muda (LPSM).
UMS
UNIVERSITI MALAYSIA SABAH
·.
11
PENGAKUAN
Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang
setiap satunya telah dijelaskan sumbemya.
16 Disember 2005
CLEMENT AZIMIN
HS2002-3976
•
UMS
UNIVERSITI MALAYSIA SABAH
iii
DIPERAKUKAN OLEH
1. PENYELIA Tandatangan
( En. Adong Laming)
2. PEMERIKSAI
( Prof. Madya Dr. Baba Musta )
3. PEMERIKSAl
~rv-
( En. Rodeano Hj. Roslee )
\ u
4. DEKAN
( Prof. Madya Dr. Shariff A.K. Omang )
I'
J-t r'
UMS
UNIVERSITI MALAYSIA SABAH
iv
PENGHARGAAN
Saya ingin merakamkan ucapan jutaan terima kasih kepada semua yang telah
terlibat dalam menjayakan projek tesis ini:
" En. Adong Laming, selaku penyelia projek yang sudi menyelia dan memberi
bantuan serta nasihat dalam menjayakan projek ini mahupun semasa dalam
pengajian
" Semua pensyarah Geologi, Prof. Dr. Sanudin Hj. Tahir, Prof. Madya Dr. Felix
Tongkul, Prof. Madya Dr. Shariff Ak Omang, Prof. Madya Dr. Baba Musta, En.
Rodeano Hj. Roslee, En. Sabat Sadikun dan En. Ismail A.R atas bantuan dan
tunjuk ajar sepanjang pengajian di sini
" Pembantu-pembantu makmal Geologi, VMS
cr Jabatan Mineral dan Geosains di atas kesudian mereka membenarkan saya
menggunakan kemudahan JMG
cr Keluarga yang dikasihi atas segal a aspek bantuan dan nasihat sepanjang saya
menjalankan projek tesis ini
"
Geologist 200212003 dan Geologist 200312004 yang telah menyerikan lagi
.
suasana semasa kuliab dan juga di lapangan
cr kepada yang terlibat secara langsung dan secara tidak langsung, jutaan terima
kasih diucapkan
cr Mohd. Isham Ismail, Stanley, Stephen, Richard, Fletcher, Junidi, Richels, Jerry,
Osmund, Antanasius, Steinbrener, Rajawan, David, Lonley, Gipi, Roger, Victor,
dan rakan-rakan lain yang telah banyak membantu saya dalam menjayakan projek
tesis ini
]asa anda semua tidak akan dilupakan dan saya ucapkan setinggi-tinggi penghargaan dan
jutaan terima kasih ..... .
CLEMENT AZIMIN
Disember 2005
UMS
UNIVERSITI MALAYSIA SABAH
v
ABSTRAK
Lokasi kawasan kajian terletak di kawasan Tamparuli yang dibatasi oleh garis
lintang U 6° 5' hingga U ~ 8' dan garis bujur T 116° 15' hingga T 116°18'. Kawasan
kajian merangkumi Kampung Bawang hingga Kampung Tompinahaton yang bertopografi
tinggi dan beriklim tropika serta menerima cuaca panas dan lembap sepanjang tahun.
Fonnasi geologi kawasan kajian terdiri daripada Fonnasi Crocker yang berusia Eosen -
Miosen awal dan Endapan Kuatemari yang berusia resen. Fonnasi Crocker terdiri
daripada empat unit batuan iaitu unit batu pasir tebal, unit selang lapis batu pasir dan syat,
unit syal kelabu dan unit syal merah manakala Endapan Kuatemari pula terdiri daripada
endapan pasir, lumpur dan tanah liat. Daya-daya canggaan yang terhasil kesan daripada
pergerakan plet tektonik rantau telah menghasilkan struktur-struktur primer dan sekubder
geologi seperti struktur perlapisan. perlipatan. sesar dan kekar. Bagi struktur-struktur
periapisan, perlipatan dan kekar. arah daya tegasan maksimumnya (P) adalah berarah
baratlaut-tenggara manakala bagi struktur sesar pula, arab tegasan minimanya (R) adalah
berarah baratlaut-tenggara dan timurlaut-baratdaya. Arab baratlaut-tenggara adalah arab
daya tegasan yang utama yang bertindak dan dikaitkan dengan defonnasi pertama (D 1)
manakala arah timurlaut-baratdaya pula adalah arah daya tegasan yang kedua dan
dikaitkan dengan defonnasi kedua (02) di kawasan kajian.
UMS
UNIVERSITI MALAYSIA SABAH
vi
ABSTRACT
The study area located at Tamparuli area which bounded by latitude at N 6° 5' to
N 6° 8' and longitude at E 1160 IS' to E 1160 18'. The study area are covered Kampung
Bawang to Kampung Tompinahaton which consists of high topography and tropical
climate with received dry and wet seasons every year. The geological formations of study
area underlain by the Crocker Formation aged Eocene to earli Miosene and Quaternary
deposits aged Recent. Crocker Formation can be divided into four rock units which is
thick sandstone unit, inter layering of sandstone and shale unit, red shale and grey shale
unit. Quaternary deposits consists of ~ mud and clay deposits. A compressional has
been made from the movement of the tectonic plate formed the primary and secondary
structures geology of the study area such as the layering, fold, fault and joint. The NW-SE
maksimum (P) compressional direction formed the structures like layering, fold and joint
while fault has been fonned by the NW- SE and NE-SW minimum (R) compressional.
The NW -SE compressional is the main deformation which related to the first deformation
(01) while the NE-SW is the secondary deformation which related to the secondary
deformation (02).
UMS
UNIVERSITI MALAYSIA SABAH
vii
KANDUNGAN
Muka Surat
PENGAKUAN ii
PENGESAHAN iii
PENGHARGAAN iv
ABSTRAK v
ABSTRACT vi
SENARAI KANDUNGAN vii
SENARAI JADUAL x
SENARAI RAJAH xi
SENARAI FOTO
XIV
SENARAI FOTOMIKRO xv
BAB 1 PENDAHULUAN
1.1 Pengenalan 1
1.2 Tujuan Kajian 1
1.3 Lokasi Kawasan Kajian 2
1.4 Metodologi Kajian 2
1.4.1 Kajian Literatur 2
1.4.2 Kerja Lapangan dan Persampelan 3
1.4.3 Kajian Makmal 5
1.4.4 Penulisan Laporan 5
1.5 Kajian Terdahulu 7
1.6 Masalah Kaj ian 8
BAB2 GEOGRAFI DAN GEOMORFOLOGI
2.1 Pengenalan 10
2.2 Iklim 10
2.3 Tumbuhan 11
2.4 Sistem Perhubungan 11
UMS
UNIVERSITI MALAYSIA SABAH
VlIl
2.5 Topografi 12
2.5.1 Kawasan Perbukitan Rendah 12
2.5.2 Kawasan Perbukitan Rendah dan Beralun 13
2.5.3 Kawasan Perbukitan Tinggi dan Permatang 13
2.6 Saliran 15
2.7 Proses Geomorfologi 20
2.7.1 Luluhawa 20
2.7.2 Proses Hakisan 24
2.7.3 Pergerakan Jisim 25
2.8 Tafsiran Geografi dan Geomorfologi 26
BAB3 GEOLOGI AM DAN STRA TIGRAFI
3.1 Pengenalan 27
3.2 Geologi Rantau dan Kedudukan Tektonik 27
3.3 Geologi Am 31
3.3.1 Formasi Crocker 32
3.3.2 Litologi Batuan 33
3.3.3 Petrografi 37
3.4 Endapan Aluvium Kuaterner 40
3.5 Jujukan Stratigrafi 41
3.5.1 Stratigrafi Rantau 41
3.5.2 Stratigrafi Kawasan Kajian 43
BAB4 GEOLOGI STRUKTUR
4.1 Pengenalan 45
4.2 Lineamen 46
4.2.1 Lineamen Rantau 47
4.2.2 Lineamen Kawasan Kajian 47
4.2.3 Analisis Lineamen 47
4.2.4 Tafsiran Analisis Lineamen Positif dan Lineamen Negatif 50
4.3 Perlapisan 51
UMS
UNIVERSITI MALAYSIA SABAH
IX
4.3.1 Analisis Perlapisan 51
4.3.2 Tafsiran Analisis Perlapisan 56
4.4 Perlipatan 60
4.4.1 Pengelasan Lipatan 60
4.4.2 Lipatan Rebah 62
4.4.3 Analisis Lipatan 62
4.4.4 Tafsiran Analisis Lipatan 64
4.5 Sesar 65
4.5.1 Pengelasan Sesar 65
4.5.2 Sesar Normal 66
4.5.3 Sesar Mendatar 73
4.6 Kekar 78
4.6.1 Pengelasan Kekar 79
4.6.2 Analisis Kekar 80
4.6.3 Tafsiran Analisis Kekar 83
4.7 Tafsiran Analisis Struktur Rantau dan Tempatan 84
BAB5 PERBINCANGAN DAN KESIMPULAN
5.1 Pengenalan 86
5.2 Arah-arah Tegasan Penyebab Pembentukan Struktur 86
5.3 Hubungan antara Sesar Normal dan Kekar 88
5.4 Hubungan antara Geometri Struktur dan Keterikan Elips 89
5.S KesimpuJan 90
5.4.1 GeologiAm 90
5.4.2 Geologi Struktur 91
5.6 Cadangan 92
RUJUKAN 93
UMS
UNIVERSITI MALAYSIA SABAH