Table Of ContentProf. Macit Gökberk
FELSEFE
TARİHİ
Basım
20.
Remzi Kitabevi
Büyük Fikir Kitapları Dizisi: 38
FELSEFE TARİHİ I Prof. Macit Gökberk
ISBN 978-975-14-0156-4
BiRiNCi BASIM: 1961
YİRMiNCi BASIM: Aralık 2010
Remzi Kitabevi A.Ş., Akmerkez E3-14, 34337 Etiler-İstanbul
Tel ı212ı 282 2080 Faks ı212J 282 2090
www.remzi.com.tr [email protected]
Baskı ve cilt: Remzi Kitabevi A.Ş. basım tesisleri
100. Yıl Matbaacılar Sitesi. 196. Ba�cılar-lstanbul
İÇİNDEKİLER
Birinci Baskının ônsözü, 7
lki'1ci Baskının ônsözü, 8
ILKÇAG FELSEFESİ (9-122)
I. YUNAN FELSEFESİ (11-81)
Felsefenin Doğuşu, 11
Doğa Felsefesi, 19
Thales, 19 -Anaximandros, 21 -Anaximenes, 22 -Herakleitos, 23 -
Xenophanes, 25 -Parmenides, 26 -Elealı Zenon, 28 -Pythagoras, 29
-Empodokles, 31 Anaxagoras, 33 -Demokritos, 35
-
insan Felsefesi, 38
Sofistler, 38
Sokrates, 43
Sokratesçi Okullar, 47
Kynikler Okulu, 48
Kyrene Okulu, 50
Yunan Felsefesinin Sistematik Dönemi, 52
Platon, 53 -Aristoteles, 67
il. HELLENİZM - ROMA FELSEFESİ (82-122)
Ahlaki Dönem, 84
ilk Septikler, 85 - Pyrrhon, Timon, 85
Epikuros, 87
Eski Stoa, 91 - Kıbrıslı Zenon, 91 -Kleanthes, 97
Akademia Şüpheciligi, 97 -Arkesilaos, 98 -Karneades, 99
Felsefe Çığırları Arasında Uzlaşma, 102
Epikurosçuluk, 102
Peripatos Okulu, 102
Orta Stoa, 103
Şüphecilik, 105
Roma Felsefesi, 106
Yeni Şüphecilik, 112
Dini Dönem, 115
Yeni-Platonculuk, 1 17
ORTAÇAG FELSEFESİ (123-158)
PATRİSTİK FELSEFE (125-138)
Ortaçağ Felsefesi ile Kültürünün Ozellikleri, 129
Augustinus, 134
SKOLASTİK FELSEFE (138-158)
Skolastiğin tik Dönemi, 141
Anselmus, 142 Roscelinus, 143
-
Skolastiğin Yükseliş Dönemi, 146
Albertus Magnus, 149 Aquinolu Thomas, 151
-
Skolastiğin Son Dönemi, 154
Duns Scotus, 155 -Ockhamlı William, 155 -Roger Bacon, 156
RENAİSSANCE FELSEFESİ (159-218)
Giriş, 161
Renaissance Felsefesinin Çığırları, 167
Humanizm, 167
Platonizm, 171
Aristotelizm, 173
Atomizm, 176
Şüphecilik, 1 77
Renaissance'ın Din Anlayışı, 177
Reformation, 180
"Doğal Din" Akımı, 183
Devlet ve Hukuk Felsefesi, 184
Doğa Felsefesi, 191
17. YÜZYIL FELSEFESİ (219-286)
Giriş, 221
Descartes, 228
Jansenistler, 245 -Pascal, 245
Bayle, 247
Hobbes, 248
Occasionalistler, 254 -Geulincx, 255 -Malebranche,-257
Spinoza, 259
Leibniz, 271
18. YÜZYIL AYDINLANMA FELSEFESİ (287-344)
Giriş, 289
Teorik Sorunlar, 293
Locke, 293 -Berkeley, 301 -Hu me, 306 -Reid, 31 O -Condillac, 312
FransızMaterialistleri, 313-Voltaire, 315
Encyclopediste'ler, 317 -Thomasius, 319 -Wolff, 319
Pratik Sorunlar, 321
Din Sorunu, 321 -Ahlak Sorunu, 326 -Kültür Sorunu, 335
KANT ve ALMAN İDEALİZMİ (345�405)
l. Kant, 347
2. Alman İdealizmi, 368
Fichte, 369 -Schelling, 379 -Hegel, 386
Schopenhauer,398
19. YÜZYIL FELSEFESİNDE POS1T1V1ZM ve
BENZER AKIMLAR (407-431)
Almanya'd a Spekülatif Felsefeye Tepki, Hegelciliğin Çözülmesi, 409
Auguste Comte, 412- John Stuart Mili, 418 -Herbert Spencer, 425
DİZİN, 433
BİBLİYOGRAFYA, 437
BİRİNCİ BASKININ ÖNSÖZÜ
lstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde son yıllarda verdiğim derslerin
notlarını değerlendirerek meydana gelen bu kitap, bir "ders kitabı" olarak anla
şılmalıdır. Filozof metinlerinin yanı sıra, kitabın sonuna eklenen bibliyografya
listesindeki eserlerden de faydalanılarak hazırlanan bu kitapta, felsefe problemle
rini çözmenin sürecini anlatan felsefe tarihinin standartlaşmış bilgilerini öğren
ciye tanıtmak amacı göz önünde bulundurulmuştur. Burada, felsefe öğretileri, iç
ten bağlantıları ve kültür ortamı ile filozofun kişiliğine olan ilgileri bakımından
gösterilmek istenmiş, felsefe tarihinin, çeşitli öğretiler arasındaki yakınlıklar ya
da karşıtlıklar içinden geçen ritmi belirtilmeye çalışılmıştır. Bu anlayışla, prob
lemlerin çözümündeki gelişmenin bağlantısı hep göz önünde bulundurulmuş, ge
rektiğinde geriye dönülmüş, ya da - Renaissance Felsefesiyle 18. Yüzyıl Aydın
lanma Felsefesi bölümlerinde olduğu gibi -gelişme başlıca problem grupları üze
rinde gösterilmiştir. Ortaçağ Felsefesinin eksikliği, Renaissance Felsefesi bölü
mündeki geniş tutulan karşılaştırmalarla, kısmen olsun, giderilmeye çalışılmış
tır.
Kitapta, on beş yıldan beri derslerimde denediğim Türkçenin yeni gelişmele
rine uyan bir dil kullanılmıştır. Bu bakımdan bulunacak tutarsızlıklar, aksaklık
ve başarısızlıklar, sırf benim olanlar bir yana, bir kültür dili olmak yolunda he
nüz kendisini arama durumunda olan Türkçeye de bağışlanmalıdır.
İstanbul, Ekim 1961 M.G.
İKİNCİ BASKININ ôNSôZÜ
Birinci baskıdaki boşluklar bu yeni baskıda doldurulmaya çalışılmıştır: Orta
çağ Felsefesi eklenmiş, bu felsefeye geçişi daha iyi belirtebilmek düşüncesiyle An
tik Çağ sonundaki dini felsefe akımı, bu arada özellikle Yeni-Platonculuk geniş
letilmiştir. Birinci baskıda Ortaçağ Felsefesinin eksikliğini az çok gidermek için
Renaissance Felsefesi bölümünde Ortaçağ Felsefesine ayrılmış olan açıklamalar
ikinci baskıda çıkarılmıştır.
Kitabın konusu Batı Felsefesinin tarihi olduğundan, lslam Felsefesine ancak
Hıristiyan Ortaçağ Felsefesine etkileri bakımından dokunulmuştur. Memleketi
mizde lslam Felsefesi tarihinin başlı başına ele alınması doğru olur.
Hegel ile sona eren birinci baskı, bu ikinci baskıda 19. yüzyıl sonlarına doğru
uzatılmıştır. Bu arada Alman idealizmi Schleiermacher ve Schopenhauer ile ta
mamlanmış, 19. yüzyıl positivizmi, Almanya'd a ldealist Felsefeye tepki yanında,
Auguste Comte, /. Stuart Mili ve Herbert Spencer gibi bu çığrın başlıca temsilci
leriyle belirtilmeye çalışılmıştır.
İstanbul, Aralık 1966 M. G.
1LKÇAG FELSEFESİ
