Table Of ContentBIB L I O T H E C A
SCRIPTORVM GRAECORVM ET ROMANORVM
TE VB NER IA NA
2000
PRISCVSP ANITA
EXCERPTA
ET
FRAGMENTA
EDIDIT
PIA CAROLLA
BEROLINI ET NOVI EB ORAC I
WALTER DE GRUYTER MMVIII
@ Gedrucakutfs äurefrePiaepmi er,
dasd ieU S-ANSI-Noürbme Hra ltbarekrefliiltl t.
ISBN9 78-3-III-3082-03
BiblioInfgorramfiasdtceiDhroee nu tsNcahteino nalbibliothek
DieD eutscNhaet ionalbiblvieortzheeikcd hineestPe u blikaitni on
derD eutschNeant ionalbiblidoegtraaifilelb;ii ebrltieo graDfiastcehne
sinidm I nternüebte hrt tp://dnb.adb-rnubfb.adre.
©Copyrig2h0t0 8b yW altedreG ruytGemrb H & Co.K G,D -1078B5e rlin
DieseWse rke inschlieaßlllisecerhi nTeeri liesu tr heberrecghetslcihcühtJ zetdV.ee rwer
tunagu ßerhadlebre ngeGnr enzedne sU rheberrechtsgiesosthe ntezZ euss timmudnegs
Verlaguensz uläsusnidsg t rafbDaars.g ilitn sbesonfdüeVrre er viclfältigÜubnegresne,t
zungeMni,k roverfilmuunngded ni eE inspeicheurnudVn egr arbeiitnue nlge ktronischen
Systemen.
PrintiendG ermany
Drucukn dB indunHgu:b er&! C o.G mbH & Co.K G,G öttingen
HOCL IBRO CONTINENTVR
Praefatio VII
.................................................................................................
DeP ritsrcaid. i.t.io.n.e. ..........V.I.I. ........................................................
Stemcmoad i.c.u.m. ............X.V.I.I. .......................................................
DeP rimsacniu scrdiepstcorriupmt ione
IE.L .G .................XV.I.I.I. ............................................................
IIE.L .R .................XX.I.I.I. ............................................................
I.IE Ixcedreop btsai dcioodniicbiuss Parisini
su.pg prl. 607 XXVII
...................................................................
IV.A thBotauosp e4d0i7o u XXVII
...................................................
Dee diti.o.n.i.b.u.s. ...........X.X.V.I.I.I .....................................................
Deh uieudsi tion.i.s. .r.a.t.i.o.n.e. ..X.X.X.I. ...........................................
Librcoorneuscmp.t u.s. ............X.X.X.V. ....................................................
Sigla at.q.u.e. .b.r.ev.i.a.t.a. ....X.LV. I. ........................................................
TestidmePo rni.is.ac. o. ...........X.LV. I.I.I. ..................................................
Excedrelp etgaa t.i.o.n.ib.u.s. .........1. .........................................................
Exceropbtsai ddieo nibus 4
.........................................................................
Excerlpetgaa td(iesou enuqinbtuusr ) 5
.......................................................
Excerpta .i.n.c.e.rt.a.e. .s.e.d.i.s. ..8.1. .........................................................
Fragmdeunb.ti.aa. ...............8.3. .................................................................
Indneoxm i.n.u.m ...............1.1.2. ...............................................................
Indleoxc o.r.u.m. ..............1.2.6. .................................................................
Indfeoxn tfairgumme ndtuabriu.om.r .u.m. .....1.3.2. ..................................
Tabu.l.a.e. .................1.3.9 ..........................................................................
FRITZB ORNMANN MAGISTROD ICATUM
PRAEFATIO
AntheoX sX IaInInF orsiB tozr nmcalnanr,iv sissrui,am mu seP driisci
tio1nr eemn osvtaarAtettu eimtfp.uu gsci utm, m ialgldieis,s cipulorum
sapiqeunatsmiu agaele o srtiuasdeudi soo,c eonfidfceiid ai tsieomnpie r
antepPoonsetrmreoetrm.ba eu usmn obis asu.Vrd rK.ail p.uDietc,.
MCMXC.VT IaInmtaigr iois rtbnaotdsisi ,c iqpuualpsiai,r vpueumcs ,
trevpaigdaeb aalamiluqiiru a,a esr.e nte
Cumi admo cttorriaelneFn aiburCmi,oc nitcoua t sourpessi,cs eem,
doctivsiAsruiig muiGs utiuAdsna g elCuasnsqoauvaeadB ornmannia
name ditiroenpeemt meenm doanmu eProusntBte.ina ac Maa ria
Brnomanmna,g imsestior riion rc ompsoa,mr naqibuaiua lseieu sips oes
secnotl laetqgmuiaetx icmualm i bermaeil iiisnt sattredu omneanvtiits.
Nihtialrna efr na tsrcer ivpeitlnu crne ptum invenit.
Deniaq.uMDeC. M XCVEIlIiIs abetha Scchluhamsasninc,o scriptorum
rump eirssiitmmae,q, u amivmipse rfiitddaeim g,nh aamb uciutm,
BornmaantnqCiuo en cmaageri osrdtuomc tcroinnfaie dte Brbiielnti ,o
thecTaemu bnemreiaaPmnr aimes dciit iaocnceeNmpu inttca. n dem
libseuprbr, e aFl liosr Riuapnpoe ndesGtreuiynat,ne tricisuaturnisaot,t e ,
lucveimd et.
Omniibsumtsai xsi gmraasat g.io as
DeP1isci EL trdiatioen
Pritsecxift eutrrnoe t turma EdxucnteC roptntasan tdienL ieagnaat ioni
bu(sLE )q,u arcuomd iccougmn ataCi aorndoeeBlm ooo, r siuEnax e
cerptCoornnustmti anidaeLn eograutmie odintipibrouansei fisal tliuone
strantosanam ct,ei rst acrno anetDss.etBs oeoi rld loiecss tiumso,bc suras
1P rieodri ltuicoe m av.MiDCd.Mi LtX XIPlisX:e iP anitFaraeg mentaa ,c ura di
F.B ornmFainrne,1n 9z7[e9i n:Bd oermn..]
VIII PRAEFATIO
redsi iucdoiuncsaaot,rce iq uusap mr udoepnsutuse urpm e2r l;pe rcaiet3
terCeaani tgaibecrnodseiixsg n(CoCat)ru doseBl ooor f uaittqa Mu ie
chaNe.Kl rea senai.nDn.i kMoiCvnM vXeeInsItptIul4 qsu,u s a dme cem
annpooqssu taemd iatd ieBo oo r coenrfVaeetcr.eto ta iK arma seninni
kodvo,c tipsrseosisfomqruu,sa mqsuaaeBmpoo er iaendaimt inoonne m,
"isnier as tau"cde, im oendare concaotduicsco ugemns att,i otnaenmd em
acrcalrnaeo pno tquuiiStac r oial(elEn,Es 2eE,s3 ) cnoonnt ulit5.
Bornmiapncsnueo m,m nceosd cioclelessas etctuo,sd icum cognationem
non demqoundiseeat ad r uabviitta,b at6.
Nami nc odicibusd siocrredcaeannltsiieqqanuuedaa aieedss, c ribarum
collaborreafpteoirnsortsnii,eu n mv enGiruanetscucorrs:ii nbtaesr dum
quate(rvnqeiuloi nneiison nstedeesri i v)si qsduepo,a cnteosu cssi,am tis
consQtuaatp.rPo rpictsoecdrii cum csoigmcnuualomt fi ifcorinunemam
chartasriigiannriviusegnm sad tapmu tsatveim,cm oam peltte evxit urn
consQtuiatnuatidPu. rm i spceurmtc iondeictco,ug mnu anteaitc o e rta
2E xce1ptdaeL egäaombeuds iCd.id teB oorp,a rIsE. x cerdpelt eag ationibus
RarnanoardGu emn t(exEcse 1pHtisat oriicuas ismup.C osntanniPä o1phygroemit
conefctead ideUr.Pu hnB.to ivsasiCen.d, eB oorT,h B.ü ttnesrtV-.oW loubmen
IE.x cerdpeLt eag atiso)Bn,ei rbouMlCiMnIiI [Ii,nd deeB :.p ]p,. VII-XXI (de
codicibeurst pippmI.r I aIeI-s)XD.VeE Lc fe.. Fgra.g mentds'his t01iens 2002,
passUi.Rm o;b eirntIo aon,m Asn äochFeramg menteaxH ist01ia chormcBa,er
li2n0 05 1[45T,]pU p X.X XI-XLV.
3C fq.u oidp dsiec iinZt we,i tBeerl iüebheteri nSet udiennraecIihtlis aeenz um
Zwekceh andsifcicthhlreSrt udiüebneb ry znaänisCchrhoen is(tS"eint,z ungsbe
ricdhetkreö nigplriecuhs sAiksacdheedmnei Wrei s snecshafte1n9"0) 2,p.p 1.
141646-[ inddeBe .:1 90,p2 r]aeserti"Ümb edpra. Rs e 1s4u6l:t at meiner hand
schriftSltiucdbhieeeren hi rcmehi cehi nkeu rzzu samamsensndefDea rlegung
vorzuldeigieen an n,d erZeums ammenahuasnfgü hrlichweerr dbeeng ründet
soll.S"e idn e ditpiroaneifsa pt.Vi IoInhIeo,,tc a nturn" Qeusotrd:uel m i bris
quaequee orisan ttiienort ericnAe cdtaAitcs a demRieageiB aeer olian.e nsis
190e2d iptai.g1s 4 6 dsiqrsqus.die e,c ollectaneiusn iCvopenrrsostpear nitai ni
commentfasutiieuoxsnp eo nhaimbc;r evtiatnetrqu umi bhuasee cd iftnuidoa
menntiitsa tubro "e. xplica
4K raseni1n19n4pi,pk4 .o5 v- 54-465;5 .
5I b.ip,d.5 7 .
6B or.np,mp X.X IV-XXVII.
PRAEFATIO IX
videdteau lri;oh riusmt ortiebxcu,tops irluumri inb uEsL manuscriptis
trasdm,iu tlitiunmv ensdtueims.g t a7
Omnceosid ceexs aurncoh etypo :n: aflpupxeelrJluuanPattanu,e r z q au i
deC asptrriopm,oo ss soe•rIs esp8omo rtuoB,i blliiboSetcrho erciaaml en
seimn egsrseusestt ai.bDMi.D C LXcXoIm buesstsues Ndoinc itur9.
pauaclliii ibp roiisn,tc enadbilpuaomts iut,be iac utmeqruriean rvuemn ti
sun;dt en1 o0saturtnoei mnh oicvlai m peers1tt.u1 rn
InBi bliotheecraaa utSt acelomctr oeidrare lexec,ne stnirt iiibotnuro s,
misi,n -rqtmuoia neortr. ilI -Vi3.an n ticqautiassle ogugnsfia,otst r aas se
MatPhailab iStuzekcliietocgoi,oa,b i il leemcpiatt.ueMsD D .C 1L;2Is ed
neh uiquusi deexme mpullnalorati nisot bpiieasr venciotdi.ed xeH mi c
ace xemApnltaorAn uigiu stiniT,a crdronaonsceeitpsii sssqciuomip ii
priam usP hiIlrIie dpgepeso c rciobde:n:in ccdoiips ii mapme tar.aDv.i t
MDLXXmIuIlIpt,hli iosl fousgisvieis d eeatta ubr a epipse1 l3l.a tur
Utricuosdq(iu:n:ece ati )a s c cuqruaatedade asmc raDi apvtCiiodole,v il
licoo nfseucpt1ea4r,c e eesrttt e Augustinianum exemplar inter prima co
di:n:c aipso greartpa1Hh5oa.tc r ilbiubisrn i-rsqtm uoia ncoornis ;et aa bat
7C aro2l00l8pa,p 1 .2 9-170.
8G rau1x8 8p0.9, 2 -(9p9r aespe.9r 3td)ie;Am n dr1e9s9 p9p,6. 2 -;O6 c3hoa
199p07.,0 .
9U bBiI. .(4p os0t.e1la.a 4u)d acbfaGt..du eAr ,n drCeatsm,o gdoel oCso dices
GriegDoess aepcairddoes R JeaaB li bilotedceE aiE scorEilEa ls,c o1r9i6ap8l.,
43.
10C fe.. gd.eS, u ecmiscsiU.sp psalieetHn oslimbiuessn ,Ts oirbauTloivaasr
1994.
1M1a ximaaggsor atSieavseJ rV.oo iectPu e tAruog usqtudiion c, ticsosnismial
iade h aicn vestmiigahltiai rsogunineDtt iea. ls ic,if i.n fardan9 .4 .
12D eA ndrCeatsa,l odgeo lCoodisc eGsri egDoess aparectcii.pdp,8o. s9 -i9d0.;
199p9p,6. 2 -6Ca6r;o 2l0l80a,p p1.5 3-d1e5 6hi;on cv estiugtainldiusms ima
auxilipar ameibhuCiel rauGenestj reotat l Siuie cRieciapeu bHloilcmaiee nsis
Tabul[aSrtioic kRhijoklsma,r aknitviesst,qt]u i itbeus spuemrD.ge rP aatlab i
tzkcifNo.is, s r1e 93p4.4, 0;C all1m9e7rp7 p1,.5 175-9.
13D eA ntoAnuigou stCirrra wcf1fo9.r,9 pd 3a ssdieem i;bu isb licoftM.ha eycear
199d7ea; i nE Lc odiccougmn actfid.oeB n .e1 90p2a,s sKirma;s eninnikov
1194p,.5 5B;o r.np,mp X.V III-XIX.
14I nc odAimcber osQi 1a41n os cufpC.a; rollpap 1.25 030-81,5 6.
15C aro2l0l0,pa 8p 1.3 1013-1;35 1-56.
X PRAEFATIO
distreiotb eumtpsiooorle eir etatatS cionr iaEl-leEn2s,-i EbAq3uuusi
gusteisnnsioeapn nos isu1 ni6tn,v enitur.
Eai ni ncseurnAttuo,g ustipnriiamcnuoumdm :n:in ecexi esm ppultaarr i
posustirtue mxeq ouc ee tmearniu sflcurxienpretici.nAn tned Draeram a
risiu,n fiildslucesr iibSna c roqiuaiml oennassiat .eMDrD.iL oXX IV de
scribendiv eorpiussif mepiseltrulifutinen macueevimx it et,m ipinlp asro
monasttrearhqieuoros edits b,ei r vaadav lmiiutal a tpao grtarpahnas cri
bendcae;Mr atetetIr ointsgiea rrnei oermsu tma itnicmse ipocisuttt,e ndit
ScroialRe.IIn1I.s4(il Es)J ,u nai.oMD D.L XXMIaVt sruibtsic arliipto,
qumoetn asnetse Aquugaumss tuiuenmx oe mrpeldadrei stsuemt 17.
ELc odqiucsieu sp eirdnsu usarrestr d iievsi duntur:
I. Eqxucied reLp etgaa tiGoennitaibdRuu omsm anosc o(nEtLiGn)e nt,
quparei amrac hpeateryrtspa1 i8 ;
IIq.uEi x cedreLp etgaa tRioomnainbaoudGrs eu nm(t EeLscR o)n tinent,
qusaeec ueuntld taai rmcah peateryrtspa1 i9 .
IE.L Go mnqiuaaa edP rispceurmte ixAn mebnrto Ns 1i3as5nu op (A)
fluxecreutneetrrd;gie o s ceretil pitmiis nuanntd2i0 .
16D ea (depteo:rd) deAi ndsr,Cea talodgeo lC6odske sG1iego s Desaepdadros
eti.p., (9e0ue mr rbour;sCi )aro2l0l0pa8p ,1. 5 135-d4e;E 1E-2-eEf3. R eAv.i l
laC,at alodgelo o cs6 idcegsd egodseJ aB ilibotedceEa I E scmial, IM,a drid
193[6id neR:e vi,pl pl1.a7 ]128-d0e;A ndr1e9s9p 9p,6.2 -;v6 .i3n fdrePa r,i sei
manuseridpetsoerruimp tione.
17C aro2l00l8ap, p 1.3 154-0de;D armaerfKi.ro e s1t9e7n12 9;7 1479;5 1;9 80;
EseoCbhair1e 9o;9 S 3owseo1r9 9e32t 0 04.
JIgn deeoxl vil[lCioaln,vAu imslb lrQe. 1] 41s ufp2., 3 3evtp assims,uh bi stori
eorusmi ngulnoormuiemn. ePg:o. l ybf2i.8u7sev tP risfe.2u 8s8i rn veniuntur.
Cfe.t idaeAm n dsrC,eat aloetgio.p .4, 3.
19A mbQr .14 1 sfu2.p3 ,3e vpt assim.
2B0ornmdaen n hdoueb itmaibrauitmn,m odupm., XXVI. Vheireu mtamen
eorrBuoprtnam anpnriaaenfiaap vtsiiaod eturA,u gquusGatumui isdt aea o rrexit:
«Nosno nsoi eeuhrBeo s ieao pidaaAt ,op ereshpee <sEse odA >e oineidono
nelrlieg ihnee r,r eoe roir ru(tmtae laienn le ehzeig oinuisd taqeiu) a eli im mune
B».D ed eesriptmoernudmei fsd.,e .B1 90p2p,1. 5156-0K;r a1s8 9p8p,.
439-452.