ex africa semper aliquid novi

398 Pages·2015·2.93 MB·English

EX
AFRICA
The discussed work is a collective volume... It contains texts by Polish
SEMPER
authors, specialists from different areas of the humanities: both
ALIQUID
acclaimed researchers from the older generation with notable scientific
NOVI
achievements and budding scientists... II
The nature of the volume is reflected by its title “Always Something New Out of Africa”, a quote
from Natural History by Pliny the Elder, which also renders its character.
The book is a review of the latest scientific achievements by Polish Africanists (the humanists
in their ranks)
It shows the variety of research areas of Polish historians, anthropologists and art historians, EX
touching upon the subjects that until recently had not been researched thoroughly or even I
V
abandoned, but reflecting the latest trends in international African studies. The volume’s O
leitmotif is an exchange of ideas and the “meeting of the worlds” in the African context. N

(from a review by Prof R.Vorbrich, PhD, Habil) D AFRICA
I
U
Q
I
L
A
SEMPER

R
E
P
M
ALIQUID
E
S

A
C
I NOVI
R
F
A

X
Żory Museum (the publisher of this book) was created in 2000.
E
Its main research area is Żory and Upper Silesia. However, which is exceptional on a national scale,
the Museum has also been gathering a collection and conducting systematic research in Africa for many
tom II
years, making it part of a very small group of Polish museums.
In 2014, the Museum was awarded a new seat, which will host permanent exhibitions dedicated both to
the region and to the Polish input into research and description of non-European peoples and cultures. A
t
WYDAWNICZA ANIE ŚWIA
A W
RI A
NA SE oZN
IISSSBNN 2937892-8-034-93421402-0-5 (dla całości) MUZEAL SKIE P MUZEALNA SERIA WYDAWNICZA
L
o
ISBN 978-83-932947-8-7 (dla II tomu) P PoLSKIE PoZNAWANIE ŚWIAtA
Muzeum Miejskie w Żorach
Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne
EX
AFRICA
SEMPER
ALIQUID
NOVI
tom II
Redakcja naukowa
Jacek Łapott
Marta Tobota
Żory 2014
POLSKIE POZNAWANIE ŚWIATA [1]
Wydawcy
Muzeum Miejskie w Żorach Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne
www.muzeum.zory.pl www.ptafr.org.pl
Recenzent
prof. dr hab. Arkadiusz Żukowski
Redakcja naukowa
Jacek Łapott
Marta Tobota
Redakcja serii wydawniczej
Polskie Poznawanie Świata
Lucjan Buchalik
Korekta
Małgorzata Haze Redaktorka.pl
Tłumaczenia
Meditext
Dafydd Williams
Zofia Krasnowolska
Projekt graficzny i skład
Anna Flaga
Fotografia okładki
Piotr Flaga
Zdjęcia
Aggatter, Damilola Ajayi, Malwina Bakalarska, Konrad Czernichowski,
Edward Janusz Jaremczuk, Denis Nidzgorski, Mirosław Parafiniuk,
Marta Tobota, Izabella Zatorska, Ryszard Vorbrich, Maciej Ząbek
Druk
Drukarnia Tolek, Mikołów
ISSN 2392-0432 (dla serii)
ISBN 978-83-941402-0-5 (dla całości)
ISBN 978-83-932947-8-7 (dla II tomu)
Wydanie I, Żory 2014
Nakład 200 egzemplarzy
Copyright © Muzeum Miejskie w Żorach
Copyright © Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne
Spis treści
Table of Contents
WSTĘP / INTRoDuCTIoN | 7
Jacek Łapott
ŚWIAT ISLAMu I SuDAN / THE WoRLD oF ISLAM AND SuDAN | 17
Anna Mrozek-Dumanowska – Specyficzne formy odnowy islamu w Afryce w epoce
globalizacji | 19
– The Influence of Globalization on the New Forms of Rituality/Religiosity in Africa
(abstract) | 37
Elżbieta Rekłajtis – Wybory parlamentarne w Algierii (10 maja 2012 r.) w przededniu
50. rocznicy niepodległości | 38
– Elections in Algeria (10/05/2012). on the Eve of the 50th Anniversary of Indepen-
dence (abstract) | 51
Marta Tobota – Afa Adżura – założyciel sunnickiego bractwa Anbarija w północnej
Ghanie | 52
– Afa Ajura – Founder of Anbariya Sunni Community in Northern
Ghana (abstract) | 67
Maciej Ząbek – Niechciani w Sudanie. Między ucieczką a wypędzeniem | 68
– unwanted in Sudan. Between Refuge and Exile (abstract) | 76
GoSPoDARKA I RoZWÓJ SPoŁECZNY / ECoNoMY AND SoCIAL
DEVELoPMENT | 77
Malwina Bakalarska – Wpływ nowych orientacji temporalnych na rozwój społeczno-
-ekonomiczny w południowej Nigerii | 79
– The Impact of New Temporal orientations on Socio-Economic Development
in Southern Nigeria (abstract) | 94
Joanna Mormul – Afrykańskie success story? Przemiany polityczne, gospodarcze
i społeczne w Mozambiku po zakończeniu wojny domowej | 95
– African Success Story? Political, Economic and Social Transformations
in Mozambique After the Civil War (abstract) | 116
Dominik Kopiński – Zjawisko „nacjonalizmu surowcowego” na przykładzie Zambii | 117
– Resource Nationalism in Africa: Zambia Case Study (abstract) | 136
Krzysztof Tlałka – Implikacje projektu infrastrukturalnego LAPSSET dla Rogu Afryki | 137
– The Implications of LAPPSET Project for the Horn of Africa (abstract) | 154
Dariusz Skonieczko – Wyspa Lamu w obliczu zmian związanych z budową
nowego portu | 155
– Lamu Island Facing the New Port (abstract) | 161
Kinga Lendzion – Bariery rozwojowe Madagaskaru na początku XXI w. | 162
– Perspective on the Development of Madagascar at the Beginning
of the 21st Century (abstract) | 173
PoLITYKA, WŁADZA I ICH SKuTKI / PoLITICS, PoWER
AND ITS EFFECTS | 175
Wojciech A. Jasiński – Meandry demokratyzacji w Afryce
(na przykładzie Kenii, 2002–2012) | 177
– Meanders of African Democracy (The Case of Kenya: 2002–2012) (abstract) | 192
Edward Janusz Jaremczuk – Listopad 2011 r. – wybory prezydenckie w Demokratycznej
Republice Konga | 193
– November 2011 – Presidential Elections in The Democratic Republic of Congo
(abstract) | 207
Krzysztof Bielecki – Kongijski patronaż polityczno-etniczny a neoliberalny model
demokracji przedstawicielskiej. Formalny i nieformalny system rządzenia państwem:
od Mobutu Sese Seko do Josepha Kabili | 208
– Congolese Political-Ethnic Patronage and Neoliberal Model of Representative
Democracy. Formal and Informal System of State Governance: from Mobutu Sese Seko
to Joseph Kabila (abstract) | 227
Piotr Szafruga – Somalia – destabilizacja czy spontaniczny porządek? | 228
– Somalia – Destabilization or Spontaneous order? (abstract) | 236
Jakub Kościółek – Władza i przywództwo w Afryce postkolonialnej w twórczości
Chinua Achebe na przykładzie Anthills of the Savannah | 237
– Power and Leadership in Post-Colonial Africa in Chinua Achebe’s Anthills of the Sa-
vannah (abstract) | 243
Hubert Dudkiewicz – Specyfika regionalnej ochrony praw dziecka w konfliktach
zbrojnych w Afryce | 244
– Regional Specificity of Children’s Rights Protection in Armed Conflicts
in Africa (abstract) | 254
4
INNoŚĆ, INNI I TRADYCJA W AFRYCE / oTHERNESS,
oTHERS AND TRADITIoN IN AFRICA | 255
Ryszard Vorbrich – Wspólnota krwi a wspólny cel, czyli Gemeinschaft i Gesellschaft
w konteście afrykańskim | 257
– Community of Blood and a Common Purpose, or Gemeinschaft and Gesellschaft
in the African Context (abstract) | 271
Karol Chwedczuk-Szulc, Konrad Czernichowski – Polemika na temat skuteczności
strategii ABC w Afryce oraz roli Kościoła katolickiego w jej kontekście | 272
- Combating AIDS in Botswana vs Effectiveness of the ABC Strategy
(abstract) | 295
Beata Wójtowicz – Polskie akcenty w historii leksykografii suahili | 296
– Polish Contribution to the History of Swahili Lexicography (abstract) | 309
Małgorzata Kamecka – Poszukiwanie tożsamości w filmowym świecie
Rachida Bouchareba na przykładzie Little Senegal | 310
– Searching for Identity in Rachid Bouchareb’s Film World (abstract) | 319
Jerzy Gilarowski – Czy turystyka ekologiczna mogłaby być szansą na szybszy
rozwój społeczno-ekonomiczny Afryki Subsaharyjskiej? | 320
– Could Ecotourism Lead to Faster Socio-Economic Development
of Sub-Saharan Africa? (abstract) | 330
Sylwia Kulczyk – Sahel jako przestrzeń turystyczna – przykłady z Nigru,
Mali i Burkina Faso | 331
– Sahel as a Tourism Space – Examples from Niger, Mali and Burkina
Faso (abstract) | 351
Lilianna Wdowiak, Mirosław Parafiniuk – Tradycyjne sposoby leczenia
chorób oczu w Afryce Północnej | 352
– Traditional Methods of Treating Eye Ailments in North Africa (abstract) | 366
Izabella Zatorska – Szkoła po kreolsku, czyli interkulturowość w powieści
frankofońskiej na Reunion w XX w. | 367
– Creole-Style School or the Interculturality in the Francophone Novel
on Réunion in the 20th Century (abstract) | 381
ILuSTRACJE / ILLuSTRATIoNS | 383

WSTĘP
INTRoDuCTIoN

Jacek Łapott
Uniwersytet Szczeciński
Współczesna afrykanistyka polska ma niejedno oblicze. Dość dawno przestała trak-
tować kontynent afrykański jako miejsce zamieszkania nieznanych w naszym kraju ludów
z jeszcze mniej znanymi ich kulturami. obecnie poruszane problemy w dużej części „zaha-
czają” o współczesną bądź najbardziej aktualną historię czy opis zdarzeń kwalifikowanych
jako „stosunki międzynarodowe”. Rzadko występująca w polskich mediach, w szerszym
zakresie, problematyka współczesnych zmian zachodzących na kontynencie afrykańskim
zostanie tutaj przedstawiona przynajmniej w kilkunastu aspektach.
Prezentowane w tomie artykuły powstały w różnych ośrodkach. Zarówno w takich,
które mają dłuższą tradycję badań afrykanistycznych i odpowiednią kadrę, jak i takich,
w których pojedyncze osoby, z wyraźną pasją, specjalizują się w tematyce pozaeuropej-
skiej (w tym wypadku afrykańskiej).
Redakcja tomu starała się jedynie w miarę ujednolicić ich formę, ograniczając ingeren-
cję do poprawienia drobnych lapsusów czy literówek. Forma i treść niektórych artykułów
wskazuje na to, że ich autorzy są dopiero na początku „afrykanistycznej drogi”. Jednak
z racji faktu, że „każdy z nas kiedyś zaczynał”, pozostawiono je w tomie.
układ i podtytuły w tomie związane są oczywiście z tematyką nadesłanych prac.
Redakcja, chcąc wprowadzić porządek, połączyła je w zbliżone tematyką bloki. Tom
drugi wydawnictwa Ex Africa semper aliquid novi obejmuje następujące zagadnienia:
„Świat islamu i Sudan”, „Gospodarka i rozwój społeczny”, „Polityka, władza i ich skutki”
oraz „Inność, inni i tradycja w Afryce”. Łącznie w tomie znalazły się 24 prace.
9