Table Of ContentEvia Vizcarra, José Luis; Molina Barrios, Ramiro
Working Paper
Estudio medio-ambiental de la minería mediana,
pequeña y artesanal en Bolivia
Documento de Trabajo, No. 02/97
Provided in Cooperation with:
Instituto de Investigaciones Socio-Económicas (IISEC), Universidad Católica Boliviana
Suggested Citation: Evia Vizcarra, José Luis; Molina Barrios, Ramiro (1997) : Estudio medio-
ambiental de la minería mediana, pequeña y artesanal en Bolivia, Documento de Trabajo, No.
02/97, Universidad Católica Boliviana, Instituto de Investigaciones Socio-Económicas (IISEC),
La Paz
This Version is available at:
http://hdl.handle.net/10419/72853
Standard-Nutzungsbedingungen: Terms of use:
Die Dokumente auf EconStor dürfen zu eigenen wissenschaftlichen Documents in EconStor may be saved and copied for your
Zwecken und zum Privatgebrauch gespeichert und kopiert werden. personal and scholarly purposes.
Sie dürfen die Dokumente nicht für öffentliche oder kommerzielle You are not to copy documents for public or commercial
Zwecke vervielfältigen, öffentlich ausstellen, öffentlich zugänglich purposes, to exhibit the documents publicly, to make them
machen, vertreiben oder anderweitig nutzen. publicly available on the internet, or to distribute or otherwise
use the documents in public.
Sofern die Verfasser die Dokumente unter Open-Content-Lizenzen
(insbesondere CC-Lizenzen) zur Verfügung gestellt haben sollten, If the documents have been made available under an Open
gelten abweichend von diesen Nutzungsbedingungen die in der dort Content Licence (especially Creative Commons Licences), you
genannten Lizenz gewährten Nutzungsrechte. may exercise further usage rights as specified in the indicated
licence.
otnemucoD ed ojabarT .oN79/20
Marzo 1997
oid eoMidutsE - ,anaid eaMíren iaelMldatneibmA
aivi llnoaeBnas ea tñyreAuqeP
por
ésoJ siuL aivaErracziV
& ori maanRislooiMrraB
Estudio Medio - latneibm Aed al aíreniaMideM na,
laaañi nevna uiesyqleeotPBrA *
por:
arracz iaVi vsEi uéLsoJ
soirr aaBnil ooMrimaR
1. nóiccudortnI
noC nó iacla ceidlp a,” aa claaic vmileó teunríN ool“octo rEcPeeevnsliemuv a ramot nu ragul
etnatropmi ne le ollorrased led .síap A ritrap ed7891 le rotce sorenim ah odazepme anu esaf
ed nóicarepucer ed al sisirc euq aíbah odiviv edsed soipicnirp ed al adacéd ed sols oña
.atn enhóci ocuaSpi cnietrap l eot coundroer tpontiu r,b)BIP( y se n soseialclaattorto pexse nah
.etnemetnatrop moidatnemercni 1
nE le ameuqse ed acitíl oapcimóno c,eetnegiv le otneimicerc led rotces orenim árebed edr es
anu aerat led rotces ,odavirp rop ol euq al nóiccarta led latipac odavirp aicah ala irtsudni
arenim se nu ovitejbo led onreibog .onaivilob araP otse es atseupa lap lo aciicgnóeltaorenim
led ,síap anu acitílop acimónoceorcam elbarovaf la ollorrased led ,rotces y anun óicalsigel
.soiratubi rstotcep ssa o nleetnemlaicep s,elarebil
ertnE sal sadidem e dnóiccar tlaed lat iopdaacvi rnpebed eedsraca tost enldeeimatnadvel seal
savreser selacsif ne 5891 euq( naíutitsnoc le %08 ed sal saerá sadazilarenim led ,)síapa l
nóicazilar enbeil nói caalzilai cerde m,oscelarenim y al acitílop euq eugis al aserpmea renim
latatse )lobimoC( la riutits nsooctartnoc edtnioj - serutnev noce l latipa c.odavirp eS ah odatart
sámeda ed razinredom le ametsis ed senoise c,nsoacrenim y razilautca al nóicalsig, ealrenim
.aíren ieoMdgid óoCve unonudanoicn aaees h suoaqlrap
lE rotces odavirp ah eotdnaenmoeilcbcaa reeortvnaaf satse .sadidem saLi sad asveinropisrevn
ne aírenim nah odatse ertne sal sám sacimánid led .síap aL nóisrevni ne 5991 es óutis nel e
nedro ed sol 511 senollim ed .seralód anU etra petnatropmi ed atse nóisrevni átse adanitsed a
al nóicacifitnedi ed saveun .savreser aLdadivitca ed nóicarolpxe ah odinet anun óisnapxe
,etnatropmi ne 5991 23 saserpme norazilaer sedadivitca ed ,nóicarolpxe ol euq eyutitsnocn u
drocér arap al aírenim .anaivilob odoT otse ecah reverp nu ollorrased etnatropmi ed a l
adraed ninivemi t. colare uotNufsbo ,e tern ti assuo toe blesíailnofr roeiaatrirspnrtaeoavdcsed
etnemavitcefe a nu ollo rerlabsiendetsos ed al aímo n.oacneaivilo bertnE sol sáms etnatropmi
.etneib moaid el meedtnemlaicep s,eselarut asnosruc es r oeol dsoudauce dnrauec a elhádetse
* etsE oidutse ecah etrap led otceyorp oidutsE“oideM -ambiental de la Minería Mediana, Pequeña y Artesanal en Bolivia,
elihC y ,”úreP euq atneuc noc le oyopa led ocnaB ,laidnuM al nóicadnuF esneidanaC arap sal sacirémA yal a icnegA
esneidanaC arap le ollorraseD .lanoicanretnI roP otseupus sal senoinipo saditrev ne etse otnemucod nos eda visulcxe
aduya asoilav al necedarga serotua soL .sarodaicnanif senoicutitsni sal a netemorpmoc on y serotua sol ed dadilibasnopser
ledeyorP otcDEM“ - ”NIM y otreboR asoS ne sol sotcepsa .socincét aL aicnetsisa ne al nóicagitsevni euf atsivorp rop
o t. nseóeodrit om anbazdease lerlo ocíer.comdzraiepRs u Iage rínoprit adrryCoeeRhbtlaAK
1 m ,BIP led %6 le óyutitsnoc orenim otcudorp le 5991 nE las de 44% erle presemneitxnaperororants a cionleass que ientras
.senoicatropxe
1
aLlpxe nóicato arenim ne aiviloB ah oda tasdeartnecnoc ne al etra platnedicco led ;síap nea l
arell i,dlraotcneirO o ne le .onalpitlA odaD le laicneto porenim ed atse anoz se íuqan éibmat
ednod es arepse euq es neútis sa lsedadi vsiatrcean i,msarutuf núa odnauce n ól iencd aamlrof
pre - ocirbmác led oducse ,orelisarb euq es anretni a aiviloB ne sol sonall ,selatneiro esá tse
.aren idmadivit ceatnatrop mai nruallorras eoaddnazepme 2
lE aerá latnedicco on es aredisnoc elbisn e,setnemacigóloce seup ednerpmoc sanozrá sadiy
,sasoñatnom ednod ne lareneg on netsixe samelborp rop le osu ovitanretla led oleus n e
am e ll.n abseasp oe taiarllslcnpa Eeono tscizosse íreedzrpr aegoadsa fliae,vcda isurtegocapa
.sacimóno cseedadivit csaar tno oectipm oacíren i amel ulqe 3
Es at anoz atse adanerd rop al acneuc acierrodne led oír ,oredaugaseD euq acobmesed nel e
o g.aólp o ao. tPaasdcEa nne e itáuo lmntcdoEaesidtmenanaevot tecl enla sdoesecoldaatseemp
y ocinésra ne atse acneuc eneivorp ed sairav ;setneuf )a al nóicanimatnoctan ,laru euqe s
anigiro ne al nóicisopmocsed ed al acor euq es artneucne ojabed led osruc ed solsoír 4 ; )ba l
nóicani meau tqnnaoncigiro ne s”o slseolvaitsnaepi“bma 5 ; y a d na)óncii cgnaie nraiolmatnoc
sal senoicatolpxe .sarenim nE atse ,nóicautis núa nis ca dadivit arenim sol selevin e d
.sodave lneaír essau gsa a elndóicanimatnoc
areuF ed al s el na aonnnioeocitzac stieioddxlaeprxte oro ne al anoz etr oont nleemdat readped
aL ,zaP y ne al acneuc .acinózama satsE senoicatolpxe nátse sadanimod rops enoicarepo
sañeuqep euq es nazilaer otnat ne satev nóicatolpx e,()airamirp omoc ne le ohcel ed sols oír
.)ai r laaanaíLdói rni vseucluencaeldi etdaams s o daeol,eidvrpadtaeoxrnvu eraemr(ecleoierpt
ol euq eyurtsed sal sazarret y aibrutne sol .soír sabmA samrof ede nói cnaatzoillpixt uarapa l
.etneib moaid e lmoadareb iolge u sleetnemlaren eeg u,qoirucr e lmoe rlo endóicaicifeneb
2 nóiger amsim atse nE .etroN oiuquP ;zurC atnaS ne oro ed nóicarepo aremirp al nóicarepo ne ertne oña etse euq arepse eS
o tnnoeDa iMd mali decoida d lyaaaan rltaapovhmtroOc rio.
3 El altiplano aún cuando ocupa el 13% de la superficie del país, solo posee el 0,5% de los recursos hídricos. (Secretaria
Nacional de Medio Ambiente, Ministerio de Minería y Metalurgia, Sistemas Ambientales de Suecia, 1993).
4 aM oír le olpmeje roP al ortneD .oinomitna y ocinésra noc acneuc al ed nóicanimatnoc al a etnemetnatropmi eyubirtnoc iru
cuenca que el río Mauri drena no se encuentran operaciones mineras o industriales, por lo que la contaminación debe de
r easdaredis no omecotcnemaredtinbeed a a causas geológicas (natural).
5 Se estima que la cantidad de colas que pertenecen a Comibol es de 86 millones de toneladas, y que la cantidad total de
estos residuos en el país estaría entre los 130 y 160 millones de toneladas.
2
2. anaiv ial íoe rBte endaneli iMoclelRorraseD
lE oug iotgniadóc e da baaícriefniism aalc s es nasolairceanriemp one aírenime a í,rleantiamts
,.aaddaavziir v paiy Ltaa írarede pan aoviaboimdacritpdsievi da us zev n sesaasnearipdmeem
y ,sañeuqep rop le nemulov ed ,nóiccudorp y us dadicapac laicnereg y acincét ogidóC(e d
.)56 9,1aíreniM
lE remirp oiretirc ed nóicacifisalc euq es ah odazilitu secnotne se le ed al , dadeiporp
odneiugnitsid a al aírenim latatse ed al sámed dadivitca .arenim lE odnuges oiretirce d
nóicacifisalc ah odis le ed al nóicazina g,raonr eotdnnieiugnitsid a sal senoicarepo euqn átse
sadazinagro ed arenamrpme lairase euq( neesop senoicalerorerbo - )selanortap ed sal e uq
.)an i amnlajaba rstenei usqoic ossoms ism onlo ss(avitarepo o ecadmr o afnlemusa
nE al acitcárp al( nóicacilbup ed sacitsídatse rop al airaterceS lanoicaN ed ,aíreniMr op
)olpmeje nis,ograbme es neugnitsid olos sert :sopurg lobimoC aírenim( ,)latatsea írenim
,anaide my nu rec roepturg e uaqbolgne a a laír eanciimhc y . saat sairv tisOto al,rzeepvooc le
remirp oiretirc se le ed ,dadeiporp sartneim euq le odnuges se le oñamat ed al, nóicatolpxe
odnapurga a sal senoicatolpxe sám sednarg omoc aírenim ,anaidem y a sal s ámed
.atsivitarep o aoyñceuq eapíren iomm oscenoicatolpxe
odaD euq l eonsóei ccaoair mcperadoh faasnínumaornto ce,edod aecdrneomd oniepicn ilrep
odatse ebed ed ranodnaba salitca sedadiv savitcudorp la rotces ,odavirp le remirp oiretirce d
nóica ceidfr ie.sioapdlictnes lE odn uogiersetirc se néibmat ed acop ,aduya seup omoc es árev
sám ,etnaleda ojab le olutór ed savitarepooc es napurga anu eires ed sedadivitca euqn eesop
etnerefid .saígolon c neyóticcudo respdenemúl o,vnóicazinag resodamr osf
atsE amrof ed nóicacifisalc on ajelfer sal sedadicapac selaer ed sal senoicarep osarenime uq
sol setnerefid sopurg ,nabolgne rop ol euq se airasecen anuer - nóicacifisalc ed .satsé nEl e
pre o ie dt ,unelte sassen ec on ayió ohcin sicóau dai teacc ensria adetfcantiiv unsfeaiaiullsncalc
.elbi soso teposden asuecnoicar e speaodl
1.2 adavir Paíreni MaL
aL dadivitca adavirp ed royam nóicacifingis ah odatse etnemlanoicidart adacifisalco moc
arenimm .anaide aL nóicazinagro ed al aírenim anaidem es atnomer a ,9391 odnaucr op
latn eam vaeinstraei bcauiegnric nl óaainlcoaiic caeo N dsssAoo rn)eaMniMidNMeAM( rev(
,sarertnoC .)9891 lE oiretirc arap al nóicacifisalc ed anu dadivitca omoc aserpmea renim
em an aei u d. forno poóhn m p iceneo lcumEii 0ecm u tre6 uelaed 9edtoíta1sosvlirreprapmcpa
raroprocni sorto sortemárap omoc le ed reesop nu latipac ,ominím y lanosrep : ocincét
.soreicnani fserotidu aysani me dsoreinegni
aL aír eanniamidem euf néibmat anu aíren iemtnemlatnemadnuf ed ,oñatse núa odnaucs orto
selarenim omoc le oinomitna noratneserper serolav setnatropmi ne setnerefid sodoírepr ev(
ordauc .)1 ar asPoipicnirp ed al adacéd ed sol soña ,08 al aíren iamnaide mabato sdenazepme
nu odoirep edisrevid nóicacif aicah le ,cniz y es abazepme a ratseg al nóicatolpxe ed oroe d
.)29 9,1sid lrIe Vs(í a lpaebasevar tea uaqcimóno cseisi r ac elrdas e,apimy aiRtnI
3
oN etnatsbo ol ,roiretna al adíac led oicerp led oñatse ed 5891 órtnocne a al aírenim anaidem
toda aív e tynuemidn eepded naóliccud oerdp ;oñats esám led %05 led rolav ed naóliccudorp
ed al aír eann iaamiídneemvorp ed et s.elarenim aL ao ídr nea annócianimiofdiiecsmcraeevrid
;nóiccudorp ojuder etnemetnatropmi al nóiccudorp ed ,oñatse e otnemercni alp nóiccudore d
.o)r2d ar u eocev rd(, o r osyaamá ttom yal,lpc pno imszoeclare nsiomrto
etsE otneimatropmoc odagerga ah odis le odatluser led erreic y nóiccuder ed s airav
se n,osiacdaarveiprop y loetdneimice recd sar tsoaserpme euq no reesirpautspada aal sa vseun
senoicidnoc led .odacrem otsE ah ohceh euq le oremún ed saserpme es a czuder
.etneme tl nEoaitdreompomr iped assaedrapimleif aa al MMNA ertne 0791 y 5891 euf ed .52
araP 5991 es naíbah odartsiger olos 21 ,saserpme sairav ed salle ed etneicercaerc ,nóio
. )o3rda urce vs(edna rsg ásmaserp ms e asaladalucniv
OR1DAUC
Participación de Algunos Minerales en el Valor de Producción de los Sectores Mineros
lobimoC 1982 1986 1990 1994 1995
Zinc 8% 9% 36% 28% 34%
oñatsE 72% 69% 37% 72% 66%
orO 0% 0% 0% 0% 0%
Plata 12% 17% 20 % 0% 0%
Otros 8% 4% 7% 0%
Minería Mediana 12% 34% 57% 26% 35%
Zinc 58% 27% 7% 1% 1%
oñatsE 1% 5% 12% 53% 44%
orO 5% 9% 12% 13% 12%
Plata 9% 20% 5% 3% 4%
oinomitnA 14% 5% 7% 4% 4%
Otros
aíre naicMihCatsi vyitarepooC 4% 2% 16% 17% 21%
Zinc 55% 47% 40% 33% 24%
oñatsE 20% 15% 31% 22% 26%
orO 6% 9% 6% 18% 19%
P lata 14% 27% 18% 10% 10%
Otros
Fuente: Elaboración propia en base a datos del Anuario de la Secretaría Nacional de Minería1978 - 4y991
de l Boletín Minero - oc i.gorN4ú7l1ateM
noS sal saserpme euq nah odibas rahcevorpa sal saveun senoicidnoc led o dacrem
,lanoicanr eytni euq es noadhadilosno cy ,odidnapxe a sal euq es ah odinev a ramalla veuN“
.”aíre nsiaMt ssEaser pnmeeug iosdnatdsaeicosa sa a al .MMN A aatL naaevísereuerNnpieMr
.orutu fl en eanaivilo banredo maíreni ma láriuge seu qonima cle
4
OR2DAUC
Participación de los Sectores Mineros en el Volumen de Producción de Distintos Minerales
1980 1985 1990 1995
orO
LOBIMOC 0% 1% 0% 0%
NIM ANAIDE MAÍRE 21% 25% 29% 73%
SAVITAREPOO CYACIH CAÍRENIM 79% 74% 71% 27%
Zinc
LOBIMOC 60% 36% 24% 6%
ANAIDE MAÍRENIM 33% 60% 61% 69%
SAVITAREPOO CYACIH CAÍRENIM 7% 4% 15% 25%
oñatsE
LOBIMOC 68% 62% 35% 28%
ANAIDE MAÍRENIM 22% 23% 11% 3%
VITAREPOO CYACIH CAÍRENIM SA 11% 15% 54% 69%
Plata
LOBIMOC 84% 67% 42% 0%
ANAIDE MAÍRENIM 11% 25% 40% 45%
SAVITAREPOO CYACIH CAÍRENIM 5% 8% 18% 55%
:oedtanreoub FanloEc sotad ed a aíllraantoeircca eNeSdeniM ai g aryíur lyateM
lnaó niaoclia c.i eascsdNooonsraAeindieMM
OR3DAUC
Empresas Mineras Registradas en la Asociación
lanoicaN ed sorensioMnaideM
oñA oremú sNeadserpmE
1970 25
1975 28
1980 23
1985 28
1990 22
1995 12
Fuente: nó iaciaproorbp anleE esab a sotad e docehca P.N9891 .
2.2 aíreni Maveu NaL
lE ordauc 4 ayasne anu aveun nóicacifisalc ed al nóiccudorp ed sotnitsid .selarenime tsE
ordauc apurga omoc aveuN“ ”aíreniM a sal saserpmeitnI - imyaR y ;rusmoCoc oma íreniM“
”anaideM a sal sámed saserpme sadailifa a al MMNA sám sal senoicarepo ed ,lobimoCy
.savitarepo oayCci haCíren i”a aMalíren iaMñeuqe Po“moc
aL aveuN aíreniM átse adartnecnoc ne al nóiccudorp ed oro y .cniz aL nóicubirtnoc eda l
aveuNíreniM a a al nóiccudorp latot ed oro y cniz se yum ,etnatropmi y a odidnet a
etnem ente nea stssrroo a olm.tnpisnóm toeiiaalñmcínúa ec grarueoeLcddld nooonirnmetcneit
sus senoicatolpxe ah odis etrap laicnese led otixé ed al aveuN .aíreniM itnI imyaR sea l
mirp a rneóicatolpxe a oleic otreiba ne le ,síap e ojudor tsnáimeda al aígoloncet edn óicaivixil
5
arap al oicifeneb led .larenim rusmoC ah odicudortni omsimisa setnatropmis enoicavonni
.sacigóloncet
aL nóicapicitrap ed selatipac sorejnartxe ne satse saserpmese néibmat anua citsíretcarac
etneilas ed al aveuN .aíreniM aL aserpme etron anacirema elttaB“ ”niatnuoM se a icos
airatir onyeam itn I, ismayratRne iemuq al ase rRpUmSeMO Ca tasdeaicosa a al aserpm eoíR
otniT cniZ .)ZTR( sartO saserpm esareni msanaidem naht odatar ed rartne ne nóicaicosan oc
,s asraes jeonrrapermptexe noc ron e.motixé naóLicai cnoosca l e, olraetjinp aaercutqxe eesop
latipac y ,aígoloncet es ah odiutitsnoc ne anu aigetartse ed sal saserpme sanaidema rap
razinredom sus ,senoicarepo rednerpme sednarg sotceyorp euq natisecen ed e tnatropmi
.otneimicer cu sradilosno cy,otneimaicnanif 6
or4dauC
Participación de los Sectores Mineros en el Volumen de
Producción de Distintos Minerales
1985 1990 1995
orO
Nueva Minería 23% 29% 73%
Minería Mediana 3% 0% 0%
Pequeña Mine ría 74% 71% 27%
cniZ
Nueva Minería 41% 28% 68%
Minería Mediana 55% 57% 7%
Pequeña Minería 4% 15% 25%
oñatsE
Nueva Minería 5% 0% 0%
Minería Mediana 80% 46% 31%
Pequeña Minería 15% 54% 69%
Plata
Nueva Minería 16% 16% 45%
Minería Mediana 76% 66% 0%
Pequeña Minería 8% 18% 55%
naóiipco arn :rpe eoetbsnaaelbuE Fa s oslotla adenndóoii ccaaaliNcosA
de Mineros Medianos, y la Secretaría Nacional de Minería .
nE le odadiucoidem - latneibma itnI imyaR y rusmoC eserefid naicn néibmat ed sals ámed
senoicatolpxe .sarenim satsE saserpme neneit nu otneimatropmoc ohcum sám osoutepserl ed
oidem .etneibma itnI ,imyaR eesop anu nóicaulave adallated ed us otcapmi latneibmay
elpmuc noc sal samron selatneibma led ocnaB ,laidnuMmoc o noc sal sadacilpa rop a l
aserpme lanoicansnart elttaB“ ”niatnuoM ne sorto .sesíap roP us etrap ,RUSMOC adaicosaa
al aserpme lanoicansnart oicos oíR otniT cniZ ,)ZTR( acilpa sal samron ed nóiccetorpe uq
6 ebeD esranoicnemibmat én que algunas inversiones extranjeras en minería tendrán un impacto directo sobre el medio
ambiente. Así la puesta en marcha de la planta de lixiviación clorurante de empresa minera Baremsa, que reprocesará las
saloc ed ,sotI árdnop nóiculos a alnimatnoc ación que produce este pasivo ambiental. La inversión extranjera,
especialmente la que se asocia a la minería cooperativista, no siempre esta asociada a estos beneficios. Por ejemplo una
nóisrevni asur euq ajabart noc sairav savitarepooc ne sol serotcesed l río Mapiri, Challana y Kaka, importó maquinaria
,atelosbo on eesop otneimiconoc erbos aírenim ,laivula y ajabart nis lortnoc ,latneibma odnazilitu oirucrem nes al
satelanac y odnahcesed sal sagrac etnematcerid la.oír
6
eneit us aicos ne sodot sol sesíap ednod .ajabartL s asamr oen unqe usgaitss essaosder pnmee
.anaivilo bamro na leu qsadigí rsá mosulcn ino ssosa csohcum
aL dadivititepmoc ed al aveuN“ ”aíreniM es asab ne al nóiccudortni ed sacincétlatipac -
savisnetni y endóicar eapvuicsearm ar arpahcevorp asalaímonoce s ed .alacse aL daditnace d
onam ed arbo adaelpme rop al aveuN“ ”aíreniM se rop ot seetnacif iandgairsanpimoc nocl e
rolav ed us .nóiccudor pitnI imyaR y rusmoC necudorp isac al dadilatot led ,oro ,atalp cnizy
omolp odicudorp rop sal saserpme sadailifa a al ,MMNA ol euq ne 4991a batneserper
rodederla ed 812 senollim ed seralód o etnemadamixorpa le %05 led rolav ed aln óiccudorp
. osl geanrlt i aaolS el b rtend asmse ostaean a ro osti ersaeetesmedaorltreupdepspqnmemeeeg
oña euf olós ed 9391 ,sanosrep ole %2,3 led latot led oelpme odareneg rop al aírenimr eV(
sordauc 5 y .)6 iS le ollorrased led rotces orenim av a riuges le oni moadcidnerpme rop satse
sod ,saserpme le otneimicerc led rotces orenim euq arepse le síap on árednet a rebrosbaera l
onam ed arbo ed ,l aaanlíars eeon tirr maaoneol ipacmre oasp eonnraepritun qeloadacr eemd
.so sse eret gdn sn e,ainuora fjtcoaosbuabrt
OR5DAUC
osreermoú d Neandjeaba rl terootrceensim
(miles de personas)
soñA Minería Minería Minería C itarepoo latoT
Estatal* Mediana Chica sav
1978 27.2 7.8 13.5 21.8 70.5
1979 28.6 7.7 12.8 22.6 71.8
1980 28.6 7.6 14.7 22.8 73.8
1981 27.8 7.5 13.0 21.0 69.3
1982 28.2 7.7 13.1 24.7 73.7
1983 30.1 7.6 16.6 26.2 80.5
1984 29.8 6.2 14.5 27.0 77.5
1985 27.1 5.7 8.6 28.6 70.0
1986 7.5 4.3 6.3 28.9 47.0
1987 7.5 4.0 12.0 32.7 56.3
1988 6.9 3.9 14.0 36.9 61.7
1989 7.5 4.4 14.0 44.5 70.4
1990 8.1 4.4 12.5 48.5 73.5
1991 7.8 3.9 11.0 51.8 74.6
1992 6.4 3.5 9.0 52.0 71.0
1993 4.3 2.9 3.0 52.7 62.9
1994 2.8 2.8 3.5 50.8 59. 9
1995 2.8 3.2 n.d. 44.2 n.d.
Fuente: Ministerio de Minería y Metalurgia, Anuario 1992.
:satoN *) A partir del D.S. 21060 (1985) la Empresa Metalúrgica Vinto es
adaredisnoc omoc airaidisbus ed ,lobimoC rop sal sarfic edo elpme
neyulc neidsed eseña o a sol sodaelpme ed atse aserpmearodidnuf .
roP orto ,odal odibed a sal aveun samrof ed nóicatolpxe y ,saígoloncet al nóiccudorpa renim
anredom aelpme adac zev sonem onam ed arbo on ,adacifilac y ereiuqer sam neibl anosrep
.odacifi lnaEc 5991 lelanosrep on odacifilac are olos rodederla led %63 led latot ed sanosrep
7
s aodtaneal tp nmreeu sommooC cs en neao ri iac .t pasinsce mIaitoylln tapaesRmtnEireoiptmi
senoical eerd sa lsas esraprmeenim noc sse an.losieclaalcbool paL adnamed ed onam eda rbo
onifilac adac ed al aveuN ,aíreniM euq are atsivorp etnemlareneg rop sal senoiger ednode s
a.be at,tn aneaeíemlDr s e eaaetantsnri sae moetn a d raanniaomhuócmpiurmcdoi aeferrdgetni
libé dsá mze vada cára he slaco ldadinumo ca alaíreni ma led 7 .
OR6DAUC
Distr ibución del Empleo en la Minería Mediana
1994
aserpmE Gerentes Profesionales sodaelpmE sorerbO sorerbO latoT
y Administra. Calificados on
técnicos sup. calificados
ayacivA 1 1 3 20 42 67
Barrosquira 2 3 17 11 92 125
Bernal 2 6 30 26 107 171
lasimoC 2 3 7 20 65 97
rusmoC 32 301 188 917 96 1534
asumE 6 26 31 150 82 295
imy aiRtnI 6 81 43 122 153 405
ac raaLB 2 10 15 9 22 58
as oaRL 2 7 4 5 12 30
latoT 55 438 338 1280 671 2782
Fuente sona isd oelr Maeenndoi iMncóaiNcai c:osA
El acciden oe cterdoP
A soipicnirp ed erbmeitpes ed ,6991 al aíñapmoC areniM ,rusmoC óicnuna leo tneimaspaloc
ed al etrap roirepus ed nu euqid ed saloc ne us nóicarepo ed ocroP nóicatolpxe( euq eneita l
nóicapicitrap ed al ,)ZTR adautis la etron ed .ísotoP aLrutor a laicrap ed anu derap led euqid
ojudorp sod semarred le( oremirp le 92 ed ,otsogA y le odnuges le oremirp ed, )erbmeitpes
0e0t0n.e 5m33am2da moeiddx n oaa.ru rspgseoaaebdl i iallyliEórs e%t0 a7lm alie rdeeutqam
óguf led euqid ed saloc es ócnatse ne sol soremirp 01 ,sortemólik nu %02 ógell atsah sol0 5
sortemólik y le odlas )%01( óznava atsah sol 051 .sortemólik saL saloc euq noragufn abatse
sadiutitsnoc etnemlapicnirp rop odilós ne nóisnepsus y selatem .sotleusid soLs elapicnirp
setnenopmoc ed sal saloc nare ozrauc y ,sotapsedlef ,y ne ronem ,nóicroporp, satirelafse
sanelag y sorto soruflus euq nos sotseupmoc .selbatse saL saloc naídop omsimisar enetnoc
soudi seedr s osvoil tecuaqer neaszil inteu l oens óe;ic)con a ró liepilecdcadiarfteeonnliefmb(
atnax one, ioul,bsqaocrun a, io ecnetidi pe,csaot - .selbadarged
átsE adatracsed reiuqlauc allaf ed nóiccurtsnoc o oñesid led euqid ne le etnedicca ed. ocroP
etsE se nu euqid ,oveun odiurtsnoc noc le otneimarosesa ed redloG ,setaicossA anua serpme
noc nargpxe aicneire y dadicapac .acincét saL sasuac ed al arutor led euqid necerapr es
7 aL onam ed arbo ed al aserpmenim era estatal, la minería más importante hasta la década de los años 80, estuvo
royam al ,LOBIMOC ed ivataC areniM aserpmE al ne olpmeje rop ,ísA .sullya sol ed sodnuiro sonisepmac rop atseupmoc
parte de su personal permanente de interior mina estaba compues s u ssleo eld de dya ndsnAlsuoaoilrnrgio so etrpompac
región.
8
Description:o en la cancha-mina. Casi todas las operaciones declaran tener un ingenio, la mayoría rústica. (71%), o semi-mecanizado (16%). Todas las