Eski Toplum II: ya da İnsanlığın Barbarlık Döneminden Geçerek Yabanıllıktan Uygarlığa Yükselmesi Üzerine Araştırmalar

373 Pages·1998·9.281 MB·Turkish

by  Lewis Henry Morgan

LEWIS HENRY MORGAN
Q
ESKİ TOPLUM ü
Q
ÇEVİREN: ÜNSAL OSKAY
□
2. BASIM
PAYEL YAYINLARI: 80
BlUm Kitapları : 28
ISBN (I. C»t) : 975-388-055-3
ISBN (H. Cilt): 975-388-105-3
ISBN (Takım) : 975-388-054-5
Dizgi : Payel Yayınevi
Baskı : Öza) Matbaası
Kapak filmleri : Ebru Grafik
Kapak baskısı : İpomet Matbaası
CUt : Esra MttcelUthanesl
LEWIS HENRY MORGAN
ESKİ
t o p l u m
YADA
İNSANLIĞIN BARBARLIK DÖNEMİNDEN GEÇEREK
YABANILLIKTAN UYGARLIĞA YÜKSELMESİ
ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR
II
Giriş’leıi yazan, açıklayıcı ve yorumlayıcı
notlan koyan, yayıma hazırlayan:
ELEANOR BURKE LEACOCK
İngilizce aslından çeviren
ÜNSAL OSKAY
PAYEL YAYINEVİ
İstanbul
Yapıtın özgün adı: Anclent Socfety
İngilizce Uk basım: Şubat 1877 (A.B.D.)
Türkçe birinci basım; Haziran 1987
İkinci basım: Şubat 1998
İÇİNDEKİLER
XI. BÖLÜM
Romalılarda Soy
Soy Temeline Göre örgütlenmiş İtalyan Kabileleri — Roma'mn
Kuruluşu — Bir Askeri Demokrasi İçinde örgütlenmiş Kabileler —
Roma Soyları — Bir Soylu Üyenin Çiçero'daki Betimlenimi — Fes-
tus'taki — Varto'daki Betimlenimi — Erkek Soyçizgisinden İzlenen
Soygelimi — Soy Üyesinin Haklan, Ayrıcalıkları ve Yükümlülükleri
— Eski Latin Toplumunun Demokratik Kuruluşu — Soy Üyesi Ki­
şilerin Sayısı....................................................................................11
XH. BÖLÜM
Romalılarda Curia, Kabile ve Halk
Roma Soy Toplumu — örgütlenmesinin Dört Aşaması — 1. Soy­
lar — 2. Curia'mn On Soydan Oluşması — 3. Kabile’nin On Curia'fan
Oluşması — 4. Populus Romanus'm Üç Kabileden Oluşması — Sa­
yısal Oranlan — Nasıl Oluşturuldular — Soylann Roma'da Top­
lanması — Roma Senatosu — Görevleri — Halk Kurultayı — Yet­
kileri — Egemen Halk — Askeri Komutanlık (Rex) Makamı — Yet­
kileri ve Görevleri — Roma'da Soy Kurumlannın özde Demokratik
Oluşları...........................................................................................37
XIII. BÖLÜM
Roma Siyasal Toplumunun Kurumlaşması
Siyasal Toplumu Oluşturan, Ortak Çıkarlan Sağlamak Üzere Hu­
kuken örgütlenmiş ve Devlet Hayatına Katılabilen Halk Topluluğu —
6 İÇİNDEKİLER
Plebler: Tam özgür Olmayan, Patrici'lerle Evlenemeyen, Silah Ta­
şıyamayan, Seçme ve Seçilme Hakkı Olmayanlar — Clientlet (Ya­
naşmalar): Tutsaklık, Göç, Sığınma Nedeniyle Yeni Geldikleri Soy'da
Bağımlı Durumda Yaşayan, Daha Sonra, Cumhuriyet Döneminde
Pleblere Karışarak Ortadan Kalkan Sınıf — Patrici’ler: Roma'nın tik
Toplumunda Soy’lann Üyesi Olan, Roma Kentini Kurdukları Söy­
lenen, Tam özgttr ve Büyük Toprak Sahibi Asi'ler, Roma’nın tik Po-
pulus'u Vatandaşlık Haklarına Sahip Olan Sınıf, Sonradan Plebler de
Bu Hakkı Kazanmıştır — Düzenin Sınırlılıkları — Servius Tullius'un
Yasa Düzenlemeleri — Mülkiyetti Sınıfların Kurumlaşması — Yüz-
ler'in (Centurialann) Kurumlaşması — Eşitsizliğe Dayalı Oy Verme
— Centuria Komiteleri (Askeri ve Mali Konulardaki Görüşmelerde
Meclis Gibi tşgören Komiteler) — Yönetim, Seçim, Din ve Askerlik
İşleriyle İlgili Halk Meclisi Olan Comitia Curiata'lann Yerini Alması
— Sınıflar Soy'lann Yerini Alıyor — Nüfusun Vergilenebilecek Mal
Varlığının Sayımı ve Kaydı — Plebler Vatandaş Yapılıyor — Kendini
Savunâbilen Mahalleler — Taşra Bucakları (Tribus Rusticae) Kurumu
— (Roma Kentindeki) Kabilelerin Sayısı Dörde Çıkarılıyor — Kan­
daşlık Yerine Bir Yerde Sürekli Yaşamanın Esas Alınması — Yeni Si­
yasal Sistemin Karakteri — Soy örgütlenmesinin Çökmesi ve Ortadan
Kalkması — Gerçekleştirdiği İşler....................................................61
XIV. BÖLÜM-
Soygeliminin Kadın Soyçizgisi Yerine Erkek Soyçizgisinden
İzlenmeye Başlaması
Bu Değişim Nasıl Gerçekleşmiş Olabilir — Malvarlığının Veraseti
İtici Güç — Likyalılar Arasında Kadın Soyçizgisinden Soygelimi —
Giritlilerde — Etrüsklerde — Kekrop’lar Zamanında Atina’da da Gö­
rülme Olasılığı — Locrian'lann Yüz Ailesi — Evlenmelerle İlgili Ka­
nıtlar — Grek Kabileleri Arasında Turan Biçimi Kandaşlık Sistemi —
Dânaidae'ler Efsanesi........................... ....................... ...................82
İÇİNDEKİLER 7
XV. BÖLÜM
İnsanlığın Diğer Kabilelerinde Soylar
İskoç Klanı — İrlanda Sept'i — Germen Kabileleri — Daha Eski
Bir Soy'sal Sistemin İzleri — Güney Asyalı Kabilelerde Soylar —
Urallı Kabilelerde — Çinlilerin Yüz Ailesi — İbrani Kabileleri — Soy
ve Fratrilerden Oluştuğu Açıkça Görülüyor — Afrika Kabilelerinde
Soylar — Avustralya Kabilelerinde — Fijililer ve Rewa'lar Alt-
.Bölümleri — Soy’a Dayanan örgütlenmenin Çok Geniş Yerlere Ya­
yılmış Olması.................................................................................97
in KISIM
AİLE FİKRİNİN GELİŞMESİ
ÜÇÜNCÜ KISIM İÇÎN GÎRİŞ
(Eleanor Burke Leacock)
I. BÖLÜM
Eski Aile
Ailenin Beş Oluşum Biçimi — İlki, Kandaşlığa Dayanan Aile —
Malaya Kandaşlık ve Hısımlık Sistemini Oluşturması — İkincisi, Pu-
naluan Biçimi — Turan ve Ganowanian Sistemini Oluşturması —
Üçüncüsü, Tekeşliliğe Dayanan Aile — Aryen, Sami ve Ural Sis­
temlerini Oluşturması — Syndyasmian ve Ataeıkil Aileler Çakışıp
Birleşiyor — Her İkisi de Bir Kandaşlık Sistemi Oluştuımakta Ba­
şarısız Kalıyor — Bu Sistemlerin Doğal Bir Gelişme Olmaları — İki
Sonul Biçim — Biri Sınıflandıncı, Diğeri Betimleyici — Bu Sis­
temlerin Genel İlkeleri — Varlıklarını Koruyor, Kalıcı Olu­
yorlar............................................................................................135
8 İÇİNDEKİLER
n. BÖLÜM
Kan Yakınlan Arasındaki Evlenmeye Dayanan Aile
Bu Ailenin Daha öncç de Var Olmuş Bulunması — Malaya Sis­
temi Kan Sakinliğinin Bunu Kanıtlaması — Hâwai Sisteminin Tipik
örnek Olması — İlişkilerin Beş Derecesi — Sistemin Ayrıntıları —
Grup İçindeki Erkek ve Kız Kardeşler Arasında Evlenme — Sandviç
Adalarında Toplumun tik Durumu — Çinlilerde İlişkilerin Dokuz De­
recesi — Hawai'deki ile Bunun tikede özdeş Olması — Platon’un İdeal
Cumhuriyetinde İlişkilerin Beş Derecesi — Malaya Kandaşlık ve Hı­
sımlık Sistemi Tablosu..................................................................154
ffl. BÖLÜM
Punaluan Aile Biçimi
Punaluan Ailenin Kandaşlık Ailesine Dayanarak Ortaya Çıkmış Ol­
ması — Geçiş Nasıl Oluştu? — Hawai’deki Punaluan Âdeti — Eski Dö­
nemlerde Daha Geniş Alanlarda Görülmüş Olma Olasılığı — Soyların,
Belki de, Punaluan Aileden Çıkmış Olması — Turan Kandaşlık Sistemi
— Bunun Punaluan Ailece Yaratılmış Olması — Sistemin Biçimlendiği
Sırada, Bu Ailenin Gerçekten Var Olduğunu Kanıtlaması — Sistemin
Ayrıntıları — Kökenindeki İlişkilerin Açıklanması — Turan ve Ga-
nowanian Kandaşlık ve Hısımlık Sistemleri Tablosu.......................187
IV. BÖLÜM
Syndyasmian. ve Ataerkil Aileler
Syndyasmian Aile — Nasıl Oluştu — özellikleri — Soy ör­
gütlenmesinin Bu Aile Tipi Üzerindeki Etkileri — Daha Sonraki Ge­
lişmeyi Buna Eş Tutma Olasılığı — Eski Toplumun En Üst ör­
neklerinin Bulunduğu Yerlerde İncelenmesi Gerektiği — Ataerkil Aile
— Babasal Erk Başlıca Karakteristiktir — Çokeşlilik İkinci Derecede
— Roma Ailesi Benzer özelliklere Sâhip — Önceki Ailelerde Babasal
Erk Yoktu......................................................................................230
İÇİNDEKİLER 9
V. BÖLÜM
TEKEŞLİ AİLE
Bu Ailenin Diğerlerine Göre Daha Yakın Zamanların Aile Biçimi'
Oluşu —- Geçiş Ailesi — Eski Germenlerde Aile — Homeros Çağı
Öreklerinde Aile — Uygarlık Çağı Greklerinde Aile — Kadınların
Toplumsal Yaşamdan Uzaklaştırılması — Tekeşli Ailenin Koşullarına
Erkekler Saygı Göstermiyor — Roma Ailesi — Kadınlar Erkeklerin
Egemenliği Altına Giriyor — Aryen Kandaşlık Sistemi — Tekeşlilik
önünde Gerilemesi — Bir önceki Sistem Belki de Turan Biçimi Sis­
temdi — Turan Biçimi Sistemden Aryen Biçime Geçiş — Roma ve
Arap Biçimi Kandaşlık Sistemleri — Öncekinin Ayrıntıları — Bu­
günkü Tekeşli Aile — Roma ve Arap Sistemlerinin Tablosu.........245
VI. BÖLÜM
Aileyle İlgili Kurumlann Oluşum Sırası
Bu Sıralamanın Varsayımsal Oluşu — Bu Kurumlann Oluşum Sı­
ralarıyla İlişkileri — Belirtilen Sırada Oluşmuş Bulunmalarının Ka­
nıtlan — Geçersizleşme Varsayımının İncelenmesi — İnsanlığın Uzun
Bir Geçmişten Gelmekte Oluşu.............................................. .283
IV. KISIM
MÜLKİYET FİKRİNİN GELİŞMESİ
DÖRDÜNCÜ KISIM IÇÎN GİRİŞ
(Eleanor Burke Leacock)
I. BÖLÜM
Verasetin Üç Kuralı
Yabanıllık Döneminde Mülkiyet — Gelişme Hızının Düşüklüğü
— Verasete İlişkin İlk Kural — Mülkiyet Konusu Nesneler Soy Üye­
leri Arasında Paylaşılıyor — Barbarlığın Aşağı Döneminde Mülkiyet