eser elementler, önemler ve anal z yöntemler

119 Pages·2008·1.45 MB·Turkish

EESSEERR EELLEEMMEENNTTLLEERR,,
ÖÖNNEEMMLLEERRİİ VVEE
AANNAALLİİZZ
YYÖÖNNTTEEMMLLEERRİİ
♦♦MMeettaalllleerrii ddiiğğeerr ttookkssiikk mmaaddddeelleerrddeenn aayyıırraann eenn
öönneemmllii öözzeelllliikklleerrii,, iinnssaannllaarr ttaarraaffıınnddaann nnee
oolluuşşttuurruullaabbiilliirr nneeddee yyookk eeddiilleebbiilliirr oollmmaallaarrııddıırr..
♦♦PPeerriiyyooddiikk ttaabbllooddaakkii 110055 eelleemmeennttiinn yyaakkllaaşşııkk
8800’’iinnii mmeettaalllleerr oolluuşşttuurruurr..
♦♦BBiirrççookk mmeettaall,, iinnssaann vvee hhaayyvvaannllaarr iiççiinn
eessaannssiiyyeellddiirr.. EEssaannssiiyyeell oollaannllaarr,, eekkssiikklliikklleerriinnddee
oolldduuğğuu ggiibbii ffaazzllaa mmiikkttaarrllaarrddaa aallıınnddııkkllaarrıınnddaa ddaa
vvüüccuutt hhoommeeoossttaazzıınnıı bboozzaarraakk ttookkssiikk eettkkii
oolluuşşttuurraabbiilliirrlleerr..
♦♦ Son zamanlarda ağır metal tanımı ile
kimyasal maddelerin ekolojik sisteme
verdikleri zarar genelleştirilerek gazete
haberlerinde sık sık ağır metallerin, çevresel
problemlere neden olduklarını yer almaya
başlamıştır. Bunun nedeni çevresel
problemler söz konusu olduğunda “ağır
metal” tanımı sanki çok tanımlı ve kesin bir
grupmuş gibi bu kavramın çok sık “nispeten
yüksek yoğunluğa sahip ve düşük
konsantrasyonlarda bile toksik veya
zehirleyici olan metal” olarak kullanılmasıdır.
♦♦Bu yaygın kanıya, ağır metallerin belirli bir
zaman aralığında canlı organizmada diğer
metallere kıyasla akümülasyonunun fazla
olması ve bunun sonucu negatif etkinin
giderek artması yol açmaktadır. Gerçekte ağır
metal tanımı fiziksel özellik açısından
yoğunluğu 5 g/cm3 ten daha yüksek olan
metaller için kullanılır. Bu gruba Kurşun,
kadmiyum, krom, demir, kobalt, bakır, nikel,
cıva ve çinko olmak üzere 60 tan fazla metal
dahildir.
♦♦BBuuggüünn ““eennddüüssttrriiyyeell mmeettaalllleerr”” oollaarraakk
nniitteelleennddiirriilleenn yyaakkllaaşşııkk 5500 mmeettaall vvee aallaaşşıımmıı ççeeşşiittllii
aammaaççllaarrllaa kkuullllaannııllmmaakkttaaddıırr..
♦Ayrıca metaller ve tuzları tıpta ve veteriner
hekimlikte ilaç, pestisit (fungusit, insektisit,
herbisit, rodendisit gibi) olarak da
kullanılmaktadır.
♦30 civarında metalin insanlarda toksisite
oluşturduğu bilinmektedir.
♦İnsan vücudu için esansiyel olan ve olmayan
metaller başta besinler olmak üzere diğer bazı
yollarla (su, hava gibi) alınmaktadır. Böylece
“vücut metal yükü “ oluşmakta; bazıları ise
(alüminyum, kurşun ve kadmiyum gibi) yaş
ile birikerek vücuttaki konsantrasyonları
artmaktadır.
METALLERE
NASIL MARUZ
KALIYORUZ ?
Metaller, insanlar tarafından veya
antrapojenik olarak hava, su, toprak ve
besinlere çevresel taşınım sonucu
besinler ve içme suları ile organizmaya
girebilirler. Besinlerin normal bileşeni
olabildikleri gibi kirlilik olarak da
bulunabilirler.
♦Hava, su ve toprak, doğal kaynaklar ve
teknolojik nedenlerle metallerle
kirlenebilir.
Metaller çevrede jeolojik ve biyolojik devirlerle
dağılıma uğrarlar. Dağılım ve taşınma sonucu
metaller emisyona uğradıkları yerlerden çok
uzaklarda da birikerek çevredeki
konsantrasyonları artar (Grönland buzullarında
kurşun konsantrasyonunun daha önceki yıllara
göre 200 defa artması bu yeniden dağılım ve
taşınmayı gösterir).
Mineral yataklarından geçen
♦♦
sular buradaki metalleri çözerek
zararlı hale getirmektedir.
ÖÖrrnneeğğiinn KKüüttaahhyyaa EEmmeett’’tteekkii yyeerr aallttıı
ssuullaarrıınnıınn aarrsseenniikkllee kkiirrlleennmmeessii