Table Of ContentErgenekon’un Öteki Yüzü:
Faili Meçhuller ve Kayıplar
Ergenekon Dosyaları İncelemesi
Gülçin Avşar
Katkıda Bulunanlar:
Nur Kırmızıdağ
Koray Özdil
Ergenekon’un Öteki Yüzü:
Faili Meçhuller ve Kayıplar
Ergenekon Dosyaları İncelemesi
Gülçin Avşar
Katkıda Bulunanlar
Nur Kırmızıdağ
Koray Özdil
Ergenekon’un Öteki Yüzü:
Faili Meçhuller ve Kayıplar
Ergenekon Dosyaları İncelemesi
Bankalar Cad. Minerva Han
No: 2 Kat: 3
Türkiye Ekonomik ve Karaköy 34420, İstanbul
Sosyal Etüdler Vakf› Tel: +90 212 292 89 03 PBX
Fax: +90 212 292 90 46
Demokratikleşme Program› [email protected]
www.tesev.org.tr
Araştırmacı: Editör:
Gülçin Avşar Özlem Dağ
Araştırma Asistanı: Kapak Tasarımı:
Oğuzhan Zekioğlu Emrah Kavlak
Katkıda Bulunanlar: Kapak Fotoğrafı:
Nur Kırmızıdağ Şener Özmen (Pilot Galeri)
Koray Özdil
Basım Yeri: Uzman Dijital Baskı
Yayıma Hazırlayan: Fahrettin Kerim Gökay Cad. No:13/B
Levent Pişkin Hasanpaşa – Kadıköy/İSTANBUL
Hande Özhabeş TEL: 0 216 700 10 77 pbx
Basım adedi: 1000
TESEV YAYINLARI
ISBN: 978-605-5332-48-8
Copyright © Kasım 2013
Tüm hakları saklıdır. Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı’nın (TESEV) izni olmadan bu yayının hiçbir kısmı
elektronik ya da mekanik yollarla (fotokopi, kayıtların ya da bilgilerin arşivlenmesi, vs.) çoğaltılamaz.
Bu yayında belirtilen görüşlerin tümü yazarlara aittir ve TESEV’in kurumsal görüşleri ile kısmen ya da tamamen
örtüşmeyebilir.
TESEV Demokratikleşme Programı, bu yayının hazırlanmasındaki katkılarından ötürü İsveç Uluslararası
Kalkınma Ajansı’na ve TESEV Yüksek Danışma Kurulu’na teşekkür eder.
Summary
The Ergenekon trials have marked one of the most critical political turning points in modern day Turkey
by revealing the illegal political involvement of the certain groups within the military bureaucracy and
of the civilian networks who have common interests (political and economic) with those groups.
Links of the defendants to the organizations allegedly responsible for the extrajudicial killings of Kurdish
people in the 1990s such as Susurluk, Yüksekova Gang, JİTEM and Special Forces Command, have raised
expectations within society that the grave human rights violations of the 1990s would finally be revealed.
However, the verdicts reached by the court of first instance in August 2013 showed that the criminal
grounds of the Ergenekon case solely consisted of the plotted coups against the government and thus
excluded the human rights violations of the 1990s.
The information gathered during the Ergenekon trials presents a very important opportunity to reveal
the “Ergenekon beyond the River Euphrates”, an extremely significant aspect of Turkey’s coming to
terms with the past. This report, a compilation of information on the indictments and the case dossier,
primarily aims to reveal the grave human rights violations that occurred from the 1990s till the launch of
the trial. As TESEV Democratization Program, we hope that the report helps the human rights
defenders and lawyers in bringing the serious human rights violations to light as well as in deepening
their knowledge on the case dossier, and that it will contribute to the process of coming to terms with
the past in Turkey.
3
4
İçindekiler
ErgEnEKon DAvAsı vE DEvlET KAYnAKlı İnsAn HAKlArı İHlAllErİ, 9
Raporun Çerçevesi, Amacı ve Yöntemi, 15
CEZA ADAlETİnİ UYgUlAMA DEnEYİMlErİ: ETİYoPYA vE ArjAnTİn ÖrnEKlErİ, 17
Etiyopya: Kırmızı Terör Duruşmaları, 18
Arjantin: Cezasızlıktan İnsan Hakları Kültürüne, 20
İDDİAnAMElErDEKİ ErgEnEKon ÖrgüTü, 23
Ergenekon Örgütü Hakkında Genel Bilgiler, 25
Örgüt Yapısı, 25
Ergenekon İddianamelerinde Yer Alan Suç Tipleri ve Açıklamalar, 26
Ergenekon Klasörlerindeki Faili Meçhullere İlişkin Genel İzlenimler, 28
İnCElEME BUlgUlArı, 31
1. BİrİnCİ İDDİAnAME vE EK KlAsÖrlEr, 33
1.1 Doğu Perinçek’e ait Belgeler, 37
1.2 MİT’in Hazırladığı Susurluk Raporu’ndan Faili Meçhul Cinayetlere İlişkin
Bölümler, 46
1.3 Doğu Perinçek’e ait belgeler arasında çıkan ve yukarıda yer alan MİT raporunda
bulunan isimler, 49
1.4 İrfan Babat’ın İfadeleri, 50
1.5 Yüksekova Çetesi ile ilgili Bilgiler, 50
1.6 Akın Özdemir Cinayeti ile ilgili Belge, 51
1.7 Yakup Kara ve Salih Üren Cinayetleri, Uludere’de bir köylünün öldürülmesi ve
Kuzey Irak’ta 6 köylünün kurşuna dizilmesi ile ilgili bilgi notu, 52
1.8 Tuncay Güney’den Elde Edilen Jitem Şeması , 53
1.9 Yeşil’in Kimliğine Yönelik Ayrıntılar ve Cinayetlere İlişkin Bilgiler, 54
1.10 Uğur Mumcu, Eşref Bitlis, Ahmet Cem Ersever Cinayetleri Hakkında Belge, 60
1.11 Hayrettin Ertekin ve Abdulmuttalip Tonçer’in İfadeleri, 62
1.12 Gizli Tanık “Dilovası”nın İfadeleri, 63
2. İKİnCİ ErgEnEKon İDDİAnAMEsİ vE EK KlAsÖrlEr, 69
2.1 Arif Doğan’ın İfadesi, 71
2.2 Veysel Şahin’in İfadesi, 88
2.3 Ahmet İhtiyaroğlu anlatıyor: Adil Serdar Saçan, Sedat Peker, Veli Küçük ve Tuncay Güney’in
ilişkileri, 88
2.4 Gizli Tanıklar Kıskaç, Aydos, Boyabat ve Sulçuk’un İfadeleri, 100
2.5 Fuat Balcan’ın İfadesi: Halit Üngen, Hafız Akdemir ve bir Yezidi Vatandaşın Öldürülmesi, 107
2.6 Gizli Tanık Emek’in Musa Anter Cinayeti ile İlgili Anlattıkları, 108
2.7 Gizli Tanıktan Hasan Attila Uğur Hakkında Bilgiler, 109
2.8 “1980-2009 Önemli Olaylar ve PKK Eylemler Kronolojisi”, 109
2.9 Gizli Tanık Emek’in Ergenekon Yapısı Hakkında Tanıklığı, 148
2.10 Kızıltepe Deimi Köyünde Üç PKK’lının Öldürülmesi, 148
2.11 Susurluk, Çatlı, Yeşil, Jitem ve Cem Ersever’e İlişkin Bilgiler, 148
3. üÇünCü ErgEnEKon İDDİAnAMEsİ vE EK KlAsÖrlEr, 159
3.1 Hrant Dink Cinayeti Cinayetine Dair Tablo, 161
3.2 İbrahim Şahin Ait İfadeler, 161
3.3 İbrahim Şahin’in Notları Arasından Çıkan İsimler, 167
3.4 İtirafçı Adil Timurtaş’ın İfadesi, 169
3.5 Gizli Tanık İLK ADIM’ın İfadeleri, 176
sonUÇ, 187
Dosyalardaki “Devlet Sırrı”, 189
ÖnErİlEr, 192
Yargıya İlişkin Öneriler, 192
Yasama ve Yürütmeye Öneriler, 193
Sivil Toplum ve Avukatlık Alanına ilişkin öneriler, 194
KAYnAKÇA, 195
6
Giriş