Erfolg durch Desinvestitionen: Eine theoretische und empirische Analyse

317 Pages·2008·1.582 MB·German

by  Olivia Ostrowski (auth.)

Olivia Ostrowski
Erfolg durch Desinvestitionen
GABLER EDITION WISSENSCHAFT
Strategische Unternehmungsführung
Herausgegeben von Professor Dr. Wilfried Krüger
Lehrstuhl für Organisation – Unternehmungsführung –
Personalwirtschaft, Universität Gießen
Gegenstand dieser Schriftenreihe sind Fragestellungen, die den Er-
folg und die Existenz von Unternehmungen nachhaltig prägen und da-
her im Mittelpunkt der Theorie und Praxis der strategischen Unter-
nehmungsführung stehen. Dazu gehören die Analyse und Gestaltung
externer Beziehungen ebenso wie das Management der internen
Potenziale und der erforderlichen Wandlungs- und Erneuerungspro-
zesse. Ziel ist es, Beiträge für eine anwendungsorientierte Theorie zu
liefern und eine theorieorientierte Praxis bei der Problembewältigung
zu unterstützen.
Olivia Ostrowski
Erfolg durch
Desinvestitionen
Eine theoretische und empirische
Analyse
Mit einem Geleitwort von Prof. Dr. Wilfried Krüger
Deutscher Universitäts-Verlag
Bibliografische Information Der Deutschen Nationalbibliothek
Die Deutsche Nationalbibliothek verzeichnet diese Publikation in der
Deutschen Nationalbibliografie; detaillierte bibliografische Daten sind im Internet über
<http://dnb.d-nb.de> abrufbar.
Dissertation Universität Gießen, 2007
1. Auflage Dezember 2007
Alle Rechte vorbehalten
© Deutscher Universitäts-Verlag | GWVFachverlage GmbH, Wiesbaden 2007
Lektorat: Frauke Schindler / Stefanie Loyal
Der Deutsche Universitäts-Verlag ist ein Unternehmen von Springer Science+Business Media.
www.duv.de
Das Werk einschließlich aller seiner Teile ist urheberrechtlich geschützt.
Jede Verwertung außerhalb der engen Grenzen des Urheberrechtsgesetzes
ist ohne Zustimmung des Verlags unzulässig und strafbar. Das gilt insbe-
sondere für Vervielfältigungen, Übersetzungen, Mikroverfilmungen und die
Einspeicherung und Verarbeitung in elektronischen Systemen.
Die Wiedergabe von Gebrauchsnamen, Handelsnamen, Warenbezeichnungen usw. indiesem
Werk berechtigt auch ohne besondere Kennzeichnung nicht zu der Annahme, dass solche
Namen im Sinne der Warenzeichen- und Markenschutz-Gesetzgebung als frei zu betrachten
wären und daher von jedermann benutzt werden dürften.
Umschlaggestaltung: Regine Zimmer, Dipl.-Designerin, Frankfurt/Main
Gedruckt auf säurefreiem und chlorfrei gebleichtem Papier
Printed in Germany
ISBN 978-3-8350-0976-9
Geleitwort V
Geleitwort
Die vorliegende Arbeit beschäftigt sich aus Kapitalmarktsicht mit der Frage, ob Desinvestiti-
onsmaßnahmen wertsteigernd wirken. Empirische Untersuchungen liegen hierzu zwar in be-
grenztem Umfang vor, aber die eigene Untersuchung der Verfasserin präzisiert den Desin-
vestitionsbegriff schärfer, erfasst die Umstände der Desinvestitionsentscheidung umfassender
und prüft vor allem erstmals, ob es einen Unterschied in der Bewertung reaktiver vs. proakti-
ver Desinvestitionen gibt. Gerade der Aspekt der Proaktivität, in der Literatur aus verschiede-
ner Sicht als vorzugswürdig betont, verdient besonderes Interesse. Die deutlich steigende Zahl
von Desinvestitionen in den letzten Jahren zeigt die praktische Bedeutung des Themas, die in
der vorherrschenden Wachstumsorientierung der Theorie nicht genügend Beachtung findet.
Sofern nicht Desinvestitionen lediglich als ein Wachstum mit negativen Vorzeichen gesehen
werden, sind reaktive Desinvestitionen weithin als Managementversagen stigmatisiert. Proak-
tive Desinvestitionen werden dagegen allgemein positiv eingeschätzt.
Demgegenüber soll hier geprüft werden, ob die Wertsteigerungspotentiale proaktiver und re-
aktiver Desinvestitionen unterschiedlich sind, dies zum einen anhand verschiedener einschlä-
giger Theorien, zum anderen anhand einer Kapitalmarktstudie. Der hierfür entwickelte, um-
fassende Bezugsrahmen zur Erfassung entsprechender Transaktionen entsteht aus einer ge-
lungenen Analyse und Kombination verschiedener Theorieansätze: Prinzipal-Agenten-
Theorie, effizienzorientierte Ansätze, Ansatz der Realoptionen sowie Managementmoden-
Theorie. Als Maßstab für die Wertsteigerung einer Desinvestition wird der Marktwert des Ei-
genkapitals genommen. Denn im Sinne des Shareholder Value-Ansatzes argumentiert, stellt
der Aktienkurs das eindeutigste Maß der Markterwartungen über die zukünftige Entwicklung
des Unternehmens dar.
Für die empirische Untersuchung wählt die Verfasserin die Form der Ereignisstudie als ein
probates Verfahren der Erfolgsbestimmung am Kapitalmarkt. Die Stammdatenbank bildet ei-
ne Auflistung aller Ad-hoc-Mitteilungen vom 1.1.2002 bis 31.12.2004 durch die BaFin. Dar-
aus ergeben sich nach dem Durchlaufen mehrerer Filterschritte insgesamt 233 Ereignisse von
160 Unternehmen, die sich als Desinvestitionsstichprobe eignen. Die Auswertung der Studie
und die Hypothesenprüfung erbringen klare und teilweise überraschende Befunde. Zunächst
ist festzuhalten, dass über alle Ereignisse hinweg ein deutlicher Wertsteigerungseffekt festzu-
stellen ist, der allerdings rasch nachlässt, was für einen Ankündigungseffekt spricht. Für die
Proaktivität/Reaktivität gibt es zwar keine statistisch signifikante Abweichung, aber die gra-
phische Auswertung lässt unterschiedliche Reaktionen vermuten. Demnach wären proaktive
VI Geleitwort
Desinvestitionen nachhaltiger wertsteigernd als reaktive. Zwar sprechen auch weitere Hinwei-
se für ein solches Wirkungsprofil, wegen der insgesamt geringen Erklärungskraft wird aber
im weiteren Verlauf der Arbeit auf die Unterscheidung Proaktivität/Reaktivität verzichtet.
Aus den weiteren Prüfungen ergibt sich, dass das Jahr der Ankündigung ebenso wenig eine
Rolle spielt wie die Branche. Kontraintuitiverweise hat auch die tatsächliche Rückführung des
Diversifikationsgrads keinen Einfluss. Das gleiche gilt für die Angabe der Intention. Die
Kurswirkung einer Desinvestition hängt also nicht von deren Begründung ab. Selbst ein Ma-
nagementwechsel vor oder während der Desinvestition ist irrelevant. Diese und zahlreiche
weitere Ergebnisse werden sorgfältig dargestellt und diskutiert. Insgesamt erbringen die in
hohem Maße signifikanten Ergebnisse einige Bestätigungen, enthalten aber auch nicht wenige
Überraschungen. Die Diskussion und Interpretation der Ergebnisse reflektiert die Theoriean-
sätze ebenso wie praktische Implikationen, z.B. zur Meldepflicht.
(cid:39)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:68)(cid:88)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:75)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:90)(cid:72)(cid:85)(cid:78)(cid:79)(cid:76)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:177)(cid:3)(cid:47)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:68)(cid:87)(cid:88)(cid:85)(cid:68)(cid:88)(cid:86)(cid:90)(cid:72)(cid:85)(cid:87)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:18)(cid:48)(cid:72)(cid:87)(cid:75)(cid:82)(cid:71)(cid:72)(cid:81)(cid:68)(cid:81)(cid:90)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:177)(cid:3)(cid:86)(cid:72)(cid:75)(cid:85)(cid:3)(cid:74)(cid:88)(cid:87)(cid:3)(cid:74)(cid:72)(cid:80)(cid:68)(cid:70)(cid:75)(cid:87)(cid:72)(cid:3)(cid:36)(cid:85)(cid:16)
beit ist in der Darstellung präzise und trotz der Vielfalt der angeschnittenen Theorien und Fra-
gestellungen sehr gut lesbar. Sie führt vorhandene Untersuchungen nicht nur fort, sondern er-
weitert und präzisiert sie in nicht unerheblichem Maße und leistet so einen deutlichen Er-
kenntnisfortschritt auf der Schnittfläche von Managementtheorie und finanzwirtschaftlicher
Theorie.
Prof. Dr. Wilfried Krüger
Vorwort VII
Vorwort
(cid:196)(cid:55)(cid:75)(cid:72)(cid:3)(cid:68)(cid:85)(cid:87)(cid:3)(cid:82)(cid:73)(cid:3)(cid:79)(cid:72)(cid:87)(cid:87)(cid:76)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:74)(cid:82)(cid:179)(cid:3)(cid:177)(cid:3)(cid:86)(cid:82)(cid:3)(cid:79)(cid:68)(cid:88)(cid:87)(cid:72)(cid:87)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:56)(cid:81)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:86)(cid:88)(cid:70)(cid:75)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:86)(cid:74)(cid:72)(cid:74)(cid:72)(cid:81)(cid:86)(cid:87)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:51)(cid:88)(cid:69)(cid:79)(cid:76)(cid:78)(cid:68)(cid:87)(cid:76)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:89)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:57)IGNOLA
(1974)(cid:80)(cid:76)(cid:87)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:80)(cid:3)(cid:55)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:79)(cid:3)(cid:196)(cid:54)(cid:87)(cid:85)(cid:68)(cid:87)(cid:72)(cid:74)(cid:76)(cid:70)(cid:3)(cid:39)(cid:76)(cid:89)(cid:72)(cid:86)(cid:87)(cid:80)(cid:72)(cid:81)(cid:87)(cid:179)(cid:17)(cid:3)(cid:36)(cid:88)(cid:86)(cid:74)(cid:72)(cid:75)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:3)(cid:89)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:40)(cid:85)(cid:78)(cid:72)(cid:81)(cid:81)(cid:87)(cid:81)(cid:76)(cid:86)(cid:15)(cid:3)(cid:71)(cid:68)(cid:86)(cid:86)(cid:3)(cid:58)(cid:68)(cid:70)(cid:75)(cid:86)(cid:87)(cid:88)(cid:80)(cid:3)
(cid:81)(cid:76)(cid:70)(cid:75)(cid:87)(cid:3)(cid:88)(cid:81)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:79)(cid:76)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:76)(cid:86)(cid:87)(cid:15)(cid:3)(cid:86)(cid:72)(cid:87)(cid:93)(cid:87)(cid:3)(cid:86)(cid:76)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:71)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:90)(cid:76)(cid:86)(cid:86)(cid:72)(cid:81)(cid:86)(cid:70)(cid:75)(cid:68)(cid:73)(cid:87)(cid:79)(cid:76)(cid:70)(cid:75)(cid:72)(cid:3)(cid:47)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:68)(cid:87)(cid:88)(cid:85)(cid:3)(cid:86)(cid:72)(cid:76)(cid:87)(cid:3)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:76)(cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:61)(cid:72)(cid:76)(cid:87)(cid:3)(cid:80)(cid:76)(cid:87)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:55)(cid:75)(cid:72)(cid:80)(cid:68)(cid:16)
(cid:87)(cid:76)(cid:78)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:54)(cid:70)(cid:75)(cid:85)(cid:88)(cid:80)(cid:83)(cid:73)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:68)(cid:88)(cid:86)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:17)(cid:3)(cid:49)(cid:72)(cid:69)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:71)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:37)(cid:72)(cid:87)(cid:85)(cid:68)(cid:70)(cid:75)(cid:87)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:86)(cid:3)(cid:36)(cid:88)(cid:73)(cid:69)(cid:68)(cid:88)(cid:86)(cid:3)(cid:71)(cid:88)(cid:85)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:48)(cid:9)(cid:36)(cid:3)(cid:87)(cid:85)(cid:76)(cid:87)(cid:87)(cid:3)(cid:77)(cid:72)(cid:81)(cid:72)(cid:3)
(cid:71)(cid:72)(cid:86)(cid:3)(cid:36)(cid:69)(cid:69)(cid:68)(cid:88)(cid:86)(cid:3)(cid:71)(cid:88)(cid:85)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:39)(cid:72)(cid:86)(cid:76)(cid:81)(cid:89)(cid:72)(cid:86)(cid:87)(cid:76)(cid:87)(cid:76)(cid:82)(cid:81)(cid:72)(cid:81)(cid:17)(cid:3)(cid:37)(cid:72)(cid:76)(cid:86)(cid:83)(cid:76)(cid:72)(cid:79)(cid:72)(cid:3)(cid:90)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:71)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:89)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:61)(cid:72)(cid:76)(cid:87)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:68)(cid:79)(cid:86)(cid:3)(cid:196)(cid:40)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:3)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:40)(cid:16)
(cid:75)(cid:72)(cid:179)(cid:3)(cid:69)(cid:72)(cid:87)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:79)(cid:87)(cid:72)(cid:3)(cid:55)(cid:85)(cid:72)(cid:81)(cid:81)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:39)(cid:68)(cid:76)(cid:80)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:38)(cid:75)(cid:85)(cid:92)(cid:86)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:86)(cid:3)(cid:89)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:56)(cid:54)(cid:16)(cid:68)(cid:80)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:78)(cid:68)(cid:81)(cid:76)(cid:86)(cid:70)(cid:75)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:54)(cid:83)(cid:68)(cid:85)(cid:87)(cid:72)(cid:3)(cid:93)(cid:72)(cid:76)(cid:74)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:71)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:53)(cid:72)(cid:79)(cid:72)(cid:16)
(cid:89)(cid:68)(cid:81)(cid:93)(cid:3)(cid:88)(cid:81)(cid:71)(cid:3)(cid:36)(cid:78)(cid:87)(cid:88)(cid:68)(cid:79)(cid:76)(cid:87)(cid:108)(cid:87)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:55)(cid:75)(cid:72)(cid:80)(cid:68)(cid:87)(cid:76)(cid:78)(cid:17)(cid:3)(cid:54)(cid:82)(cid:79)(cid:70)(cid:75)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:55)(cid:85)(cid:72)(cid:81)(cid:81)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:76)(cid:81)(cid:3)(cid:41)(cid:82)(cid:85)(cid:80)(cid:3)(cid:89)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:39)(cid:72)(cid:86)(cid:76)(cid:81)(cid:89)(cid:72)(cid:86)(cid:87)(cid:76)(cid:87)(cid:76)(cid:82)(cid:81)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:78)(cid:124)(cid:81)(cid:81)(cid:72)(cid:81)(cid:3)
(cid:88)(cid:81)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:86)(cid:70)(cid:75)(cid:76)(cid:72)(cid:71)(cid:79)(cid:76)(cid:70)(cid:75)(cid:72)(cid:3)(cid:48)(cid:82)(cid:87)(cid:76)(cid:89)(cid:72)(cid:3)(cid:93)(cid:88)(cid:3)(cid:42)(cid:85)(cid:88)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:3)(cid:79)(cid:76)(cid:72)(cid:74)(cid:72)(cid:81)(cid:29)(cid:3)(cid:49)(cid:72)(cid:69)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:68)(cid:78)(cid:88)(cid:87)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:46)(cid:85)(cid:76)(cid:86)(cid:72)(cid:81)(cid:15)(cid:3)(cid:71)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:68)(cid:79)(cid:86)(cid:3)(cid:104)(cid:69)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:69)(cid:72)(cid:81)(cid:86)(cid:86)(cid:87)(cid:85)(cid:68)(cid:87)(cid:72)(cid:74)(cid:76)(cid:72)(cid:3)
(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:72)(cid:3)(cid:55)(cid:85)(cid:72)(cid:81)(cid:81)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:72)(cid:85)(cid:73)(cid:82)(cid:85)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:81)(cid:15)(cid:3)(cid:78)(cid:124)(cid:81)(cid:81)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:68)(cid:88)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:104)(cid:69)(cid:72)(cid:85)(cid:79)(cid:72)(cid:74)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:93)(cid:88)(cid:85)(cid:3)(cid:83)(cid:85)(cid:82)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:76)(cid:89)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:42)(cid:72)(cid:86)(cid:87)(cid:68)(cid:79)(cid:87)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:61)(cid:88)(cid:78)(cid:88)(cid:81)(cid:73)(cid:87)(cid:3)
(cid:36)(cid:81)(cid:79)(cid:68)(cid:86)(cid:86)(cid:3)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:39)(cid:72)(cid:86)(cid:76)(cid:81)(cid:89)(cid:72)(cid:86)(cid:87)(cid:76)(cid:87)(cid:76)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:86)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:17)(cid:3)(cid:37)(cid:72)(cid:71)(cid:72)(cid:88)(cid:87)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:86)(cid:82)(cid:79)(cid:70)(cid:75)(cid:72)(cid:3)(cid:39)(cid:72)(cid:86)(cid:76)(cid:81)(cid:89)(cid:72)(cid:86)(cid:87)(cid:76)(cid:87)(cid:76)(cid:82)(cid:81)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:87)(cid:76)(cid:72)(cid:73)(cid:74)(cid:85)(cid:72)(cid:76)(cid:73)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:3)(cid:88)(cid:81)(cid:71)(cid:3)(cid:90)(cid:72)(cid:76)(cid:87)(cid:85)(cid:72)(cid:76)(cid:16)
(cid:70)(cid:75)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:3)(cid:57)(cid:72)(cid:85)(cid:108)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:72)(cid:81)(cid:15)(cid:3)(cid:86)(cid:82)(cid:3)(cid:86)(cid:76)(cid:81)(cid:71)(cid:3)(cid:86)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:36)(cid:88)(cid:86)(cid:71)(cid:85)(cid:88)(cid:70)(cid:78)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:86)(cid:3)(cid:56)(cid:81)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:81)(cid:72)(cid:75)(cid:80)(cid:72)(cid:81)(cid:86)(cid:90)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:79)(cid:86)(cid:17)(cid:3)
(cid:39)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:36)(cid:88)(cid:86)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:87)(cid:93)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:80)(cid:76)(cid:87)(cid:3)(cid:56)(cid:81)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:81)(cid:72)(cid:75)(cid:80)(cid:72)(cid:81)(cid:86)(cid:90)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:79)(cid:3)(cid:69)(cid:76)(cid:79)(cid:71)(cid:72)(cid:87)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:41)(cid:82)(cid:85)(cid:86)(cid:70)(cid:75)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:86)(cid:86)(cid:70)(cid:75)(cid:90)(cid:72)(cid:85)(cid:83)(cid:88)(cid:81)(cid:78)(cid:87)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:86)(cid:3)
(cid:47)(cid:72)(cid:75)(cid:85)(cid:86)(cid:87)(cid:88)(cid:75)(cid:79)(cid:86)(cid:3)(cid:73)(cid:129)(cid:85)(cid:3)(cid:56)(cid:81)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:81)(cid:72)(cid:75)(cid:80)(cid:72)(cid:81)(cid:86)(cid:73)(cid:129)(cid:75)(cid:85)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:88)(cid:81)(cid:71)(cid:3)(cid:50)(cid:85)(cid:74)(cid:68)(cid:81)(cid:76)(cid:86)(cid:68)(cid:87)(cid:76)(cid:82)(cid:81)(cid:15)(cid:3)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:80)(cid:3)(cid:71)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:89)(cid:82)(cid:85)(cid:79)(cid:76)(cid:72)(cid:74)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:3)(cid:36)(cid:85)(cid:69)(cid:72)(cid:76)(cid:87)(cid:3)(cid:72)(cid:81)(cid:87)(cid:16)
(cid:86)(cid:87)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:76)(cid:86)(cid:87)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:72)(cid:80)(cid:3)(cid:47)(cid:72)(cid:75)(cid:85)(cid:86)(cid:87)(cid:88)(cid:75)(cid:79)(cid:76)(cid:81)(cid:75)(cid:68)(cid:69)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:88)(cid:81)(cid:71)(cid:3)(cid:39)(cid:82)(cid:78)(cid:87)(cid:82)(cid:85)(cid:89)(cid:68)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:43)(cid:72)(cid:85)(cid:85)(cid:81)(cid:3)(cid:51)(cid:85)(cid:82)(cid:73)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:85)(cid:17)(cid:3)(cid:58)(cid:76)(cid:79)(cid:73)(cid:85)(cid:76)(cid:72)(cid:71)(cid:3)(cid:46)(cid:85)(cid:129)(cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:71)(cid:68)(cid:81)(cid:78)(cid:72)(cid:3)
(cid:76)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:73)(cid:129)(cid:85)(cid:3)(cid:71)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:48)(cid:124)(cid:74)(cid:79)(cid:76)(cid:70)(cid:75)(cid:78)(cid:72)(cid:76)(cid:87)(cid:3)(cid:93)(cid:88)(cid:85)(cid:3)(cid:51)(cid:85)(cid:82)(cid:80)(cid:82)(cid:87)(cid:76)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:88)(cid:81)(cid:71)(cid:3)(cid:71)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:41)(cid:85)(cid:72)(cid:76)(cid:75)(cid:72)(cid:76)(cid:87)(cid:15)(cid:3)(cid:80)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:3)(cid:44)(cid:81)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:72)(cid:86)(cid:86)(cid:72)(cid:3)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:72)(cid:80)(cid:83)(cid:76)(cid:85)(cid:76)(cid:86)(cid:70)(cid:75)(cid:72)(cid:81)(cid:3)
(cid:39)(cid:72)(cid:86)(cid:76)(cid:81)(cid:89)(cid:72)(cid:86)(cid:87)(cid:76)(cid:87)(cid:76)(cid:82)(cid:81)(cid:86)(cid:73)(cid:82)(cid:85)(cid:86)(cid:70)(cid:75)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:76)(cid:81)(cid:3)(cid:41)(cid:82)(cid:85)(cid:80)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:89)(cid:82)(cid:85)(cid:79)(cid:76)(cid:72)(cid:74)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:36)(cid:85)(cid:69)(cid:72)(cid:76)(cid:87)(cid:3)(cid:89)(cid:72)(cid:85)(cid:73)(cid:82)(cid:79)(cid:74)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:93)(cid:88)(cid:3)(cid:71)(cid:129)(cid:85)(cid:73)(cid:72)(cid:81)(cid:17)(cid:3)(cid:41)(cid:129)(cid:85)(cid:3)(cid:71)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:104)(cid:69)(cid:72)(cid:85)(cid:16)
(cid:81)(cid:68)(cid:75)(cid:80)(cid:72)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:86)(cid:3)(cid:38)(cid:82)(cid:16)(cid:53)(cid:72)(cid:73)(cid:72)(cid:85)(cid:68)(cid:87)(cid:86)(cid:3)(cid:88)(cid:81)(cid:71)(cid:3)(cid:71)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:90)(cid:72)(cid:85)(cid:87)(cid:89)(cid:82)(cid:79)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:76)(cid:81)(cid:75)(cid:68)(cid:79)(cid:87)(cid:79)(cid:76)(cid:70)(cid:75)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:43)(cid:76)(cid:81)(cid:90)(cid:72)(cid:76)(cid:86)(cid:72)(cid:3)(cid:74)(cid:72)(cid:75)(cid:87)(cid:3)(cid:80)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:3)(cid:39)(cid:68)(cid:81)(cid:78)(cid:3)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:43)(cid:72)(cid:85)(cid:85)(cid:81)(cid:3)
(cid:51)(cid:85)(cid:82)(cid:73)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:85)(cid:17)(cid:3)(cid:58)(cid:82)(cid:79)(cid:73)(cid:74)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:37)(cid:72)(cid:86)(cid:86)(cid:79)(cid:72)(cid:85)(cid:17)(cid:3)(cid:40)(cid:69)(cid:72)(cid:81)(cid:73)(cid:68)(cid:79)(cid:79)(cid:86)(cid:3)(cid:71)(cid:68)(cid:81)(cid:78)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:80)(cid:124)(cid:70)(cid:75)(cid:87)(cid:72)(cid:3)(cid:76)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:43)(cid:72)(cid:85)(cid:85)(cid:81)(cid:3)(cid:51)(cid:85)(cid:82)(cid:73)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:85)(cid:17)(cid:3)(cid:53)(cid:129)(cid:71)(cid:76)(cid:74)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:46)(cid:68)(cid:69)(cid:86)(cid:87)(cid:3)(cid:88)(cid:81)(cid:71)(cid:3)
(cid:43)(cid:72)(cid:85)(cid:85)(cid:81)(cid:3)(cid:51)(cid:85)(cid:82)(cid:73)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:85)(cid:17)(cid:3)(cid:48)(cid:68)(cid:87)(cid:87)(cid:75)(cid:76)(cid:68)(cid:86)(cid:3)(cid:42)(cid:124)(cid:70)(cid:78)(cid:72)(cid:3)(cid:73)(cid:129)(cid:85)(cid:3)(cid:76)(cid:75)(cid:85)(cid:3)(cid:48)(cid:76)(cid:87)(cid:90)(cid:76)(cid:85)(cid:78)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:76)(cid:81)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:51)(cid:85)(cid:82)(cid:80)(cid:82)(cid:87)(cid:76)(cid:82)(cid:81)(cid:86)(cid:78)(cid:82)(cid:80)(cid:80)(cid:76)(cid:86)(cid:86)(cid:76)(cid:82)(cid:81)(cid:17)(cid:3)
(cid:40)(cid:81)(cid:87)(cid:86)(cid:87)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:76)(cid:86)(cid:87)(cid:3)(cid:71)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:36)(cid:85)(cid:69)(cid:72)(cid:76)(cid:87)(cid:3)(cid:90)(cid:108)(cid:75)(cid:85)(cid:72)(cid:81)(cid:71)(cid:3)(cid:80)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:55)(cid:108)(cid:87)(cid:76)(cid:74)(cid:78)(cid:72)(cid:76)(cid:87)(cid:3)(cid:68)(cid:79)(cid:86)(cid:3)(cid:90)(cid:76)(cid:86)(cid:86)(cid:72)(cid:81)(cid:86)(cid:70)(cid:75)(cid:68)(cid:73)(cid:87)(cid:79)(cid:76)(cid:70)(cid:75)(cid:72)(cid:3)(cid:48)(cid:76)(cid:87)(cid:68)(cid:85)(cid:69)(cid:72)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:76)(cid:81)(cid:17)(cid:3)(cid:48)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:3)
(cid:39)(cid:68)(cid:81)(cid:78)(cid:3)(cid:85)(cid:76)(cid:70)(cid:75)(cid:87)(cid:72)(cid:87)(cid:3)(cid:86)(cid:76)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:71)(cid:68)(cid:75)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:68)(cid:88)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:80)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:72)(cid:3)(cid:72)(cid:75)(cid:72)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:76)(cid:74)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:46)(cid:82)(cid:79)(cid:79)(cid:72)(cid:74)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:88)(cid:81)(cid:71)(cid:3)(cid:58)(cid:72)(cid:74)(cid:69)(cid:72)(cid:74)(cid:79)(cid:72)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:29)(cid:3)(cid:39)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:42)(cid:85)(cid:88)(cid:81)(cid:71)(cid:16)
(cid:86)(cid:87)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:3)(cid:73)(cid:129)(cid:85)(cid:3)(cid:71)(cid:68)(cid:86)(cid:3)(cid:51)(cid:85)(cid:82)(cid:80)(cid:82)(cid:87)(cid:76)(cid:82)(cid:81)(cid:86)(cid:83)(cid:85)(cid:82)(cid:77)(cid:72)(cid:78)(cid:87)(cid:3)(cid:75)(cid:68)(cid:87)(cid:3)(cid:39)(cid:85)(cid:17)(cid:3)(cid:48)(cid:68)(cid:85)(cid:70)(cid:3)(cid:39)(cid:68)(cid:81)(cid:81)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:74)(cid:72)(cid:79)(cid:72)(cid:74)(cid:87)(cid:17)(cid:3)(cid:40)(cid:85)(cid:3)(cid:75)(cid:68)(cid:87)(cid:3)(cid:68)(cid:80)(cid:3)(cid:40)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:3)(cid:86)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:72)(cid:76)(cid:74)(cid:72)(cid:81)(cid:72)(cid:81)(cid:3)
(cid:88)(cid:81)(cid:71)(cid:3)(cid:68)(cid:80)(cid:3)(cid:36)(cid:81)(cid:73)(cid:68)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:80)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:47)(cid:72)(cid:75)(cid:85)(cid:86)(cid:87)(cid:88)(cid:75)(cid:79)(cid:93)(cid:72)(cid:76)(cid:87)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:36)(cid:81)(cid:86)(cid:87)(cid:82)(cid:137)(cid:3)(cid:73)(cid:129)(cid:85)(cid:3)(cid:71)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:36)(cid:88)(cid:86)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:68)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:86)(cid:72)(cid:87)(cid:93)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:80)(cid:76)(cid:87)(cid:3)(cid:80)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:72)(cid:80)(cid:3)
(cid:86)(cid:83)(cid:108)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:39)(cid:76)(cid:86)(cid:86)(cid:72)(cid:85)(cid:87)(cid:68)(cid:87)(cid:76)(cid:82)(cid:81)(cid:86)(cid:87)(cid:75)(cid:72)(cid:80)(cid:68)(cid:3)(cid:74)(cid:72)(cid:74)(cid:72)(cid:69)(cid:72)(cid:81)(cid:17)(cid:3)(cid:44)(cid:75)(cid:80)(cid:3)(cid:74)(cid:76)(cid:79)(cid:87)(cid:3)(cid:80)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:3)(cid:69)(cid:72)(cid:86)(cid:82)(cid:81)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:39)(cid:68)(cid:81)(cid:78)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:72)(cid:86)(cid:3)(cid:58)(cid:72)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:71)(cid:68)(cid:81)(cid:78)(cid:72)(cid:3)
(cid:76)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:80)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:72)(cid:75)(cid:72)(cid:80)(cid:68)(cid:79)(cid:76)(cid:74)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:46)(cid:82)(cid:79)(cid:79)(cid:72)(cid:74)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:51)(cid:39)(cid:3)(cid:75)(cid:68)(cid:69)(cid:76)(cid:79)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:85)(cid:17)(cid:3)(cid:49)(cid:82)(cid:85)(cid:69)(cid:72)(cid:85)(cid:87)(cid:3)(cid:37)(cid:68)(cid:70)(cid:75)(cid:15)(cid:3)(cid:51)(cid:85)(cid:82)(cid:73)(cid:17)(cid:3)(cid:39)(cid:85)(cid:17)(cid:3)(cid:38)(cid:68)(cid:85)(cid:86)(cid:87)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:53)(cid:17)(cid:3)(cid:37)(cid:85)(cid:72)(cid:75)(cid:80)(cid:15)(cid:3)(cid:39)(cid:85)(cid:17)(cid:3)
(cid:55)(cid:75)(cid:82)(cid:85)(cid:86)(cid:87)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:51)(cid:72)(cid:87)(cid:85)(cid:92)(cid:3)(cid:88)(cid:81)(cid:71)(cid:3)(cid:54)(cid:89)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:43)(cid:68)(cid:70)(cid:78)(cid:80)(cid:68)(cid:81)(cid:81)(cid:17)(cid:3)(cid:56)(cid:81)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:86)(cid:87)(cid:129)(cid:87)(cid:93)(cid:88)(cid:81)(cid:74)(cid:3)(cid:89)(cid:82)(cid:81)(cid:3)(cid:88)(cid:81)(cid:86)(cid:70)(cid:75)(cid:108)(cid:87)(cid:93)(cid:69)(cid:68)(cid:85)(cid:72)(cid:80)(cid:3)(cid:58)(cid:72)(cid:85)(cid:87)(cid:3)(cid:76)(cid:81)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:85)(cid:3)(cid:40)(cid:81)(cid:71)(cid:83)(cid:75)(cid:68)(cid:86)(cid:72)(cid:3)
(cid:71)(cid:72)(cid:86)(cid:3)(cid:51)(cid:85)(cid:82)(cid:80)(cid:82)(cid:87)(cid:76)(cid:82)(cid:81)(cid:86)(cid:83)(cid:85)(cid:82)(cid:77)(cid:72)(cid:78)(cid:87)(cid:86)(cid:3)(cid:75)(cid:68)(cid:69)(cid:72)(cid:3)(cid:76)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:71)(cid:88)(cid:85)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:80)(cid:72)(cid:76)(cid:81)(cid:72)(cid:3)(cid:68)(cid:78)(cid:87)(cid:88)(cid:72)(cid:79)(cid:79)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:46)(cid:82)(cid:79)(cid:79)(cid:72)(cid:74)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:38)(cid:75)(cid:85)(cid:76)(cid:86)(cid:87)(cid:76)(cid:68)(cid:81)(cid:3)(cid:46)(cid:82)(cid:81)(cid:93)(cid:15)(cid:3)(cid:54)(cid:87)(cid:72)(cid:83)(cid:75)(cid:68)(cid:81)(cid:3)
(cid:46)(cid:85)(cid:68)(cid:73)(cid:87)(cid:3)(cid:88)(cid:81)(cid:71)(cid:3)(cid:38)(cid:75)(cid:85)(cid:76)(cid:86)(cid:87)(cid:82)(cid:83)(cid:75)(cid:3)(cid:41)(cid:85)(cid:76)(cid:72)(cid:71)(cid:85)(cid:76)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:86)(cid:82)(cid:90)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:41)(cid:85)(cid:68)(cid:88)(cid:3)(cid:37)(cid:72)(cid:68)(cid:87)(cid:72)(cid:3)(cid:47)(cid:76)(cid:81)(cid:71)(cid:3)(cid:72)(cid:85)(cid:73)(cid:68)(cid:75)(cid:85)(cid:72)(cid:81)(cid:17)(cid:3)(cid:36)(cid:88)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:71)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:86)(cid:87)(cid:88)(cid:71)(cid:72)(cid:81)(cid:87)(cid:76)(cid:86)(cid:70)(cid:75)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:43)(cid:76)(cid:79)(cid:73)(cid:86)(cid:16)
(cid:78)(cid:85)(cid:108)(cid:73)(cid:87)(cid:72)(cid:3)(cid:75)(cid:68)(cid:69)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:71)(cid:88)(cid:85)(cid:70)(cid:75)(cid:3)(cid:71)(cid:76)(cid:72)(cid:3)(cid:47)(cid:76)(cid:87)(cid:72)(cid:85)(cid:68)(cid:87)(cid:88)(cid:85)(cid:85)(cid:72)(cid:70)(cid:75)(cid:72)(cid:85)(cid:70)(cid:75)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:76)(cid:75)(cid:85)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:55)(cid:72)(cid:76)(cid:79)(cid:3)(cid:93)(cid:88)(cid:80)(cid:3)(cid:42)(cid:72)(cid:79)(cid:76)(cid:81)(cid:74)(cid:72)(cid:81)(cid:3)(cid:71)(cid:72)(cid:86)(cid:3)(cid:51)(cid:85)(cid:82)(cid:80)(cid:82)(cid:87)(cid:76)(cid:82)(cid:81)(cid:86)(cid:89)(cid:82)(cid:85)(cid:75)(cid:68)(cid:69)(cid:72)(cid:81)(cid:86)(cid:3)
(cid:69)(cid:72)(cid:76)(cid:74)(cid:72)(cid:87)(cid:85)(cid:68)(cid:74)(cid:72)(cid:81)(cid:17)(cid:3)(cid:3)
VIII Vorwort
Bei statistischen Fragen waren Dr. Manfred Hollenhorst und Markus Spory unersetzliche An-
sprechpartner. Für inhaltliche Hinweise danke ich neben Christoph Becker und Silvia Vogel
insbesondere auch Jan Faßhauer, dessen Bereitschaft zur kritischen Durchsicht der Arbeit von
ganz besonderem Wert ist. Die sorgfältige Korrektur des Manuskripts haben Lavinia Dittmar,
Beate Lind und meine Mutter Ilona Ostrowski übernommen.
Für die Unterstützung bei der Datenbeschaffung und die Beantwortung fachlicher Anfragen
geht ein Dankeschön an das Statistische Bundesamt sowie an die BaFin, namentlich an Herrn
Jens Widdra. Neben der Unterstützung bei der Datenbeschaffung zu Ad-hoc-Publikationen
und Stimmrechtsanteilen war er stets ein kompetenter und hilfsbereiter Ansprechpartner.
Wer ein hohes Haus bauen will, muss lange am Fundament verweilen: Dieses Fundament hat
mir insbesondere Lavinia Dittmar durch ihre Freundschaft geboten. Einen ganz wesentlichen
Beitrag zum Gelingen des Dissertationsprojekts hat Dr. Claudia Bittelmeyer geleistet. Neben
der Hilfestellung bei der operativen Umsetzung der empirischen Untersuchung haben sie, Jörn
Volckmann und Silvia Vogel moralischen Rückhalt geboten.
Letztendlich hat jedoch erst die immerwährende Unterstützung durch meine Eltern als tragfä-
hige Basis die Voraussetzung für die Erstellung einer solchen Arbeit geschaffen und das
Durchhalten aller Phasen während der Promotionszeit ermöglicht. Ihnen widme ich diese Ar-
beit.
Olivia Ostrowski
Inhaltsübersicht IX
Inhaltsübersicht
Inhaltsübersicht......................................................................................................................IX
Inhaltsverzeichnis...................................................................................................................XI
Abbildungsverzeichnis.........................................................................................................XV
Tabellenverzeichnis...........................................................................................................XVII
Verzeichnis der Abkürzungen und Symbole....................................................................XXI
A Einführung........................................................................................................................1
I Problemstellung..............................................................................................................1
II Zielsetzung.....................................................................................................................9
III Methodik und Gang der Arbeit....................................................................................11
B Terminologische Grundlegung......................................................................................15
I Desinvestition als Erkenntnisobjekt.............................................................................15
II Shareholder Value als Maßstab der Wertsteigerung....................................................35
C Transaktionsmodell proaktiver und reaktiver Desinvestitionen als
Bezugsrahmen.................................................................................................................47
I Holistische Perspektive des Transaktionsmodells........................................................47
II Transaktionsspezifische Komponenten........................................................................53
III Komponenten aus dem Transaktionsumfeld................................................................66
IV Zusammenführung der Einflussfaktoren im Transaktionsmodell................................71
D Theoretische Erklärungsansätze zur Wertsteigerung durch Desinvestitionen........75
I Effizienzorientierte Erklärungsansätze zur Wertsteigerung durch Desinvestitionen...75
II Prinzipal-Agenten-Theorie zur Erklärung wertsteigender Desinvestitionen...............85
III Ansatz der Managementmoden zur Erklärung der Wertsteigerungspotenziale durch
Desinvestitionen...........................................................................................................96
IV Ansatz der Realoptionen zur Erklärung der Wertsteigerungspotenziale durch
Desinvestitionen.........................................................................................................105
E Ereignisstudien zur Messung des Erfolgs von Desinvestitionen..............................115
I Ereignisstudie als Methode der Erfolgsbeurteilung...................................................115
II Bisherige empirische Befunde zum Erfolg von Desinvestitionen.............................131
III Eigene empirische Untersuchung zum Erfolg von Desinvestitionen börsennotierter
deutscher Aktiengesellschaften..................................................................................150
X Inhaltsübersicht
F Schlussbetrachtung......................................................................................................237
I Fazit............................................................................................................................237
II Implikationen für Forschung und Praxis....................................................................242
Anhang..................................................................................................................................245
Literaturverzeichnis.............................................................................................................265