Edgar Wallace

133 Pages·2007·0.95 MB·English

by  Jerzy Gronau

Jerzy Gronau

WĘDRÓWKI

PO BIBLIOGRAFII

ANGIELSKIEGO AUTORA POWIEŚCI SENSACYJNO-KRYMINALNYCH

EDGARA WALLACE

(Richard Horatio) Edgar Wallace (1875-1932)

Kraków 2004

1
Jerzy GRONAU – Wędrówki po BIBLIOGRAFII Edgara WALLACE `a 2

Wstęp:

Genezą tego opracowania były:
- moja emerytura,
- ch ęć powtórzenia swego rodzaju „zabawy umysłowej” którą przeżyłem przy
innej pracy podobnego charakteru,
- konstatacja o braku w polskim pi śmiennictwie bibliografii tegoż autora.

Ju ż w dobrze zaawansowanej pracy, zdoby łem niedost ępną w Polsce bibliografi ę „The British
Bibliography of Edgar Wallace” z roku 1969, która sta ła si ę podstaw ą zreorganizowania moich
dotychczasowych zapisów, dotycz ących angielskich wyda ń tego autora. By rozszerzy ć zakres informacji,
dodałem również informacje o wydaniach w polskim języku, jak i w niemieckim oraz francuskim, które jednak
z braku dostępnych źródeł są niepełne.

Polskie przek łady różnych tłumaczy względnie opracowywujących nowe wydania, ukazywa ły się tak
przed drugą wojną, jak i po niej. Wyda ło je kilkanaście wydawnictw, pod różnymi tytułami – bez odniesienia
się do tytu łu oryginału. Niestety informacje o przedwojennych przek ładach pochodzą ze źródeł wtórnych,
bowiem nie mo żliwym sta ło si ę obecnie zdobycie nie „zaczytanych” egzemplarzy, które w niektórych
bibliotekach figurują raczej jako zniszczone lub zagubione egzemplarze.

Musz ę tutaj nadmieni ć, że nie znalaz łem w swoich poszukiwaniach dot ąd polskiej biblioteki tak
naukowej jak i publicznej z pe łnym kompletem powojennych wyda ń tego autora. Zreszt ą podobnie jest z
wydawnictwami zgranicznymi- tam też trudno trafić na większy zbiór wydanych książek tego autora.

Moje niniejsze opracowanie sk łada się z szeregu tabel, częściowo uporządkowanych wg bibliografii jak
wyżej ze znakiem numeru kodu, jak również alfabetycznie i rokiem wydania książki. Myślę, że opracowania te
przydadzą się dla poszukujących informacji bibliograficznych, cho ć zdaję sobie sprawę, że nie wyczerpują w
pełni tego tematu.

Tytu ły opatrzone wyt łuszczonym numerem kodu pokrywaj ą się z danymi wymienionymi w podanej
wyżej angielskiej bibliografii, ta jednak obejmuje tylko wydane w zasadzie w Anglii ksi ążki a nie wszystkie
wydane w języku angielskim.

Notki w j ęzyku angielskim pozostawi łem nie t łumaczone w wersji takiej jak ą zdoby łem poprzez
Internet z aukcji lub komisowej sprzeda ży używanych książek. Notki w j ęzyku polskim pochodz ą z winiet
polskich wydań.

Nale ży też tutaj wspomnie ć, o wielu przeróbkach wcze śniej wydanych publikacji w czasopismach a
nawet książkach, pod ró żnymi tytułami, co komplikuje jasne odtworzenie wielu nazw-tytu łów. Już w czasie
życia autora w niektórych publikacjach mia ł swój udział jego sekretarz Robert Curtis a ju ż po śmierci autora
wydawał jego publikacje jako współautor.

W ko ńcu przepraszam czytelnika tego opracowania, że dla w łasnej wygody nie stosowa łem tak
niemieckich jak i francuskich znaków diakrytycznych, oraz za niejednoznaczne stosowanie odpowiednio
dużych liter w nazwach-tytułach książek.

Kraków, grudzień 2005.

2
Jerzy GRONAU – Wędrówki po BIBLIOGRAFII Edgara WALLACE `a 3

Zawartość opracowania:

[B.B. 1969 = The British Bubliography of Edgar Wallace 1969]

1. Strona tytułowa Strona 1
2. Wstęp 2
3. Zawartość opracowania 3
4. Biografia Edgara Wallace 4
5. Numeracja kodowa tytułów książek wg B.B.1969 7
6. E.W. Books by year of publication “ “ 11
E.W. wydania wg roku publikacji “ “
7. The works of E.W. published in book form 15
Prace E.W. wydane w formie książkowej (tylko w U.K.)
8. Indeks nazw-tytułów z tabeli jak wyżej z kolumny 5 30
9. Zbiory opowiadań wg B.B. 1969 39
10. Angielskie wydania E. W. w bibliotekach świata 40
11. Pierwsze wydania E.W. w języku angielskim w Anglii i USA wg alfabetu 48
12. E.W. wykaz tytułów wydań niemieckich wg alfabetu 60
13. „ „ „ „ francuskich „ 63
14. „ „ „ „ polskich „ 65
15. E.W. wykaz tytułów czterojęzyczny 71
16. Polskie wydania E.W. wg roku wydania 81
17. Wydania polskie powieści E.W. wg alfabetu w polskich bibliotekach 87
18. Zasoby w językach: angielskim, niemieckim i francuskim powieści E.W. 92
wg alfabetu w polskich bibliotekach
19. E.W. podwójne tytuły angielskie-alternatywne 94
20. E.W. notki do wydań angielskich 99
21. E.W. notki do wydań polskich 123
22. E.W. utwory wydane z innymi autorami i zbiorowe wydania książkowe 128
23. E.W. sztuki teatralne 131
24. E.W. filmy i wiersze 131
25. E.W. scenariusze 132
26. E.W.adaptacje filmowe 132
27. Źródła opracowania 134
3
Jerzy GRONAU – Wędrówki po BIBLIOGRAFII Edgara WALLACE `a 4

Życiorys-biografia

Edgar Wallace (1975-1932) w pełni: Richard Horatio Edgar Wallace
.
Urodził się 1-go kwietnia 1875 roku w Greenwich (Londyn) jako nieślubne dziecko.
Jego rodzicami by ła para aktorów, Polly Richards i Richard Horatio Edgar Marriott, który u żył fałszywego
nazwiska Walter Wallace w dokumencie urodzenia syna Edgara Wallace. Jako dziecko dziewi ęciodniowe
został oddany na wychowanie i adoptowany przez rodzin ę rybaka Georga Dicka Freeman`a [i tak te ż
właściwie winien się nazywać].

Rósł i uczył się w Południowym Londynie. Miał bardzo trudne dzieciństwo. Szkoły opuścił w wieku lat
12-tu. Od jedenastego roku życia rozpoczął pracować na Fleet Street sprzedaj ąc prasę. Następnie pracował do
lat 18-tu jako służący, roznosiciel gazet i mleka, jako pomocnik rybaka, jako robotnik budowlany itp., - potem
służył w wojsku w Royal Kent Regimencie od 1893 do 1896. Próbował też pisać drobne artykuły w gazetach.

W 1896 roku zosta ł wysłany do Po łudniowej Afryki w s łużbie Medicall Staff Corps. W tym czasie
spotykał się z tamtejszą parą pisarzy; duchownym Wiliamem Shaw Caldecott i jego żoną Marion. Pomagali oni
mu w opanowaniu pisarskiej sztuki. Pisarstwo rozpocz ął pisząc wiersze w stylu Rudyarda Kiplinga. Zosta ł w
międzyczasie korespondentem różnych czasopism i zaczął pisać wiersze, które później zestawił w książce „The
Mission that Failed” w 1898 roku i w innych wydaniach.

Po zwolnieniu się w 1899 roku został korespondentem Reutera i londyńskiego Daily Mail. Jednak jego
raport o Horatio Herbercie Kitchnererze tak zez łościł wpływowego brytyjskiego feldmarsza łka, że zakazano
mu bycia korespondentem wojennym , aż do pierwszej wojny światowej.
W 1901 roku o żenił się z Iwy Caldecott i rozwiód ł w 1918. Z pierwsz ą swą żoną miał dwóch synów i
dwie córki. W 1902 roku by ł edytorem w Rand Daily Mail w Johannesburgu, zanim powróci ł do Londynu.
Podczas wojny rosyjsko-japo ńskiej, 1904-1905 by ł wys łany przez Daily Mail do Vigo, dla sprawdzenia
konfliktu w którym Rosjanie otwarli ogie ń na brytyjsk ą flotę rybacką, wierząc że to japo ńska flota. W tym
okresie zapozna ł si ę z dzia łalnością wywiadowczo-szpiegowsk ą co mia ło niew ątpliwy wp ływ na jego
późniejsze powieści kryminalno-detektywistyczne. Jego znana opowie ść szpiegowska „Code No.2” zosta ła
ogłoszona w czasopiśmie Stand Magazine w kwietniu 1916.

4
Jerzy GRONAU – Wędrówki po BIBLIOGRAFII Edgara WALLACE `a 5

Jego pierwsza powieść „The Four Just Men” [Zemsta sprawiedliwych] zosta ła napisana w 1904 roku i
opublikowana (nie móg ł znaleźć wydawcy) w jego w łasnym specjalnie utworzonym wydawnictwie: Tallin
Press w roku 1905. Przyniosła mu ogromny sukces, ale i porażkę finansową. To powieść o grupie która wzięła
prawo w własne ręce.
Ale dopiero powie ść „Sanders of the river” [Sandi z nad rzeki] w 1911 roku ugruntowa ła jego
pisarstwo. Jest to powieść o przedstawicielu Wielkiej Brytanii w środkowej Afryce. Cały cykl powieści o Mr.
Commisioner Anders i Bosambo – plemiennym króliku mieści się w przedziale czasowym 1909 – 1920.

Wallace pracował w okresie 1900 do 1910 w wielu czasopismach, między innymi:
Daily Mail 1903 – 1907
Standard 1910
The Week-End Racine Suplement 1910 – 1912
Evening News 1910 – 1912
The Story Journal 1913
Town Topics 1913 – 1916
Pó źniej był felietonistą wyścigów konnych w The Star (1927-32) i Daily Mail (1930-32).

Podczas Pierwszej Wojny Światowej był specjalnym „odpytywaczem” w ministerstwie wojny.
W roku 1921 po ślubił swą sekretarkę jako drugą żonę, Violettę King. Była ona o 23 lata m łodsza od niego i
miał z nią córkę Penelopę.

Całe swe życie pochłonięty był tym, żeby uciec od smutnych przeżyć dzieciństwa i młodości. Marzył o
zrobieniu majątku i wejściu do „wielkiego świata”.
Wszystko to nie zapowiadało jego późniejszej popularności jako pisarza i tego, że pozostawi po sobie
blisko 175 powieści, ca 24 sztuk teatralnych i wiele scenariuszy filmowych, napisanych w ci ągu dwudziestu
ośmiu lat, nie licz ąc setek artyku łów w ró żnych czasopismach i drobnych utworów. To on by ł autorem
scenariusza do filmu King-Kong (1932). W latach dwudziestych ubieg łego wieku w Anglii uznawano go jako
najlepiej sprzedającego się autora zaraz po Biblii.

Przed drugą wojną światową wydano w Polsce ca 70 jego powie ści [+ 35 powtórnych wyda ń], po
wojnie 5, [+ 10 powtórek]. By ł bardzo pracowitym i wydajnym pisarzem – w „latach dwudziestych” u żywał
wyłącznie dyktafonu, a teksty przepisywa ła maszynistka, która by ła rekordzistk ą w szybkim pisaniu na
maszynie. Czasem używał pseudonimu literackiego – Cloud Richard.

5
Jerzy GRONAU – Wędrówki po BIBLIOGRAFII Edgara WALLACE `a 6

Zdobył ogromną popularność, ale sukcesu finansowego nie odniósł – pozostawił swoim spadkobiercom
blisko 150 tysięcy funtów szterlingów długów. Pod koniec swego krótkiego życia, żył ekstrawagancko, wiele
czasu spędzał w ekskluzywnym hotelu Carlton w Londynie, gra ł w wyścigach konnych stawiając na przegrane
konie. Dopiero w 1934 roku, po sukcesach jego filmów, spadkobiercy sp łacili długi i zacz ęli zarabiać na
tantiemach z książek a szczególnie z filmów.

Zmarł nagle w Hollywood 10 lutego 1932. Jego pierwsza żona Ivy Wallace zmar ła 14 miesięcy po
swoim mężu.

W roku 1969 najm łodsza córka Penelope Wallace za łożyła stowarzyszenie „The Edgar Wallace
Society” w Londynie, celem propagowania osiągnięć ojca. Stowarzyszenie wydaje magazyn „Crimson Circle”.
Córka zmarła w1997 i prezesurę stowarzyszenia objęła jej wnuczka - też Penelope.

Numeracja kodowa wg Lofts & Adley w British Bibliography of Edgar Wallace.

[Classification of First Editions]

Kod Tytuł Rok Wydawca
B

1 The Admirable Carfew 1914 Ward, Lock
2 The Adventures of Heine 1919 Ward, Lock
3 Again Sanders 1928 Hodder & Stoughton
4 Again the Ringer 1929 Hodder & Stoughton
5 Again the Three Just Men 1929 Hodder & Stoughton
6 Angel Esquire 1908 Arrowsmith Simpkin, Marshall
7 The Angel of Terror 1922 Hodder & Stoughton
6
Jerzy GRONAU – Wędrówki po BIBLIOGRAFII Edgara WALLACE `a 7

8 The Avenger 1926 John Long
9 Barbara on her Own 1926 Newnes
10 Big Foot 1927 John Long
11 The Big Four 1929 Readers Library
12 The Black 1929 Readers Library
13 The black Abbot 1926 Hodder & Stoughton
14 The Black Avons 1925 George Gill
15 The blue hand 1925 Ward Lock
16 Bones 1915 Ward, Lock
17 Bones in London 1921 Ward Lock
18 Bones of the river 1923 George Newnes
19 The book of all power 1921 Ward, Lock
20 The Books of Bart 1923 Ward, Lock
21 Bosambo of the river 1914 Ward, Lock
22 The Brigand 1927 Hodder & Stoughton
23 The Calendar 1930 Collins
24 Captains of Souls 1923 John Long
25 Captain Tatham of Tatham Island 1909 Gale & Polden
26 The Cat Burglar 1929 Newnes
27 Chick 1923 Ward, Lock
28 Circumstantial Evidence 1929 Newnes
29 The clue of the new pin 1923 Hodder & Stoughton
30 The clue of the silver key 1930 Hodder & Stoughton
31 The Clue of the Twisted Candle 1918 Newnes
32 The Coat of Arms 1931 Hutchinson
33 The council of justice 1908 Ward, Lock
34 The Crimson Circle 1922 Hodder & Stoughton
35 The Daffodil mystery 1920 Ward Lock
36 The dark eyes of London 1924 Ward Lock
37 The daughters of the night 1925 Newnes
38 The Day of Uniting 1926 Hodder & Stoughton
39 A Dept Discharged 1916 Ward Lock
40 The Devil Man 1931 Collins
41 The Door With Seven Locks 1926 Hodder & Stoughton
42 The Double 1928 Hodder & Stoughton
43 The Double Dan 1924 Hodder & Stoughton
44 Down Under Donovan 1918 Ward, Lock
45 The duke in the suburbs 1909 Ward, Lock
46 Educated Evans 1924 Webster
47 Elegant Edward 1928 Readers Library
48 The face in the night 1924 John Long
49 The Famous Scottish Regiments 1914 Newnes
50 The Feathered Serpent 1927 Hodder & Stoughton
51 The Fellowship of the Frog 1925 Ward Lock
52 Field Marshal Sir John French 1914 Newnes
53 The fighting scouts 1919 Pearson
54 Fighting Snub Reilly 1929 Newnes
55 Flat 2 1927 John Long
7
Jerzy GRONAU – Wędrówki po BIBLIOGRAFII Edgara WALLACE `a 8

56 The flying Fifty-Five 1922 Hutchinson
57 The Flying Squad 1928 Hodder & Stoughton
58 The Forger 1927 Hodder & Stoughton
59 For Information Received 1929 Newnes
60 Forty-eight short stories 1929 George Newnes
61 The Four Just Men 1905 The Tallis Press
62 Four Square Jane 1929 Readers Library
63 The Fourth Plague 1913 Ward, Lock
64 The frightened lady 1932 Hodder & Stoughton
65 The Gaunt Stranger 1925 Hodder & Stoughton
66 The ghost of Dawnhill 1929 Readers Library
67 The golden Hades 1929 Collins
68 Good Evans 1927 Websters
69 The Governor of Chi-Foo 1929 Newnes
70 The green Archer 1923 Hodder & Stoughton
71 The green pack 1933 Hutchinson
72 The green ribbon; 1929 Hutchinson
73 The Green Rust; 1919 Ward Lock
74 Grey Timothy; 1913 Ward, Lock
75 The Gunner 1928 John Long
76 The Guv`nor & Other Stories 1932 Collins
77 The Guv`nor 1932 Collins
78 The Hand of Power 1927 John Long
79 Heroes all; Gallant deeds of the war 1914 Newnes
80 The India-Rubber Men 1929 Hodder & Stoughton
81 The iron grip 1930 Readers Library
82 Jack O` Judgement 1920 Ward, Lock
83 The Joker 1926 Hodder & Stoughton
84 The Just Men of Cordova 1917 Ward, Lock
85 Kate Plus Ten 1919 Ward Lock
86 The keeper of the King`s Peace 1917 Ward, Lock
87 Killer Kay 1930 Newnes
88 A King by Night 1925 John Long
89 Kitchener`s Army and the Territorial Forces 1915 Newnes
90 The Lady called Nita 1930 Newnes
91 The lady of Ascot 1930 Hutchinson
92 The Lady of little Hell 1929 Newnes
93 The last adventure 1934 Hutchinson
94 The law of the four just men 1921 Hodder & Stoughton
95 Lieutenant Bones 1918 Ward, Lock
96 The Little Green Man 1918 Ward Lock
97 The Lone House mystery 1929 Collins
98 The Man at the Carlton 1931 Hodder & Stoughton
99 The man from Morocco 1926 John Long
100 The Man Who Bought London 1915 Ward, Lock
101 The Man who changed his name 1935 Hutchinson
102 The Man Who Knew 1919 Newnes
103 The man who was nobody 1927 Ward, Lock
8
Jerzy GRONAU – Wędrówki po BIBLIOGRAFII Edgara WALLACE `a 9

104 The Melody of Death 1915 Arrowsmith / Simpkin Marshall
105 The Million dollar story 1926 Newnes
106 The Mind of Mr. J.G. Reeder 1925 Hodder & Stoughton
107 The Missing Million 1923 John Long
108 The Mission That Failed 1898 T. Maskew Miller (South Africa)
109 Mrs, William Jones & Bill 1930 Newnes
110 Mr. J.G. Reader Returns 1934 Collins
111 Mr. Justice Maxell 1922 Ward, Lock
112 The Mixer 1927 John Long
113 More educated Evans 1926 Webster
114 The Mouthpiece 1935 Hutchinson
115 My Hollywood Diary 1932 Hutchimson
116 The Nine Bears 1910 Ward Lock
117 The Story of Fatal Peace “1925” 1915 Newnes
118 Nobby 1916 Newnes
119 The northing tramp 1926 Hodder & Stoughton
120 Number six 1927 Newnes
121 On the Spot 1931 John Long
122 The Orator 1928 Hutchinson
123 Penelope of the “Polyantha”; 1926 Hodder & Stoughton
124 People 1926 Hodder & Stoughton
125 The People Of The River 1912 Ward, Lock
126 Planetoid 127 1929 The Readers Library
127 The Prison Breakers 1929 Newnes
128 Private Shelby 1912 Ward, Lock
129 Red aces 1929 Hodder & Stoughton
130 The Reporter 1929 Readers Library
131 The River of Stars 1913 Ward, Lock
132 Room 13 1924 John Long
133 Sanctuary Island 1936 Hutchinson
134 Sanders 1926 Hodder & Stoughton
135 Sanders of the River 1911 Ward, Lock
136 Sandi the King Maker 1922 Ward, Lock
137 The Secret House 1917 Ward, Lock
138 Sergeant Sir Peter 1932 Chapman & Hall
139 The Sinister Man 1924 Hodder & Stoughton
140 Smithy 1905 Tallis Press
141 Smithy Abroad 1909 Hulton
142 Smithy & the Hun 1915 Newnes
143 Smoky Cell 1936 Hutchinson
144 The Square Emerald 1926 Hodder & Stoughton
145 The Squeaker 1927 Hodder & Stoughton
146 The standard history of the war 1914 Newnes
147 The steward 1932 Collins
148 The Strange Countess 1925 Hodder & Stoughton
149 The Table 1936 Hutchinson
150 Tam of`The Scoots 1918 Newnes
151 The Terrible People 1926 Hodder & Stoughton
9
Jerzy GRONAU – Wędrówki po BIBLIOGRAFII Edgara WALLACE `a 10

152 The terror 1929 Collins
153 Terror Keep 1927 Hodder & Stoughton
154 The Thief in the Night 1928 Readers Library
155 This England 1927 Hodder & Stoughton
156 Those Folk of Bulboro 1918 Ward, Lock
157 The Three Just Men 1926 Hodder & Stoughton
158 The Three Oak Mystery 1924 Ward, Lock
159 The tomb of Ts`in 1916 Ward, Lock
160 The Traitors Gate 1927 Hodder & Stoughton
161 The Twister 1928 John Long
162 The undisclosed client 1963 Digit Books
163 Unofficial Dispatches 1901 Hutchinson
164 The Valley of Ghosts 1922 Odhams
165 War and Other Poems 1900 Eastern Press [South Africa]
166 War of the Nations 1915 Newnes
167 We shall see; 1926 Hodder & Stoughton
168 When the Gangs Came to London 1932 John Long
169 White Face 1930 Hodder & Stoughton
170 The Woman from the East 1934 Hutchinson
171 Writ in Barracks 1900 Methuen
172 The Yellow Snake 1926 Hodder & Stoughton

Edgar Wallace Books by year of publication

Wydania angielskie według roku publikacji.[wg B.B.1969]

Kod Tytuł Rok Wydawca
B

108 The Mission That Failed 1898 T. Maskew Miller (South Africa)
165 War and Other Poems 1900 Eastern Press [South Africa]
171 Writ in Barracks 1900 Methuen
163 Unofficial Dispatches 1901 Hutchinson
140 Smithy 1905 Tallis Press
61 The Four Just Men 1905 The Tallis Press
6 Angel Esquire 1908 Arrowsmith Simpkin, Marshall
33 The council of justice 1908 Ward, Lock
10