Edebiyat ve Felaket

265 Pages·2011·3.6 MB·Turkish

by  Marc Nichanian

MARC NICHANIA•NE debiyvaeFt e laket
MARC NICHANIAN1 946'Pdaar isd'otğed uD.o ğUd illeeğriitim ialdık tan sonrfae l­
sefed oktoryaaspı(tı 1 979'daJeaNna-nLcudyca nışmanlıtğıenzdinyaia zdPıa)r.i s,
Veneclivke Los Angelesse'ytay areEnr meneid ebiyeağtıi tvimeir d1i99.6 'y2l00a7
arasıNnedwaY orCko lumbÜinai versitEesrim'enndie v deei dleib iydaetır sleri
verdSia,b ancı ÜniveKrüslittüesÇriae'llnı inş mBalöalrü mü'"nkdoen upkr ofesör"
olaraokk utınanlık yaptı1.9 80'dseonn rGaA M( edebi veanal izf edlersgeifis baş­i)
lığaıl tınEdar meniacletıo rtakc ilyta yımlFardaın.s ıezscear lAegreies:ut s agdees
lal anguaermt nien(nEmemee, 1989La) ,p erversion his(tLeoo rSicohegerrap,h ique
2006A)n,t !r'eeart ltet tmoginag(e20 06La) r,e volnuattiiono( n2a006l)Lee, de uidel
laphil(o2l0og07iLe)e r, oman de lac atast(r2op00h8Ne)i .e tzscWhael,t erBenjamin,
MauriBclea ncvheope tk çoky azareısne rleErrimnein icteeyrec üemnie.
Anadolu Külitşübri'rvülenki ağtkiı laryıayylıam lanmıştır.
Littereta tcuarteas trophe
© 2011A nadolKuü ltüAr. Ş.
lletiYşaiymı nl1a6r7ı6• E debiyEalte ştiDriizsi2is3 i
ISBN-1937:8 -975-05-0972-8
© 2011i letiYşaiymı nıckıAl.Ş .
1.B ASK2I 011İ,s tanbul
EDlTÖTRü rkeArr maner
KAPASKu aAty su
UYGULAMA Hüsnü Abbas
DÜZELPTa!k izİeş can
DlZlBNu rcTuu nakan
BASKveIC lLSTe nOaf s·eS tERTİFNİüK.A 12064
LitrYoosl u2. MatbaaSciıtleBas Bril ok6 .K atN o.4 NB7 -9-11
Topkapı 3İ4s0t1a0n bul2 1T2e.1l63:0 32 1
IletiYşaiymı nlSaErRıT.İ FNİüK.1A 0 721
Binbirdirek SMoekyadikal neıt iHşainmN o.7 Cağaloğ3l4u1 2İ2s tanbul
Tel2:1 2.521266 0-61-62 •2F1a2k.s5:11 265 8
em-aili:l etisim@ileti•sw iemb.w:cw owm..itlre tisim.com.tr
MARCN ICHANIAN
Edebiyvaet
Felaket
Littereatct autraset rophe
ÇEViREN AySşöengmüelz ay
�,,,
- .,
iletişim
İÇİNDEKİLER
OkuyucuDniuknk a.t...i..n...e... .......................................7.. ...............................................
GİRİŞ
TanığOılnü m.ü... .....................................................1..1.. .....................................................
Tarivhe i nkarc.ı.l.ı.k. .........................1.1. ..................................................................................
Adlandırsmoar un.u. ...........................1.9. ...............................................................................
24
Tanığoıl mayaonl a.y.. ..........................................................................................................
BİRİNBCÖİL ÜM
20Y.ü zyıldEar menTia nılkı.ğ.ı. ................3.5. .................................................
Çifte imkan..s..ı..z..l..ı..k.. .............................................3..5.. ......................................................
Tanıklvıeky urttaşillıkke. s.i. .....................3.9. ..................................................................
6
1915'tseonn rEar mentia nıkl.ı.ğ.ı. .................3............................................................
Tariihl eed ebiyaarta sın.d.a. .....................7.5. ...................................................................
İKİNBCÖİL ÜM
imknasıGzö ster.i.m. ..................8.3 ...............................................................................
8
Reddetmvee i nka.r. ............................3. .................................................................................
86
Yanlıaşn lamalaarç,ı klama.l..a..r.. .............................................................................
Ulusallaştvıere msat etikleş.t.i.r.m.e. ..............9.1. ......................................................
100
Biyografdienvianm .ı.. .......................................................................................................
105
Cehenne.m.. .............................................................................................................................
11 O
Arşivve t anık.l..ı..k.. .............................................................................................................
ÜÇÜNCÜB ÖLÜM
ÇankıHraıp ishanesi'nde 117
.................................................................................
Girizgah: Göismtkearnismoıilz a ni le
117
affedilmiemskia nsoılza .n.. .........................................................................................
125
Gomidavse e stetiilkk e..s..i.. ........................................................................................
125
GomidaÇsa nkırı..'.d..a.. ....................................................................................................
132
Felakeyta'zim akB.i rkakçü çükö yk.ü.. ...............................................................
140
ÖlTüa nıÖkzldae şl..e..ş...m...e... ...................................................................................
DÖRDÜNCBÜÖ LÜM
YorumalrS avaşı 149
.........................................................................................................
BEŞİNBCÖİL ÜM
Yasv eB arışma 181
............................................................................................................
181
Gir.i.ş.. ...........................................................................................................................................
184
Tarihtbeinrt ablDoa:n ieVla rujavne M ehmetE min.. .............................
200
GeçişH:a kikvaetb arışm..a.. .......................................................................................
205
Barışmtai yatr.o..s..u.. ........................................................................................................
EK
Çeviriler 215
................................................................................................................................
259
KAYNAKÇA .................................................................................................................................
DİZİ..N. ............................2.6.3. ...........................................................................................................
OKUYUCUNDUİNK KATİNE
Elinizkdietkai2p 0,0 y9ı lıŞnuıbna itlH ea ziraaynl aanr asın­
daI stanbuvle'rddai ğkiomn feransTlüarrkıççnee virisidir.
Konferansilladkrö ırnot t urumSua banÜcnıi versiItleetsii­
şimM erkezi'bnedşei;n ciisseBi,o ğaziÜçnii versitesi Siyaset
BilivmeiU luslarairlaisşıkB iölleürm ü'ndüanv eützie rine
rektörlüğün BüyüSka lToonpul'aynnadtpaıı ldı.
Buk onferandsülzaernıl efmiek riAnnia,d olKuü ltüYrö ­
netim Kurulu BaşkKaamv aOlsamb'aoynra ç luyKuozn.f e­
ransların gerçemkülmekşümnke ısliadnnai odBuürt.ü bnu
gayretilçeikrnei n disbiunrea dtaenş ekkeütrm eiks terim.
Konferanisllökan rc,eİ ngiliyzaczeı lvdesı u nuldu. Da­
has onreal,i nizydaeykıin hıanz ırlanıbşuık nodnaf,e ransla­
rıtna mamıyme nidyeanz ark(eyney re tra mamlarkFerna)n ­
sızcakyuıl landBıimr.k daiçp neoktl erkaetnı,f ldaaor lıa bil­
diğinaczea ltmçaaylaı ştSıimzs.eu nduğummuezt inF,r an­
sızca yaizkıilnmmcıeişt niçne virisİilkdh iarl.i ndpeenkaz
farkollım akbliar liöknteem lhia,t ttae mesla yılabiblierc ek
noktada değyiaşpitkılğibıkem lıi rtmeliyim. vIesrta­nbul'da
diğihma liyillkeko nfer"aYnisr miYnücziy ılEdram enTia -
7
nıklıbğaış"l ığtıanşıı yvoeer s as olbauara lka nhdear ş eyden
dahaz arusraiy dığöınna ıç ıklamaklaaprsıı yoOrkduum.a k­
tao lduğunkuizt apbtüat übnu ö na çıklam"aTlaanrı ğÖılnü ­
mü"b aşlıgkilrıbi öşl ümünbdiear r aygae tirBialşdtisa.on n a
tarihtsaenlı kkloığnıua labni rinbcöil üims eb,u k itaipç in
yenidyeanz ılOdyıs.aİ stanbulk'odnafkeir anosltdau,kş çea­
matibki rs unumlyae tinmişYtaipmğt.ıı mb ud eğişikliğin,
aşılmoalsaın akbsiızrzo rlukktaaynn ankdlıağışniım diden
belirtmelTiayriimh:ts aenlı killıteka nığöılnü mkü avramla­
rınbıinr litketlea fefduizl mesidnodğeanzn o rlu[kT.a nıklık,
hayatktaal anlyaarzıdnı bğiıt,m etkü kenmebikl emyegna d­
darlıkolkaurmıa mız içibniz es unulaannl atıldaırşııgnnea ­
neldpee kç ıkamabzu;n unlbai rlibkuta en,l atıclealrl,a dın
iradesbiinrbe i çimkdaer şı çıikçmia"nkt aryiahz maz"o ­
runluluğubniulni ncdietn aiş ıOry.s ah emenb elirtmeliyiz:
Felakteatn,ı ğöılnü müdüBru.n ]e denvleey alnıszocnau çla­
n bakımındFaenl akheatk,i koaltmia yabni rs uçtuhra;l bu­
kit arihtsaenlı klhıekrz, a manF elak"ehta kikatd"iilgneei ­
tirdiizğlie nivmeirniier l;b eytatneı lbtiıircz ıl enibmud.iZ ri ­
rat anıkloılkg,u lialriaş hkaikni khaatyils iı nıörllçıü ddei le
getirebBiulk iirt.a btıenkt ekb ütüsna yfabloayruın csaı ra­
lanasno rulatrüımnü i,ş tbeu ö nemlzio rluçğeuş iytollil arla
biçimlendirimbeakrteetnBt üitrü.sn o rulbaurz orlukttöa­
kezlivyeok ri tabpo yuncoar taaytaı lsaonr ulaarra sınddia­,
ğerlergiönreeen ç arpıoclıa nşıu H: akikoaltmia ybaisnru çu
affeitmmkea vnaımr ı dıArff?e tsmoer unuannul amantıenk
yolub,ö ylbei arf lkaa rşılanabkialbeuceled ğiils eunç uyna ­
pısını sorgugleaçmeaBrkö.ty albnei sro rgulaomlam aksızın
yapılahcearak f t alebisnuiçnuç, o ğaltmabkatşaknba i ri şe
yaramayacdaüğşıünnıü yorum.
Sıragseıl mişkoeknu;y ucruılmaızeılni nde tuktittuağ­u
bınb,i dri zkio nfermaentsn indenç ıykoıllaa hraazkı rlandı­
ğınyıa,n (iü ça yg ibbii srü rieç indseö)z ilfeae ddei lümzeek-
8
rey azılbmiımrşe tndea yandıbğiıkrne ız d ahah atırlatalım.
Bud urums,ö zedli ldkeu llanıkliamnii fadelneerdienbn u
denlçio ko lduğuançuı klayac(amkettınbria ştasno nay eni­
denk alemael dığiıçmi snö,z ldüi löez gbüu i fadelkearç,ı nıl­
maz olarayke nkio numlaruıyngau mna kubli rs ayıya ulaş­
tılaYri)n.be u d urumh,a zırmlüılka hazalaurzıunnılnuv ğeu
hero turumubna şında yeniden kdiemğhiiu nsiulselna rın
yansıı rkaü,l türbealğ laymöan elik sayısız ö(rç­oğunlukla
tükg)ö ndermevyeei zleyicyialpeırlltaean r tışmamleatr­ın
ninb ütünündyeaknis ımaladraaı çnıak lık kazankdaı­rıyor;
çınılmtaezk rardlaca ra bası.
Bibra şköan emlhiu suEsr:m enikceel imelveekr iet abpa ş­
lıklarsıinsıtne çmelvir iyayzaıpsııl ırmkoedne,m e debEir ­
menicenbiindr e ğişkoelsaivn e T ürkiyek'odneu şulBaant ı
Ermenicetneilna ffeuszaausl ındı.
Okuyucbuu k itapktoan,f ermaentsi nldeırşiı ndEakk'it e
yera labnö lümdgeö,r üşlearçiımkil arsköeznü neüt tiğyiam
day orumdlıağı-mv eç eşiytalzia rltaarr afınEdramne nice
kalemael ınmıkşi-mmie tinleTrüirnk ççee virildeeru ilnae­
şabileceDkütriürs.t lük şguenruedğ aib elirtmelkiiyi,il mk
başlarbudm ae tinlFerrain sızckaednadni çme virdeilmi;n iz­
dekçie viribleenri,Fm r ansıçzaclaı şmalaryıomldçaaı nk ıla­
raky apılDdoıl.a yısıbyellaog,le m aktbaanş kbai dre ğetra şı­
mıyorlDaarh.a k apsameldıe,b çie viribneinni msenkmui­ş
rallardıanhaau ygun Türçkeçvei riyalpemra bk aşkalarına
düşüyor.
9