Table Of Contente-pamiela hitza 3
Pamiela
Agustindarrenindustrialdea•
Soltxate.Gkalea,B6nabea
Iruñea-Nafarroa
31013
E-posta:
[email protected]
http://
www.pamiela.com
Bloga:
www.pamiela.com/bloga
Telefonoa:
+(34)948326535
Faxa:
+(34)948326602
e-pamiela hitza 3:
Abendua2010Diciembre
Diseinua:
GurutzCilveti,MikelSantakiteria
http://www.kooperatiba.com/
Azalaren diseinua
MikelSantakiteria
http://www.kooperatiba.com/
PDFhauorrialdebikoitzeanedobakarrean
ikusidaiteke.
Liburubateninguruaninformaziogehiago
beharbaduzu edoargitaletxearekinharrema-
netanjarri,2.orrialdekodatuakkontsultatu.
EstePDFsepuedevisualizaradoblepágina
oaunasolapágina.
Sinecesitamásinformaciónsobreunlibro
oponerseencontactoconlaeditorialosus
autores,consultelosdatosdecontactoenla
páginados.
2WWW.PAMIELA.COM
Distribuidores
ELKARBANAKETA
C/Portuetxe,88
20018Donostia-SanSebastián
Telf.:943310301 Fax: 943314267
[email protected]
www.elkarbanaketa.com
BITARTELIBROS,S.L.
Polg.Berriaintz.C/Bnave44
31195Berriozar
Telf.: 948302239 Fax: 948302708
[email protected]
www.bitarte.net
BASKONIA:
ComunidadForalNavarra
ComunidadAutónomaVasca
(Araba,Bizkaia,Gipuzkoa)
DepartamentoPirineosAtlánticos
(Lapurdi,NafarroaBehea,Zuberoa)
LaRioja
EGARTORRE,S.L.
C/Primavera,31.Polg.Ind.ElMalvar
28500ArgandadelRey(Madrid)
Telf.: 918729390 Fax: 918719399
[email protected]
www.egartorre.com GRACIAÁLVAREZDISTRIBUCIONES
ZonaCentro
PolígonoPisa
(Madrid,Toledo,CiudadReal,Cuenca,Guadalajara,Segovia)
C/Artesanía,21nave12
41927MairenadeAljarafe(Sevilla)
BESAILLIBRES,S.L. Telf.: 954184329 Fax: 954185274
C/Piquer,53 [email protected]
AndalucíaOccidental(Sevilla,Córdoba,Huelva,Cádiz)
08004 Barcelona
Telf.: 934425446 Fax: 934419436
[email protected] BABELLIBROS
Catalunya(Barcelona,Girona,Tarragona,Lleida)
PolígonoSanCristóbal
C/Magnesio,24
MARTINFIERROLIBROS,S.L. 47012Valladolid
Pol.AtalayasC/delaLibra,113 Telf.: 983209773 Fax: 983203349
03114 Alicante/Alacant [email protected]
Castilla-León(Valladolid,León,Palencia,
Telf.: 965289802 Fax: 965281907
Zamota,Burgos,Soria)
[email protected]
Levante(Castelló,Valencia,Alacant)
LÓPEZCABALLEROLIBROS
ICARODISTRIBUCIONES C/Pino,121
PolígonoElPlano,C/A,nave39. 36206Vigo
50430MaríadeHuerva (Zaragoza) Telf.: 986379154 Fax: 986379154
Telf.: 976126333 Fax: 976126493 [email protected]
Galiza(ACoruña,Pontevedra,Lugo,Ourense)
[email protected]
Aragón(Huesca,Zaragoza,Teruel)
ALEJANDRÍADISTRIBUCIÓNBIBLIOGRÁFICA
AZETALIBROSYPAPELERÍA,S.L. Av.Universidad1953–Edif.22–Local3
CaminoBajo,s/n Col.ColpicoUniversidad
18100Armilla(Granada) 04340MéxicoD.F.
Telf.: 958552029 Fax: 958571556 Telf.: 52-5556161319 Fax:52-5556163172
[email protected] [email protected]
AndalucíaOriental(Granada,Málaga,Jaen,Almería) México
WWW.PAMIELA.COM3
e-pamiela hitza
SaioetaTestigantza110
HizkuntzaEuskara
2010.urtea
712or.
200argazki
ISBN:978-84-7681-656-1
4WWW.PAMIELA.COM
J
oseba Sarrionandiaren liburu ezberdina duzu Moroak gara
behelaino artean? hau. Bereber hizkuntzaren lehenenetako
gramatika egilea den Pedro Hilarion Sarrionandiak piztutako
jakin minatik abiatuz, liburua saio-lan ainitza eta sendoa da.
Bertanaurkitukodituzupertsonaihistorikoaketagerlakolonialei
buruzko gogoetak, aitormen pertsonalak eta iritzi politikoak,
biografia bitxiak eta pasadizo sinesgaitzak, hizkuntzei buruzko
ideiak… Egileak berak hitzaurrean dioen moduan: Joseba Sarrionandia
(Iurreta, 1958)
«Ni gramatika baten bila sartu nintzen kasba honetara. Gerla
egitera ere bai, gerla hitzari Joannes Etcheberri Sarakoak eman
zion zentzuan, non gerlak erran nahi duen inorantzia uxatzeko KIzuengordelekuetanbarrena.1981,BAK.
jarduna.Lauzpabostliburutanaurkeznezakeen:xelhagramatika (Poesia)
KT.S.Elioteuskaraz.1983,Hordago.(Itzulpe-
egin zuen fraidearen biografia, Arrifeko errepublika artegaren
na,GabrielArestietaJonJuaristirekinbatera)
historia, inperialismoaren kritika entsegua, amazigeraren edestia
KNarrazioak.1983,Elkar.(Ipuinak)
edota Espainiaren eta Frantziaren mendean euskaldunek egin
K Ni ez naiz hemengoa. 1985, Pamiela.
beharreko protesta. Gaiak mugatuz gero, akademikoagoa litza- (Saiakera)
teke dena, elementu diskordanteak kanpoan geratuko lirateke, KIzkiriaturikaurkituditudanenepoemak.
ordea. 1985,Pamiela.(Poesia,itzulpena)
KAtabalaetaeuria.1986,Elkar.(Ipuinak)
Eta nik diskordantziei buruz idatzi nahi izan dut. Diskordan-
KMarinelzaharrak.1987,Elkar.(Poesia)
tziek elkarri argi apur bat emateko, konstelazioetan izar batek
KMarginalia.1988,Elkar.(Saiakera)
bestea argitzen duen moduan…». KEzgarageurebaitakoak.1989,Pamiela.
(Ipuinlaburrak)
K Ainhoari gutunak. 1990, Elkar. (Umeen-
tzakoliteratura)
KIfaraldekoorduak.1990,Elkar.(Ipuinak)
KHezurrezkoxirulak.1991,Elkar.(Poesia
itzulpena)
KHanizanikhonanaiz.1992,Elkar.(Ipuin
laburrak)
KGartzelakopoemak.1992,Susa.(Poesia)
KMiopeak,bizikletaketabestelangabetuba-
tzuk.1995,Erein.(Ipuinlaburrak)
KS.T.Coleridge:Marinelzaharrarenbalada.
1995,Pamiela.(Poesia,itzulpena)
KHnuyillanyhamajahyahoo.1995,Elkar.
B
(Poesia)
ehin,hoteletikirtetean,atezainakesanzidan: KHitzenondoeza.1997,Txalaparta.(Saia-
«Ezzaitezkasbara1sartu!» kera)
Ezzenportutikurrunhotela.Oinezabiatunintzen,arteandatilakezpainetan,haizeazetorreneko K Manuel Bandeira: Antologia. 1999, Pa-
aldera,etaportutikzetorren.Kaleazabalazen,estilofrantseskolonialekoetxebikainak,XIX. miela.(Poesia,itzulpena)
mendearenbigarrenpartekoetaXX.ekolehenengokoak,palmondoenitzalurduriakharlauzetan. KHaudaeneondasunguzia.1999,Txala-
Udaberriaizanbeharzuen,14edo16graduegingobaitzituen,haizezuriazebilenoskarbipean. parta.(Poesia,musika-liburua)
Kaleangizonakzurrun,txaketailunezjantzirikitzultzenzaizkitgogora. KLagunizoztua.2001,Elkar.(Nobela)
Barkubatzukikusinituenkaian,garabiak,etaitsasoabare,ezsinestekomodukourdina. KKolosalaizangoda.2003,Txalaparta.(No-
Itzelezkoargitasunaegitenzuen.Bainaezdakithalakoargitasunarekinhobetoikustenziren belalaburra)
gauzakedolausoago.Orduan,goikoalderantzjoannintzen.Kaleaestuazen,biatehalakoa. KAkordatzen.2004,Txalaparta.(Gogoetak)
Ikustennindutenbatzukzerbaitesanguranbezalaisilduziren:«ezsartukasbara!»,ziur,edo KNieznaizhemengoa.2006,Pamiela.(Edi-
«ezetzsartukasbara!»,edo«saradikasbara,ergelhori!».Aldapangorajoannintzenlabirintoan, zioberria)
ateitxienetaateerdiirekienartetik,etaaltxatzenzutenbegiradabatzuekbarrutik,jaistenzuten KIzkiriaturikaurkituditudanenepoemak.
bestebatzuek,hitzentzunezinekin. 2006,Pamiela.(Edizioberria)
Gramatikabatenbilanindoan.NeukbezalaOizbarrenekobaserribatetikirtendakomutil KEzgarageurebaitakoak.2006,Pamiela.
batekhorutzizuena,mendebatlehenago. (Edizioberria)
Etameskitahandibatikusinuenbegiradaargigabeenbestaldean,hamaseiurtenituenean K Munduko zazpi Herriadeetako ipuinak.
ikusitakopelikulakokaleenartean.HistorialiburuetakoJemael-Kebirotezenmeskitazahar 2008,Pamiela.
hori?Karrikameheetabihurriak,noraezeanibiltzeaetazuzenibiltzeaereezinezkoegiten KMoroakgarabehe-lainoartean?2010,Pa-
zutenak,hirimodernoetakokaleenzuzentasunetazabaltasunikgabeak.Hanbeheanzegoen, miela.
halaere,etorbidea,portua,hirimodernoa.
WWW.PAMIELA.COM5
e-pamiela hitza
Bertan aurkituko dituzu pertsonai historikoak eta
gerla kolonialei buruzko gogoetak, aitormen
pertsonalak eta iritzi politikoak, biografia bitxiak
eta pasadizo sinesgaitzak, hizkuntzei buruzko
ideiak…
Jendeisilharkeregramatikabatizanbehar Boterearengramatikarekingertatzenda
zuenbarruan.Haieneleketaamaraunduan. ezdelajakitenzeintzukdirenelementuak,
Haiensolasentzunezinetaisilaldiluzeetan. zelanfuntzionatzenduen.Kapitalen,armen
Isiltasunakeregramatikabatizanbeharzuen. etalegeenjabetzabegibistakoazaparte,esku
«Fantasiaren gramatika» idatzi zuen ostenduekhedatzendutesareajendearengai-
GianniRodarik.Umearenbaitanimajinazioa nera.Bainahizkeraerreproduzitzekoaparatu
eragitekomekanismobatzukdaudelauste gisainstalatzendajendeaskorenbaitan:
zuen.Haurrak,gailuhoriektopatuta,milaeta «Ez zaitez moroa izan!», esan zion atzo
batistoriokontatzekoahalmenaetalibertatea euskaldunbatekbesteari.
irabaztenduela. «Horitalibanada…».
Haurtzaroadapertsonarenaberria,fanta- Artean talibanak bonbardaketapean
siasortzekoaparatuakfuntzionatzenduelako. lehertzendiraalbistegietan.Berbaeranagu-
Eta dena egitear dagoelako. Hala ere, zer siarenjargoia.Piloturikgabekohegazkinetatik
eginda?Etazerlaburrakdirengeroumetako ereindakolehergailuak.Batzuetanhizkuntza
oroitzapenak.Kontuhandizfabrikatzenge- hitzegitendugu,bestebatzuetanhizkuntzak
nituenlokatzezkokanikak,planetakbalira. hitzegitendugeurebidez.
Ama Singer makinan josten egun osoa. Maizboterearenmihiastunadazerjakin
Pupitrehotzetakoumekaligrafiak. etazeresanbehardenesatenduenauneo-
Laidako hondartzan, señora batek hiru rokoetakoloreguzietakotelebistetan.Eta
umebaserritarriesatenumeokitsasoalehe- mezu bat atergabea, zoriontsuek merezia
nengozikusizutenarratsaldean: dutelazoriona,etazorigaitzekoeizorigaitza
Etamuezinarenbozaentzungozenkasba- «¡Pero,niños,porquénohabláisencris- dagokiela, galtzaileekiko gutxiespen, men-
kozerugainetikotoitz-orduazelaabisatzeko: tiano!». deratuekikomespretxumugagabehori.
«AlahuAkbar,AlahAkbar…». Umeenarteanondobanatuzenlotsaeta «EzdugusekulaMohamediburuzidatzi.»
Iraganean nengoela iruditu zitzaidan zatituzenmututasuna.Boterearenmihigaiz- «Zertarako nahi duzu Mohamedi buruz
momentubatean,XVI.mendeanedo.Etazer toakblusahoriazeramanegunhartaneta idatzi?Zeraldatukoduzu?»
arraroazeniragana. Zerarraroazendena perlakbelarritako. Badakit iraganaz eta botereaz idaztea
begienaurrean. «Españolezeittekoesangureixendau!» gauregunanakronismoariketadela.Lekuz
Besteegunbateanautobuszaharbatera Olatuak betazalen moduan ixten ziren kanpokokaligrafiada,agintzendutenekbi-
sartunintzen,jendeartean,gramatikahorren hareatzaraorduko.Ezzegoen,orduanere, zimoduaself-servicebezalaantolatuzigute-
bila.Aduarbateanamaituzenbidaia.Ezze- norbereitzalarekinjolasteazapartekoespe- netik. Jatorduetan ematen zaigun platera
goenhanezlibururik,ezgazterik.Hiruedo rantzahandirik. apurtzeabezala.Ezdatxukuna,ezdakurio-
lauzahar,harribanarengaineandenboraren
hormarenkontraeserita,itzalpean.
Eguzkiakastobatekputzuanbezalaedaten
zueneremuan.
Isilikzeuden,bainaezinnituenpaisaia-
tzathartu.Zergramatikaotezutenbarruan?
Hizkuntzaren gramatikarekin gertatzen da
jendeakezdakiela,bainaegitenduela.Ez
dakizkiegiturak,elementuak,haienkonbi-
nazioak,etahalaereondohitzegitendu.
«Nikeztakizutgramatikarik»,oroitzendut
esatenzuelaGarazikoneskatilahark.«Ba-
linbadakizu,askiduzuzuhaurekitia!»
PierreLafitterengramatikakoarauguziak
betetzenzituen,halaere,gereziaireharekin.
Berezerabiltzendituizenordainaketaizen-
lagunak,deklinatzendituizenak,formulatzen
ditusubjuntibozkobaldintzaketaapailatzen
dituerlatibozkoperpausak…
6WWW.PAMIELA.COM
soa,ezdaMadriledotaPariskoargitaletxe emateko,konstelazioetanizarbatekbestea
boteretsuetanplazaratzekobidea. argitzenduenmoduan…
Gainera, euskara normalizatu egin da Ezdutsintesirikaldezaurretikemateko.
Laidan, euskaraereespainoladajadanik. Bizimoduadenontzatederragoaegitekoame-
BainagertatzendadenokgarelaMohamed tsakeginditugunok,ateaurreanzabortegi
oraindik,1967koumeakbezala,eta1110eko batdugulaseinalatzeabesterikez.Ezteoria-
tuterarrakbezala.Etajudualemanakgara. rik,ezaraurik,ezonetagaiztoenzerrendarik,
BainaMohamederebai.Denakgaramoroak, denakgaudeharrapaturikdominazioegiture-
arrazoi batengatik edo besteagatik, baina tan.Hauezdagramatikabat.Hauboterearen
batikbatmororikezdelako. gramatika, logika eta erretorika arakatzea
Edo,behintzat,moroizanbeharrikezda- besterikezda,iraganakateaurreanutzidigun
goelako.Etagertatzenzaigu,atomoeneta zabortegihandihorretanbilduetasailkaturiko
mineralenaldean,objektuaketasubjektuak materialbatzuekin…
garelaaldiberean.2Hagatikgabiltzabetiez Desenkusatukodizkidazuhainbat«baina»,4
dakigula gauzak dagozkigun ala besteen eta hainbeste ohar. Eta horrenbeste aipu,
kontutzathartubeharkogenituzkeen. bainaliburuenartetikibilibeharizanduteta
Ni gramatika baten bila sartu nintzen ezdizkizutbistatikkendunahiizan.Etabar-
kasbahonetara.Gerlaegiteraerebai,gerla katukodidazuproposatzendizudanbidaiaren
hitzariJoannesEtcheberriSarakoakeman luzea,eskaileraformadu,bainaM.C.Esche-
zionzentzuan,3nongerlakerrannahiduen rrenmailadiakbezainarteztuezinada.
inorantziauxatzekojarduna.Lauzpabostli- Leitudezakezuedoezleitu.Edoirakurriko
burutanaurkeznezakeen:xelhagramatika duzulahitzeman,egundoezbetetzeko,edo
eginzuenfraidearenbiografia,Arrifekoerre- birritanirakurri,lehenengoozenetageroisi-
publikaartegarenhistoria,inperialismoaren lean,edoorri-pasajolastu,behinetaberriro.
kritikaentsegua,amazigerarenedestiaedota Edooharretanaipatutakobesteliburuakere
EspainiarenetaFrantziarenmendeaneus- leitu,liburuhonenondorenedoberonenor-
kaldunok egin beharreko protesta. Gaiak dez. Baita paper kantoiez txakur belarriak
mugatuz gero, akademikoagoa litzateke eginere.
dena,elementudiskordanteakkanpoangera- Idatzita dago. Baina ez dizut mektub5
tukolirateke,ordea. esango,moroekesatendutenzentzuarekin.
Eta nik diskordantziei buruz idatzi nahi Idatzitakoaereemendadaiteke.Idatzdeza-
izandut.Diskordantziekelkarriargiapurbat kezugainean.Denaegitekodagooraindik.
WWW.PAMIELA.COM7
e-pamiela hitza
EnsayoyTestimonionº109
IdiomaEspañol
Año2010
736páginas
ISBN:978-84-7681-654-7
8WWW.PAMIELA.COM
VÍCTORMORENOBAYONA
(Alesvés-Villafranca)
DoctorenFilologíaHispánica,esescritor,
críticoyprofesordeliteratura,asícomo
asiduocolaboradorenradio,prensay
revistasespecializadasdeliteraturay
C
didáctica. Ha publicado, entre otros,
onlosobisposactualeshabríaquehacerlomismoquecon
los siguientes libros: Apuntes sobre
los forajidos del Oeste: declararlos fuera de la ley y exponer
Gramática;Eldeseodeleer(Pamiela,
sus fotografías con la leyenda «Se busca». La mayoría de sus
1985,2004);Eldeseodeescribir(Pa-
declaraciones son actos perlocutivos; atentados, no sólo contra miela,1985,2004);Eljuegopoéticoen
la racionalidad, sino, lo que es mucho más grave, contra el Es- laescuela(Pamiela,1989);Vadepoesía
tado de Derecho y el Código Penal. Y, por supuesto, contra la (Pamiela, 1998, 2004); Leer con los
propia Constitución. cincosentidos(Pamiela,2003);Lectura,
librosyanimaciónlectora;Noespara
SielGobiernofueseaplicado,ynounsoplagaitasantedichas
tanto. Divagaciones sobre la lectura;
manifestaciones eclesiásticas, tendría que haber sentado hace Tallerdecuentos;Debrumasydeveras.
tiempoenelbanquillodelosacusadosaRoucoVarela,Cañizares, La crítica literaria en los periódicos
Sebastián,MartínezCamino,GarcíaGasco,ReigTapia,Osorio, (Pamiela,1994);Leerparacomprender;
Álvarez, y toda la cofradía episcopal andante. Por atentar, un Lectorescompetentes;Escrituraima-
ginativa;Eldesordensocialdelablas-
día sí y otro también, contra la Democracia, la Constitución,
femia(Pamiela,2004);Metáforasde
el Estado de Derecho y la Humanidad que no piensa ni siente
lalectura;Diccionariodeescritura.Re-
comoellos.Y,sobretodo,rompertodarelacióncopulativacon
flexionesytécnicas(Pamiela,2005);El
dicha institución, en especial, la que establece el anticonstitu- sobornodelcielo(Pamiela,2005),Dale
cional Concordato. quedalealalengua(IyII)(Pamiela,
2008), ¿Qué hacemos con Baroja?
No ha existido una institución más perfecta haciendo lo con-
(Pamiela,2008)yFueradelugar.Lo
trario de lo que predica. La Iglesia hizo del crucifijo su fetiche
quehayqueleerdecríticosyescritores
particularelevándoloacategoríadesímboloexcelsodelama-
(Pamiela,2009).
sacre realizada por los fascistas en el 36, su Santa Cruzada parti- ConelseudónimoRamónLapeskera
cular.Aquellos fascistas, acuciados por la Iglesia, mataron en haescrito:NavarraInsólita(Pamiela,
nombredeunFetiche.Yalgunos,comoladerechaactual,siguen 1984-2002);GoraelDiario(Pamiela,
considerando que aquel genocidio forma parte de los planes de 1985); Caínes navarros (Pamiela,
1993);CrímenesenlascallesdePam-
la Providencia.
plona(Pamiela,1995);Prensanavarra
Históricamente, la Iglesia se ha caracterizado más por lo que ynacionalidadvasca;DiariodeNavarra
ha odiado que por lo que ha amado. En contra de su fundador, (1903-1908).Eldespertardelcamaleón
se ha pasado toda la vida condenando a tres cuartas partes de (Pamiela,2003);Símeavergoncéde
la humanidad, especialmente a los ateos, a quienes ni siquiera DiariodeNavarra(Pamiela,2004).
considera humanos (Benedicto XVI dixit).
WWW.PAMIELA.COM9
e-pamiela hitza
Los obispos son peligrosos
A sí en la tierra como en el cielo
D
uranteunosquinceaños,mehededicadoarecogerlasinter- franquistaloscalificarádevíctimas.Elmatizpareceidiota,peronoloes.
vencionespúblicasdelosobisposycardenales.Heseguidodíaadía,mes Losprimerosmurieronporlafe;lossegundospornada.
ames,añotrasaños,hechos,declaracionesyescritosdelaplanamayor Lasegundaparteesmásliviana,peronoporellomenossistemática.
delaIglesia. Estudioalosobisposcomofetichistas,providencialistasy,finalmente,
Elobjetodemiinvestigaciónhansidopueslosobisposylospapas, comocarcarmales.
tomadosdeunoenunoyenmanada;yladealgunoslaicosmetidosa LaIglesiaesunainstituciónesencialmentefetichista.Sumayorfetiche,
cartujos,que,enmateriadoctrinalydefensadeunintegrismoreligioso ademásdesuliturgiaydesuscortefielesalahoradevestirseparahacer
talibán,sonmuchísimopeorquelospropioscasullas. suparticularteatro,eselcrucifijo,conelquehandadounamurgaimpre-
Ylosheanalizadoenfuncióndelosactosdehablaquehanprotago- sionantealolargodelahistoria.Ensunombresehanperpetradomiles
nizado.Ytengoqueconcluirque,estudiadounobispo,estudiadostodos. decrímenes.
Puesnohaynadaqueseparezcatantoaunobispocomounobispo.No Enlaépocaactual,cuandoalgunospadres,amparándoseenqueper-
existemayorclonicidadideológicaqueladelcolectivodelosobispos. tenecemosaunEstadoaconfesional,pidieronqueloscrucifijosseretiraran
Formalmente,ellibrosedivideendospartes. dealgunasescuelas,tantoaquícomoenItalia,lacóleradelosobispos
Laprimerasededicaaanalizarlapolíticaquehanseguidolosobispos semanifestódeunamaneraimpropiaenunainstituciónquetienecomo
enrelaciónconlaviolenciadoméstica,losmatrimoniosgay,laenseñanza principioslasbienaventuranzasdelsermóndelamontaña.Lafiereza
delareligiónenelsistemaeducativo,privadoypúblico;sufacetacomo delosobisposoponiéndosealeyesdictadasporelConstitucionalopor
empresariosdelafequeesundesastre,puesexpulsanprofesoresde laCorteEstrasburgoenelcasoitalianofueronmuyreveladorasdesuin-
religióncomocualquierDíazMerchánvulgar;laEducaciónparalaCiuda- transigenciadoctrinalydesufaltaderespetoaotrasreligionesyalas
daníaquecompararánconaquellaasignaturafranquistadeFormación mismasleyesdemocráticamenteelaboradas.
delEspírituNacional;elproblemadelaunidaddeEspañaquecalificande Encuantoalasrelacionesdelafeconlarazónylaciencia,losobispos
problemamoral;laleydelaMemoriaHistórica,dondeunavezmáslos aseguran,siguiendoalpapaactual,quesoncompatibles,peroenningún
obisposcampanasusanchasporlahistoriasinreconocersupartede momento,nielpapa,niningúnobispo,permitenquesediscutansus
responsabilidadenlaguerracivilyenlaconsolidacióndelfranquismo. dogmas,yaquieneslosridiculizanlossilenciancontodotipodegrilletes.
Este sin el concurso de la iglesia no hubiera sido posible. De ahí que ElasuntodelobispoMunillayladevastacióndeHaitíresultamuycla-
nuncalohayancondenado.LossacerdotesasesinadosdurantelaGuerra rificador,dondeseevidenciaunavezmáselrancioprovidencialismoen
losconsiderará mártires;mientrasquealosasesinadosporelbando queestásumidalainstitucióneclesial,deahíquesostengaquelacrisis
10WWW.PAMIELA.COM
Description:«Alahu Akbar, Alah Akbar…». Iraganean nengoela iruditu eta idazle, irakasle
… poeta. • Dantzagintzan 1986tik azkenerarte aritua (Iruñeko Udal dantza.