Table Of ContentSavaş DOĞAN
KPSS Türkçe Konu Anlatımlı
ISBN 978-605-318-091-3
Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.
© Pegem Akademi
Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları
Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir.
Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,
kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt
ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.
Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.
Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında
yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları
satın almamasını diliyoruz.
“Bu kitapta yer alan geçmiş yıllarda ÖSYM'nin yapmış olduğu sınavlardaki ÇIKMIŞ
SORULAR'ın her hakkı ÖSYM'ye aittir. Hangi amaçla olursa olsun, tamamının veya bir
kısmının kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da
kullanılması, yayımlanması ÖSYM'nin yazılı izni olmadan yapılamaz. Pegem Akademi
Yayıncılık telif ücreti ödeyerek bu izni almıştır.”
27. Baskı: Ağustos 2015, Ankara
Yayın-Proje Yönetmeni: Ayşegül Eroğlu
Dizgi-Grafik Tasarım: Gülnur Öcalan
Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı
Baskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Sti
İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/A
Yenimahalle/ANKARA
(0312-394 55 90)
Yayıncı Sertifika No: 14749
Matbaa Sertifika No: 13987
İletişim
Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA
Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51
Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60
Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08
Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38
Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60
İnternet: www.pegem.net
E-ileti: [email protected]
SUNU
Değerli Adaylar;
Bu kitap; Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Genel Yetenek Testinde
önemli bir ağırlığı bulunan Sözel Akıl Yürütme, Dil Bilgisi ve Yazım Kuralları
kapsamındaki 30 sorunun pratik ve hatasız bir şekilde çözümü hedeflenerek hazırlanmıştır.
Kitap, sorulmuş ve sorulması olası soruların titizlikle incelenmesiyle hazırlanmış olup;
Sözel Akıl Yürütme kapsamındaki;
■ Sözcükte Anlam,
■ Cümlede Anlam,
■ Paragraf ve Anlatım Biçimleri,
■ Sözel Mantık,
Dil Bilgisi kapsamındaki;
■ Ses Bilgisi,
■ Yapı Bilgisi,
■ Sözcük Bilgisi,
■ Cümle Bilgisi,
■ Anlatım Bozuklukları ve
Yazım Kuralları kapsamındaki
■ Noktalama İşaretleri,
■ Yazım Kuralları
bölümlerinden oluşmaktadır.
Konuların sınav formatına uygun ve soru çözümünü kolaylaştıracak bir şekilde, açık ve anlaşılır bir
dille ifade edilmesine; bilgilerin resim, şekil, şema, kavram haritaları, tablo, grafik ve etkinliklerle
somutlaştırılmasına özen gösterilmiştir.
Her ünitenin sonunda;
■ bulmaca,
■ çözümlü testler,
■ cevaplı testler ve
■ çıkmış sorulara
yer verilmiştir.
Bu kitabın hazırlanmasında yardım, destek ve katkılarını esirgemeyen meslektaşlarıma,
PEGEM AKADEMİ yayınevi ve dershanesi çalışanlarına ve öğrencilerime teşekkürü bir borç bilirim.
Bu kitap, uzun bir birikimin ve yoğun bir emeğin ürünüdür. Kitapla ilgili görüş ve önerileriniz
bu ürünün niteliğini daha da arttıracaktır. Değerli görüş ve önerilerinizi lütfen bizimle
[email protected] aracılığıyla paylaşınız.
Kitabın çalışmalarınızda yararlı olmasını temenni eder, KPSS’de ve meslek hayatınızda başarılar
dilerim.
Savaş Doğan
İÇİNDEKİLER
1. BÖLÜM Sözcükte Anlam
Sözcüğün Anlam Özellikleri .........................................................................................3
Gerçek Anlam .........................................................................................................3
Mecaz Anlam ..........................................................................................................4
Terimsel Anlam .......................................................................................................5
Mecaza Dayalı Söz Sanatları ......................................................................................6
Benzetme (Teşbih) ..................................................................................................6
Eğretileme (İstiare) ..................................................................................................6
Kişileştirme (Teşhis) ................................................................................................7
Kinaye (Değinmece) ...............................................................................................8
Mecazımürsel (Ad Aktarması) .................................................................................8
Dokundurma (Tariz) ................................................................................................9
Mübalağa (Abartma) ...............................................................................................9
Dolaylama ...............................................................................................................9
Güzel Adlandırma .................................................................................................10
Sözcükler Arasındaki Anlam İlişkileri .........................................................................10
Eş - Yakın Anlamlı Sözcükler ................................................................................10
Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler ...............................................................................11
Eş Sesli (Sesteş) Sözcükler ..................................................................................11
Somut - Soyut Anlamlı Sözcükler .........................................................................12
Nitel-Nicel Anlamlı Sözcükler ................................................................................12
Genel-Özel İlişkili Sözcükler .................................................................................12
Yansıma Sözcükler ...............................................................................................13
Kalıplaşmış Söz Öbekleri ..........................................................................................13
İkilemeler ...............................................................................................................13
Pekiştirmeler .........................................................................................................14
Deyimler ................................................................................................................14
Atasözleri ..............................................................................................................15
Kalıplaşmamış Söz Öbekleri .....................................................................................17
Bulmaca.....................................................................................................................19
Çözümlü Test .............................................................................................................20
Cevaplı Test ...............................................................................................................25
Çıkmış Sorular ...........................................................................................................28
vi
2. BÖLÜM Cümlede Anlam
Cümlenin Yorumu .......................................................................................................37
Cümlenin İletisi .......................................................................................................37
Cümleden Çıkarılacak Kesin Yargı ........................................................................38
Cümlede Vurgu ......................................................................................................38
Eş - Yakın Anlamlı Cümleler ..................................................................................38
Anlamca Çelişen Cümleler .....................................................................................39
Anlamlarına Göre Cümleler ........................................................................................39
Olumlu Cümleler ....................................................................................................39
Olumsuz Cümleler .................................................................................................39
Soru Cümleleri .......................................................................................................40
Ünlem Cümleleri ....................................................................................................40
Emir Cümleleri .......................................................................................................40
İçerdiği Duygu, Düşünce ve Duruma Göre Cümleler .................................................41
Çıkarım ..................................................................................................................41
Kanıksama .............................................................................................................41
Saptama .................................................................................................................41
Değerlendirme .......................................................................................................42
Yakınma (Şikayet) - Sitem ....................................................................................42
Pişmanlık - Hayıflanma ..........................................................................................43
Ön Yargı .................................................................................................................43
Olasılık ...................................................................................................................43
Varsayım ................................................................................................................44
Tahmin ...................................................................................................................44
Şaşırma ..................................................................................................................44
Kuşku .....................................................................................................................45
Uyarı ......................................................................................................................45
Öneri ......................................................................................................................45
Anlam İlişkilerine Göre Cümleler ................................................................................46
Neden - Sonuç İlişkisi ............................................................................................46
Amaç - Sonuç İlişkisi ..............................................................................................46
Gerekçeli Yargı Bildiren Cümleler ..........................................................................46
Koşul (Şart) Cümleleri ............................................................................................47
Anlatım Özelliklerine Göre Cümleler ..........................................................................47
Öznel ve Nesnel Anlatım .......................................................................................47
Tanım Cümleleri .....................................................................................................48
Karşılaştırma Cümleleri ..........................................................................................49
İçerik ve Üslup (Biçem) Bildiren Cümleler ..............................................................49
Doğrudan Anlatım Cümleleri ..................................................................................49
Dolaylı Anlatım Cümleleri .......................................................................................50
Cümle Analizi (Cümle Değerlendirme) ...................................................................50
Cümlenin Yapısı .........................................................................................................51
Cümle Tamamlama ................................................................................................51
Cümle Oluşturma ...................................................................................................52
Bulmaca......................................................................................................................53
Çözümlü Test ..............................................................................................................54
Cevaplı Test ................................................................................................................59
Çıkmış Sorular ............................................................................................................62
vii
3. BÖLÜM Paragrafta Anlam
Paragraf Sorularının Genel Özellikleri ve Soru Çözümünde
Dikkat Edilecek Hususlar ......................................................................................77
Paragrafın Yapısı .......................................................................................................77
Paragrafın Bölümleri .............................................................................................77
Düşüncenin Akışını Bozan Cümleler ....................................................................78
Paragrafı İkiye Bölme ............................................................................................79
Paragraf Oluşturma ................................................................................................79
Paragrafta Yer Değiştirme ......................................................................................80
Paragrafın İçeriği .......................................................................................................81
Konu ......................................................................................................................81
Ana Düşünce ........................................................................................................81
Yardımcı Düşünceler .............................................................................................82
Paragrafta Anlatım Biçimleri ......................................................................................82
Açıklayıcı Anlatım .............................................................................................82
Tartışmacı Anlatım ............................................................................................82
Öyküleyici Anlatım ............................................................................................83
Betimleyici Anlatım ...........................................................................................83
Düşünceyi Geliştirme Yolları ......................................................................................84
Tanımlama ............................................................................................................84
Karşılaştırma .........................................................................................................84
Örnekleme ............................................................................................................85
Tanık Gösterme (Alıntılama) .................................................................................85
Soru Sorma ...........................................................................................................85
Sayısal Verilerden Yararlanma ..............................................................................85
Duyulardan Yararlanma ........................................................................................85
Kişileştirme ............................................................................................................85
Benzetme ..............................................................................................................86
Parçaya Dayalı Sorular..............................................................................................87
Anlatım Nitelikleri .......................................................................................................89
Özgünlük ...............................................................................................................89
Özlülük (Yoğunluk) ................................................................................................89
Yalınlık (Sadelik) ...................................................................................................89
Akıcılık ..................................................................................................................89
Sürükleyicilik .........................................................................................................89
Açıklık ...................................................................................................................89
Duruluk ..................................................................................................................89
Tutarlılık ................................................................................................................89
Bulmaca.....................................................................................................................90
Çözümlü Test .............................................................................................................91
Cevaplı Test ...............................................................................................................97
Çıkmış Sorular .........................................................................................................101
viii
4. BÖLÜM Ses Bilgisi
Sesler ......................................................................................................................135
Ünlü Sesler ve Ünlü Uyumları .............................................................................135
Ünsüz Sesler .......................................................................................................136
Ses Olayları .............................................................................................................136
Ünsüz Değişimi - Yumuşama ..............................................................................136
Ünsüz Benzeşmesi (Sertleşme) ..........................................................................136
Ses Düşmesi .......................................................................................................137
Ses Türemesi ......................................................................................................138
Ulama ..................................................................................................................139
Dudak Ünsüzlerinin Benzeşmesi ........................................................................139
Ünlü Daralması ...................................................................................................139
Kökte Ünlü Değişimi ............................................................................................140
Yardımcı Sesler ...................................................................................................140
Bulmaca...................................................................................................................141
Çözümlü Test ...........................................................................................................142
Cevaplı Test .............................................................................................................147
Çıkmış Sorular .........................................................................................................150
5. BÖLÜM Yapı Bilgisi
Kök ve Gövde ...........................................................................................................153
Ekler .........................................................................................................................153
Yapım Ekleri .........................................................................................................153
Çekim Ekleri .........................................................................................................154
Yapılarına Göre Sözcükler ........................................................................................156
Yapılarına Göre Bileşik Kelimeler .............................................................................156
Bulmaca ..................................................................................................................................158
Çözümlü Test ............................................................................................................159
Cevaplı Test ..............................................................................................................163
Çıkmış Sorular ..........................................................................................................166
ix
6. BÖLÜM Sözcük Bilgisi
İsim (Ad) ..................................................................................................................171
Varlıkların Türüne Göre İsimler ...........................................................................171
Varlıkların Sayılarına Göre İsimler ......................................................................171
İsmin Hâlleri ........................................................................................................171
İsim Tamlamaları .................................................................................................172
Zamir (Adıl) ..............................................................................................................173
Kişi Zamirleri .......................................................................................................174
İşaret Zamirleri ....................................................................................................174
Belgisiz Zamirler .................................................................................................174
Soru Zamirleri .....................................................................................................174
İlgi Zamiri (Aitlik Eki) ...........................................................................................174
Sıfat (Ön Ad)............................................................................................................175
Niteleme Sıfatları ................................................................................................175
Belirtme Sıfatları .................................................................................................175
Adlaşmış Sıfatlar .................................................................................................175
Zarf (Belirteç) ...........................................................................................................176
Durum Zarfları .....................................................................................................176
Yer-Yön Zarfları ...................................................................................................176
Zaman Zarfları ....................................................................................................176
Ölçü-Miktar Zarfları .............................................................................................177
Soru Zarfları ........................................................................................................177
Edat (İlgeç) ..............................................................................................................177
Bağlaç......................................................................................................................179
Ünlem ......................................................................................................................179
Fiil (Eylem) ...............................................................................................................180
İş (Kılış) Fiilleri .....................................................................................................180
Oluş Fiileri ............................................................................................................180
Fiillerde Kip ..........................................................................................................180
Fiillerde Kişi ..........................................................................................................183
Fiillerde Olumsuzluk .............................................................................................183
Fiillerde Anlam (Zaman) Kayması ........................................................................183
Fiillerde Çatı .........................................................................................................184
Fiilimsiler ...................................................................................................................187
Fiilimsi Grupları ....................................................................................................188
Yardımcı Fiiller ..........................................................................................................189
Ek Fiil (Ek-Eylem) .....................................................................................................189
Bulmaca....................................................................................................................191
Çözümlü Test ............................................................................................................192
Cevaplı Test ..............................................................................................................197
Çıkmış Sorular ..........................................................................................................200
x
7. BÖLÜM Cümle Bilgisi
Cümle Türleri ...........................................................................................................209
Yüklemlerine Göre Cümleler ...............................................................................209
Öge Dizilişine Göre Cümleler ..............................................................................209
Yapılarına Göre Cümleler ...................................................................................210
Cümlenin Ögeleri .....................................................................................................211
Yüklem ................................................................................................................211
Özne ...................................................................................................................212
Nesne ..................................................................................................................213
Dolaylı Tümleç ....................................................................................................213
Zarf Tümleci ........................................................................................................214
Edat Tümleci .......................................................................................................214
Bulmaca...................................................................................................................215
Çözümlü Test ...........................................................................................................216
Cevaplı Test .............................................................................................................221
Çıkmış Sorular .........................................................................................................224
8. BÖLÜM Yazım Kuralları
Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler ...........................................................................231
Kısaltmaların Yazımı .................................................................................................234
Sayıların Yazımı .......................................................................................................235
Deyimlerin ve İkilemelerin Yazımı .............................................................................235
Birleşik Kelimelerin Yazımı .......................................................................................236
Bitişik Yazılan Birleşik Kelimeler ..........................................................................236
Ayrı Yazılan Birleşik Kelimeler .............................................................................237
Yabancı Özel Adların Yazımı ....................................................................................241
Ses Olaylarıyla İlgili Yazım Kuralları .........................................................................241
Bulmaca....................................................................................................................244
Çözümlü Test ............................................................................................................245
Cevaplı Test ..............................................................................................................250
Çıkmış Sorular ..........................................................................................................253
xi
9. BÖLÜM Noktalama İşaretleri
Nokta ( . ) .................................................................................................................259
Virgül ( , ) .................................................................................................................259
Noktalı Virgül ( ; ) ......................................................................................................261
İki Nokta ( : ) .............................................................................................................262
Üç Nokta ( ... ) ..........................................................................................................262
Soru İşareti ( ? ) ........................................................................................................263
Ünlem İşareti ( ! ) ......................................................................................................263
Kısa Çizgi ( - ) ...........................................................................................................263
Uzun Çizgi (–) ...........................................................................................................264
Tırnak İşareti ( “ ” ) ....................................................................................................264
Parantez ( ) ...............................................................................................................265
Kesme İşareti ( ’ ) .....................................................................................................265
Bulmaca....................................................................................................................268
Çözümlü Test ............................................................................................................269
Cevaplı Test ..............................................................................................................274
Çıkmış Sorular ..........................................................................................................277
10. BÖLÜM Anlatım Bozuklukları
Anlama Dayalı Anlatım Bozuklukları ........................................................................285
Gereksiz Ek ve Sözcük Kullanımı ........................................................................285
Çelişen Sözcüklerin Bir Arada Kullanımı .............................................................286
Yanlış Ek ve Sözcük Kullanımı ............................................................................286
Sözcüğün Yanlış Yerde Kullanımı ........................................................................286
Deyim-Atasözü Yanlışları .....................................................................................287
Anlam Belirsizliği ..................................................................................................287
Mantık Hataları .....................................................................................................288
Dil Bilgisine Dayalı Anlatım Bozuklukları ..................................................................288
Fiil ve Yüklem Yanlışları .......................................................................................288
Özne - Yüklem Uyuşmazlığı ................................................................................289
Özne Eksikliği ......................................................................................................289
Çatı Uyuşmazlığı ..................................................................................................290
Nesne Eksikliği .....................................................................................................290
Dolaylı Tümleç Eksikliği .......................................................................................291
Zarf ve Edat Tümleci Eksikliği ..............................................................................291
Tamlama Yanlışları ...............................................................................................291
Bulmaca....................................................................................................................293
Çözümlü Test ............................................................................................................294
Cevaplı Test ..............................................................................................................299
Çıkmış Sorular ..........................................................................................................302
Bulmaca Çözümleri .................................................................................................308
Description:Genel-Özel İlişkili Sözcükler . ya yarayan beyaz balina “Moby Dick” ya da Kırgız atı gibi simgeler, romanlara konu olur. Moby Dick, birçok.